MUC

Print Friendly and PDF

Sunday, September 24, 2023

LESSON 5 *October 28 – November 3 Mission Pelh Dingin Paulap Zong

 LESSON 5        *October 28 – November 3

Mission Pelh Dingin Paulap Zong

 

SABBATH NITAAK

 

Tu Kaalsung Simding: Jonah 1–4; Nahum 1:1; 2 Kum.17:5, 6; Late 24:1; James 1:27; Isa. 6:1–8.

 

Kamngah: Tua ciangin, “Kua sawl ding a, eite a dingin kua va pai ding ahi hiam?” Topa’ cihna aw ka za hi. Tua ciangin ke’n, “Hih lai-ah kei om ing! Kei hong sawl in,” ka ci hi. (Isaiah 6:8)

 

Mikim in Abraham bangin Pasian nasem dingin sapna i ngah kei hi. Jonah in eite etteh thamcing khat hongsuak hi (Jonah 1–4 sim in). Jonah in Assyria khuapi Nineveh ah pai-in Pasian sawl bangin taangko dingin sapna ngah hi. Hih khuapi in tuhun Iraq gamah om hi. Jerusalem panin tai 560 kigamla hi; khe tawh kha khat sung bang kipai ding hi. Jonah in Nineveh khuapi-ah paiding nial bek thamlo-in Nineveh tawh kilehbulhin taikhia hi. Tua bangin a taikhiatna—ah Joppa khua hong tung hi. Letmat lei-in Tarshish pai ding tembaw tungah hong tuang hi; Tarshish in tu-in Spain gam saklamah om hi. Tai 2,000 bang gamla mun khualzin nadingin, khua hun a hoih mahmahleh kha khat bang kipai ding hi. Assyria kumpi pa tawh kido nuamlo-in Jonah in Nineveh tawh kigamla theithei dingin a paikhia hi. Bang hangin Pasian mipa in tua bangin gamta hiding hiam?

Nineveh khua mite in gitlohna tawh kidim uh hi. Amaute nunna in ngong tatna tawh kidim uh hi. Migilo-in minthang uh hi. Israel le Judah mite tungah siatna bawlin bawlsia uh a, langpan uh hi. Bang bang hitaleh Pasian in Jonah sawlin Nineveh khuapi-ah vapai-a amaute gitlohna le siatnate nusia dingin a samkhia dingin sawlna ngah hi (Jonah 1:2). Jonah tungah kipulaak thute in Pasian in Abraham tungtawnin Sodom le Gomorrah khuapi tungah a pulaak thute in kibatna tampi nei hi (Pian. 18:20, 21). Jonah in Abraham banglo hi.

 

Pasian sawlna mangding, nialin paulap tuamtuam panin bang thu nuntakpih thei ding i hiam?

 

SUNDAY                               October 29

I Paulapte: Lau-na

 

Simin: Nahum 1:1; 3:1–4; 2 Kum. 17:5, 6; le 19:32–37. Hihin Nineveh thu pulaak hiam? Assyria le Israel kizopna in koi bangin hiam? Hih kizopna tungtawn in Jonah in Nineveh khuapi-ah a pai ding sangin Tartshish khuapi lam a zuan nuam zaw hi, cih kimu hi.

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

 

Jonah in Nineveh khuapi-ah a pai noplohna a hang khat in amah in Nineveh khua mite lau hi. Nineveh khua-a teeng mite in Assyriante hi-in amaute-in mi gilo-in minthang mahmah uh hi; Israel mite tawh kigal uh a, kilangneih mahmah mite ahi uh hi.

“Tanglai khua liante lakah Nineveh khuapi zong kihel hi. Hih khuapi in Assyrian minamte’ teenna khuapi lian khat hi. Nineveh khuapi in nopsakna, hauhna bek thamlo-in gitlohna siatna namcin tawh a kidim khuapi khatin kiciamteh hi. Pasian mai-ah ‘gitlohna sisan naisan tawh a kidim khuapi khatin kiciamteh hi.’ Nineveh khuapi-in gitlohna gam sunga a-om humpi tawh Jonah in gentehna na nei hi. ‘Siatna, gitlohna tawh a tawntungin kidim khuapi hi.’ Nahum 3:1, 19.”—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 265.

Nineveh in liatna tawh kidim khuapi khat hi. Tangthu kansiamte pulaakna-ah Sennacherib in khuapi puahpha-in inn gol pipite lamin ama kumpi inn zong pi 1650 x pi 794 bang zai-in a bawl hi (503 x 242 meters); hih kumpi inn sungah lupna khan tuamtuam 80 val bang om hi, ci-in kiciamteh hi. Sennacherib in khuapi sungah tui lakna zong lampi 18 bang a bawl hi. Hih tui laknate gamla thei mahmahin khat khatte bang tai 40 bang a gamlatna mun panin tui la uh hi. Tui kholna tuibeemte zong golpi-in gol hi. Lauhuai phialin om hi. Bek thamlo-in Assyriante in gitlohna tawh kidim uh hi; ngongtat thei mahmah uh hi. Babylon tawh kido-in a zawhna thu kigelhna-ah Sennacherib in kiphatsak mahmahin Nineveh khua sung lampite, a kumpi inn sungte-ah ama liatna le a gitlohnate kimu thei hi. Nineveh khuapi tawhkhiatna panin a kimu khia lim le van le na tuamtuamte in Sennacherib kumpipa gitlohna le a galte tungah a liatnate kimu thei hi; naupang, khangno, uham a kuama tungah ngongtat pha mahmah kumpi khatin kiciamteh hi. Gitlohna tawh kidim Nineveh khuapi nawktanin kuamah pai nuam lo hi. Nineveh khua mite gitlohnate Jonah in a ngaihsutkhak ciangin hih khuapi-a pai ding lau mahmah hi.

Tua bangin gitlohna tawh a minthang kumpi ahih manin Jonah in hih khuapi-ah vapai ding Pasian sawlna a nial hi. Jonah bangmahin eite zong Pasian kihtak ding sangin na dangdangte kihtakna in hong ukcip hilo i hiam?

Ut lopipi himah talecin, Pasian na kihtakna hangin na khat peuhpeuh na sem ngei hiam? Tua bang thute panin bang thute na ngah thei hiam?

 

Paulapte: Muhkhialhnate

 

Huihpi hat mahmah khat hong nungin Jonah in ama khiah lam amah le amah a kiphawk hi (Jonah 1:1–12). A ngaihsutna in na khempeuh tungah ukna nei vanglian Pasian khat om hi, cih a phawk thei hi. Namdangte biak pasian tuamtuam om himah taleh tua pasiante’ Pasian khat in nate tungah ukna nei ahihlam a phawkpha sansan hi. Tua bangin tuipi tungah huihpi nun ciangin dawi gilote nasepna hi, ci-in tua hunlai tuipi tungah khualzin mite a ngaihsun uh hi. Tua bangin dawite hehna a daihsak nadingin biakpiakna a pia uh hi. Jonah in Hebrew minam hi-in, ama ngaihsutnate le ama nunzia in tua hunlai mite upna in huzaap mahmah hi.

 

Simin: Jonah 2:1–3, 7–10. Hihin koi bangin Jonah in Pasian ompihna theitel thei hiam?

_____________________________________________________________________

 

Jonah in Jehovah Pasian kibiakna mun panin a taikhiat hangin namdangte lakah a taikhia himah taleh Jehovah in tua munah zong ukna nei ahihlam a thei hi. Huihte le tuihualte in Pasian neihsa hi; ngasate zong Pasian neihsa hi. “Leitung le a sunga om na khempeuh in Topa neihsa hi” (Late 24:1). Jonah lungtang in Van le lei a Ukpa lam zuanin a mawhna kisikin mawhmai-na a ngen hi. Tua ciangin hotkhiatna a ngah hi.

Eite’n zong Pasian i telkhial khazel hi; eite tung panin Ama honglamet thute zong i telkhial khazel hi. Tua bangin Pasian i telkhialhna khat in Pasian in eite hong hotkhiat ding lunggulh den hi; i kiim le paam siatna panin eite hong honkhia nuam hi” cihthu i theikhial hi. Leitung siatna panin kikep ding himah taleh i mungtup in bangci bangin Pasian hongpiak thuphate a kitangsam mite hawmsawn thei ding i hiam? (James 1:27), ci-in i ngaihsut ding ahi hi.

Hotkhiatna nasem dingin Pasian hong sawlna i telkhialh thu khat in tua bangin nasepna-ah lawhcinna in mihing tungah kinga hi, ci-in ngaihsut khakna hi. Jonah in Nineveh khuapi a hotkhiatna sangin mi a tamzaw i honkhia zo kei ding hi. Hotkhiatna nasepna-ah eite in a honkhia thei ding ihi kei a, Topa tawh kopin nasem khawm dingin sapna ngah ihi zaw hi. Pasian in i nunzia hong khelna hangin Ama min i phat hi; Pasian bekmah in Ama kiangah mihingte hong tunpih hi. Eite septheih ahihleh khaici tuh hi-in, Pasian bek mah in mihing lungsim a khel thei hi. Pasian sepding le mihing sep ding i telkhial kha pahpah hi. Kuamah mah in Pasian teci hihna panin paulap zongin a peng thei kei hi. Tua hi-in Pasian in Jonah zangin Nineveh khuapi a kikhelsak hi. Hotkhiatna sung mi ngah ding hamsa mahmah hi. Pasian bekmah in nunzia khelin, lungsim khel thei ahih manin hotkhiatna sungah mi ngah nading mihing hanciamna sangin Pasian i ap zawk ding kisam hilo hiam? Pasian in i nunzia tungtawnin na hong sem thei ahihna thu phawk in.

 

TUESDAY                   October 31

Eite Paulapte: Lem Thei Naikeng

 

Jonah in ngapi sungah a-om sungin Pasian itna le hehpihna a phawk hi (Jonah 2); a thunget in Pasian hong itna a pulaak hi. Pasian thutanna le thumanna thu thei himah taleh ama nunlui ngei-na hoihlote a khelthei tuan kei hi; Nineveh khuapi zuanin a pai hangin a nunzia kikhel nailo hi.

 

Simin: Jonah 3. Koi bangin Nineveh khua mite in Jonah thuhilhna dawngkik uh hiam? Tuhun tecipanna tawh kisai-in bang honghilh hiam?

_____________________________________________________________________

 

Jonah in Nineveh khua mite tungah bangbang lungsim puak nei himah taleh Jonah in Pasian sawl bangin thuhilhna nei-a, tua bangin a thuhilhna hangin Nineveh khuapi in kikhel uh hi. Nineveh khua mite in a mawhna uh kisik uh hi. Hi mah hi. Jonah in gimna tampi a thuak khit ciangin, utlo pipi-in Pasian sawl bang a genna hangin Pasian in minphatna a ngah hi.

Tuahi-in hotkhiatna nasepna in a nuntakna a kipia mite nasepna in mainawt hi; sep nopna lungsim neilo uh himah taleh a sepna bangbang in muibun hi, ci-in kimu thei hi. A mangthangte hotkhiatna nasepna-ah i nuntakna-ah Pasian deihna a kicin zawh nadingin i nuntakna khempeuh Ama tungah kipiak kul hi. Jonah bangin khat veivei ciangin minam deidanna in i lampi hong khaktan hi.

Tua bangin deidanna lungsimte zawhzawh nadingin kiniamkhiatna i kitang sam hi. Tua bangin kalsuan nadingin hun le hanciamna zong kisam hi. I nuntaknate midangte kitangsapna huhna-in i nuntak ciangin amaute huhna hangin gimna lianpi i thuakkha pial zongin tua ding mahin a nungta ding Topa in hong deih hi. Eima angsung huaihamna tawh kidim tuhun in ei a tekmah tawh i buaiden a, midang huhding peuhmah i ngaihsunkha ngei kei hi; tua bangin cimawh dongtuakte huhna panpihna in gimna lianpi hongtun loding hi.

A tawpna-ah hotkhiatna nasepna-ah neih le lamhte koi bangin i zeek hiam? Sum le paai, neih le lamhte zeeksiamna kisam mahmah hilo hiam? Hotkhiatna nasepna-ah a kihel mi in a neihsate zeekzia zong hong kikhel hi. Mi dangte kitangsapna huhna-in zeek maw? Hotkhiatna nasepna-ah neih le lamh, sum le paaite tawh kihel dingin Topa in hongdeih hi. Pawlpi nasepna hotkhiatna nasep nate-ah kihelna-ah sum le paai zeekna kisam hi. Bang bang nasepna hitaleh sum le paai lo-in kisem theilo hi; tua hi-in hotkhiatna nasepna-ah i kihelkim ding Topa in hongdeih hi. A lungdamhuai thu khat in Jonah in kicinlohna tuamtuam nei hi mah taleh Topa Pasian in hotkhiatna nasepna-ah vanglian takin zang thei hi. Ahi zongin Jonah in vantung piak thuphate midangte tungah a hawmsawn kei hi.

Topa in bangci bang kipiakna hong kaal hiam? Topa hong kalhna bangin a nungta dingin na kiging hiam? Midangte tungah Topa hong itna na hawmsawm nai hiam? Na kipiakna tungtawnin Topa in A kamciamte tangtungsak ding ahihlam koi bangin Topa kamciamte na muang hiam?

 

WEDNESDAY                               November 1

I Paulapte: A Nuamlo Maitang Kituahnate

 

Topa’ kiangah thu ngen a, “Kong thum hi, Topa aw; ka gam sungah ka omlai pekin hici mah in teh, ci hilo kahi hiam? Hanciam in Tarshish khua-ah ka taisim na zong tua hangmah ahi hi; banghang hiam cihleh nang pen a hehpih thei Pasian, a hehhak, a migi mahmah, siatna tunsak ding a kisiknuam Pasian na hihna kong thei hi” (Jonah 4:2). Bangzahin Jonah thungetna in hoih ahi hiam?

 

Simin: Jonah 4. Jonah in bang khialhna nei hiam?

_____________________________________________________________________

 

Jonah in gitlohna tawh kidim Nineveh khuapi-ah vapai-in thuhilhna nei dingin a sawl Pasian tungah a heh mahmah hi. Sodom le Gorromah zomin a kisia khuapi Nineveh kisiat ding a pulaak dingin Pasian sawlna a nial hi. Pasian thukhenna a thuak ding Nineveh khua mite tungah Jonah in hehna tawh a kidim hi. Tua bangin ama genkholhna bangin a genkhol hi napi khuapi a kisiat loh ciangin Jonah in a nuntak ding sangin a si nuam zaw hi. Pasian sawl bangin a tangtun loh ciangin Jonah in hehna tawh a kidim hi. Jonah in a nihvei-na Pasian sawlna a ngah ciangin Pasian in Jonah nialin thuhilhna ahih keileh pau-na tawh thuhilhna hilo-in a tuahkhak thu tawh a thuhilh hi. Khuamuhzia le ngaihsut nate in kisawlzawh thu tawh hong piang hilo hi. Ut thu tawh kikhel thei ziau zong hilo hi. Thuzakna khat ahih keileh i ngaihsutna tawh kibanglo thu khat hangin zong a kikhel hilo hi. A tamzaw ngaihsutna le khuamuhnate in i thuakna tungah kinga-in kikhel hi. Tua bang mahin i tuah thute tungtawnin ngaihsutna le khuamuhna kimu thei hi.

Jonah in Pasian tawh a kizopna-ah ama phutkhak thuthak thute hangin a khuamuhzia, a ngaihsutna hong kikhel hi. Suun nisa a dal dingin Pasian in lamdang takin zan khat thu-in singgui khat a zamkhia-sak hi. Hih thu hangin Jonah lungdam mahmah hi. Pasian tungah a lungdam hilo-in tua singgui hangin a lungdam hizaw hi. A ngah dinga kilawmlo ahihlam phawklo-in, ama ngah ding mah hi, cih lungsim nei-in, ka nasepna gah hi; ka thalawhsa hi, cihdan khatin ngaihsun hi. Tua singgui hong sih ciangin Jonah a hehsuak hi; ama nunzia, nuntakna in man nei ahihlam zong phawk nawnlo-in sih ding a lunggulh hi; amah le amah in sih ding a lunggulh hi. Tua bangin genthei kisa-in a-om khitciangin Pasian in aw dam tawh a hopih hi. Tua bangin Pasian in a hopihna-ah zan khat thu-in a khangkhia singgui sangin Nineveh khua sunga om numei naupang tul tampite le a ganhing khawite un pammaih zaw lo ding hiam? ci-in a dong hi.

Hih tangthu-ah Jonah kisikna tawh khawllo hi. Tua sangin a kigenkhin nailo thu khat hong kihilh hizaw hi. Pasian in mi mawhte, mi gilote a kipan hotkhiatna thu a za ngeilo mite bek thamlo-in ganhingte dongin a itna thu eite in thu don lo-in om ding i hiam?

 

THURSDAY                         November 2

Hiah Om-ing, Hong Sawlin

 

Jonah tangthu in a lamdang mahmah tanghthu khat hi. Jonah teci panna in gina hetlo himah taleh Pasian in Nineveh khuapi honkhia nuam hileh honkhia thei hi. Hihin Pasian mai-ah mihingte in bangmah man hetlo ihihna hong phawksak hi. Amah bek mahin mihing nunzia khelthei ahihna honghilh hi. Pasian in kiniamkhiatin Ama sawl mang ding hong deih ahihna zong honghilh hi.

 

Simin: Isaiah 6:1–8. Hih sungah bang thu guipi kimu thei hiam?

_____________________________________________________________________

 

Pasian sapna omden hi. Amah in kipiakna lungsim tawh nasem ding mite hong zong hi. Ama sapna i dongh ding hi; Ama makaihna nuai-ah a nungta ding ihi hi. Ama nungzui hihna-ah Ama hong hopihna za-in Ama hongsawl bangbang a mang ding ihi hi.

Jonah tangthu in Pasian itna ngah ding a kilawmlo, Ama sawl manglote mite a itna honghilh hi. Pasian in Nineveh khuapi a hehpih bangin tu-in zong siatna tawh kidim khuapi liante a itna honghilh hi. Khuapi khantohna hangin singkung lopate bei mang khinin inn golpipi tawh a kidim khuapi sungah a teeng mi tulza tampite in Pasian thu kinlo-in ci-le-sa deihna tawh nungta-in vantung thute peuhmah awlmawhlo uh himah taleh tua mite tungah Pasian itna le hehpihna thu a hilhding in hongdeih hi. Nineveh tawh kisai-in Pasian in “Khuapi sungah a vei le tak a khentel thei nailo naupangte it loding a hiam? ci-in a dong hi (Jon. 4:11). Tua bang mite tungah Pasian kiangpan hongpai lametna thu a puak dingin Pasian in thupuak ding mi kisam tawntung hi.

 

Isaiah in eite adingin “Kua vapai ding hiam?” cih sapna thu a za hi. Hih sawlna thu bangci bangin na dawng ding hiam?

 

To-na: Na ciaptehna laibu sungah thu-um mi hi nailo na theih mi 10te min gelh in. Tua mite “Nungzui” mi ci-in ciamteh in. Ahih theihleh a minte uh gelh in. Tu quarter bei mateng hih mite adingin thungetna nei in. Nisimin tua thu-um mi sawmte adingin thungen in. Thu-umlo mi panin Nungzui mi hongsuah nadingun thungen in. Amaute tawh na kizopna a kip semsem zawh nadingin thu ngen in. Kimeltheihna panin kilawmtatna-ah na kalsuan theih nadingun thungen in. Tua bangin na kizopna uh a-kip semsem khitciangin amaute kitangsapnate thei inla, na huh nadingin ki-ap in. A dahnate uh, a nuamnate uh theihpih inla, amaute kitangsapnate-ah Topa’n a-ompih nadingin thungetsak in. Tua hileh Topa in amaute dahna ahi zongin nuamna ahi zongin a ompih ding hi.

 

Kuankhiatna: Na nai-ah om khua ahih keileh khua khat peuhpeuh teel in. Tua khuapi sunga mite adingin thungetna nei in. Tua khua sungah Adentist thu-um mi a om leh pawlpi mi a khan nading, a om nailo khua ahihleh Adventist thu-um mi a om nadingin thungen in. Tua khua mite in Zeisu in a sawt lo-in hongpai ding ahihna thu a theih nadingun thungen in.

 

FRIDAY                      November 3

Ngaihsutbeh Ding: Ellen G. White in Zeisu sapna za-in Ama teci hidingin a hong sapna-ah hamsatnate nawktanin i kalsuan ding limtakin honghilh hi.

“Pasian hong sapna za-in paulap tuamtuamte hangin Pasian hong sapna bangin a kalsuanzo mi-in a mangthangte honkhia ding nasep a kinlo, a-awlmawh lo mi ahi uh hi. Topa piak nasep limtakin a semlo mi-in a citaklo nasem mi hi, ci-in vantung nate ciaptehna sungah a kiciamteh ding hi. Topa hongsawl bangin Pasian nasemte in i sem hiam? Midangte tha na-guan hiam? Huhna kisamte na huh hiam? Mi tawh mimal kizopna na-nei hiam? Angsung huaiham mi na hiam? Tua bangin mi tawh na kizopna tungtawnin amaute kitangsapnate nathei thei ding a, amaute na huh nading mun na muthei ding hi. Pasian tuute an na vak hiam? Amaute tawh kituak ding an napia hiam? Amaute nek zawh ding an ahih kul hi. Topa hongsawl bangin a nungtalo mi-in kipuahphat ding kisam ahihlam nathei thei ding hi. Tua lo-in midangte puak vangik na dawn zo kei ding hi.” Ellen G. White, The Advent Review and Sabbath Herald, August 30, 1892.

Pasian in Ama hotkhiatna sungah nasem dingin khauhtakin a hongsawl ahi phial zongin lametna hongpialo-in hongsawl ahi kei hi. “Nasep ding a piakna-ah Jonah in masuan lianpi anei hi; tua himah taleh amah a Sawl Pa in lawhcinna a ngahsak dingin lampi a geelkhol khin hi. Kamsang pa in Pasian sawlna nial lo-in thumang hileh gimna tampi nawkkha lo-in thupha tampi amu kha ding hi. Ahi zongin Jonah in lungkia-in a om laitakin Topa in Jonah a nusia tuan kei hi. Gimna tuamtuamte a nawk laitakin Topa in amah a ompih hi; a lamdang takin a makaih hi. Kamsangpa in Topa sungah khamuanna a ngah thei hi; ciangtan neilo vangliatna ngahin ama gimna panin a honkhia hi.” Ellen G. White. Prophets and Kings, p. 266.

Jonah bangin eite in zong paulap tuamtuam nei-in Topa hong sawlna i nial kha hiam? Paulap tuamtuam nei selo-in Topa hongsawl bangin i semding hi. Topa hongsawl thu in Jonah tungah kipia sawlna sangin neu zaw, lian zaw tuanlo hi. A thupi-in i kidot ding khat in “Koi bangin Topa hong sawlna na dawng hiam?

 

Kikupding Dotnate:

 

1.       Hotkhiatna nasepna-ah a kihel lo dingin bang paulap tuamtuamte na nei hiam? Na nuntakna-ah “na Nineveh” in bang hiding hiam?

2.     Seventh-day Adventist pawlpi in thuman thutak i neih i up thute ngaihsun in. Tua thute hangin thupha ngah pawlpi ihihna thu ngaihsun in. Tua thuman thutakte midangte tungah a hawmsawn dingin hong dongtang sak thute ngaihsun in.

3.     Bangci bangin Pasian hong hehpihna in hotkhiatna nasepna-ah i lau thute, i kihtak thute hong zawhpih thei hiam?



To get the latest update of me and my works

>> <<