MUC

Print Friendly and PDF

Thursday, June 22, 2023

LESSON 6 *July 29 – August 4 Hotkhiat Lungdamna Thuthak

LESSON 6 *July 29 – August 4

Hotkhiat Lungdamna Thuthak

 

SABBATH NITAAK

 

Tukaalsung Simding: Efesa 3; Job 11:5–9; Ezek. 43:13–16; Amos 7:7, 8; Mang. 11:1, 2

Kamngah: “Eite a dingin na a hong sepsak, eite’ ngetzah val, le i ngaihsut zawh loh zah dongin a vangliatna tawh tampi tak a hong hihsak thei eite’ Pasian pen, pawlpi mite khempeuh le Khrih Zeisu tawh a kipawl mi khempeuh in a khang khangin a tawntungin phat ciat ta uh hen. Amen.” (Efesa 3:20, 21)

 

Efesa 3 thupatna-ah Paul in a pulaaksa thu guipi mah a pulaak masa hi; tua thu in: “Lungdamna thu a kihilhna hangin Gentail mite in Jew mite tawh Pasian’ thupha ngahkhawm thei a, amaute tawh pawlkhat suakin, Pasian in piak dingin a ciam thute, Khrih hangin a ngahkhop theihna uh ahi hi” (Efe. 3:6). Tuhun bang mahin Paul hunlai pawlpi in Gentile mi tampi kihel uh hi. Tua hi-in Paul in Kha SIangtho humopna tawh a thuhilhna-ah Gentile mite tungah hotkhiatna lungdamna thu a hilh hi. Paul in tua bangin hotkhiatna thu a hilhna hangin gimna tawlna tampi banah Roman thongkhiatna a thuak hi, ci-in i thei hi. Hotkhiatna lungdamna thu-ah a citak manin Paul in Jew mite le Gentile mite in sanggam u le nau ahihna thu a pulaak thei hi. Vankhuanuai khempeuh a hotkhiatna sungah zong eite zong a kihelkha ihihna thu i thei hi. Paul in pawlpi tungtawnin Pasian hehpihna a pulaak thute i za thei hi; Pasian min a phatnate zong i theithei hi. Tua hi-in a tomin pulaak ding hi lehang Paul in hotkhiatna lungdamna thu kizelh nadingin a nuntakna pia-in nasem hi. *August 5, Sabbath a ding kiginkholhna in tukaal lesson sim in.

 

SUNDAY           July 30

Paul: Gentle Lak a Thongkia Sawltak

 

Simin Efesa 3. A kipulaak thu guipi nih le thumte pulaak in. Paul in bang thu pulaak belin nei hiam?

______________________________________________________________

 

Efesa 3 in a lunglut huai mahmah thu khat hi. Paul in hih bangin thupatna nei hi: “Hih thu hangin keimah Paul, Khrih Zeisu sila in no Gentile mite tungah nasempa ka hi hi” (Efe. 3:1). Tua bangin a gen khit ciangin Gentile mite tungah sawltak ahihna thu tampi a pulaak hi (Efe. 3:2–13). A thugen a zomna-ah, thu ngaite lungsim a lah nadingin “Hih thu hangin” cih kammal zangin (Efe. 3:14), amaute ading a thungetna kimu thei hi (Aneu 14–21). Efesa 3:1 sungah Paul in amah le amah “Khrih sila” ahihna a kipulaak hi. Tua bangin a pulaak ciangin Roman ukna neite thuneihna nuai-a nasem bangin a kingaihsun hi. Tua sangin a thu thuk zaw a pulaak thu in ama nuntakna-ah Pasian geelna kilangkhia ding le Pasian geelna a tangtun nadingin nasem ahihlam a kipulaak hi. Amah pen Rome ukneite sila ahih lohna a pulaak hi; hi zongin Zeisu Khrih sila ahihlam kipulaak zaw hi (Efe. 4:1 tawh enkak in). Paul pulaak gim thuakna (Efe. 3:13) in a nuntakna beikuan a a thuak thongkiatna hi ding hi (Efe. 6:20), inn sung khata kikhumcip hi lo-in, thong kia taktak ahihna kimu thei hi (Sawl. 28:16 tawh enkak in) Kum zalom khat hunlai-a thong innte leh Rom nuai-a thonginnte in gina hetlo-in thongkiate genthei mahmah uh hi. Roman Ukpite in thonginn puah zo lo uh hi. Thonginnten siantho-na bangmah neilo hi. Dailen buk a kipan zingsang nitak kitangsapna-a zat dingte a om lo hi phial hi. An le tui zong manmanin kipia lo hi. Thonginn cihte in mi ginalote, thukhun palsatte kigawhna mun dingin kikoih ahih manin Ukpite in thonginn puah ding peuhmah ngaihsutin nei lo uh hi. Thongkiate in zong thukhenna ngakna bekin thonginn sungah kikoih hi bekin thukhenna a ngah khit uh ciangin thonginn sungah kikoih nawn lo uh hi. Thongkiate in amau mawhna tawh kizui-in thukhenna thuak uh hi. Sanggam u le naute in thongkiate kitangsapna tuamtuam vapuak vahuh thei uh hi. Paul lunghimawhna bulpi in thu-um miten tua bangin mat le hen a thuak uh ciangin a thuak lah khak ding patau hi. Thongkia cih min limlim pen thu hoih hi lo hi; kuama deih loh dongtuahna khatin kingaihsun hi. Thu-um miten hih bangin a dot khak ding Paul lunghimawh den hi: “Sawltak le Pasian kamtai khat, Khrih a lamsang khat hi napi-in bang dingin gimthuakin thongkiat thuak hi ding hiamm? Tua hi-in a thongkiat thuak pen Pasian geelna hi, ci-in thu-um mite tungah a pulaak zaw hi. Paul in tua bangin a gim thuakna pen “note adingin ka thuak hi” ci-in a theisak hi. Tua bangin maizumna a thuakna thu bulpi in amaute minthan ngahna hong suak ding hi” (Efe. 3:13). Gentheih hamsatna lakah koi bangin Pasian tungah muanna nei thei veve ding i hiam?

 

MONDAY                    July 31

Hun Sawtpi a Kikoih Thuthuk

 

Hotkhiatna Lungdamna Thu Paul tungah kipia thuthuk in bang thu hi ding hiam?

 

Efe. 3:1–6

______________________________________________________________ ______________________________________________________________ ______________________________________________________________

 

Efesa 3:1–6 na sinna tungtawnin a nuai-a thute ciamteh in. Amasa-in Paul in Efesa khua-a om inn a kikhawm thu-um mite tungah a laikhak hi (Efe. 3:1). Nihna-ah Paul in Pasian hehpihna ngahin, tua-a ngah thu mah Gentile thu-um mite tungah pia sawn ahihna kimu thei hi (Efe. 3:2). Hih hehpihna a zekna hangin, hehpihna nasepna hangin, Paul in amaute tungah thuhilh ding sawlna ngah ahihlam zong a pulaak hi; Gentite mite tungah hotkhiat lungdamna thu hilh dingin sawlna ngah ahihna kimu thei hi (Efe. 3:7, 8). Thumna-ah Paul in tua thu thuk (Khrih kiang pan thu thuk) ama tungah kilaakin tua thute a laikhak sungah gelh ahihna kimu thei hi (Efe. 1:9, 10; 2:11–22; 3:3, 4). A laikhak a simcha mite in Gospel pen Paul kiang pan hong kipai ahihlohna thu a theihtel ding uh a deih hi; ahi zongin Pasian piak thu ahih zawkna a theih ding uh a deih zaw hi. 4na-ah tua thu thuk in Paul tung beka kilang hi lo hi. Paul ma-in nasem Khrih sawltak le kamsang misiangthote tungah zong a kilaak thu hi (Efe. 3:5). Hih munah kamsang cih kammal in Thukhun Lui lai-a kamsangte hi lo zaw-in, Khristian pawlpi masate lak a om Kha Siangtho silpiak a ngah mite a pulaak kammal hi. Tua thu thuk in hun khatlai-in a kiselcip thu hi mah taleh tu-in mi khempeuh theih dingin a hong kihilh thu a suakta hi. A tawpna-ah “tua thu thuk sungah Gentile miten nopna a ngah uh hi; Khrih sunga hotkhiatna lungdamna thu tungtawnin thu-um mite (Khrih pumpi) in Zeisu Khrih sungah a ngah khawm uh hi (Efe. 3:6). Paul in hotkhiatna lungdamna lawpna tawh hilh kawikawi ahihna Jew le Gentile kigawm pawlpite a laikhakna tungtawnin kimu thei hi. Amaute kipawlkhopna tungtawnin Pasian pawlpi thak (mihing thak) hong piang ahi hi (Efe. 2:14–16). Amaute in a kigal neih ngei hi mah taleh tu-in amaute in “gamh luah khawm” pumpi khat a suak khawm (Khrih pumpi) hotkhiatna luah ding kamciam sungah a nungta khawm thei uh hi (Efe. 3:6). Hotkhiatna thu tawh kituak lo bang thute na tuakkha ngei hiam? Tua bang hamsatnate bangci bangin na zo thei hiam? 43

 

TUESDAY                   August 1

Pawlpi: Pasian Pilna Kilanghsak

 

Paul in Pasian sepnate le Pasian thu bang pulaak hiam?

 

Efesa 3:7–13.

______________________________________________________________ ______________________________________________________________

 

Paul in Pasian hehpihna tungtawnin “Pasian nasem” (minister) khat ahih na thu a pulaakkik hi (Efe. 3:7 le 3:1, 2 enkak in). Hih silpiak in hotkhiatna lungdamna thu bang mahin mi khat ii gamtat hoihna tungah kinga hi lo hi. Pasian hong hehpihna tung bekah kinga ahihna hong hilh hi. Paul mahmah in zong hih thu tungah kinga ahihna hong hilh hi; “Pasian mi khempeuh lakah a neu pen” ci-in amah le amah kipulaak hi” (Efe. 3:8). Paul laikhakte in amah le amah kitheitel ahihna kimu thei hi. Amasa lamin Paul in amah le amah Pasian sawltak khatin a kipulaak hi (Gal. 1:1). A nunglam ciangin amah le amah “sawltakte lakah a neupen” ci-in a kipulaak hi (1Kor. 15:9). Efesa sungah amah le amah in “Pasian mi khempeuh lakah aneu pen” ci-in a kipulaak hi (Efe. 3:8). A tawpna-ah amah le mah “Mawhnei mite lakah mawhnei pen” ci-in a kipulaak hi (1Tim. 1:15). Hih bangin Paul in a kipulaakna a hang in Ellen G. White pulaak thu tawh kibang hi kha diing hi: “Zeisu tawh na kinai zawk semsem ciangin na mawhna na mu semsem ding hi; tua hileh na muhna hong siang semsem ding a, na kicinlohnate na tel muhpha tektek ding hi; na dinmun panin Khrih kicinna na bat zawh nading gamlapi kisam na hihna na kiphawk thei ding hi.” Steps to Christ, p. 64. Tua hi-a Paul in hih bangin pulaak hi: Efesa 3:10, “Tuhun laitakin vantung a uk van mite in pawlpi’ hangin Pasian’ pilna a nam tuamtuamin a muhtheihna dingun na khempeuh a bawl Pasian in a beisa hunah hih thu khempeuh a imcip hi.” A sang belna muna ukna neite in kuate hi ding hiam? Koi bangin pawlpi in Pasian pilna ciangtan om lo ahihna thu a pulaak hiam? Efesa 3:10 in Pasian vangliatna pulaak lo hi mah taleh, khuamial ukna thu kicingtakin a hong hilhna Efesa 6:11, 12 sungah kimu thei hi. Tua hi-in pawlpi i cih in Jew le Gentile kigawmkhopna panin hong piang hi; hih sungah khat le khat kideidanna cihte a-om kei hi. Pawlpi in khuamial ukna neite tunga vangliatna a pulaak hi. Mailam hunah a hong tung ding Pasian geelkholhnate zong a pulaak ahi hi. Tua hun tak ciangin Khrih sungah vantung leitung na khempeuh in pumkhat suak ding hi (Efe. 1:10). Leitung vantung na khempeuh in kisia ding ahihna a kipulaakkhol suak hi. Pawlpi kipumkhatna in tua bang siatnate hong tung takpi ding ahihna thu a pulaak hi. Efesa 3:10 pulaak bangin na pawlpi kipuahpha ding hileh, bang thute kipuahphat ding na mu hiam? Pawlpi mite khat le khat kizopna a kipan kilamthak ding bang bang na mu hiam?

 

WEDNESDAY            August 2

Khrih, Na sungah Hong Teeng

 

Paul thungetna le Efesa 1:16–19 enkak in. Thu-um mite adingin bang thu a ngetsak hiam? Efesa 3:14–19. Hihthu nihte sungah a kibang bang thu kipulaak hiam? Efesa 3:14, 15 sunga kammalte a thupi kammalte kimu thei hi. Paul in vangtung leitung na khempeuhte Pianna Pa Pasian mai-ah zahtakna tawh ka lukun hi, ci-in a pulaak in bang khiatna nei hiam? Greek tawh kigelhna-ah “pater” tawh kigelh hi; a khiatna in innkuan cihna hi. Efesa laikhak sungah Paul in Pasian geel hotkhiatna thu kicing takin a pulaak hi; hih sungah a huam khak loh bang mah a om kei hi (Efe. 1:9, 10) a tawntung ading (Efe. 1:21) thu zong kihel hi. Tua banah Paul in a genbehna-ah “Vantung leitunga om innkuan khempeuhte Pa ahihna a pulaak hi. Innkuan khempeuh (patria) Pa “(patēr) cih kammal panin hongpai hi. Hihin eite ading lungdam huai thu hi. Hih thu ngaihsun in: Na innkuan sungah bangbang buai-na, kicinlohna tawh kidim hi phial taleh Pasian innkuan hi. Na innkuan in Dawimangpa khut sung hilo-in Pasian kepna sungah a omlam phawk in. Pasian in kicintakna neilo innkuante a it hi. Innkuante in Pasian min a pua uh hi. Pasian neihsa innkuan ahihna ciaptehna a nei uh hi.” Efesa 3:16–19 sunga thute in Pasian in thu-um mite tungah a kicing vantung thuphate a piak nadingin Paul thungetna kimu thei hi. Amaute in Kha Siangtho ompihna ngah uh a, Pasian in amaute tha a guan hi (Efe. 3:16); amaute in Khrih tawh pumkhat a suak uh hi; Khrih in amaute sungah a teeng hi (Efe. 3:17), amaute sungah a nungta hi; hih thu hangin amaute in thu upna-ah picinna a nei uh hi (Itna sungah a nungta uh hi”(Efe. 3:17). Paul in Pasian min a phatna-ah thu-um mite ngah vantung thuphate hangin tua bangin Pasian a phatna kimu thei hi. Tua bangin Pasian hong itna a dung, a vai, a thukna, a sanna thu 4 bangin a pulaak kimu thei hi. Pasian thuthuk “a zai[1]na, a liatna, a sanna, a thukna” (Efe. 3:18) a pulaak hi. Paul in tua bangin a pulaakna-ah Pasian hong itna in ciangtan neilo ahihna thu bek a hong hilhna hi[1]in, tua kammalte hilhcianna bangmah neilo hi. Hih thu hangin Lai Siangtho thuthuk kantelte lungbuai uh hi. Ciangtan omlo Pasian pilna (Job 11:5–9 tawh enkak in), hih munah zong thu li bangin kipulaak hi), Pasian vangliatna (Efe. 3:16, 17 tawh enkak in), ahih keileh (Efesa 2:19–22 le Ezek. 43:13–16 tawh enkak in) hihte-in a thukna, a sanna, a zai-na, a liatna a dung a vai pulaak hi. Amos 7:7, 8; Mang. 11:1, 2). Hih thute in Khrih hong itna in ciangtan nei lo itna ahihna hong hilh nopna-in kizang kammalte hi, ci-in i thei hi” (Efe. 3:19); Pasian hong itna in kuama tel zawh ding hilo itna hi, ci-in a dung, a vai, a sanna, a zai-na ci-in honghilh hi (Efe. 3:18) hih tawh kizomin “Khrih hong itna theihtel nadingin” (Efe. 3:19 le Rom. 8:35–39 enkak in). Hih bang kammalte in Pasian hong itna a pulaak kammalte hi-in bang zahin lungdam huai thu hilo hiam?

 

THURSDAY                August 3

Pawl Sung le Zeisu Khrih sunga Minthanna

 

Paul in a thungtet khupna-ah Pasian phatna a tomin a pulaak thu i mu thei hi. Bang thu hangin Paul in Pasian phat ahi hiam?

 

Efe. 3:20, 21

______________________________________________________________

 

Paul in thu-um mite adingin thungen tawntung hi (Efe. 3:14–19). Tu-in Paul in vanglian takin le kician takin a thungetna kimu thei hi. Tua bangin Pasian a phatna-ah dotna nih kimu thei hi: 1. A pulaak thu in pawlpi tawh kituak lo thu hi lo hiam? Khrih tawh kikimin koih hi lo hiam? “Pawlpi le Zeisu tungah minthanna om ta hen,” (Efe. 3:21) Paul in Pawlpi thu bek mah ngaihsun ahihna kimu thei hi. Pawlpi honpa in Honpa Khrih mah hi (Efe. 3:17). Pasian min a phatna-ah Paul in Zeisu Khrih tungtawnin pawlpi tungah hotkhaitna hong tung ahih manin tua bangin Pasian min a phat hi. 2. Khang tawntungin, a khang a khan” cih kammal in bang pulaak hiam? (Efe. 3:21) Hih kammal in a bei ngei lo hun a pulaak hi; leitungah hong tung paikik ding Khrihh le Pawlpi a pulaak kammal hi. Efesa laikhak in mailam hunah a hong tung ding thute lametna pulaak hi. Gentehna-in Efesa 4:30 in “a hong tung ding eIte a hong kihotkhiat ni” pulaak hi. Tham lo-in thu-um mite in Khrih vangliatna ciangtan nei lo sungah a tawntungin a nungta ding uh hi. A khang a khangin ukzawhna tawh a nungta ding uh hi (Efe. 1:21). Paul in Pasian min phatna ngaihsun lehang, a bei ngeilo Khrih vangliatna hanga lungdam kipahna kimu thei hi. Thu-um mi khempeuh aitangin Paul in Topa min a phatna hi, ci-in kimu thei hi. Paul thunget a nihvei-na ngaihsun in (Efe. 3:14–21; le Efe. 1:15–23 enkak in); Pasian in vankhuanuai khempeuh a kepna-ah Paul in a nasepna-ah lungmuanna le mazang takin a kalsuan thei hi (Efe. 3:14, 15), Kha Siangtho tawh kidim dingin a kigingkhol khin hi (Efe. 3:16), Khrih tawh nasem khawm mi a suak thei hi (Efe. 3:17), a kiteh thei lo Khrih hong itna a ngah khin hi (Efe. 3:18, 19). Hih bangin a nuntak theihna in Pasian vangliatna tawh kidim ahih manin tua bangin a nungta thei ahi hi (Efe. 3:19) tua bangin a nuntakpih thuman thutak thute hangin Pasian min phatna le pahtawi-na a nei thei ahi hi; misiangthote tunga hong tung Pasian vangliatna in ciangtan nei lo-in a hong pia hi (Efe. 3:20, 21). Lunghimawhna, buai-na, hamsatna khat peuhpeuh i tuahkhak ciangin i pulaaksa Paul thungetna i phawk ding kisam hi. Thongkia-in om sawltak pa in Pasian geelkholhsakna le Ama hehpihna amu a thei hi. EIte in zong zia-etna, gimna i nawk khak ciangin tua thute i phawk ding a hong deih hi. Tua bangin a nungta ihihleh Pasian geelna hotkhiatna sungah nungta ihihna le Ama vangliatna in eite sungah nasem hi, ci-in itheitel ding hi (Efe. 1:9, 10). Pasian thupha bang thuphate na ngah hiam? Tua thuphate hangin Pasian min phatna nei in.

 

FRIDAY             August 4

Ngaihsutbeh Ding: Ellen G. White, “Modern Revivals,” in The Great Controversy, pp. 461–478. “Koi bangin “kha lam picin theih lohna thu Efe. 3:14–19 in pulaak hiam? A pulaakna-ah thuman theihtelna nei ihihlam kiphawk theihna in i hamphatna khat hong suak hi lo hiam? Koi bangin Pa Pasian in hong mu diam? Amah in thu upna le hehpihna sungah a khangto thei dingin hong koih hi khin mah taleng, hong piak thuphate le hong piak thute awlmawh lo-in i mawk omna tungah bang hong ci khen ing hiam? Sawltak Paul in eite lungkiat nading, lamet bei nadingin hih bnagin hong hilh hi lo hi. Tua bangin a hong hilhna a hang in Pasian hong geelsak dinmun i tun zawh nading hi zaw hi; tham lo-in Pasian Gam luah dingte ihih theih nadingin tua bangin hogn hilh hizaw hi. Thu zuihna ah khangcng zo lo-in hi lehang, bangci bangin Pasian tawh nasem khawm thei ding ihi hiam? Khristian hamphatna i ngah hi. Pasian sunga om thu thukte theihtelna i ngah hi. Topa hong deihsakna mun i tung thei hi. “Lai Siangtho hong hilh thute a um takpi mah i hiam? Pasian theihtelna i nei takpi mah hiam? Pasian kam pan hong pai thute a um takpi mah i hiam? Kamsangte, sawltakte hong hilhnate a um takpi mah i hiam? Thuman khempeuh, thupha khempeuh, kicinna, hauhna khempeuhte phungpi Zeisu hong hilh thute a um takpi mah i hiam? Pasian le Pasian Tapa a um takpi na hiam?” Ellen G. White, The Advent Review and Sabbath Herald, October 1, 1889.

 

Kikupding Dotnate:

 

1.       Paul pulaak Pasian min phatna Efe. 3:20, 21 le Thukhun Thak sunga Rom 11:33–36; 16:25–27; Fili. 4:20; 2Pet. 3:18b; Jude 24, 25 cihte enkak in. Hih thute in bang thu pulaak ciat uh hiam? Koi bangin Pasian min phatna le biakpiakna nei dingin hong hilh hiam?

 

2.     Paul zat Greek laimal “plēroma a hun a cin ciangin cih thu le (Efe. 1:10, 23; 3:19; 4:13). sung a thute enkak in. Bang hangin hih thu in Paul adingin thupi mahmah hi ding hiam?

 

3.     Pasian sep khempeuhte hangin Ama minphatna Efesa 3 sungah kipulaak hi. Hih thu in bang hangin thupi hiam? Bang hang hiam?

 

4.     Paul in Efesa laikhak a lang phial thukhupna (Efe. 1:3–21) sungah thungetna le Pasian min phatna kimu thei hi. Paul in Pasian vangliatna, tu-in thu-um mite sungah Khrih le Kha Siangtho tungtawnin hong kilang hi (Efe. 3:16–21). Koi bangin a tunga Ellen G. White gelh bangin i nungta thei ding hiam?



To get the latest update of me and my works

>> <<