LESSON
14 *September 23 – 29
Lungsim
Sungah Efesa Pawlpite
Tukaalsung
Simding: Efesa 1 – 6 dong
Kamngah: “Note’ upna hangin Pasian’ hong hehpihna tawh hotkhiatna a ngah nahi uh hi. Note’ thalawhna hangin a ngah hiloin Pasian’ hong piakkhong ahi hi. Note’ hanciamna tawh a ngah hilo na hih manun na kisialhna ding uh a thu omlo hi. Eite a hong bawlpa pen Pasian hi-a, Zeisu Khrih tawh i kipawl ciangin i nuntakna-ah gamtat hoih a nei dingin a hong bawl ihi hi. Hih pen eite’ omzia dingin a na ngaihsut kholhsa ahi hi.” (Efesa 2:8–10).
London
khuapi sunga kimawlna khatah leengpei lian mahmah khat tunga kimawlna in mi
tampite lungsim la mahmah hi. Thames Gunpi tung pi 450 bangin sang ahih manin
na khempeuh kimu thei kawikawi hi. Big Ben, Parliament innpite le taanglai inn
thupi tampi kigalmuh thei kawikawi hi. Thukhun Thak thuthuk a kansiam Nicholas
Thomas “Tom” Wright, cihte in Efesa pawlpi tungah Paul laikhakte in pawlpi
dangte a laikhaknate tawh tehkak ding hi lehang, Paul laikhak dangte in London
Eye tawh kigenteh thei hi, ci-in pulaak hi. Efesa pawlpi tungah a laikhak in a
laikhak khempeuh lak panin a sau pen hilo hi; a kicing pen laikhak zong hilo
hi. Ahi zongin hotkhiatna thu a huampi-in a pulaak laikhak khat hi, ci-in
kiciamteh hi. Leengpei tawh genteh hi lehang Efesa laikhak in leengphei bulpi
hi, ci-in kipulaak hi. Efesa laikhak tungtawnin Paul laikhak dangte zong i
theithei hi.” Paul for Everyone: The Prison Letters (London: S.P.C.K. [Society
for Promoting Christian Knowledge Publishing], 2004), p. 3 Efesa’ laibu sungah
Paul in Efesa pawlpi ading bekin thuhilhna nei hilo hi. Paul in Efesa a
laikhakna-ah koi mun koi munah om hi taleh, khang khempeuh a om Khristian
thu-um mi khempeuh adingin a laikhak ahi hi. Tua hi-in Efesa laikhak in hun
ciangtan neilo hi. Paul in pawlpi adingin a deihsakna a ngaihsutna khempeuh a
pulaak laikhak hi. Efesa laikhak i sim ciangin i phawk dingin hih hi: Efesa
laikhak sungah a kigen thute in i nunzia hong zuun hilo ahi hiam? *September 30, Sabbath a ding kiginkholhna in
tukaal lesson sim in.
SUNDAY
September 24
Khrih
sungah Thupha Ngah ihi hi
Mi
kimkhat in Efesa in Thukhun Thak laibute lakah Alp mualsang bangin ciamteh uh
hi. Paul, tua mualtung kahna-ah i makaipa hi-in, amah in manlang takin Efesa’ 1
ah hong kahpih hi. Tua mualdawn ah huih tawm ahih manin huih khamlo-in naklahin
i om hi. Tua mualtung panin mun tuamtuam i galmuh thei hi. Efesa 1 ngaihsunkik
in. Bang thu in tha hong guan hiam? Bang thu lianbel na mu thei hiam?
Efesa
1:3–14 sunga thute in mualdawn kahtohna-ah lamlak gamlim tawh kibang hi. Tua
mualdawn panin mun khempeuh kigalmuh thei hi. Paul in a laikhakna-ah hotkhiatna
thu simloh thudang pulaak lo hi. Leitung pianma pek a kipan tawntung dongin
hotkhiatna thu kicing takin ahong hilh hi. Khrih tungtawnin Pasian hong
hehpihna hong kilang a, tua in tawntung adingin kicing hi. Thu-um mi
kihotkhiatna thu in “Leitung pianma-in kigeelkhol khin ahihna thu zong hong
hilh hi (Efe. 1:4). Tua hotkhiatna in i sungah hong nungta hi (Efe. 1:7, 8, 13,
14). Leitung pianma-in kigeelkhol hotkhiatna in leitung bei ciangin kicinna
hong tung ding hi (Efe. 1:9, 10). Tua ciangin “Na khempeuh” “Vantung a om nate
hi taleh “Leitung a om na khempeuh in Khrih sungah kigawmkhawm khin dinga na
khempeuh in pum khat suak ding hi; tua ciangin Pasian in a hun a cin ciangin
Ama geelna khempeuh tangtung tading hi (Efe. 1:10). Tua ciangin a lamdang
Pasian geelna khempeuh kicing khin ding hi (Efe. 1:9). Tuhun laitakin Khrih
bulphuh hotkhiatna sungah a nungta takpi mah ihih ding kisam hi. Pasian in
leitung mi khempeuh a hotkhiatna sungah zong i kihel ding thupi hi. Mualtunga
omna in lungdam ko ding hong hanthawn hi. Efesa 1:15–19 sunga kigelh bangin
Paul in Pasian tungah lungdamko den ahihna kimu thei hi. A thungetna-ah thu-um
mite’n hotkhiatna sungah nungta-in Pasian geelna sungah a kaalsuan ding kisam
hi. A dang munsang zaw-ah a kahtoto ding ihi hi. Van a sanna munah a kahto
Khrih in na khempeuh tungah ukna nei hi. Ama ukna in bei hun a neikei ding hi;
a tawntungin a uk ding hi (Efe. 1:20–23). Khrih Zeisu sunga Pasian hong
hehpihna tungtawnin tuni-in zawhna sang pen (mualsang dawn) dong i tung thei
hi. Efesa 1:4 in Khrih in leitung pianma nangawnin a hongteelsa mite ihihna
honghilh hi. Tua bangin a hong teelna hangin “Eite in a siangtho nunna, itna
sungah paubaanna omlo-in a nungta dingin hongteel hi. Hihin bang khiatna nei
hiam? Leitung pianma-in Khrih sungah teeltuam ngahkhin cihthu ngaihsun in. A
lian mahmah lametna nei hilo ihi hiam? Pasian in nangmah a hong hotkhiat nopna
ngaihsun hilo ahi hiam?
MONDAY
September 25
A
Kipawl Thei dingin Tatkhiat Mite ihi hi
Simin
Efesa 2, hih dotna dong dingin kisa in: Ama Tapa Zeisu Khrih tungtawnin Pasian
in bang hong semkhia hiam? A taktakin eite khempeuh zong amaute mah i bang ngei
a, i pianpih lungsim zui-in nungta-in, i pumpi le i lungsim deihna bangin i
gamta hi. Tua manin eite khempeuh zong Pasian’ hehna hangin gim a thuak dingte
ihi hi. “A beisa hunah na thuman lohna uh le na mawhna uh hangin kha thu tawh
kisai-ah a si nahi uh hi. Tuahunlai-in leitung gitloh gamtatnate nazui uh a,
Pasian thu a umlo mite sungah tua laitakin na a sem, huihlak a ukte’ thu na
mang uh hi.” Efesa 2:1–10 sunga thute in Paul in pawlpi mite nunzia a honghilh
hi. Mi khempeuhte thuak khak thute honghilhna-ah mihing in Pasian langpan in
mihing nunna in mawhna le Satan ukna sungah nungta ihihna thu honghilh hi (Efe.
2:1–3). “Ahi zongin Pasian in hehpihna tawh kidim manin Pasian in tawntung
sihna panin eite hong honkhia hi. 1. Topa Pasian in Khrih tawh hong nungta
khawmsak hi; Khrih in sihna pan a thawhkikna hangin eite zong sihna pan a
thokik ding ihi hi. 2. Khrih van a kahna hangin eite zong van a kah thei ding
ihi hi. 3. Vantungah Amah in eite tawh mangkhawm ding hi. Khrih ngah pahtawi-na
in eite ngah ding ham phatna hong suak hi (Efe. 2:4–7). Pasian in i gamtatna
khempeuh ciamteh hi. Efesa 2:1–10 sunga thute in Zeisu tawh kipumkhat ding
honghilh ahihleh, Efe. 2:11-22 sunga thute in zong Ama pawlpi sungah nungta-in
thu-um mite kipumkhatna honghilh thute hi, ci-in kipulaak thei hi. Zeisu
hongsihna in thuum mi kipumkhatna bek thamlo-in Pasian tawh kipumkhatna hong
ngahsak hi (Efe. 2:1–10); midangte tawh hong kilemsak hibek thamlo-in Pasian
tawh zong hong kilemsak hi (Efe. 2:11–22). Singlamteh tungtawnin Zeisu in
Gentile mite le Jew mite kilangneihna khempeuh hemkhia hi; tua banah Thukham
hangin kikhennate panin kipumkhatna hongbawl hi (Efe. 2:11–18). A lamdang
biakinn thak khat honglam hi; hih biakbuk in thu-um mite tawh a kilam inn hi.
Hun khatlai-in Gentile mite biakbuk sungah lut theilo uh himah taleh tu-in Jew
thuum mite tawh pumkhat suakin biakpiakna a pia thei uh hi. Eite zong Pasian
pawlpi, Topa biakbuk siangtho sungah a kihel mite ihi hi (Efe. 2:19–22). Efesa
2:8–10 sunga thute in nunzia kikhelna a piangsak hi. Martin Luther in hih thute
siksanin hehpihna mu thei-in a nunzia kikhelna thu a pulaak hi; Puahphatna
Lianpi thu bulphuh upna tawh hotkhiatna kingah hi, cihthu in hehpihna thu mah
ahihna honghilh hi. Tua hotkhiatn in Khrih kiabek hongpiak theih hi-in Pasian
minthanna a kilangsak hi. 1738 kum ciangin London Aldersgate lampi munah
pianthakna a ngah khit ni 18 khit ciangin John Wesley in Oxford University ah
thugenna nei hi. Tua a thugenna-ah “lungtang panin kahna” ci-in khanlawhna
lianpi khat hong piang hi; Hih munah zong Efe. 2:8 siksanin khanlawhna piang
hi, ci-in kiciamteh hi. Efesa 2:8: A. Skevington Wood, “Strangely Warmed: The
Wesleys and the Evangelical Awakening,” Christian History [magazine], vol. 5,
no. 1 [1984]. 99
TUESDAY
September 26
Eite-in
a Nungta Pasian Pawlpi ihi hi
Bang
hangin Pasian pawlpi sungah omna in thupi-in lawphuai ahi hiam?
Efesa3
________________________________________________________________________________________________________________________
Midangte
in pawlpi hoihna thu kigen kizak ciangin i nuam hi. Ahi zongin tua bang thute
sangin lungdamhuai bel thu in Paul hong hilh thu in i lungdamna ding thulian
bel ahi hi. Tua thu in Paul in Efesa pawlpi mite adingin thu a ngetsakna thu i
thei hi (Efe. 3:1 le 1:15–23) Pasian in pawlpi a piansakna thu kimu thei hi
(Efe. 3:2–13), tua khit ciangin a thungetna kimu thei hi (Efe. 3:14– 21). Tua
bangin a pulaakna-ah Pasian in a geelkholhna thu “kuama tel zawh loh thu thu”
kipulaak hi. Tawntung adingin Pasian in mihingte tel zawh loh thu a geelkholna
i mu thei hi (Efe. 3:3–5, 9, 11).
•
Zeisu nunna le ahong sihna tungtawnin tangtawng pek panin a kiselcip thu hong
kisemkhia hi lo hiam? (Efe. 3:11 le 2:11–22 enkak in).
•
Pasian pulaakna tungtawnin Paul in “pawlpi hong piankhiatna thuthukpi” a
theitel thei hi. Tua thuthuk sungah Gentile mite zong kihel thei uh hi, cih thu
in a lamdang thu hi, ci-in a pulaak hi (Efe. 3:3–6).
•
Paul in hotkhiatna lungdamna thu tangko-in Gentile mite tungah hih lungdamna
thu a hilh hi. Gentile mite in zong Khrih vangliatna le hauhna sungah nuamsa
ding uh hi (Efe. 3:8, 9).
•
Khrih kiangah mi tampi hong tunpihin, pawlpi in, Jew le Gentile kigawm khawm
hi. Hih thu in Pasian pilna honghilh hi. Tua Pasian pilna in “vantungah
vangliatna khempeuh le leitung ukna nei khempeuh tungah zawhna ngahin ukna nei
hi” (Efe. 3:10), leitungah a hong tung ding gimnate zong a hong hilh khol hi
(Efe. 6:10–20 tawh enkak in). Na khempeuh in Khrih sungah kigawm khawm ding
ahihna hun tomno sungin a hong tangtung ding hi (Efe. 1:10). Hih thu in Paul
nasepna khempeuh a tawsawn hi. Paul in a lungsim khempeuh tawh Efesa pawlpi
adingin a thungetna-ah nangma adingin zong thungen hilo ahi hiam? Efesa
3:14–21. Pasian nunna tawh kidim dingin thungetsak hilo hiam? (Efe. 3:19)
Pawlpi kipumkhatna lamdang sungah nungta dingin hongsam hilo hiam? Pawlpi mite
khat le khat kizopna a dal thei bang buai-nate kipulaak hiam? Paul genna bangin
bang thute in kipumkhatna susia-in bang thute in pumkhatna kipsak hiam? Bangci
bangin pumkhatna susia thei thute na hemkhia ding hiam?
WEDNESDAY September 27
Upna
Kipumkhat
Efesa
4 ah Paul in thu-um mite in a seploh ding uh thute le a sep ding uh thute a
pulaakna kimu thei hi. Tua thute in bang thute hiam? Efesa 4 kipatna le a
tawpna-ah thu-um mite khat le khat kihuh kipanpiih ding honghilh hi (Efe.
4:1–3, 32). Hih sapna nihte kikaalah Paul in pawl sungah kipumkhatna kipsak
semsem dingin hong hanthawn hi. Tua bangin hong hilhna-ah “Khat” cih kammal 7
vei bang kimu thei hi. Pumpi khatbek om hi; Kha Siangtho khat, lametna khat,
Topa khat (Zeisu Khrih) upna khat, tuiphumna khat, Pasian khat le Pa khat (Efe.
4:4–6) ci-in pulaak hi. Eite in hih thute hangin pumkhat ihi hi. Tuahi-in eite
in zong pumkhat ihi hi. Pumkhatna in Lai Siangtho thuthuk sungah kipumkhatna
hi-in hanciamna zong kisam hi. Eite-in a tawntungin Kha Siangtho sungah i
kipumkhatna i kepcing ding kisam hi” (Efe. 4:3). Lampi khat teitei tungtawnin
eite in Khrih pumpi Pawlpi-ah i kipumkhat thei hi (Efe. 4:7–16). Pawlpi mi
khatciat in pumpi (pawlpi) adingin vantung hongpiak siamna khatciat i nei hi.
Tua siamnate pawlpi cidam nading, pumpi kipum khatna kipsak nadingin i zat ding
a hong kipia ahi hi. (Efe. 4:7, 16). Thu-um mi khempeuh in Sawltakte,
kamsangte, evangelist (vakkawn thuhilhsia) pastorte le laihilhte tungtawnin
pumkhat hihna hong kembit thei hi (Efe. 4:11, 12). Guh le taang in limtakin
kizopna nei-in a om ciangin pumpi in cidam takin gamtang thei hi. Tua bang
mahin thu-um mite in kipumkhatin a om ciangin pumpi (pawlpi) cidam thei bek hi
(Efe. 4:13, 15). “Tuahun ciangin thu upna lamah naupang ihi nawn kei ding a,
mite khemin a khialsak theite’ mutna hangin i suk-hoi, to-hoi nawn kei ding hi”
(Efe. 4:14). Hih kammalte in pawlpi masate sungah buai-na khat a om ciangin
thu-um mite in kipumkhatna khahsuah lo-dingin kiptakin upna sungah a nungta uh
hi. A tawpna-ah Paul in “khat-le-khat kihehpihin, lungsim nem tawh na kihozaw
unla, Khrih’ hangin Pasian in note’ mawhna hong maisak mah bangin khat-le-khat
na mawhna uh na kimaisak ta un” ci-in hong hanthawn hi (Efe. 4:32); thu-um mite
in lungtang khauhna, sawlman lohnate pelh dingin thuumna hongnei hi (Efe.
4:17–24); kamguh pau-na pelh ding leh khat-le-khat upna thuah hong kipsak ding
thute tawh kiho kampau dingin honghilh zaw hi (Efe. 4:25–31). Efesa in
kipumkhatna in daihna lungnopna hi, ci-in honghilh hi. Hih in i mai-ah i
totding lampi hi. Kipumkhatna in thupi hi. Pawl sungah buai-na hongtun ciangin
kipumkhatna kisampha mahmah hi. Khrih pumpi-ah kipum khatna sungah a nungta
nahi hiam? Khrih pumpi-pawlpi sungah pumkhatna tawh a nungta nahi hiam? Khrih
in pawlpi kipumkhat nadingin a nuntakna hongpia khin hilo hiam? Koici bangin
pawlpi khuatual pawlpi ahi zongin leitungbup huam pawlpi ahi zongin pawlpi
kipumna-ah ma na pang thei hiam? Bang hangin pawlpi kipumkhat nading i sep
theih bangbang tawh mapanna in thupi hiam? 101
THURSDAY
September 28
Eite
in Hehpihna i Ngah Bangmahin Midangte tungah Hehpihna a Nei Ding ihi hi
Efesa
5 na sim ciangin bangthu na ngaihsun hiam? Paul in i nunzia ding a honghilh
thute ngaihsun pha in. Gospel thu i nuntakpih ciangin midangte tawh i kizopna
tungtawnin tua thute a hong langkhia ding hi. Hong thuhilhna koipen in nang
adingin man nei hiam? Efe. 5 pan bekin sim na kipatleh Efe. 5 sunga kigelh
thubulpi tampi na paisan kha ding hi. Tuahi-in Efe. 4:32 panin sim kipan zaw
in. Hih munah Paul in Efesa pawlpi mite tungah a gen thu in “Note khat-le-khat
kikhual ciatin Topa Pasian in note mawhna a hong maisak bangmahin note in zong
khat le khat mawhna na kimaisak ding uh hi.” Thu-um mi ihihna tawh kizui-in
eite in Pasian kiangpan hongpai mawh maisakna i ngah bangin midangte mawhna i
maisak ding kisam hi. Pasian in hong hehpih ahih bangmah in eite-in zong
midangte a hehpih ding ihi hi. Eite in Topa Pasian etteh ding ihi hi (Matt.
5:43–48). Paul in hih bangin Pasian itna tawh nunzia leh ci-le-sa deihna zui-a
nunzia kibat lohna a pulaak hi. Pasian innkuan sunga aom mi khempeuh sanggam
tanau bangin i kizop ding kisam hi. Leitung mite in midangte bangin ci-le-sa
deihna zui-in nungta uh a, nu-le-pa mawhna sungah nungta uh hi (Efe. 5:3, 4).
Paul in tuabang nunzia in lametna neilo ahihna hong vauhilh khol hi (Efe.
5:5–7). Thu-um mite in a beisa hunin khuamial sung panin tu-in khuavak sungah a
nungta mite ahi uh hi; “Khuavak sungah a kaalsuan mite ahi uh hi” (Efe.
5:8–10), Pa hong itna sungah a nungta mite ahi uh hi. Paul in “Khuamial
gamtatna panin kihemkhia dingin hong vauhilh khin hi (Efe. 5:11, 12). Tuatawh
kibanglo-in eite in Khrih sungah a nungta ding ihi hi (Efe. 5:13, 14). Tua
sangin khuamial sungah zukhamnate nusia-in tuhun in banghun hiam cih theitelin
Topa tungah lungdamna ko-in Ama hong itna hangin Topa tungah a lungdam den ding
ihi hi (Efe. 5:15–21). Paul in tua khit ciangin Pasian hong itna sungah nungta
dingin hongsam hi, cih thu lo ngal thu dang bangmah honghilhlo hi. Zi le pasal
in pumkhat a suah bangun Pasian hong itna sungah Amah tawh pumkhat ihi ding hi.
Khrih hong kipiakna in Pawlpi hong itna a honglak hi. Pasal in zi a it bangin
Khrih in a pawlpi hong it hi (Efe. 5:25–33), pawlpi tungah citak bang mahin
Khrih tungah a citak ding kisam hi. Tua in zi le pasal kizopna tungtawnin Khrih
tawh kizopzia ding honghilh hi (Efe. 5:22–24). Zi le pasal kizopna-ah mimal
deihna bek ultung saklo-in zi nopsak ding, pasal nopsak ding thupi ngaihsut
ding a kisap bangmahin thu-um mite in khat le khat kizopna-ah midangte nopsak
ding thupi ngaihsut ding kisam hi (Efe. 5:28–33). “Tate in pa a etteh bangun
Pasian tate in Amah bek mah i mitsuan ding kisam hi (Efe. 5:1). Pasian hehpihna
tawh tu-ni-in midangte tawh i kizopna-ah tua hehpihna kilangkhia sak dingin
sapna ngah ihi hi. Koi bangin Efesa 5:2 in “itna sungah kalsuanna” honghilh
hiam? Efesa 5:1 sunga Paul thugen Pasian mitsuan in nuntakna bang honghilh
hiam?
FRIDAY
September 29
Ngaihsutbeh
Ding: Efesa 6 na thukhupna lamah i pai ding hi. Hih
sung panin ei kua, pawlpi le Pasian galkkapte in daihna masuan ihihna kimu thei
hi. Efesa sungah Paul in pawlpi a pulaakna-ah Khrih pumpi hi, ci-in honghilh hi
(Efe. 1:22, 23; 4:11–16), Pasian biakinn (Efe. 2:19–22), le Khrih zi/mo bangin
pulaak hi (Efe. 5:21–33). Efesa 6:10–20 sungah Paul in pawlpi pen Pasian
galkapte hi, ci-in pulaak hi; galdo-in zawhna ngah galkap hi, ci-in honghilh
hi. Hih thute theihtelna in hamphatna lianpi hongpiak theih bang mahin
theihkhialhna in siatna lianpi hongtun thei hi. Paul kammalte thu-um mite in
galkap hi; gal a do den ihi hi; midang tawh kizopna-ah gal a do den ihi hi, cih
thu a khiatna i telkhial kha zel hi. Paul in upna thu-ah kipumkhatna kisamin
thupi ahihna hong hilhhilhna hi-in, khatle khat kilainatin kihehpih ding
kitangsapna zong honghilh phapha hi (Efe. 4:25–5:2). Paul in Pasian kiangpan
hongpai “kilemna lungdam na thu” zong pulaak hi (Efe. 6:15). Galkapte tatzia
thugentehna tawh honghilh himah taleh pawlpi in taksa galkapte bangin galdo
hilo hi. Tuahi-in eite in daihna/kilemna thu tawh a do ihihna, siatna a do ding
ihihna zong honghilh hi. Paul in sia le pha kido-na sungah kihel dingin a
hongsam hi. Galpa lauhuai-na thei-in laulo-in i do ding kisam hi. Galpa
hongdo-na awlmawh lo-in i om kei ding hi. Ci le sa galdo hilo ihihlam phawkin
“A kimu theilo khuamial ukna neite a do ihihlam phawkin (Efe. 6:12), Dawimangpa
makaihna tawh hong do i galte (Efe. 6:11) ahihlam i phawk ding kisam hi. Ahi
zongin i galte kihta-in a nungkin ding ihi kei hi. Topa Pasian in eite tawh
hong omkhawmin hong dopih ahihlam i phawk ding kisam hi (Efe. 6:10); Amah in i
kisap galvan khempeuh a hong sik hi. Ama galvante i galvan ding hipah hi (Efe.
6:11; Isa. 59:15–17). Amah in Ama thuman thutak, Ama dikna, Ama upna, Ama
daihna le a hong hotkhiatna thu le Kha Siangtho i ngah theih dingin hong koih
hi (Efe. 6:13–17). Pasian in i mai-ah pai-in i lu panin i khepi muk dongah Ama
galvan tawh hong kidimsak hi; i kitangsapna khempeuh hongpia ahih manin
gallelin i om kei ding hi. Zo ding cih kamciam i ngah khin hi.
Kikupding
Dotnate:
1.
Gamtatna hoih tawh hotkhiatna kingahlo
himah taleh Paul in Khrih sungah na hoih a sem dingin a hong kipiangsak hi,” a
cih ciangin a khiatna in bang hi ding hiam? Eite a hong bawlpa pen Pasian hi a,
Zeisu Khrih tawh i kipawl ciangin i nuntakna-ah gamtat hoih a nei dingin a hong
bawl ihi hi. Hih pen eite’ omzia dingin a na ngaihsut kholhsa ahi hi (Efe.
2:10) Tua hi-in na hoih sepnate in bang ngimna nei hiam?
2.
Paul in: “Eite a dingin na a hong
sepsak, eite’ ngetzah val, le i ngaihsut zawh loh zah dongin a vangliatna tawh
tampi tak a hong hihsak thei hi” (Efe. 3:20). I sungah vangliatna bang in nasem
hiam? Koi bangin tua vangliatna in i nunna in kilangsak hiam?