MUC

Print Friendly and PDF

Thursday, June 22, 2023

LESSON 10 *August 26 – September 1 Pasalte le Zite: Singlamteh Zuan Khawm

LESSON 10 *August 26 – September 1

Pasalte le Zite: Singlamteh Zuan Khawm

 

SABBATH NITAAK

 

Tukaalsung Simding: Efe. 5:21–33; Fili. 2:3, 4; Ezek. 16:1–14; 2Kor. 11:1– 4; Pian. 2:15–25.

 

Kamngah: “Pasalte aw, Khrih in pawlpi itin a pumpi a piak mah bangin na zite uh na it un. Pawlpi pen paubaan'na a om hetlo, a siangtho mahmahin Khrih kiangah a kipiak theihna dingin Pasian thu tawh tui-ah a silsiang khit ciangin Pasian kiangah a aptheihna dingin pawlpi-a' dingin Khrih a kipia ahi hi.” (Efesa 5:25–27).

 

Efesa 5:21–33 sungah Paul in thu-um mite khat le khat kizahtak a, khat le khat tungah kiniamkhiat ding hong hilhna thu kimu thei hi; hih tawh kizui-in Khristian thu-um nupite gamtatzia ding honghilh kik hi (Efe. 5:22–24) tua khit ciangin pasalte tatzia ding zong honghilh hi (Efe. 5:25–32); tua bangin a genkhit nungah thukhupna-ah tua bangin khat le khat kiniam khiatna le kizahtakna tawh kalsuan dingin hong hilhna kimu thei hi (Efe. 5:33). Tua bangin a hong hilhna ah Lai Siangtho thuthuk kantelte in a pulaaknaah sihna pan a thokik Khrih hong hilh khat le khat kizopzia ding kimu thei hi, ci-in hong hilh uh hi. Efe. 5:21- 6:9 sunga Paul hong hilh thute a theitel hi lehang, ama hong hilh bangin i nungta nuam ding hi. Paul in Efesa pawlpite a laikhakna-ah a thu bulpi in kipumkhatna hi. Tu-in a hilh thu bulpi in innkuan sung kizopdan ding hi. Ama hunlai-a innkuan khuasakzia a hoih lote a hilh banah (Efe. 4:22), Pasian deihna tawh a kituak nuntak khuasakzia, Topa sungah mi thak suahna tawh a nungta mite kalsuanzia ding hong hilh hi (Efe. 2:15) a kiphuansa innkuan kilamzia siksanin a thak nuntak khuasakzia ding zong hilh veve ahihna kimu thei hi. Tua bangin innuan kalsuanna thak-ah Kha Siangtho ompihna kilang hi (Efe. 2:22; 3:16; 5:18–21; 6:17, 18); Khrih tungah a kinga nunzia thak zong a hong hilh hi (Efe. 4:13, 15, 20–24, 32; 5:2, 10, 17, 21–33); hih thute in Pasian in a mite le leitung adingin a geelkholh khempeuh a tangtun nading hi, ci-in hong hilh hi. *September 2, Sabbath a ding kiginkholhna in tukaal lesson sim in.

 

SUNDAY August 27

Khristian Nupite Lamlahna

 

Efesa 5:21; 5:1–20 le 5:22–33 cihte-ah a thupatna-ah Paul in thu-um mite khat le khat kizopzia ding ahong hilhna-ah kiniamkhiatna, kihehpihna siksanin kizop ding hong hilh hi (Marka 10:42–45; Rom 12:10; Fili. 2:3, 4 tawh enkak in). Thu-um mite in Khrih a zahtakna uh siksanin tua bangin khat le khat kizahtakin kizopna nei ding uh hi” (Efe. 5:21); Paul in tua bangin hong hilhnaah a masa penin a gen thute in Khrih tawh kizopna in a thupi bel ahihna le tua in midangte tawh kizopna-ah bang khiatna nei cih thu hong hilh hi. Thu-um mite khat le khat tungah kiniamkhiat dingin a hanthohna-ah, koi bangin tua bangin nungta thei ding i hiam? Koi bangin hih thu na theitel hiam?

 

Efesa 5:21.

______________________________________________________________

 

Paul in zite in “Topa tungah a ki-ap bangin pasalte tung uhah ki-ap dingin hong hilh hi” (Efe. 5:22; 1Pet. 3:1, 5). Tua bangin zite in Topa tungah a ki-piak bangun a pasalte uh tungah a kipiak uh ciangin Khrih zia le tong tawh a nungta mi ahihlam uh a kilang ahi hi; pasalte in Topa bangin a pulaakna kimu thei hi. Khrih in a lian pen a thuman pen ahih manin Ama mah mitsuanin tua bangin pasalte mai-ah kiniamkhiat dingin honghilh hi. Efesa 6:7 siksanin a honghilh thu in silate le tote kikal kizopna hi. “Topa nasem bangin, na tote uh thu na mang un” ci-in pulaak hi; Kolose 3:18 in zong zite in “Topa thu tawh kituakin” a pasalte uh tungah kipia ding uh hi. Zi le pasalte in thu-um mi ahih bang mahun a tawpna-ah pasalte zahtakna sangin Khrih a zahtak zawk ding uh kisam hi. Kolose le Efesa sungah Khrih bek in pawlpi lutang hi, ci-in honghilh hi; pawlpi in Khrih pumpi hi (Efe. 1:22; 5:23; Kol. 1:18): “Khrih in pawlpi lutang hi; Amah in pumpi a Honkhia Pa hi (Efe. 5:23). Tua bangin thugenna dungzuiin “pasal in zi lutang ahihna honghilh hi” (Efe. 5:23), Khrih tungah a citak pawlpi ettehin zite in zong pasalte tungah a citak ding uh hi. Efe. 5 in innkuan sung ki-itna, kihehpihna kisam hi; tua hikeileh innkuan kisia hi, cih thu hong hilh hi. Tua hilo-in innkuan sungah gitlohnate hong lut khak loh ding kisam ahihna honghilh phapha hi. I thusinsate siksanin bang hangin Paul hong lamlahnate in thupi hiam? Pasal in ngongtatin, hehpihna neilo, angsung zong mi, lungtomin kihopih thei lo pasal ahihleh, tua bang pasal in bangmah kampau kei zaw hen. A zi-in a pasal mai-ah kiniamkhiat veve ding hi. A pasal in mihing mah taleh amah in a pasal thu mang ding hi; na khempeuh ah Topa tungah kipia ding hi. Ellen G. White, The Adventist Home, p. 117.

 

MONDAY           August 28

Pawlpi-in Khrih Mo bangin: Khen masa

 

Simin Efesa 5:25–27, 29 le Ezekiel 16:1–14. Hih thute in Paul nunzia bang hong hilh hiam?

______________________________________________________________ ______________________________________________________________

 

Paul in Efesa 5:25–27, 29 sungah a pulaak bangin nupa suahna mopawi tungtawnin pawlpi in Khrih tawh a kizopzia ding hong hilh hi. Paul in nidang hunlai mopawite siksanin hong hilh hi. Pawlpi in monu bangin kipulaakin Khrih in zi nei ding pawlpi bangin kipulaak hi. (1) Monu pawlpi a itna hong hilh hi (Efe. 5:25). Hih nasepna-ah Khrih in a thubulpi hi, cih thu i phawk ding kisam hi. (2) Khrih in mo man ding amahmah in a hongpia hi. Nidang mopawite siksanin Paul in Khrih tawh i kizopzia ding hong hilh hi. Khrih in Ama sisan tawh a honglei pawlpi in Ama tungah a kipiak ding kisam hi. Khrih in man kiseh theilo Ama sisan tawh a pawlpi honglei hi; Pawlpi adingin amah le amah a hong kipia hi (Efe. 5:25). Mihing in hong pianna le singlamteh tungah a hong sihna tawh Khrih in a pawlpi adingin a hong kipia hi. (3) Nidang hunlai-in pasal nei ding monu in limtakin kizem hi; kigingkhol hi. Tuhun bangin monu ahi-a, mopa ahi zongin mopawi kiteenna adingin limtakin kigingkhol uh hi. Hih thu siksanin Paul in mopi dingin Khrih in hong pai baih tading ahih manin pawlpi in kigingkhol ding hong deih hi. Tua bangin a kiginkholhna-ah pawlpi in Khrih hong sihna le Ama sisan tawh a kisiangsak ding hi (Efe. 5:26); tui tawh kisiansakna in tui kiphumna limcing hi. (4) Kamciamte pulaak: Hih kipuahphatna-ah “Pasian kammal tawh kisawp siangna hi (Efe. 5:26); Mopa in a zi ding kamciam a pia hi; tua bangin mopawiah (Efe. 1:3–14, Efe. 2:1–10) Pasian kamciamte in thu-um mite nunzia kikhel ciangin tangtung hi. Tua bangin nupa suahna-ah nidang hunlai ahi-a tuhun ahi zongin mopa le monu in kithukimna nei uh hi. Tua bangin kithukimna khit ciangin pasal in a sunghte tungah mo man a piak kul hi. (5) Mo adingin kigingkholin: mo limtakin zeem. A tawpna-ah mopa tungah monu kipia hi. Amah in a hoih pen-in kipuah kizem hi (Efe. 5:27) Khrih in monu silsiang bek thamlo-in a zi ading na khempeuh a baihsa-in a kigingkhol hi. Hih thute in koi bangin Khrih in thu-um mite tungah lungsim puak nei ahihna hong hilh hiam? Bang hangin hih thu in lungmuanna a hongpia hiam?

 

TUESDAY          August 29

Pawlpi in Khrih Zi: Khen Nihna

 

Koi bangin Paul in nidang kipi kiteenna zangin Korin pawlpi mite tungah thu hilhna nei hiam? Tua bangin a thu hilhna hangin bang thu kimu thei hiam? (2 Kor. 11:1–4)

______________________________________________________________ ______________________________________________________________

 

Nidang hunlai kipi kiteenna zangin Paul in Efesa 5:25–27 sungah Khrih in a zi dingin pawlpi tungah Amah le amah hong kipiakna thu kimu thei hi. Nidang hunlai-in zi nei ding pa in a lawm hoih penpen khat ahih keileh a pianna pa in a pia khia hi. Zi-in paipih ngeilo hi. Hih munah Zeisu in pawlpi adingin Amah mah a hong kipia hi. Paul in nupa suahna tungtawnin Khrih in a pawlpi tawh kizopna thu hong hilh hi; A hun zui-in i pulaak ding hi. 1. Zu thawl piakna: Khrih mahmah in pawlpi adingin hong kipia hi (moman), mopa in a zi tawh kimel theihna nei hi (Efe. 5:25). 2. Mopawi dingin kigingkholhna. Monu in a pasal adingin siantho takin a kipia hi; tua in a pasal lungkimna hi (Efe. 5:26). 3. Kiteenna pawi: Khrih in a mite pi dingin hong pai ciangin tua in a lian mahmah mopawi hiding hi (Efe. 5:27). Tu-in pawlpi in Khrih hongpai ding ngakin a om hi; tua hun hong tun ciangin Khrih in a zi dingin pawlpi hongla ding a, hih in a lian mahmah mopawi hiding hi (Efe. 5:27 le 2Kor. 11:1, 2; Kol. 1:21–23, 28 tawh enkak in). Nidanglai mopawi in khuamial khit ciangin mopawi kipan uh hi (Matt. 25:1–13). Mopa le monu in mopa inn ah hong kituah uh hi; hih inn in nupate teen nading inn thak hipah hi. Hih inn panin mopawi kipan uh hi. Meivak tuamtuamte vak uh a, lungdamna le nuamna tawh kidim uh hi; lasakna le tumging tuamtuam tumna zong nei uh hi. Mopawi-ah kihel mi honpi in monu pate inn ah hongpai uh hi. Monu inn panin hongpai khia uh a, nupa thakte’ teen nading inn lam zuan in hongpai uh hi. A inn ding uh hong tun ciangin nipi kaal tampi sung bang pawi bawlin nuamsa uh hi. Mopa zi dingin monu kipiak, kiapna in mopawi hun sungah a thupi penpen hun ahi hi. Paul in pawlpi adingin Khrih hong kipiakna thu a pulaakna-ah nidanglai mopawi siksanin honghilh hi. Tua bangin a honghilhna-ah a mite kaikhawm dingin Khrih hongpai kik ding ahihna thu in eite i lam-et-et a lian mahmah mopawi hiding hi, ci-in honghilh hi. Tua hun hong tun ciangin Khrih le a pawlpi pumkhatsuak ding ahih manin lungdamna kicing a nuam penpen hun hiding hi. A tunga i pulaak thute panin mailam hunah a hong tung ding thu hoih hangin bang thu nuntakpih ding i hiam?

 

WEDNESDAY August 30

Nangmah Na Ki-it Bangin Na Zi na It ding Hi

 

Paul in pasalte in zite tungah bawlzia ding bang thu thak hong gen hiam?

 

Efe. 5:28–30

______________________________________________________________

 

Paul in innkuan sung kimakaihzia ding honghilh hi (Efe. 5:21–6:9); ama hunlai mihingte nuntak khuasakna in hamsatna tampi tawh nungta uh hi. Efesa 5:28–30 sungah Paul in pasalte in zite tungah thusia bawlin gitlohna tawh a nungta innkuan sungah a piangthei thute honghilh hi (Efe. 5:28, 29). Paul hunlai Greco-Roman huam sungah innkuan sungah pa in thunei bel hi; amah in innkuan ii pa hipah hi (Latin tawh kigelhna-a “pater familias” hi-in hih kammal in thu tampi huamkha hi). Amah in a zi, a tate, a nasemte a thahnop leh that theihna nei hi (Tua bangin ngaat takin sem thei himah taleh tua bang gamtatna in mipi muhna-ah kilawm kituak lo hi). Efesa 5:25–27 sungah Paul in i etteh ding itna thu honghilh hi. Zi le pasal kizopzia ding a honghilh thak in thu-um lo nupate kizopna tawh kibanglo hi. Tu-in amaute in siksan thak khat tawh a nungta ding uh hi. Tua bangin nuntak khuasakna-ah Paul in amaute etteh ding khat ahilh hi. Tua in thu dang hilo-in Khrih in pawlpi ading a nuntakna hongpiak bang mahin pasal in zong a zi a it ding hi (Efe. 5:28). Khrih in pawlpi kitangsapna khempeuh a hongsik bang mahin pasal in zong zi kitangsapna khempeuh a huh a pia ding hi (Efe. 5:25– 27). Paul in ama hunlai-a innkuan khuasakzia tawh kilamdangin thu-um nupate in Khrih hong itna bulphuhin a ki-it ding uh hi. Efesa 5:28–30 sungah Paul in pasal in zite tungah a bawlzia thak khat hong hilhna kimu thei hi. Hih thu hilhna-ah eima pumpi i it bangin pasal in a zi a it ding hi, ci-in hong hilhbehna kimu thei hi. Paul in angsung khual lo itna bulphuhin honghilh hi: “Kuamah in ama pumpi a mudah kei hi.” (mihai khat in zong amah le amah ki-it thei hi). Pasalte in amau pumpi tung gim kipia nuam lo-uh hi; ahih keileh amau pumpi sat nuamlo uh hi. Ahi zongin nuamtakin om ding teel zaw uh hi (Efe. 5:29). Thu-um pasalt in zite tungah siatna bawl lo ding uh hi; zite vua lo ding, sat lo ding uh hi. Amau pumpi a it zah khatun a zite uh zong a it ding uh hi, ci-in Paul in honghilh hi. Tua hilo-in zite tungah gimna a bawlte in amau le amau mah gim a kipia hizaw uh hi, ci-in honghilh hi. Zeisu etteh ding tawh kisai-in Paul in honghilhna-ah Khrih mahmah in Ama deihna nialin a pumpi (pawlpi) nopsak nadingin a nungta hi (Efe. 5:29, 30). Khrih in nang tungah hong bawl bangin nang zong na zi tungah na bawlkik ding hi, cih thu ngaihsun in.

Paul in nupate tungah Zeisu etteh dingin honghilh hi. Na innkuanpihte tung panin Zeisu hong itna bang na mu thei hiam?

______________________________________________________________

 

THURSDAY      August 31

“Nupa Suahna-ah Sa-khat”

 

Pian. 2:15–25 sunga piansakna thu hong hilh thute ngaihsun in. Zi le pasal “Sa-khat” a suahma-un bang thu om hiam?

 

(Pian. 2:24)

______________________________________________________________

 

Paul in zi le pasal kizopna a hong hilhna-ah Pian. 2:24 (Efesa 5:31) siksanin hong hilh hi, cih kimu thei hi. Piancil sungah piansakna thu a kigelh bangmahin Paul in thu-um innkuan sung kizopzia ding a hong hilhna-ah piansak thu mah bulphuh ahihna kimu thei hi. Paul in Pian.2:24 pulaak siksanin hong hilh hi. Pasian geelna bangin nupa suahna in “Sa-khat” hi dingin hong deih hi. Nupa lupkhopna in hih thu pulaak pha diak hi; nupa hihna-ah siantho-na, pumpi sakhat suahna bek tham lo-in upna, lungsim ngaihsutnate zong a kipum khat ding kisam hi. Tua bang kipum khat ciang bekin nupa omkhopna in man nei hong suak thei pan hi. Pian. 2:24 pulaak deihtelna ngaihsun in. Paul in hong hilhna-ah mawhna om lutma-in nupa suahna bulphuhin Khristian nupa suahna-ah zong zi le pasal kizopzia ding hong hilhna hi pah hi. Mawhna hong lut khit leitungah nupa kikaal siatna tampi hong tung hi. Pasal in zite simmawhna, zite in pasal thusim lohnate hong tung hi. Zi le pasal kikalah citaklohna hong lut hi. Nupa suahnaah Piansak hunlai-a nupate bangin nupa ahi dingin Paul in hong hanthawn hi. Khat le khat ki-ukna hi lo-in kipumkhatna bulphuh zaw hi. Zi le pasal pumkhat suahna in Khrih le a pawlpi in pumkhat ahihna limcing ding hi. Efe. 5:21–33 le Pian. 2:24 i sim ciangin, a thupi mahmah khat in Pasian deihna tawh kituak nupa suahna thu kimu thei hi. Hih thute siksanin Paul in “I tel zawh loh thu thuk khat pulaak hi” (Efe. 5:32). Hih sungah Paul in gentehna thu nih pulaak kimu thei hi: Nupa suahna in Khrih le a pawlpi kizopna limcing hi, ci-in hong hilh hi (Efe. 5:32); Khrih in a pawlpi tawh a hong kizopna thu nupa suahna tungtawnin i theithei hi (Efe. 5:32). Khristian nupa suahna in Khrih le Pawlpi kizopna in hong kipsak hi. Tua banah pawlpi le Khrih kizopna-ah itna, hehpihna cihte kitel takin kimu thei hi. Thu-um miten zong khat le khat tua bangin itna le kihehpihna nei-in kizopna nei ding hong deih ahihna kimu thei hi. Efesa 5:33 in koi bangin Paul hong lamlahna tomkimcingin a pulaak Efesa 5:21–32 thute honghilh kik hiam? Zi nei, pasal nei khin na hihleh, koi bangin Paul honghilh thute nuntakpih ding na hiam? 74

 

FRIDAY             September 1

Ngaihsutbeh Ding: Ellen G. White, “Responsibilities of Married Life,” Testimonies for the Church, vol. 7, pp. 45–50, and “Mutual Obligations,” The Adventist Home, pp. 114–120. Ellen G. White hong lamlahna-ah zi le pasal kikalah khat le khat kiukcipna, kigatna cihte pelh dingin hong gen phapha hi: “Khat ii deihna khat in thalnial kei hen. Tua bangin na zi, na pasal deihna nial lecin, itna na nei zo kei ding hi; khat le khat ki-itna in hong nusia ding hi. Khat le khat kithuak siam un. Lungduai tuak un. Khat le khat deihna limtakin kingaihsun siam un; a kilawm kituakin gamta un.” The Adventist Home, p. 118. Ellen G. White in a genbehna-ah Kol.3:18 le Efe. 5:22–24 sunga thute tawh kisai-in: “Dotna khat hih bangin nei hi: ‘Zi in ama khensatna zui thei lo ding hiam? Lai Siangtho hong hilhna-ah “Pasal in innkuan lutang hi. “Zite in pasalte tungah kipia ding uh hi (pasal makaihna nuai-ah om ding uh hi) zite in pasal tungah kipia ding uh hi.” Hih thupiak in hih tawh a khawl hi leh, zi dinmun ding kitel zo lo hi. Pasal tampi in hih ciang tawh khawl uh hi; ahi zongin a ban omlai hi. ‘Topa thu sungah” [Kol. 3:18] cih thu tungah kinga ding uh hi. Zi in Pasian zahtakna le kihtakna nei dingin Pasian in hong deih hi. A pasal tungah a kipiakna in Topa tungah a kipiakna bulphuh ding hi; Amah in a nuntakna tawh mihingte hong lei khin zo hi. . . Pasal le zi kizopna sangin a lian zaw kizopna khat om lai ahihna a theih ding uh kisam hi. Khrih in amaute Honpa le Topa hi; A Topa tungah a kipiak bulphuhin a pasal tungah a kipia ding hi. Tua bangin Topa hong lamlahna bangin a kalsuan dingn uh hi.” The Adventist Home, pp. 115, 116.

 

Kikupding Dotnate:

 

1.       Mi khat in Efesa 5:21–33 sung thupiak in tuhun tawh kituak nawn lo hi, ci-in a pulaak khat omleh koi bangin na dawngkik ding hiam? Efesa hong hilh thute in na dawnkikzia ding hong huh thei bang thu a om hiam?

 

2.     Paul lamlahna Efesa 5:21–33 sung a thute in nupa kal buai-na tuamtuamte hong zawhpih thei ding hiam?

 

3.     Mi kimkhat in Pian. 1 le 2 sunga thute in thugentehna bek hi; a piang taktak thu hi lo hi; kum simzawh loh hun sunga thupiangte hi, ci uh hi. Paul pulaak thute in tua bang hi lo ahihlam bang hong hilh hiam?

 

4.     “Sa-khat” cih thu ngaihsun in. Koi bangin hih thu in nupa suahna hong kembit thei hiam? Bang hangin nupate siangthona kisiat nading panin hong dal thei hiam?

 

 

To get the latest update of me and my works

>> <<