MUC

Print Friendly and PDF

Saturday, March 25, 2023

LESSON 6 | APRIL 29 - MAY 5 AMA THUKHEN HUN

LESSON 6                                               APRIL 29 - MAY 5

AMA THUKHEN HUN

 

Sabbath Nitak

Tu Kaal Sung Sim Ding: Daniel 8, Daniel 9, Ezra 7, Matt. 3:13–17, Rom. 5:6– 9, Mark 15:38, Siam. 16:16.

 KAMNGAH: “Tuhun pen bang hun hita ahi hiam, ci-in theita na hih manun tu-a bangin na gamtat ding uh ahi hi. Tu-in note in khua phawkin na khanlawh ding uh hun hita hi. Bang hang hiam cih leh Jesuh Khrih i up cil lai hun sangin tu-in Pasian in leitung haksatna panin eite hong hotkhiat ding hun hong naizaw hi. Zan khuamial bei dektak a, sun khuavak hong tung dektak ta hi. Khuamial sunga gamtatnate khawlin khuavak sunga nazatte zam ta ni.” (Romans 13:11, 12).

Hun khat lai-in National Geographic magazine sungah USA gam Yellowstone National Park (gammang tulaak khatah gamkatna thu pulaak hi); mei mit khit ciangin mualtung mun khempeuh phial kisia khin hi. Gam vak mi khat in vasak meikatlup khat singphung vui lakah om amu hi. Tha khat thu-in ciangkang khat tawh tua vasa si a lumlet hi. Tua vasa si nuai panin vasa no thum hong lengkhia uh hi. Tua vasa no thumte in a nu kha nuai-ah bu ahih manun meikang kang kha nawn lo uh hi. Itna tawh kidim tua vasapi in lauhuai-na mu-in tua singbul gei-ah a note paipihin meikat ding panin a tanote a honkhia thei hi. A pi in a tate nusia-in leengkhia mang thei hi. Ahi zongin ama nuntakna tawh tanote a honkhia nuam zaw hi. Hih in Khrih hong hotkhiatna thu hong hilh hi;Ama sungah a om mi in hotkhiatna a ngah hi. Thukhenna meikuang in Kalvary mual tunga singlamteh tungah hong kuang hi. Ahi zongin Khrih sungah a om mi in Ama kha nuai-ah bukna bit takin amu thei hi. Singlamtehah Khrih in mawhnei mite adingin mawhsakna ahong thuak hi. Ama nunttakna hong piakna hangin eite in vantung gam mite khat suah theihna i ngah hi. Amah in mawhna thukhenna a hong thuak manin eite in tawntung kisiatna tawh a kipelh thei ihi hi.

 

SUNDAY                                   April 30

Biakbuk Siansuahna

 

I pulaaksa om bangin Khrih mai-ah thukhenna hong tung hamtang ding hi. Vantungmi in aw ngaihtak tawh a tangko thu in “Topa thukhenna hun a hong tung zo hi”(Mang. 14:7). Daniel bu in zong hih thukhen hun kipat hun hong hilh hi. Daniel 8:14 sim in. Daniel in biakbuk siansuahna hun kician takin pulaak hi.

__________________________________________________________ ___________________________________________________________

Jew mi khat ciat in leitung biakbuk kisiansuahna thu a theitel uh hi. Mawhsuutpi Ni-in biakbuk kisiansuah hi. Daniel in biakbuk kisiansuah thu le thu khenna thu thei hi mah taleh, genkholhna 2300 tawh kisai tel lo-in a lungmang hi. Daniel 8:27 le Daniel 9:21, 22 sim in. Genkholhna 2300 tawh kisai-in Daniel in bang ci dawn hiam? Pasian in Daniel tungah bangci dawnkik hiam?

_____________________________________________________________ ___________________________________________________________

Dan.8. Daniel in gimin tawlgawpin om hi.”Ka muh thu hangin ka patau mahmah hi. A hong kilaak thu a thei kuamah a om kei hi (Dan. 8:27). Cihnopnaah ni 2300 genkholhna thu kuamah in hong hilhcian thei lo hi (adang mangmuhnate kipulaak khin Daniel 8:19–22). Daniel 9 sungah vantungmi Gabriel hong pai-in tua mangmuhna thu Danial tungah hilhcian dingin a hong pai-na thu kipulaak hi. “Daniel aw, theihtelna pia dingin kong pai hi (Dan. 9:22, NKJV). Gabriel pulaak thu in Daniel in Gabriel pulaak thu lamdangsa mahmah hi. Ama thungetna a dong dingin Gabriel hong pai ahihna thu zong a pulaak hi. Daniel ngaihsutna sangin a tangzai zaw thu a kilaak hi. Vantungmi Gabriel in Danial tonpihin lui gei khatah a paipih hi. Tua munah Messiah hong pai ding thu a pulaak hi.Messiah nasep kipat ding a kum, a ni kician takin a kipulaak hi. Tua banah Messiah nasepna, asihna thu zong kipulaak hi. Hih thute in Daniel 8 pulaak biakbuk kisiansuahna thu tawh kizopna nei toto hi. Thu khatin gen lehang, Khrih hong sihna le thukhenna in kikhen tuam thei thu hi lo hi. Dan. 9: 24- 27 pulaak bangin bang hangin Jesuh sihna in thupi hiam? Jesuh hong sihna in thukhenna (Dan. 8:14) tawh kizopna nei hi ding hiam? Tua kizopna in bang thuman hong hilh hiam?

 

MONDAY                                               May 1

Ni 2,300 Le Hun Bei Ding Thu

 

Daniel 8:17, 19, 26 sim in. Dan. 8 pulaak genkholhna- ni 2300 in bang hunin kipan hi ding hiam? Bang hangin hih thu theihtelna in thupi hiam?

__________________________________________________________ ___________________________________________________________

Mi kimkhat in genkholhna ni 2300 pen genkholhna limciinna hi dingin sang lo uh hi. Tua bang mahin Daniel 8 pulaak kii neu in Seleucid galkap makai Antiochus Epiphanes (216 B.C.–164 B.C.) hi ci-in sang uh hi. Epiphanes in Jerusalem vado-in Jewish biakbukte susia hi. Ahi zongin ama uk sung ni 2,300 cing zo lo hi. Ahi zongin hih bangin ngaihsutna in vantungmi pullaak thu tawh kituak lo hi. Vantungmi genna-ah tua kii neu in leitung hun bei kuanga hong khangkhia ding hi, ci hi. Daniel 8 sungah ni 2,300 genkholhna thu kimu thei hi. Tuutal in MediaPersia limcing hi. Keeltal in Greece (Dan. 8:20, 21) limcing hi. Amin a kipulaak loh hangin hih kumpi nihte in kiineu khankhiatma-in a khangkhia kumpite hi. Hih kumpite khankhit ciangin ahong khangkhia kumpi in Rome (Dan. 8:9, 23, 24) hi. Tua khit ciangin biakna le gamukna gawmin ukna nei kumpi in Rome kumpi hi. Amah in “leilakah thuman a tuancil hi” (Dan. 8:10–12, 25) vantung biakbuk a Khrih nasep zong susia dingin a hanciam hi (Dan. 8:10–12). Dan.8:14 pulaak biakbuak siansuahna in Dan. 8 sunga thute thu bulpi hi. Leitung mawhna le vangliatna in Pasian vangliatna do dingin a geelnate Pasian in a thuhkikna kimu thei hi. Hih thu in Pasian in mawhna a beisiangna ding a sepna hi. Gabriel in Pasian geelnate a tangtungna hong hilh hi. Dan. 8 bei khit ciangin Daniel in a mangmuh ni 2300 thu a tellohna a pulaak hi (Dan. 8:27). Amasa lamah kipulaak thute in tuutal,keeltal le kii neu thu hong hilh hi. Ukna nei kumpi nihte a min uh tawh kipulaak hi (Dan. 8:20, 21). Ahi zongin biakbuk siansuahna thu hilhcianna om lo hi. Dan. 8 in vantungmi Gabriel a pulaak bnagmahin tu-in Dan. 9 in zong pulaakkik hi. Pasian tungah thum dingin na kisak laitakin amah in a hong zazo hi. Pasian in nang hong it ahih manin, tua thu a gen dingin ka hong pai hi. Tuin, tua maangmuhna thu ka hong hilhtel laitakin ciamteh in” (Dan. 9:23).

Koi mangmuhna hi ding hiam? Zingciangin genkholhna ni2300 thu i pulaak ding hi. Daniel 8 in a pulaak hangin a khiatna Daniel tungah kipulaak lo hi. Gabriel in Daniel pen “itna lianpi ngah kamsangpa” ci-in sam hi. Hih in vantung le leitung kizopna bang hong hilh hiam?

 

TUESDAY                                                May 2

Vantungmi In Daniel Hilhcian

 

Dan.9:23 sim in. Vantungmi in Daniel tungah bang thu hilhcianna nei hiam? Bang hangin Dan. 8:14 hong gen thu theihtelna in thupi hiam? in Daniel 8:14?

____________________________________________________________ ___________________________________________________________

Vantungmi in Daniel tungah “tua mangmuhna thu theitel dingin” a gen hi (Dan. 9:23). Bang thu kipulaak hiam? Bang thu mu hiam? Dan.9 sungah mangmuhna thu bangmah kipulaak lo ahih manin vantungmi Gabriel in Dan. 8 sunga mangmuhna thu kimkhat pulaak hi; tua thu ni 2300 genkholhna thu, Daniel 8 in zong pulaak a, Daniel in tua thu theihna bangmah nei lo hi. Gabriel in kizomin a pulaak thu Daniel 9:24–27 sungah kimu thei hi.Jesuh nunzia le ama nasep bang kipulak hiam?

______________________________________________________________ ___________________________________________________________

Tua genkholhna amasa lam thu in Pasian mite – Jew mite tawh kizopna nei hi. “Nipi kaal 70 in na mite, Jew minamte, adingin kituam koihsehkholh hi (Dan. 9:24). Lai Siangtho genkholhna-ah genkholhna ni khat ciangin kum khat tawh kikimin kipulaak hi (Ezek. 4:6, Gam. 14:34). Daniel le Mangmuhna bu sungah limciinna tampi kizang hi, ci-in oi thei hi . A tam zaw in mailam a hong piang ding thute limciinna tawh kipulaak hi. Genkholhna ni khat ciangin kum khat limciinna nei hi, cih thu in thutak ahihna Danial genkholhna tungtawnin kimu thei hi. Genkholhna ni khat in kum khat limcing hi, cih thu siksanin nipi kaal 70 ( ni 490 in kum 490 limcing hi) Gabriel in Daniel tungah kum 490, kituam khen (Hebrew “chathak”a khiatna in “kikhensat” cih thu in bang thu in bang panin kikhen tuam hi ding hiam? Dan. 8:14 sunga kigen bangin genkholhna ni 2300 in kum 2300 sung a genkholhna bangin tangtung takpi hi, ci-in i mu thei hi. Hih kum 490 in Dan. 8:14 sung a genkholhna bangin tangtung hi. Tua lo genkholhna dangte kihilhna kimu nawn lo hi. Dan. 8 sungah hih bek mah hun tawh kisai genkholhna hih bek kimu hi. Tua hi-in vantungmi Gabriel in hih genkholhna (ni 2300) thu puak dingin hong pai a, Daniel huh dingin hong pai ahihna thu kipulaak hi.

 

WEDNESDAY                                      May 3

Messiah In Thahna Thuak Ding

 

Gabriel in kum 490 genkholhna kipat hun in Daniel le Jew mite adingin thupi mahmah ahihna thu pulaak hi. Kum 490 kipat ding hun in Jerusalem kipuahphat ding thupiak kipat kum hi ding hi. Jeresalem puahphat ding thu piak tam veipi om khin hi mah taleh Ezra 7 pulaakna-ah hih thupiak in BC 457 kum hi, ci-in kiciamteh hi. Hih kumin Jew mite a gam uhah ciahkik ding phalna ngah bek tham lo-in biakpiakna nei dingin kipawlkhop theihna a nei uh hi (Ezra 7:13, 27). Artaxerxes thupiak in BC 457 kum phalbi le khuakhal kikal sung hi. Hih thupiak kipat BC 457 kum a kipan Messiah hong pai hun dong nipi kaal 69 ahih keileh kum 483 sawt hi. BC 457 kumin kipan ding hileh thupiangte siksanin simtoto hi lehang AD 27 hong cingto hi. “Messiah” cih kammal a khiatna in “Sathau nilh” cihna hi. A.D. 27 kumin Jesuh Khrih in tui kiphumna nei hi (Matt. 3:13–17.) Daniel genkholh bang linlianin Khrih tuiphum akipan ama nasep hun sung le sihna a hong thuak kituak to diamdiam hi. Romans 5:6–9 le Daniel 9:26 sim kak in. Bang thu kipulaak hiam?

__________________________________________________________ _________________________________________________________

“Tua ciangin nipi kaal 62 a cin ciangin Messiah in a mipihte adingin kithahna a thuak ding hi (Dan. 9:26). Messiah in singlamteh tungah thahna hong thuak hi; a mipite kiang panin khenkhiat thuak hi. Ama vangliat nading hi lo-in a mipihte adingin tua bangin gim hong thuak hi. A dang khatin gen leng, Singlamteh tungah eite adingin Khrih in sihna hong thuak hi; ama hamphat nading hi peuhmah lo hi. Hih thu hang mahin Paul in “Ahi zongin eite mawhna nei ihih laitakin eite a dingin Khrih hong si ahih manin Pasian in eite hong it mahmahna thu hong lak khin hi,”ci-in hong hilh hi (Rom. 5:8). Daniel 9:27 sunga kigen bangin nipi kaal laizang a cin ciangin (a nunung kum 7) Khrih in mawhnei mi mawhmai nadingin a nuntakna hong pia hi. Kum 7 laizang in AD 31 kum hong suak hi; hih kum sungin Khrih in ama sisan tawh tawntung thuciam a hong bawl hi. Singlamteh tungah a nuntakna hong piakna hangin sisan tawhbiakpiakna kisam nawn lo a, mawhmai-na i ngah thei hi. Hih genkholhnate in Khrih, Messiah ahihna thu pulaakin, mawhnei mi in mawhmaina ngah nadingin thahna hong thuak ding a, AD 31kumin a hong sihna hangin sisan tawh biakpiakna a bei-na hong suak hi. Hih genkholhnate in a neng a tawngin tangtung khin hi. Paisan pawi hun a cin hun, siampipa in tuuno tawh biakpiakna nei dingin a kithawi laitak mahin Pasian Tuuno Khrih in a nuntakna hong pia hi. A tunga i gen thute siksanin Mark 15:38 le Matthew 3:15, 16 sim in. Koi bangin hih thute in Daniel 9:24–27 sunga genkholhnate hong theitel sak hiam?

 

THURSDAY                        May 4

1844 Kum

 

 Genkholhna 2300 lak panin amasa kum 490 in Jew minamte adingin kituam koihna le Messiah hong pai-na kimu thei hi. Kum 2300 a nunung kumte in Pasian mite- Jew ahi a,Gentile minamte la vantung biakbuk kisiansuahna le a tawpna-ah Jesuh Nihvei-na a hong pai ding thu hi ding hi, ci-in i thei hi. Kum 2300 in AD 34 kum ciang huam hi. Tua sung lak pan amasa kum 490 sungin Messiah hong pai hi. KUm 2300 sung panin kum 490 i dawh khiat ciangin kum 1810 omlai hi. Hih kum 1810 in Pasian mite tungah a kipia hun hong suak hi. A.D. 34 kumin kipat hileh 1810 a bei kum in AD 1844 hong suak hi. Vantung biakbuk kisiansuahna thu siksanin pulaak hi lehang hih thu in leitung hun bei kuana Pasian thukhenna le vantung biakbuk thuman hong phawksakkik hi. Topa Pasian in a nunung bel hong thuum thu in Ama hong hehpihna sangin, Ama zia le tong tawh kituakin a nungta ding hong deih hi (Mang.14:6, 7).

Siam. 16:16 sim in. Biakbuk kisiansuahna a hang in bang thu hi ding hiam? Hih in Hotkhiatna lungdamna thu bang hong hilh hiam?

__________________________________________________________ ___________________________________________________________

Mihonpite mawhna, mite mawhna hangin biakbuk in siansuah ding kisam hi; tua in ganhing sisan tawh kisiansuah hi. Eite zong kisiansuah ding kisam hi. Honpa i kitangsam hi. Honpa nunzia in Mawhsuutpi Ni-a ganhing in limcing hi. Hih in Thukhenna-ah mawhsakna pan suahtakna hong pia hi. Siam.23:26–29 sim in. Thukhen ni ciangin bang sem dingin Pasian in thu pia hiam? Tuhun eite adingin bang deihna nei hi ding hiam?

______________________________________________________________ __________________________________________________________

Israel mite in “ a lungsim uh kisittel uh hi.”Mawhmai dingin mawh thuumna nei uh a, mawhna kisikin Pasian mai-ah a kiniamkhiat uh hi. Moses biakbuk a kisiansuah bangin amaute nunzia zong kisiansuah dingin Topa tungah a ngen uh hi. Daniel 7–9 le Mang. 14 in thukhen hun adingin kigingkhol dingin limtak hong hilhna thu i mu thei hi. 1844 kum a kipanin thukhenna hun sungah a nungta ihi hi. Mangmuhna bu sungah vantungmi khatna thupuak in “Ama thukhen hun hong tung khin zo hi” (Mang. 14:7). Tua hi-in koi bangin “i nuntakna kisittel ding i hiam?

 

FRIDAY                            May 5

Ngaihsutbeh Ding: Dan. 9:24- 27 pulaak nipi kaal 70 thu i telzia ding hong hilh hi. Amasa-in nipi kaal 70 (Dan. 9:24) thu kipulaak hi. Tua zomah nipi kaalte nipi kaal 62 le nipi kaal 69 le nipi kaal 70 thu kipulaak hi (Dan. 9:25). A tawpna-ah nipi kaal nunung bel thu, a kum sagihna thu kipulaak hi (Dan. 9:27).Tua ciangin a tawpna-ah nipi kaal khat, “kaal laizang”(Dan. 9:27) in kum thum le a langin kikhen hi. Hih thu, nipi kaal 70 sungah nipi kaal 62 le nipi kaal khat kihel hi. Tua kaal khat in khennih kisuahkik hi. Nipi kaal 70 in BC 457 kumin kipan hileh 1844 kum dong huam hi. Tua bangah ni 2300 thu pulaak hi lehang Dan.8 in ni 2300 kipat hun/kum ding pulaakna nei lo hi. Ni 2300 thu kipat hun ding Daniel in pulaakna nei lo hi (Dan. 8:14). Ni 2300 a cin ciangin bikinnpi kisiansuah ding hi, cih bek kipulaak hi. Hih ni 2300 in bang huna kipan hi ding jiam? Kumpi Belshazzar in kumpi a sep kum a kipan hi ding hi (Dan. 8:1). Hih bang ngaihsutna in kician zo lo hi. Daniel mangmuhna-ah (Dan. 8 ) sungah Babylon hong khan khiat ding kihel lo hi. Babylon in Media-Persia, Greece le Rome hong khanma-in a khangkhia kumpi hi. Rome in leitung bei dongin ukna nei ding hi. Tua mangmuhna sunga kilaak biakbuk kisiansuah hun ding tua mangmuhnate hong tun ding hun cihte kipulaak lo hi. Ahi zongin Babylon hun panin kipan lo hi, cih kimu thei hi. Tua mangmuhna mungtup lian bel in Media le Persia cihte hun panin leitung bei ding dong huamin hong hilh hi. Daniel 8 in tua hun ding pulaakna nei lo hi.Ahi zongin Dan. 9 in a kipat hun ding hong hilh hi.

 

 

KIKUP DING DOTNATE:

 

1. Lungdamna thu le thukhenna kizopzia na lawmte tawh kikum in. Thu nih ahih hangin genkholhna khat ahihna thu phawk in. Bang hangin tua thu in ei adingin lungdamna thu hong suak thei hiam? Hih kizopna in mi tampi ngaihsutna-ah lau-na thu hi mah hitaleh tua lau-na tawh bangci bangin kipelh thei i hiam?

 

2. Dan. 9:26 pulaak thu ngaihsun in. Messiah mahmah in a mipihte adingin hepkhiatna thuak ding hi, cih thu ngaihsun in. Bang thu pulaak hi ding hiam?Kua mite adingin hepkhiatna thuak ding hiam? Bang hang hi ding hiam?

 

3. Siam. 16:16 le Siam. 23:26–29 sim in. Biakbuk kisiansuahna thu (Siam. 16:16) in pulaak hi. Koi bangin tua siansuahna sungah nungta i hiam? (Siam. 23:26–29). Lungdamna thu le thukhenna in koi bangin kizopna nei hiam? Tuhun eite adingin bang hong hilh hiam?


To get the latest update of me and my works

>> <<