MUC

Print Friendly and PDF

Friday, March 24, 2023

LESSON 12 | JUNE 10-16 PASIAN CIAPTEHNA LE SAPI CIAPTEHNA: PART II

LESSON 12    JUNE 10-16

PASIAN CIAPTEHNA LE SAPI CIAPTEHNA: PART II

 

Sabbath Nitak

 

Tu Kaal Sung Sim Ding: Mang. 12:6, 14; Dan. 7:25; 2 Thess. 2:3, 4;Thkna. 6:8; Thkna. 11:18; Pai. 20:8–11.

 

KAMNGAH: “Tua ciangin a nungta Pasian’ ciaptehna a tawi vantungmi khat, nisuahna lam panin hong paito ka mu hi. Leitung le tuipi suksiat theih nading vangliatna a kipia vantungmi lite kiangah amah in nakpitakin gen a, “I Pasian’ nasemte, a taltang uhah ciaptehna i bawl khit matengin leitung, tuipi, le singkungte susia nai kei in,” a ci hi (Mang. 7:2, 3).

 

Kum zalom nga sungin Italy gam, Alps mualbul a om Piedmont zangkuam sung mun khat in Waldenses a kici mite teenna mun hi.Amaute pen Lai Siangtho tungah citak mahmah uh ahih manun bawlsiatna thuakin galtai-in om uh hi. Khrih tungah a citakna uh hangin tua bangin cikziathuai thuakin bawlsiatna thuakin a om uh hi. A.D. 1488 ciangin Roman Cathalic makaite hangin Loyse zangkuama aom Waldenses tampi in upna hangin kithahna a thuak uh hi. Kum zalom sagih ciangin a dang bawlsiatna lianpi khat hong tungkik leuleu hi. Kumpi Savoy khut nuai-om kumpi nasem galkap 8000 in amauti tenna munteng sutin galkap phualpi khat bawl uh hi. Kumpipa thupiakna bangin thu-um tampi in inn le lote sup lawh uh hi. April 24, 1655, zingsang nai 4:00 hong cin ciangin amaute khempeuh thahmang khit dingin thupiak bawl hi. Hih hun sungin upna hangin thahna thuak mi 4000 sangin tam si zaw hi. Tua bangin bawlsiatnate hong tung kikkik hi. “Sapi” ciaptehna in a man lo biakna zui-a Pasian thupiakna bangin a nungta mite tungah bawlsiatna lianpi tung ngei khin a, mailam hun ah zong hong tungtung lai ding ahihna kimu thei hi. A beisa hun a bawlsiatna bang mahin mailam hunah biakpiakna hangin bawlsiatna lianpi hong tunglai ding hi. Tua hi-in Pasian in Ama tungah a citak mi tawmno khat bek a nei ding hi.

 

SUNDAY                     June 11

Nakpi Liamma

 

I pulaaksa bangin Mang. 13, 14 sunga sapi in vanglian semsem ding a, leitung mi khempeuh tua sapi bia dingin thupiak hong tung ding ahihna limcing hi. Hih sangina lian aw thu hong tunglai ding hi.

 

Mang. 13:5; Mang.12:6, 14; le Daniel 7:25 sim in. Hih vangliatna in biakna tungah bang tan vei ukna nei ahi hiam?

_____________________________________________________________

_________________________________________________________________________

 

Sapi in kum tampi sung ukna nei khat hi. Hih genkholhna-ah “ ni khat” ciangin kum khat limcing hi. Gam.14:34 sungah “ni khat ciangin kum khat” na simto ding uh hi. Tua khit ciangin Pasian in “Ni khat ciangin kum khatin na simto ding uh hi” (Ezek. 4:6). Hih thu guipi in genkholhnate tangtung takpi ahihlam hong theisak hi. Gentehna-in nipi kaal 70 genkholhna (Dan. 9: 24- 27) bangin tangtung takpi hi.Mang. 13: 5 sunga genkholhna bangin kha 42 (kha khat ni 30) ni 1260 in kum 1260 hong cingin genkholhna bangin hong tangtung hi. Leitung calendar ah kum khat ciangin ni 360 omin kiciamteh hi. Kum zalom li sungin Roman Emperor Constantine in ama gam sung teng uk hi. A.D. 330 ciangin a kumpi tokhom pen Byzantium khua-ah tuah a, ama ukna nuai-a om nitumna le ni suahna mite a gawmkhawm thei hi. Rome khuapi-ah ama ukna om nawn lo hi. Tua hi-in pope in Rome ukpa hong suak thei hi. Biakna makai bek tham lo-in gam uk thuneihna zong nei-in Europe gam khempeuh tungah ukna hong ngah hi. A.D. 538 ciangin Justinian, pagan Roman emperor, in Roman bishop tungah upna thu-ah makai dingin thu neihna a pia hi. AD 500- 1800 sunga Pawlpi in huzaap lianpi nei-in ama ukna in AD 538 kum panin AD 1798 ciang dong ukna nei pawlpi hong suak hi. Hih hun sungin pawlpi langpanten bawlsiatna lianpi thuak uh hi. Hih hun sung mahin Napoleon General khat Berthier in AD. 1798 ciangin pope manin ama ukna hepkhiatsak hi. Genkholhna tangtung takpi hi.

 

Berthier le ama galkapte in Pope Pius VI man ahih manin pope thuneihna a bei hong suak hi. Mang. 13:12 genkholhna bangin papacy vangliatna hong kiamin, hih pen sapi liamnci-in kiciamteh hi. Hih a liam sapi in damna ngahkikin ama thuneihna hong kizelkik hi. Lai Siangtho hong hilh thute, genkholhnate in lamdang mahmah hi. Pasian in mailam a a hong tung ding thute mu khol, thei khol ahihna kimu thei hi. Hih thute hangin Topa kamciamte in bangzahin muanhuai hiam, cih hong hilh hi. A hong tung nai lo genkholhnate hong tung takpi ding ahihna muanhuai hi lo ahi hiam?

 

MONDAY                       June 12

Lampialna

 

2 Thess.2:3, 4, 9–12 sim in. Paul in hun nunung ciang a hong piang ding thute bang genkholhna nei hiam? Khrih langpangin vangliatna nei thu bang pulaak hiam?

____________________________________________________________

___________________________________________________________

 

Sawltak Paul in Khristian thu-um mite tungah Pasian kammal thuman panin lampial khak loh ding vauhilhkholhna kimu hi. Pawlpi sunga thuman khaici kituh khinte mangthangin thuman panin lampial khak loh ding lunghimawh mahmah hi. Hih bang thute in Khrih hong pai madeuhin a hong piang ding thute hi, ci-in i thei hi. Hotkhiatna thu man lo gospel in pawl sung hong lut a, Pasian kammal susia hi. Hih bangin nasepnate-ah Satan kihel tawntung hi.Satan in mawhna bawl pa taktak hi. Amah le amah kiliansakin Pasian tokho le biakbuk tungah ukna nei-in kipulaak hi ( 2 Thess. 2:4). Ahi zongin “A Lian zuau gen pa” in mihingte tungtawnin ama geelna tangtung dingin nasem tawntung hi. Daniel le Mangmuhna bute in “kii” tawh kisai thu a pulaak hi ( Daniel 7, Mang. 13, 14); “thukham nei lo pa” ci-in 2Thessalonians 2 sungah kipullaak hi. Hih thute pulaak thu a kibang ahi hi.

 

SDA Bible Commentary in hih bangin hong hilh hi: “Daniel genkholhna in Pasian langpangin vangliatna nei khat hi-in, pagan Rome tungah ukna nei hi. John in kamkeei tawh kisuun sapi khat thu a pulaakna ciangin hih thu thumte (Kii neu, sapi, thukham nei lo pa) sep in a kibang thu ahihna kimu thei hi. Hih in Daniel thukhupna, Paul pulaak thu le John in hong hilh uh papacy thu hi, ci kimu hi.”Volume 7, p. 271.

 

Lai Siangtho in biakpiakna tawh kisai genkholhna thute in thupi mahmah hi. Pasian kammal le mihing ngaihsutna helhzau-na hong tam semsem ding a, mi tampi in Lai SIangtho thuman panin lampial ding uh hi. Hotkhiatna thu vangliatna tungah mihingte ngei-na tuamtuamte ultunsak zawkna cihte in Lai Siangtho hogn hilh thute panin lampialna suakpah hi. Tua genkholhnate Pasian kiang pan hong pai ahi hi; Pasian hong itna lamdang in Jesuh hong pai kik nadingin a hong kigingkholsak thei hi. Pasian langpanna biakpiakna in Pasian kammal panin lampialna hi (Mang. 18:4). I pawlpi thupuak in biakna man lo in mi khempeuh aman lo biakna hong tunpih hi. Khem thuak hi taleng Khrih in hong it veve hi. Tua hi-in amaute itna i neih ding kisam hi. “Tua ahih manin note tungah hong kibawl ding na deih bangun midangte tungah na bawl un. Moses Thukhamte le kamsangte’ thuhilhnate pen hih mah a deihna ahi hi.” (Matt. 7:12).

 

Koi bangin hih thu guipi in “sapi vangliatna” tawh kizopna nei hi ding hiam? (Mang. 13 le 14).

 

 

TUESDAY                                     June 13

Satan In A Nunung Hong Khemna

 

Kumpi le kipawlnate muanna tawm semsem hi, cih kimu khia hi. Mi mak tul za tampi in lamdangsa uh hi: “Liamna nei-in leitung hong uk koi panin hong khangkhia hiam?

 

Mangmuhna sunga genkholhnate in sapi vangliatna nei kua hiam, cih thu hong hilh hi. Hih sapi liatna in kumpite le biakna makaite kigawmkhawma ukna hong nei hi.Mang. 17:12–14 sim in. Koi bangin John in leitung bei-a thupiang ding thute pulaak hiam? Hih thu-ah vangliatna bang thu kimu thei hiam?

__________________________________________________________

___________________________________________________________

 

John in thupuak thu thum nei hi. Amasa-in gam uk vangliatna neite in amau ukna, thuneihna “sapi tungah a pia uh hi. Nihna-ah hih bangin biakna le gam ukna gawmkhawma Jesuh Tuuno a do uh hi. Thumna-ah, leitung a kido-na ah Khrih le a nungzuite in zawhna a ngah uh hi. Sapi in Jesuh Khrih a do zo kei hi.Dawimangpa in minamte kipumkhatsakin Pasian le Ama thuman a langpan uh hi. A beisa hun a bangmahin mailam hunah zong tua bang langpanna hong om kik ding hi. Roman Empire a kiatna tungtawnin thumanpha tampi kimu thei hi. Europe gam nisuahna le nitumna lam panin German minamte in Roman Emperor Constantine do-in hong kuan uh ciangin Constantine in biakna lamah kihei-in biakna makaite huhna ngen hi. Pawlpi thuneihna le gam uk mite thuneihna gawmkhawmin Constantine ukna le a thuneihna hong lian semsem hi. Tua bangin biakna le gam ki-ukna in lawngkhatin hong ciangin kum zalom 4 a kipan Sunday sianthosakna hong thahat semsem hi. Tua bangin hamsatna khat a tuah ciangin biakna le gam ki-ukna kigawmkhawm tungtawnin Constantine thuneihna hong lian semsem hi. Ama ukna khempeuh kipum khat ding a lunggulh bangmahin Roman Pawlpi zong hong kikhel hi. Tangthu kansiam mipil Arthur Weigall in hih bangin kiciantakin hong hilh hi: “Pawlpi in biakpiakna ni ding a khensat khin hi.

Tua ni in Sunday sianthosakna hi. Bang hang hiam cihleh tua ni in ni biakna tawh kisai hi. Khristian upna sungah a hong lut mite ading ngaihsutsakna tawh tua bangin ni biakna hong om hi. Dawi bia (paganism) mite hong kikhel uh a, Khristian upna sungah a kip zawh nadingun Kumpi Constantine in ni biakna hong lutpih hi.” The Paganism in Our Christianity (New York: G. P. Putnam’s Sons, 1928), p. 145.

 

Hamsatna lianpi sungin mi khempeuh in lau-na, lamet bei-in dipkuatna tawh kidim uh hi. Tua bang hun ciangin mihing in a belh ding mun muanhuai khat a lunggulh den hi. Gitlohna tawh kidim kumpi ukna nuai-ah a nungta mite in tua bang gimna thuakkik dingin a ngaihsun zo kei uh hi. Genkholhna tungtawnin leitungah tua bang gimna lamet bei-na hong tunglai ding hi, ci-in i theithei hi. Mailamah hong piang ding thute i thei khin kei zongin leitung khua huan paizia kikhelna lianpi i mumu ta hi.Leitung in manlang takin kikhel hi. A hong piang bangbang genkholhnate tangtung hi, ci-in Topa I muan zawk ding kisam hi.

 

 

WEDNESDAY                       June 14

Sapi Ciaptehna

 

Mang.14:9 le Mang. 14:12 enkak in. Koi-ah sapi ciatehna kikoih ding hiam? (Thkna. 6:8, Thkna. 11:18.) Sapi ciaptehna a ngahte le Pasian mite kiciaptehna in bang kilamdannna nei hiam?

________________________________________________________________

___________________________________________________________

 

Kim khat in sapi bia uh a, kim khat mah in Pasian thukhamte a nuntakpih uh hi (a diakdiakin Thupiak 4na a kipan a dang khempeuh zong kihel hi) Sapi in Thupiak 4na khel dingin a hanciam hi; Jesuh upna a nei mite zong susia dingin a hanciam hi. Hih in sapi le Pasian ciaptehna kibatlohna hi. Sapi le gamlak sapite tungtawnin Satan in Pasian thuneihna susia dingin hanciampha mahmah hi; A diakdiakin Pasian thupiak Sabbath susia dingin a hanciam hi. Sapi ciaptehna in taltang ahih keileh khut tungah kiciamteh ding hi. Taltang in ngaihsutna, khensatna limla hi. Khut in ahihleh sepna, zuihna limla hi.

 

Biakna suahtakna kikhaktan hun ding sawt nawn lo ding hi. I upmawhna sangin tua hun hong tung baih zaw ding hi. Pasian kammal limtakin a nuntakpih mite in Topa thupiak bangin Sabbath ni a siangthosak uh hi. Mi tampi in Sapi nungzui-in Sunday sianthosakin a om laitakun Pasian tungah a citak mi tawmno khat bek in Topa thukhamte a nuntakpih uh hi.“Lai Siangtho hong hilh Sabbath thuman takin a zui mite in Thukham a langpan mite langdo-na nawlkkhinna a thuak uh hi. Amaute hangin leitungah siatna, gimna hong tung hi, ci-in thuman lopi-in mawhsakna a thuak uh hi. Amaute khensatna in tua bangin Pasian langpang dingin ngaihsutin zong nei lo uh hi. A man lo thu tawh mawhsakna a thuak uh hi.”Ellen G. White, The Great Controversy, p. 592.

Rome khua-a Pawlpi in Sunday ni pen pawlpi thuneihna tawh Ki siangthosak hi, ci-in pulaak hi. Hih mah hi. Catholic Pawlpi in ni sagih Sabbath panin ni masa Sunday ni tawh ka laih uh hi, ci-in pawlpi thuneihna pulaak uh hi. Hih in pawlpi thuneihna le biakna tawh kisai thu khat peuhah pawlpi thu neihna a pulaak hi.” The American Catholic Quarterly Review, January 1883.

 

Mangmuhna Bu in a hong tung ding leitung buppi buai-na thute hong hilh khol hi.Gam ki-ukna buai-na, biakna, khat le khat kizopna buai-na le Sunday sianthosakna tawh hong kizom ding hi. Tua ciangin “sapi ciaptehna” hi ding hi. Koi bangin hih thute hong tung ding cih a neng a tawngin hong kihilh lo hi. Lai Siangtho in a huampi thu bek hong hilh hi-in, Kido-na Lianpi a bei-na thu Piangsak Pa bia ding maw, Ama thupiak piansak ni 7 ni-in tawlnga-in Amah bia ding maw, ahih keileh sapi bia zaw ding maw, cih thu hong hilh khol hi.Bangci bang lampi tin Pasian thu zui mite le Satan nungzui hong khen ding hiam? Bang hangin a laihawl lampi om lo ding hiam? Tua hi-in koi bangin i zuihna lampi theitel thei ding i hiam?

 

THURSDAY                                     June 15

Sabbath Tawh Sittelna

 

Tu-in zong bawlsiatna hong kipanpan hi ta hi. 2012 June 6 ni-in Pope Benedict XVI Rome khuapi St. Peter Square-ah mipi 15000 mai-ah thugenna khat nei a, mi khempeuh adingin Sunday hong kipia hi; tua hi-in mihingte in amau innkuan ciat tawh Topa bia ding hi, ci-in thuhilh hi. “Sunday sianthosak ding a pulaakna ciangin mimal suahtakna thu zong a gen hi pah hi.” Topa thupiakna-ah Sabbath siangthosak ding cih thu hi-in Sunday sianthosakna in Topa thupiak langpanna hong suak hi. Sunday ni sianthosakna in Topa deihna hi lo hi. Tua hi-in Sunday siangtho sak ding maw, Sabbath ni siangthosak ding cih thu nih i teel ding hun hong tung ding hi. “Bang ni-in biakpiakna pia ding” cih thu sittelna hong tung ding hi. A sawt lo-in thukhun hong om ding a, Pasian Kammal a zui tinten nuamte in Sabbath ni bek mah siangthosak ding uh a, mi tampite zuih Sunday tawlngakna tawh hong kilehbulh ding hi. Gimna hun hong tun ciangin Pasian mite in Ama tungah citak mahmah ding kisam ding hi. Ama hehpihna le Ama vangliatna tawh amaute in Topa thupiak a nuntakpih ding uh hi. Amaute in upna le lungmuanna tak tawh Topa nung a zui ding uh hi. Kuama nung a zui kei ding uh hi.

 

Sapi ciaptehna tawh kilangdo thu in Pasian ciaptehna hi. Nidangin ciaptehna khat peuh in kua ukna nuai-ah om cih pulaakna hi-in, Topa Thukham limtakin a zui mite in Topa ukna sungah a nungta mite hi ding uh hi; tua bang mite in Pasian ciaptehna a ngah ding hi. Topa ciaptehna in Ama thukham sungah a om hi. Nidang Israel mite kiciaptehnate in minam khat ahihna uh pulaak hi. Kamsangpa Isaiah gen bangin “Ka nungzuite aw, Pasian in kei tungah hong piak hih thute, limtakin kemin koihcing un” (Isa. 8:16), ci hi.

 

Pai. 20:8–11 sim in. Sabbath thupiak-ah bang ciaptehna kimu thei hiam? Sababth thupiak in a dang thute tawh bang kilamdanna nei hiam?

____________________________________________________________

___________________________________________________________

 

Thupiak 4na sungah ciaptehna mantakin a pulaakna kimu thei hi. Tua ciaptehna sungah thu thum kimu thei hi. Amasa-in ciaptehna nei min kigelh hi. “Topa note Pasian”(Pai. 20:10). Nihna-ah ciaptehna a piate dinmun le za kipulaak hi. Topa note hong “piangsak,” ci-in kipulaak hi (Pai. 20:11) ahih keileh Piangsak Pa kipulaak hi.Thumna-ah ciaptehna in a huamkhak thute zong kipulaak hi: “vantungte le leitung, tuipi leh a sunga om na khempeuh” (Pai. 20:11). Mang. 7:1, 2 pulaak bangin Pasian ciaptehna in i taal tung bekah om ding hi; taal in ngaihsutna, khentatna limla hi. Jesuh in i deihtelna i khensatna thupi ngaihsut hi. Kha Siangtho tungtawnin i lungsim bawlpha-a Ama deihna bangin a nungta dingin Jesuh in eite hong sam hi. Tua hileh Topa Kammal panin lam i pial kei ding hi. Topa Kammal in eite bitna mun hong suak ding hi. Topa tungah a citak mite in Ama “Thukhamte nuntakpih uh hi; Jesuh neih upna bang upna nei uh hi, ci-in i theitel hi (Mang.14:12); tua Thukhamte lakah Sabbath thupiak 4na zong kihel hi.

 

Hih Thukham mah sapi in ama vangliatna tawh khel ding a hanciam hi. Biakna suahtakna hong khaktan thei thute tu-in bang thute kimu thei hiam? Tua hamsatte hong tunglai ding hiam?

 

 

FRIDAY                                 June 16

Ngaihsutbeh Ding: “Protestant pawlpite in Roman vangliatna tawh hong kipawl ding uh a, dawi tawh kizopna (spiritualism) hong khangkik ding a, USA in panpihin hih thumte hong kipum khat ding uh hi. Prostestant Pawlpi kalsuanpih thute le republican kumpi in papal tawh ko ding uh a, a man lo thute hong tangko ding uh hi. Tua ciangin eite in Satan nasep ahihlam phawkin leitung bei ding naita hi, ci-in i thteithei ding hi.” Ellen G. White, Testimonies for the Church, vol. 5, p. 451.

 

“Sunday in Pasian kiang pan hong pai biakpiakna man langpanna hi, ci-in i thei hi. Mangmuhna bu in zong tua mahin hong hilhh hi.Sunday in a thupi mahmah licimna khat nei hi; Satan khelpilna, Pasian a uplohna, khel pilna limcing hi; Hih in Pasian Thukham a khelna pulaak hi. Pasian langdo-na, vankhuanuai in Piangsak Pa a thusim lohna pulaak hi.Tua zuau khemna kuamah in a phawk kha kei uh hi. GUlpi in vankhuanuai-a Topa Pasian ukna langpangin amah mah biak ding a geel hi. Pasian thukham in thuman lo ahih manin khel huai hi, ci-in Vanglian Pa Thukham khel ding a hanciam hi. Tua Gulpi in thukham khel hi. Piangsak Pa le Honpa a pulaak thukham 4na deihlohna hangin ni masa ni-in biakpiakna nei zaw dingin na hong sem hi (Pai.20:8–11; Thkna.5; Mang. 4:11; 5:9, 13, 14). Tua bangin thukham hong khel ciangin gulpi in Topa deihna, Ama thukham muhdahna hong lian semsem hi, cih kimu hi. Ahi zongin biakpiaktakcing Pasian hemkhia-in piansak nate biakna ultungsak hi.. . . .. Hih thu in vankhuanuai khempeuhah hong kizelin hun tomno khat sung Satan ngimna a tangtung hong suak hi.”Ángel Manuel Rodriquez, “The Closing of the Cosmic Conflict: Role of the Three Angels’ Messages,” pp. 53, 54.

 

 

KIKUP DING DOTNATE:

 

1.       Mailam hunah a hong tung ding thute ngaihsutna-ah a khengval a upna, kum, a hun ciangtanna, sehkholhna, cihte kidop ding kisam hi lo hiam? Lai Siangtho hong hilhna valkhengin up khak loh ding kisam hi. Tua bangin a khengval a upnate in lauhuai hi lo hiam? Leitung hun bei ciangin genkholhna om kei taleh thupiangte hangin lungmankhak loh ding kisam hi lo hiam?

 

2.     A tunga i pulaak thute banah sapi ciaptehna le upna hanga bawlsiatnate hong tung ding hi, ci-in genkholhnate tulai leitung hun paizia tawh enkak lehang tua bangin hong piang takpi mah ding hiam, ci-in a ngaihsun mite tungah koi bangin pulaak ding na hiam? Bang hangin hih bang ngaihsutna in Lai Siangtho hong hilh thu tawh kituak lo hiam? (Genkholhna manlang takin hong tungtung hi lo hiam?).

 

 

 

 

 

 

To get the latest update of me and my works

>> <<