LESSON
8 FEB 18–24
ZAWHNA
DING GEELKHOL
Sabbath
Nitak
Tu
Kaal Sung Sim Ding: Thna. 12:1; Pian. 2:15; 1 Tim. 5:8;
Kol. 3:23, 24; Pian. 39:2–5; Pau. 3:5–8.
KAMNGAH: “Mite’ nasem bangin kingaihsun loin, Pasian’ nasem bangin kingaihsun unla, na sep peuhpeuh uh lungsim takpi tawh lawpin sem un. Topa in note tungah thaman a hong piak ding lamtak phawk gige un. Tua bangin na sepna uhah Khrih Topa’ na a semsem na hi uh hi.” (Kol. 3:23, 24). Mi tampi in lawhcingin lungdam ding mi hih ding lunggulh uh hi. Hi mah hi. Mawhna dim hi leitung in siatna, gimna tampi tawh a nungta khawm ihi a, lawhcing mi i suah ding a hamsa mahmah hi. Tua hi-in koi bangin lawhcinnna theitel ding i hiam? Joseph in Egypt ah aom sungin cikmah hunin a lawhcing zo ngei lo ding bangin a nungta hi; sila mi khatin a nungta hi. A lawhcing nunna ngah thei dingin lametna tawh a kalsuan toto hi. Thongkiatna panin kumpi inn sung hong tung hi.Tuiphum John in tua bangin a nungta hi. Lamkhat panin Tuiphum John in bang sem hiam? Amah in thonginn sung panin hankhuk sung a tungsuak hi. Ama nuntakna in a lawhcing nunna a kici ding hiam? Tua hi-in lawhcing cih thu in mimal tungah kinga hi. Neihsa kepsiamna le sum le paai siksanin lawhcinna a khiatna a pulaak mi zong om hi. Kua mi kua mi ihi zongin, koi mun koi munah i teeng zongin sum le paai tawh a kinungta ahi hi. Sum le paai tawh a kipelh thei mi kuamah i om kei hi. Tua hi-in sum le paai vai-ah koi bangin kalsuana zuih ding thute in bang thu hi ding hiam? I nuntakna-ah lawhcinna hong tun thei thute i letkip ding kisam hi. Khialhna, kiatna hong tun thei thute zong i pelh ding kisam hi.
SUNDAY February
19
Amasa
Ding Thute
Thuhilhsia
12:1 sim in. Hih in bang thupuak hong hilh hiam?
_________________________________________________________
Khangno
hun khengin uham hunah i kikhel hi. Tua bangin i nuntaknaah nisim kitangsap annek
tuidawn, silh le teen, sum le paai, teenna ding mun le mual ahong pia hi. Jesuh
mahmah in a hong hilhna-ah bang nate le bang thute masak zaw ding kisam ahihna
hong hilh hi. “Thudang khempeuh sangin Pasian’ ukna le ama deihna na zuih theih
nading uh thupi ngaihsut masazaw un. Tua hileh hih na kisapna dangte khempeuh
uh zong hong piathuah veve ding hi” (Matt. 6:33). Jesuh adingin khensatna a nei
thei nawn lo piteek puteekte a kipan khangno hun lai-in Jesuh ading khensatna
nei lo hi mah taleh neihsa kepna-ah a hoih, a deihhuai khensatna i nei thei
veve hi.Pian. 28:20–22 sunga kigelh bangin Jacob in a nuntakna-ah sum le paai
ahi zongin neih le lamh thu tawh kisai ahi zongin khensatna thupi pawlkhat a
nei hi. A mangmuhna sungah Topa in Jacob tungah a kilang hi. Topa in amah le
amah Topa Pasian Abraham Pasian, Isaac Pasian ahihna akipulaak hi”
(Pian.28:13). Tua ciangin Jacob in Topa tungah kamciam a pia hi: “Topa in ka
Pasian na hi hi,” ci0-in a pulaak hi (Pian.28:21). Pian. 29:9–20 sim in. Jacob
tungah a thupi thute a pian hun ding bang hun ci-in kipulaak hiam?
____________________________________________________
Jacob
in Pasian tungah neih le lamh ahi-a, a nuntakna a kipiak khit ciangin Topa in
Rachel tawh tuikhukah kimu dingin pai ding apulaak hi (Pian. 29:9–20). Tua
hi-in Jacob bangmahin zi, pasal neihma-in nuntak khuasakzia ding akipan thu
upna lampi ding khentel masak ding kisam hi. Na zi ding, na pasal ding in “Na
upna, na pawlpi hong beel thei ding hiam? Nang upna thu hong uppih thei ding
hiam? Khrih tungah a citak takpi ding hiam, cihte sittel masak kul hi? Bang sem
ding, bang tawh nungta-in khuasa ding cihte zong kikup masakhuai hi. Bang
nasep-ah zomto ding, koi bangin nuntak khuasak nadingin bang na sem ding cihte
kikup kul hi. A dang kidothuai thu tuamtuam zong omkha ding hi. Bangci ciang
dong pilsinna nei, Tan bangzah ciang sangkahna nei? Nupa suah khit nungah leiba
thaangba a om diam, cih thute kikuphuai hi. Hih ka dinmun tawh ka mainawt thei
uh diam, ci-in kidothuai hi. 2 Kor. 6:14, 15 sim in. Bang hangin hih thu guipi
in zi ding, pasal ding zonna-ah thupi hiam? Nupa nuam hong suaksak hamtang ding
hi, cih ahih loh hangin bang hangin nupa le innkuan hoih hong suaksak thei ding
hiam
MONDAY
February
20
Nasepna
Hangin Thupha
Kuamah
tawh kizopna nei lo-in sum le paai hau mi na hileh, nu le pa tung pan gamh luah
nei-in mi nuamsa na hi phial zongin nasep loh phamawh hun hong tung veve ding
hi. Nasem lo-in nuntakna in deihhuai hi phial zongin a taktakin enhuai hi lo
hi. Na lunglut na khat peuh, na sepnop na khat peuh sepna in lungkimna hong pia
thei bek tham lo-in sum le paai ngahna khat zong suak thei hi. Tua bang nasep
khat neihna in cidamna zong piangsak thei hi. Pian. 2:15 sim in.(Thna. 9:10 le2
Thess. 3:8–10 zong sim in). Mawhna omma-in Adam le Eve in nasep nei ahihna uh
in bang thupi-na nei hiam? Koi bangin hih thu theitel thei ding i hiam? Nasep
na in samsiatna hi, ci-in a ngaihsun mite adingin bang hangin nasep in thupi
hiam?
_________________________________________________________
Nasep
in Pasian samsiatna, gim piakna hi lo hi; nasep in mihingte hoih na ding hi zaw
hi. Paradise, mawhna omna, sihna gimna omma nangawnin zong nasep kikoih khin
hi. Mihing in nasep kisam hi, cih thu Pasian in theikhol hi. “Adam in Eden huan
puah dingin nasep khat kipia hi. Piangsakpa in nasep om lo-in Adam in nopsa lo
ding ahihna theikhol hi. Huan hoihna hangin Adam lungdam mahmah hi. Ahi zongin
hih lungdamna tawh Adam lungkim lo hi. A taksa pumpi taksa thasanna kisam
ahihlam thei-in nasepna khat kisam ahihlam a theitel hi. Bang mah sem lo-in om
mawkmawkna tawh lungdam thei ding hileh mawhna nei lo Adam le Eve in nasem
lo-in om ding uh hi. Ahi zongin mihing hong Piangsak Pa in mihingte lungdam
nadingin nasep guan hi zaw hi. Mailamah a hong tung ding vangliatna
kamciamna-ah zong nisim annek tuidawnkitangsapna a kisik zo dingin nasep a guan
hi.” Ellen G. White, Our High Calling, p. 223. Ahi zongin mawhna hong om khit
nungah nasep in mawhna hangin gim thuakna hong tunbeh hi. Pasian in Adam tungah
“Tua ciangin mipa kiangah, “Nang in na zi’ thu mangin, ‘Nang in na ne kei ding
hi,’ci-in nang kong thupiaksinggah ne na hih ciangin, nangma hangin leitang in
samsiatna ngah hi.Na nuntak tawntung gimpi-in na semin na annek ding na zong
ding hi” (Pian. 3:17). Pasian in Adam mawhna hangin leitang in samsiatna thuak
ahihna phawk in. Tua hi-in mawhna hon glut khit ciangin zong mihingte in nasep
khat neihna in Pasian deihna hi zaw hi. A deihhuai nasep i cih in bang nasep hi
ding hiam? Tua nasep in thupha hong tun ding hiam?
TUESDAY
February
21
Thalawh
Kumte
I
pulaaksa bangin Pasian deihna-ah mihing in nasem ding hi. Mihing in a khan sung
nasep hun sung teng in kum 40 kim bang hi Mi tampite in zi nei, pasal nei-in suan
le khak nei-a neih le lamh tampi a khol thei uh hi. Hih bangin a nuntak zawhna
dingun sum le paai nopzat hi lo-in cil zat hun zong omkha thei ding hi. Khat
veivei ciangin hamsatna hun zong thuak kituakkha thei hi. Bang hang hiam cih
leh innkuanin nasem ahih manun innkuan sungah buai-na tuamtuam hong lut hun
zong om thei hi. Sum hamsatna hangin lunggimna,lungkhamna i thuakkha thei
hi.Lai Siangtho hong hilh bangin a kalsuan innkuan tampi in sum le paai
hamsatna phukha hi mahtaleh innkuan kisia cih om lo hi. 1 Timothy 5:8; Pau.
14:23; le Kolossians 3:23, 24 sim in. Innkuan sung sum le paai thu bang thupi
hong hilh hiam?
_________________________________________________________
Innkuan
sungah zi le tate in nasem uh hi mah taleh pasal sepna tungah kinga-in a nungta
innkuan tampi om hi. Khat veivei ciangin lamet loh thute hong tung thei hi:
damlohna tuamtuamte, sum zon paai zon hamsatna cihte in innkuan khuasakna
hamsatna hong tun hi. Tua bang hun ciangin innkuan in ngahna zui-in sumzat siam
ding kisam hi.Tate in “Topa tung pan i ngah go le lamh lianpi hi;” Topa tung
pan i ngah letsong hi (Late 127:3). Tua hi-in tate limtakin pantah a khuasuah
ding masuan lianpi i nei hi. Tate in amau le amau-in a khuasuah zawh nadingun
Khristian nu le pate in hoihtakin pantah ding kisam hi. Tua bangin pantahna-ah
nu le pate in hih thu thumte ngaihsun in. 1. Khristian upna siksanin
kimakaihna: Hih bangin kalsuanna-ah innkuanin biakpiak khopna, Sabbath School
le biakinnah biakpiaknate, sawmah khat le sumpite piakna-ah citakna cihte kihel
hi. Naupangte a neutung pan mahin hih bangin pantah ding kisam hi. 2. Naupangte
tungah nasep thupina, a manphatna hilh in. Naupangten tua bangin nasepna-ah
cihtakna le thumanna hong mu toto thei ding uh hi. Tua bangin a om uh ciangin
pahtawi-na, pahtakna nei in. Amaute in nasepna panin sum le paai kingah ahihlam
hong thei toto ding uh hi. Tua bangin hi leh sum manphatna zong hong theito
ding uh hi. 3. A hoih pilna tawh tate pantah in. Tuhunin pilna ngah nadingin
sum tampi bei hi. A diakdiakin pawl sangte-ah sum tam bei diak hi. Ahi zongin
nulepa in tate adingin geelkholhna nei ding kisam hi. Hih leitung nuntak
khuasakna bek tham lo-in tawntung nunna dongah a hong tunpih thei pilna thupi
ngaihsut ding kisam hi. Naupangte hoih takin hilhin pantah hi mah taleng mailam
hunah amaute bang dinmun tung ding cih kuamah in theih kholhna nei lo hi.
Naupangte hong khankhiat uh ciangin siatna sung hong tunkhak uhleh bang hangin
nulepate in kimawhsak loh ding thupi hiam?
WEDNESDAY
February
22
Thutanna
Tawh Sepna
“A
lawhcing nunna” cih tawh kisai-in tua bangin a lawhcingte in nuamsakna ngahkha
thei mah hi. Tua bangin nuntakna-ah khangno hunlai limtakin kipantahin, siatna,
lamet loh thute a pelh thei nunna hi. Tate in amau le amau khe tawh a nuntak
khuasak zawh nadingin nu le pate in limtakin pahtah ding kisam hi. Innsap pia
zo, nasep pai inn ciah nading sum le paai nei zo, leiba nei lo, piteek puteekte
kitangsapnate sikh zo dinmun a tunpih thei uh hi. Pasian in a tate nuntak khuasakna-ah
dinmun sang, dinmun kician (living standard) tak nei ding in hong deih hi. Tua
dinmun in i lungtang tungah kigelh ding hi (Jer. 31:33). Tua bang dinmun in zia
le tongin a pulaak hi. Khua sung lim le paam in kisia khin hi.Khristian
thuhilhnate kinawlkhin mang hi. Manpha-in kithupi ngaihsut lo hi. Tuate sangin
a thupi zaw in sepna bawlnate le nuntak khuasaknate in siatnate tungah i
kalsuan ding thupi hi. Lai Siangtho in hih bangin hong hilh hi: “Min hoihna in
neih le lamhte sangin manpha zaw a, kham le ngun sangin deihhuai zaw tham hi”
(Pau. 22:1). Lai Siangtho sungah thupha ngah nasemte thu kiciamteh i mu thei
hi. Tua bang miten Pasian zahtak uh hi. Jacob in a sungg pan kiang panin
paikhiain a pianna leitang zuankik ding a lunggulh hi. Jacob in Laban nusia lo
dingin a thuum bawl hi. ‘Kei tawh hong om in. Na mai-ah maipha ngah ka hih leh
hong paikhiatsan kei in. Nangmah in Pasian maipha ngah na hihna ka mu hi. Topa
in nangma tungtawnin ka innkuan thupha hong pia hi, a ci hi (Pian.30:27).
Joseph in Egypt gamah salin a kizuak ciangin a topa Potiphar maipha ngahin a
nasepnate hangin pahtawi lianpi a pia hi.Pian. 39:2–5 sim in. Lai Siangtho in a
thupiang khempeuh, a neeng a tawngin hong hilh loh hangin, Joseph in a topa
maipha a ngah theihna thute ngaihsun in. “Tua ahih manin na nekna, na dawnna na
hihna khempeuhah Topa min than nadingin na semta un” (1Kor. 10:31). Tua hi-in
sepna, sumzon paai-zonna-ah i sepna khempeuh in na khempeu a hong Pia pa tungah
lungdamkohna in nuntak khuasakna-ah lawhcinna hong tunpih thei hi. “Topa aw,
liatna, vangliatna, minthanna, gualzawhna, le min liatnate nangma a’ ahi hi;
bang hang hiam cih leh vantung le leitungah a om khempeuh zong nangma a’ ahi
hi. Topa aw, kumpi gam nangma a’ hi a, tuate khempeuh tungah nang a lutangin
hong kisangsak hi. Hauhna le minphatna nangma kiang pan hong pai a, nangmah in
na khempeuh tungah na uk hi. Na khut sungah vangliatna le minthanna om a,
liatsakna ding le thakhauhsakna ding na khut sungah om hi” (1 Khang. 29:11,
12). Nasepna bek tham lo-in nuntakna buppi-ah bang thu guipite na nuntakpih
hiam? Kikhel ding bang na nei lai hiam?
THURSDAY February 23
Pasian
Lamlahna Zong
Sum
le paai kepzia zeekzia ding tawh kisai hong hilh hong lak thei mipil misiam
(guru) tampi om hi. Ahi zongin Pasian in Ama hong piak neih le lamhte kepzia
zeek ding tua bangin leitung mipilte va thudot ding a lauhuaina hong
vauhilhkhol hi. “Mi nuamsa i cihte pen migilote’ thu a zui lo mi,mimawhte’
gamtat bangin a gamta lo mi, mi a thusim lote tawh a kipawl lo mi ahi hi. Ama
nopsakna pen Topa thu sung bek mah hi a, sun le zanin ama thu a ngaihsunsun mi
ahi hi. Amah pen lui tuiluang gei-a a kisuan ama gah hunin gah a, a teh a vul
ngei lo singkung tawh kibang hi. Ama hihna khempeuhah a maa pai mahmah hi” (Late
1:1–3). Tua hi-in Topa thukham (Topa kammal) sungah nuam a sa mi in thupha ngah
ahi hi. Koi bangin tua bangin piang thei hi ding hiam? Tua bang in daupai-in a
lawhcing mi hi ding hi. Pau. 3:5–8 sim in. Koi bangin sumzon paaizonna-ah hih
thu guipi nunakpih thei ding i hiam?
___________________________________________________________
Sumzon
paai zonna tawh kisai Lai Siangtho in a huampi-in hong hilh thute ngaihsunkik
in. Thu sagihte i en ding hi. 1. Limtak vaihawm in. Geelkholhna kiciansak in
(Pau. 27:23, 24). Innkuan tampite in leiba tawh kidiah tawntung uh hi. Ngahna,
zatna, kholna cihte limtakin geel in. Tua lo-in nuntakna in gimhuai lua hi. 2.
Na ngahna sangin na zatna tawmsak zaw in. Na ngahna sungah nuntak ding hanciam
in.Pau. 15:16. Nitumna lam innkuan tampite in a ngahna sangin tam zat zaw uh
hi. Tua hangin innkuan tampi in leiba tawh kilawi zo lo uh hi. Leiba neihna
hangin buai-na tuamtuam hong tung hi. 3. Ngahna lak panin khol nei hamtang in
(Pau. 6:6–8). Mailam hunah sumlom paih nading hong omkha thei ahih manin tua
dingin sum khol in. Dam lohna , lamet loh tuahna om thei hi. Mi kim khat in
teeknung, guainung adingin sum khol uh hi. 4. COVID-19 pelh bangin leiba pelh
in. (Pau. 22:7). Sum zang lo-in kinungta lo ahih manin suum meet a om thei dingin
geel in. SUmmeet piak dingin sum leitawi pelh in. Na geelna bangin hong
tangtung keileh lungkhamna lianpi na tuakkha ding hi. 5. Nasep hahkat in. “A
thadah mi in bang mah nei lo ding a, nasep a hanciam mi in hau semsem ding
hi.”(Pau. 13:4). 6. Topa tungah sawmah khat le sumpi piakna-ah citak in(Thkna.
28:1–14). Pasian thupha piakna om lo-in kuamah nungta lo hi. 7. Hih leitung in
i teenna ding mun hi lo ahihlam phawk in. Nuntakna-ah i masak ding le nunung
ding thute khensiam in (Matt. 25:14–21).
FRIDAY
February
24
Ngaihsutbeh
Ding: “Mailam hun ading ngaihsutna nei lo-in tu le tu
ading bek tawh sepna bawlnate in nuntak picinna hi thei lo hi.. . … Hih
leitungah nuntakna bucing lo-in kuamah in vantungah sum a khol thei kei ding
hi.” Ellen G. White, Education, p. 145. “Sumzon paaizonna-ahtakna thutanna in
lawhcinna mantak hi.Tua bangin lawhcinna man in Pasian neihsa kepsiamna
zeeksiamna hi. Na khempeuh a Piangsak Pa, Amah in na khempeuh kipatna ahi
hi.Eite in Ama neihsa kemte ihi hi. Eite neih le lamh khempeuh in Ama kiang pan
hong pai hi-in, Ama lamlahna bangin i zat ding ahi hi.” Education, 137.Innkuan
nuntak khuasak nadingin buai-na lunghimawhna tuamtuamte hangin nisim kitangsap
sumte hong sikh zo sumngahna tawh kilungkim kha hi. Ahi zongin Khristiante in
Jesuh hong sawl bangin leitung mun khempeuhah hotkhiatna thu gen ding masuan a
nei ihi hi. Hih Sawlna Lianpi a pulaak khit ciangin Mark 16:15, Ellen G. White
in hih bangin hong gelh hi: “I vekpi-in Pasian nasem (minister), gammialah
nasem (missionaries) dingin sapna ngah ihi kei hi. Ahi zongin mi khempeuh in
Amah tawh nasem khawm dingin sapna ngah ihi hi. Midangte tung hotkhiat
lungdamna thu a pulaak dingin sapna ngah ihi hi. Aneu alian, theihna nei taleh
nei kei taleh khangno uham mi khempeuh tungah Sawlna hong kipia hi.” Education,
p. 264. “Pasian hong geelsakna bangin i nuntak ding kisam hi. I gei-a om sep
ding na khat peuh hanciamna tawh sep ding kisam hi. Na sepna khempeuh Topa ap
in. Ama hong sikh hong guat lamlahnate i vil ding a, tuate in nasep teelna-ah a
muanhuai makaihna kician zuih ding thukkhun ahi hi.” Education, p. 267.
KIKUP
DING DOTNATE:
1.
Khristian thu-um mi
ihihna tawh “alawhcing nuntakna” koi bang hi, ci-in pulaak ding i hiam? A
gualzo nunna le a deihhuai nunna in bang kilam ding hiam? Gentehna-in Tuiphum
John nunna ngaihsun in. Koi bangin Tuiphum John nunzia na pulaak ding hiam?
Numei khat ii gitlohna hangin thu man lo-in thongkiatna thuak hi. A lawhcing
nunna na ci ding hiam? Bang thute siksanin dawngkik ding na hiam?
2.
Lai Siangtho tawh
kituak lo “a lawhcing nunna” “a gualzo nunna” ngah uh hi, I cih ding mi tampi
om hi. Tua bang mite in Lai Siangtho hong hilh bangin nungta khol lo uh hi.Lam
khat panin mi kim khat in Lai Siangtho thuman thutak lenkip uh hi napi-in
lawhcing, gualzo lo uh hi. Damlohna nei, tuahsiatna tuamtuam tuakkha uh hi.
Koibangin hih thu nihte tel thei ding na hiam