LESSON
7 FEBRUARY 11–17
HIH
A NEU PENTE TUNG NANGAWNAH
Sabbath
Nitak
Tu
Kaal Sung Sim Ding: Luke 4:16–19; Isa. 62:1, 2; Thkna.
15:11; Matt. 19:16–22; Luke 19:1–10; Job 29:12–16.
KAMNGAH: “Tua ciangin Kumpipa in a taklamah a om mite kiangah, ‘Ka Pa in thupha a piak mite aw, hong pai ta un. Leitung piancil a kipanin note a dingin a kibawlkholsa gamnuam hong luah un” (Matthew 25:34). Lai Siangtho in khualmite (khat veivei ciangin gamdang mite), pa nei lote, meigong tagahte thu lim gen mahmah hi. Jesuh in hih bang mite “Note lakah ka sanggam a neupente hi,” ci-in pulaak hi. (Matt. 25:40). Koi bangin hih bang mite kipulaak hiam? Lai Siangtho hunlai-in khual mite in gal le sa vai-in pianna leitang anusia mite hi phadiak uh hi. Tuhun ciangin mi tul zatampi in gam sung buai-na tuamtuam tawh gambeelin om uh hi. Tua bang mite in amau deihtelna hang hi lo-in gam sung gimna buainate hangin tua bangin mi hehpihhuai dinmun a tung uh hi.Pa nei lo i cihte zong gal, tuahsiatna le natnate hangin pa nusia tagah hi thei hi. Pa nei nawn lote lakah pa thongkia, pa om nawnlo, gamdangah nasem khualzin zong hi thei hi. Meigong i cihte a pasal in nusia khin hi thei hi. Innkuan tampi in nu ahih keileh pa bek tawh a khuasa innkuan tampi om hi. Tua bang innkuante tungah pawlpi huh theih panpih thei tampi omkha ding hi. Pasian neihsa kemte ihih bangmahin cimawh dongtuak huh kisam mite huh nopleh huhnop keileh huh lo cih bang hi lo-in i huh i panpih ding kisam hi. Tua bangin huhna in Jesuh nunzia etteha nuntakna le Ama thupiak nuntakpihna ahi hi.
SUNDAY
February
12
JESUH
NUNNA LE A NASEPNA
Jesuh
in nasep a kipatcilin Nazareth khua, Galilee gam zuanin khualzin hi. Hih khua
in ama khankhiatna khua khat hi. Hih khua miten Jesuh nasepna abawl na
lamdangte a za khin uh hi. Ama ngeina bangin Jesuh in Sabbath ni ciangin
synagogue-ah vapai-in biakpiakna a nei hi. Jesuh in rabbi khat bangin nasem lo
hi mah taleh biakpiakna makaiten a sim ding Isaiah laizial a pia hi. Jesuh in
Isaiah 61:1, 2 sunga thute a simkhia hi. Luke 4:16–19 sim inla, Isaiah 61:1, 2
tawh enkak in (Luke 7:19–23). Bang hangin Jesuh in Isaiah tengkhia hi ding
hiam? Bang hangin Isaiah in Messianic thu pulaak khol hi ding hiam? Messiah thu
bang kipulaak hiam?
___________________________________________________________
Biakna
makaiten Messiah gim thuak ding thute a phawk kha lo uh ahih manun Messiah a na
nial uh hi. Messiah Nihveina hong pai kik ding genkholhnate zong limtakin i
ngaihsut leh Amah hong pai ciangin a dawn kha lote lakah i kihel kha thei ding
hi. Mi tampi in Messiah nasepna telkhial uh hi. Ukna nei Roman kumpite khut
sung pan suahtakna pia dingin lamen uh hi. Isaiah 61: 1,2 sunga kigen Messiah
nasep ding thute amaute adingin thulamdangpi khat hong suak hi. Siahdongte, sum
bawl van lei van zuakte in nektawm zong mite neu muh banah a veng pamte
simmawhna a thuak uh hi. Mi tampi in zawnna pen Pasian samsiat ngahna hi dingin
ngaihsun uh hi. Tua bang ngaihsutna in man lo hi. I hamsatna tampite in ei
mahmah in i sepkhialh khensatna manlo hangin hong piang thute hi. Hih thu
siksanin mi tawmno khat in mi zawngte le gim thuakte hehpih uh hi. Jesuh in mi
zawngte it mahmah hi. Messiah a hihna a hong lak tel lianpi in tua bangin mi
cimawhte tungah itna a neihna in pulaak hi. Tuiphum John in Jesuh a dotna-ah
“Messiah mah na hi hiam, ci-in a dotna (Matt. 11:1–6) ah Messiah takpi ahihna
kilang hi. “Honpa nungzuite in, Tuiphum John bangin Khrih ukna thu a thei kei
uh hi. Jesuh in David tokhom luah dingin Tuiphum John in lametna nei hi. Honpa
in tua bangin kumpi tokhom luah dingin bangmah a pulaak kei hi. Tua hangin John
in lungkia hi; lunghimawhna tawh kidim hi.” Ellen G. White, The Desire of Ages,
p. 215. “Pasian le Vantung Pa mai-ah a siangtho-in niitna kihel lo biakpiakna
“Tagahte le meigong numeite a haksatna uhah hoihtakin kemin, leitung siatnate
tawh kisawhkha loin siangtho takin omna ahi hi” (James 1:27). Koi bangin hih
thu in biakpiakna-ah bang thute masak ding thu hong hilh hiam?
MONDAY
February
13
A
Zawngte Ading Pasian Lamlahna
Lai
Siangtho gelhte in mizawngte, khual mite, meigongte le pa nei lote thupha a
piakna thute pulaak uh hi.Hih thute a kipan Sinai Mual zuanin a khualzinnate
uhah Topa makaihna ompihna thute zong hong hilh uh hi. “ ‘Note in na leitang
uhah kum guk sung khai tuhin a piangte na kaikhawm ding uh hi. “Ahih hangin a
kum sagihna ciangin, nomau’ mi a zawngte in a nek theih nadingin leitang
tawlngasakin, lokhulin na omsak ding uh a, gamlak ganhingte in mizawngte’ nek
loh teng ne thei ding uh hi. Na leenggui lote uh le na oliv lote uh zong tua
bangmahin na hih ding uh hi” (Pai. 23:10, 11). Siam. 23:22 le Thkna. 15:11 sim
in Tuhun i nuntakna tawh kilamdang hi mah taleh nuntakpih ding bang thu guipite
kimu thei veve hiam?
_________________________________________________________
“Sanggam”
cih kammal in a huamin Israel mipih khat ahih keileh thu-up pih mi khat peuh a
pulaak kammalin kizang hi, ci-in i thei hi. Mi zawng khat peuh, “Ka sanggam a
neupente khat peuh” zong tua kammal in huam hi, ci-in i phawk ding kisam hi.
Late sungah kitangsapna a nei mite huhzia, panpihzia ding hong hilhna tampi
kimu thei hi. “A ginalo mite le pa a nei lo mite tungah thuman unla, a thuakte
le a cimawhte’ thu a manin khen un. A ginalo mite le a cimawh mite hon
unla,migilote’ khutsung panin amaute honkhia un,” a ci hi (Late 82:3, 4). Hih
thu in annek tuidawn tawh huhna sangin a thuk zaw huhna thu hong hilh hi. Tua
hi-in cimawhte huhna tawh kisai-in kamciamte zong kimu thei hi. Mizawngte ahuh
mite in kitangsap a a nei kei ding uh hi (Pau. 28:27). “Kumpipa in mizawngte’
thu manin khensak leh a ukna kip tawntung ding hi” (Pau.29:14). Kumpi David in
hih bangin hong hilhbeh hi: “Mi genthei a khualte thupha ngah ahi hi. Topa in
haksatna hunah amaute honkhia ding hi” (Late 41:1). Tua hi-in nidang Israel
miten a masak ding uh thute a mangngilh uh hi.Tuhun bang lo-in a diakdiakin England
gam in “Social Darwinism,”cih thu in huzaap lianpi nei hi. Mi tampi
ngaihsutnaah mizawngte huh ding ngaihsutna nei lo bek tham lo-in tua bangin
huhnate in khialhna hi, ci zawsop uh hi. Ahi zongin Pasian bawlsa nate paizia
tawh kilehbulhin kalsuanna khat hong om a, a zawngkhalten nenniamna thuak uh a,
a gualzote nungta hi. Hih “Social Darwinists” cih in a zawngkhalte kipaisanin a
thahat teng khuasuak ding cih upna hi. Tua bangin a zawnkhalte hong tam semsem
hileh leitung nuntak khuasakna thaneem ding hi, ci uh hi. Hih bang ngaihsutna
in gitlohna siksan hi-in, piansakna thu a um lo mite ngaihsutna pan hong pai
ahi hi. Koi bangin Gospel hotkhiatna thu, Khrih in mimal khempeuh adingin sihna
hong thuak hi, cihthu in kuakua hi taleh mi tawh kizopna hong huzaap hiam?
TUESDAY
February
14
A
HAU UKNA NEI THANGVALPA
A
hau ukna nei tangvalpa thu tampi hong kihilh lo hi. Lai Siangtho in amah pen
hau-in ukna nei khangno khat hi, cih sim loh thu dang bangmah dang hong hilh lo
hi. Amah pen biakna thu a kin mahmah tangval khat hi. Jesuh tawh kimu dingin
Jesuh kiang zuanin hong tai hi (Mark 10:17). Tawntung nunna thu theihnopna
lianpi nei hi. Hih tangvalpa thu in a thupi thu khat ahih manin Matthew, Mark
le Luke in pulaak uh hi (Matthew 19:16–22, Mark 10:17–22, Luke
18:18–23).Matthew 19:16–22 sim in. Jesuh in “Kicinna nan gah nop takpi leh na
neihsa khempeuh zuak inla, mizawngte huh in. Tua hileh vantungah sumkhol na hi
ding a, tua khit ciangin ka nung hong zui in’”ci-in a pulaak thu in bang
khiatna nei hi ding hiam (Matt. 19:21)?
__________________________________________________
I
neihsa khempeuh zuak mang khinin mizawngte pia dingin Jesuh in hong kal lo hi.
Ahi zongin sum le paai in, hih khangno pa bangin milim hong suak thei hi.
Khangnopa in sum le paai, neih le lamhte bek tungah lametna nei hi; ama lametna
in van le nate tungah kinga hi. Tua bangin Jesuh thu hilhna a zak ciangin
khangnopa in maikhingsa-in Jesuh kiang panin a paikhia hi. Bang hang hiam
cihleh amah in neih le lamh sum le paai hau mahmah hi. Hih khangnopa in sum le
paaite a bia hi. Tawntung nunna luah dingin kihilh hi mah taleh amah in sum le
paai hauhnate it ahih manin Jesuh kiang panin dahna tawh a paikhia hi. Bang
hang hiam cihleh amah in sumhau mi khat hi; sum le paai a bia mi khat hong suak
hi. Tawntung nunna ngah thei dingin kigenin Jesuh tawh kinai takin kikholkhop
theihna nei dingin hamphat zong kipia hi (“Kei kiangah hong pai in,” ci-in
sapna ngah hi. Nungzui 12te zong tua bangin sapna ngah uh hi). Tua bangin sapna
ngah hi mah taleh hih a hau tangvalpa in tawntung hauha sangin leitung hauhna a
lunggulh zaw hi. Tawntung nunna nialin tawmvei sung bek a kimang ding nunna tel
zaw cih thu in bangzahin siathuai hiam? Nung kaal sungin i thusinna om bangin
leitung ci le sa nopsakna nial lo-in nuntakna in bang zahin dahhuai hiam? Hih
khangno pa in leitung nate hong khemna a zui zaw hi. Mi tampi in neih le lamh
hauhna tawh kidim uh hi mah taleh lungnop kicinna a nei zo kei uh hi. Leitung
hauhnate in lungnop khamuanna a hong pia thei kei hi. Mi tampi lametna bang
lo-in leitung nate in siatna lam hong tunpih hi. Mi minthang tampite nunzia
kigelhna laibute i sim ciangin amaute in lungkhamna gimna tampi tawh nungta
ahihna kimu thei hi. Leitung hauhna tawh kidim uh hi mah taleh amaute in a
hehpihhuai mite hi. Neih le lamh hauhna tawh kidim uh hi napi-in lungkim zo lo
uh ahih manun van le nate hauhna in khemna lianpi hi, ci-in kimu thei hi. Hih
thu tawh kisai-in Thuhilhsia Bu in zong tampi hong hilh hi. Hih thute panin nuntakpih
ding bang kimu thei hiam? Lungnopna le daihna in sum le paai tawh kilei thei lo
ahihna hong hilh hi lo hiam? “Hih a leitung nuntakna a hu nuamte in a nuntakna
bulpi nangawn tawh suplawh ding a, keima hang le lungdamna thu hangin a
nuntakna a suplawhte in a nuntakna bulpi huzo ding hi. Mi khatpeuh in hih
leitung khempeuh a ngah hangin a nuntakna bulpi suplawh leh bang phattuamna om
ahi hiam? Ama nuntakna bang tawh leikik thei nawn ding ahi hiam? (Mark
8:35–37). Gospel adingin nuntakna supna cih thu in a khiatna bang hi ding hiam?
WEDNESDAY
February
15
Zacchaeus
Zacchaeus
in a hau Jew mi khat hi. Siahdongin a khuasa mi khat hi; thuman lo-in sum dong
ahih manin Romans mite muhdahna a thuak hi. Siahdong mi khat ahih bangmahin a
don ding zah sangin tam don zaw ahih manin tua bangin mite muhdahna thuak hi.
Zacchaeus in mite muhdahna thuakin “mimawhte” ci-in min vawhna a ngah hi.
Zacchaeus in Jericho khua sungah a teeng mi khat hi. Hih khuapi in van zuak van
lei sumbawlte khualzinna lampi-a om khua lian khat hi. Zacchaeus le Jesuh
kimuhna in a kimu khapak hi lo hi. Zacchaeus in amawhlam kiphawkin kisik a
mawhmai-na a lunggulh mahmah laitakin Jesuh tawh kimu uh a, a nunzia hong
kikhel hi. Amah in Jesuh thu zakkhakna khat nei ahih manin a meel mahmah mu
nuam hi. Jericho khuapi-ah Jesuh hong pai ding hi, cih thu ama tungah
kipulaakkha hi ngel ding hi. Tu ani mahin Jesuh in Galilee gam panin Jericho
lam zuanin hong pai hi. Zacchaeus tungah Jesuh kampau masak bel ngaihsun lehang
Jesuh in Zacchaeus pianzia thute thei khin hi, cih kim thei hi Luke 19:1–10 sim
in. Sumhau tangvalpa le Zacchaeus in Jesuh tawh kimuhna bang kilamdang hiam?
___________________________________________________________
Zacchaeus
le ahau tangvalpa in kibatna khat nei uh hi. A nihun sumhau uh hi. A nihmahun
Jesuh mu nuam uh hi. A nihun tawntung nunna ngahnuam uh hi. Zacchaeus in Jesuh
tungah “ka neihsate lak panin “ ami zawngte huhna-in ka pia khia ding hi, ci hi
(Luke 19:8) Jesus in hih kipiakna in kikhelna mantak hi, ci-in a ciamteh hi.
Jesuh in Zacchaeus tungah Zac aw tua bangin gamta kei in ci-in nial lo hi. Ahi
zongin a hau tangval pa bangin tua zahin kipiakna val a om nawn lo hi lo hi. A
neihsa khempeuh lak pan a lang piak nadingin a neihsa lak pan khensat a kul hi
lo hi. Amah in neih le lamhte bia lo hi. A taktakin Jesuh in ama tungah bang
thute gen hi ding hiam cih i thei kei hi. Mi zawngte tungah pia khia dingin a
pulaak masa in Zacchaeus hi. Hih tawh kibang lo thu khat in Jesuh in sumhau
tangvalpa tungah a neihsa khempeuh nusia dingin pulaak hi. Tua hi keileh a
neihsa na khempeuh in a nuntakna susia kha thei ding hi. Sumhau midangte
bangmahin Zacchaeus in neih le lamh hauhna lauhuai-na a theih ding kisam hi.
Sumhau tangval pa sangin neih le lamh iplahna lungsim nei lo zaw hi leh kilawm
hi. “Sumhau pa in Jesuh kiang panin a pai khiat ciangin, Nungzuite in a Topa
pulaak thute lamdangsa uh hi. Sumhaute in Pasian Gam sung a lut nading
bangzahin hamsa hiam” ci-ina pulaak uh hi. Amaute khat le khat kiho uh a, “Kua
in hotkhiatna sung a lut zo ding hiam? a kici uh hi. Tu-in amaute in Khrih
pulaak thute a pulaak uh hi. “Mihing tawh a piang zolo thute Pasian tawh a
piangzo hi” Mark 10:24, 26; Luke 18:27. Amauten koi bangin Pasian hehpihna hong
kilangkhia cih thu a theitel uh hi. Tua hi-in sumhaute zong Pasian gam sung lut
thei ding uh hi” Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 555
THURSDAY
February
16
Job
Nunzia Lungngai In
Job
1:8 sim in. Koi bangin Pasian in Amah le amah kipulaak hiam?
_________________________________________________________
Pasian
in Job tungah “ka midik, paubaanna nei lo, a thuman” ci-in a pulaak thu in thu
hoih mahmah khat hi (Job 1:8); tua bang mi leitungah kimu lo hi; Job tawh
kibang mi kuamah a om kei hi. Pasian in hih bangin Job nunzia a pulaak hi. Job
in gimna khat khit gimna thuak mah taleh Pasian in a pulaak masak bangin Job
thu a pulaak hi. Amah tawh a kibang midik, paubaang lo, a thutang mi dang
leitungah om lo hi. Hih bangin a pulaak khit ciangin thu dang khat a genbehlai
hi. Job in paubaang lo-in thumanna le midik ahih banah “Ka tungah gimna a hong
tun hangin thu om lo-in na hong susia kei hi (Job 2:3). Job kicinna le dikna
kimu thei hi mah taleh, gimna lianpi thuakin a zi nangawnin “ Na Pasian lenkip
lai ding na hi hiam? Na Pasian samsia inla si lecin nang adingin hoih zaw ding
hi,” ci-in pulaak hi mah taleh (Job 2:9), Job Bu in ama nunzia tampi hong hilh
hi. Job 29:12–16 sim in. Bang thu kipulaak hiam? Tua thute in Job zia le tong
bang hong hilh hiam?
_________________________________________________________
Job
kammal a muibun mahmah khat in “Ka theih loh mite nangawn ka panpih tawntung hi”
(Job 29:16). Cihnopna-ah Job in mi a huh ciangin ama kiang hong pai mite bek
huh hi lo hi. Huhna a kinget ciang bekin a huh hi loh hi. Tua bangin mi huh
nuamsa mahmah hi; amahmah vapai-in huh hi. Ellen G. White hong hilhna-ah: “Na
kiangah hong pai-in huhna hong ngen ding mi ngak kei in. Job bangin na huh
theih bangbangin huh in. Na theih loh thute kantel in. Pai kawikawi inla, na theihna
behlap in. Bang thu in a hoih pen thu hiam ci-in kantel in.”Testimonies for the
Church, vol. 5, p. 151. Sum le paaite zeksiamna kepsiamna tawh kisai-in Pasian
hong piak thuphate limtak kemcing in. Isaiah 58:6–8 sim in. Koi bangin tua
thute in kum tampi laia kigelh hi mah taleh nuntakpih thei ding i hiam?
FRIDAY
February
17
Ngaihsutbeh
Ding: Mihing Tapa in vangliatna tawh a hong pai ciangin
vantungmi siangtho honpi tawh hong pai ding hi. Tua ciangin vangliatna tokhom
tungah a tu hi. Ama mai-ah minam khempeuh a hong kikhawm uh hi. Amah in amaute
khat khit khat a khentuam hi. Tua ciangin Khih in Olive Mual tunga a Nungzuite
tungah thukhenna ni lianpi a lak hi. Tua thukhenna in tawntung thukhenna hi
ding hi. Ama mai-ah minam khempeuh hong kikaikhawm uh a, amaute in khen nihin a
kikhen uh hi. Topa in amaute tun nading a khensat hi.Amaute nunzia siksanin
thaman a sang uh hi. Gimna sunga tung dingte in cimaw dongtuakte a nawlkhin uh
hi.”Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 637. “Na lungsim kongkhakte cimawh
dongtuakte tungah na huh ding hi.Khrih in amaute a it hi. A kimu thei lo
vantungmite zindo na hi uh hi. Vantungmite kipawlkhopna-ah nang zong kihel
dingin sapna ngah na hi hi. Amaute in nopna le daihna a hong puak uh hi.
Amauten Pasian min aphat den uh hi. Vantunga Pa Pasian in amaute kipiakna a
sang hi. Amaute gamtat zia le tong in vantungah music bangin la ngaihbangin a
zahnop phatna lasak bang hi. Pa Pasian in amaute angsung huaihamna a nialna
khempeuh uh a ciamteh uh hi.”The Desire of Ages, p. 639.
KIKUP
DING DOTNATE:
1.
“Note leitang in
mizawngte a kilawi ngei kei ding hi” (Thkna. 15:11). Hih hilhkholhna thu in kum
tul tampi val khin mah taleh tudongin eite lakah cimawh dongtuak, nektawm zong
mi tampi om hi. Koi bangin hih thu tel thei ding i hiam? Mi kimkhat in hih thu
ahi mah ding hi, ci-in pulaak uh hi. Bang hang hiam cihleh Pasian in note lakah
mizawng a om ding hi. A gen bangin om takpi hi.” Hih thu-ah a man lo bang thu
om hiam?
2.
1 Timothy 6:17–19 sim
in. “Tuhuna a hau mite kisatheikha loin, a kip lo hauhnate muan le suanin
neikha loin, eite in nuamtakin i zat theih dingin citna tawh a hong pia Pasian
a muan a suan nadingun na hilh in. “A hoih nate semin, gamtat pha-in, citna
lungsim nei-in midangte a hopnop nadingun na hilh in.” A lauhuai thu ciamteh
in: A nungta Pasian muan ding sangin neih le lamhte muanna in lauhuai hi. Bang
hangin sumhau mahmahin a bei ding hun hong nai ahihlam zong thei napi-in, sum
le paai tungah kinga uh hi ding hiam? Bang hangin a nungta Pasian muangkha
lo-in sum le paaite muankhak ding kidophuai hiam?