LESSON
8 NOVEMBER 12–18
THUKHUN
THAK LAMETNA
Sabbath
Nitak
Tu
Kaal Sung Sim Ding: 1 Kor. 15:12–19, John 14:1–3, John
6:26–51, 1 Thess. 4:13–18, 1 Kor. 15:51–55.
KAMNGAH: “Tu-in Pasian’ teci panna in: Pasian in ama Tapa tungtawnin eite tungah nuntak tawntungna a hong pia hi. Pasian’ Tapa tawh a kipawl peuhmah in nuntak tawntungna nei a, Pasian’ Tapa tawh a kipawl lote in nuntak tawntungna nei lo uh hi, cihna ahi hi.” (1 John 5:11, 12).
Greek
lai tawh kigelh hi mah taleh Thukhun Thak hong gelhkhia mite in (Luke simloh)
Jew mi vive hi. A laigelhna uah mihing nunna a gelhnate uh Jew mite muhzia
siksanin hong gelh uh hi. Khrih le sawltakte in Khrih alametna uh in a thak
lametna hi lo-in kamsangte, upna pupate pulaak thute mah a pulaak kikkik uh
ahihna hong hilh hi. Gentehna-in Khrih pulaakna-ah Abraham in Khrih na mu khin
a, Ama sungah nopna ngah ahihna thu zong a pulaak hi (John 8:56). Jude in zong
Enoch genkholhna thu – Jesuh Nihvei-na hong pai kik ding ahihna a pulaak hi
(Jude 14, 15). Hebrews Bu in upna pupate thu a genna-ah amaute’n vantungah
thaman ngah ding uh ahihna a pulaak hi. Tua hun mateng eite in zong thaman i
ngah nai kei hi (Heb. 11:39, 40). Amaute in Topa tawh vantungah maangkhawm ding
uh hi keileh hih thute in khiatna nei lo a suak ding hi. Khrih sungah a nungta
mite bek in tawntung nunna ngah ding hi, cih thu in a kip thuman thutak hi (1
John 5:11, 12), John in mihing in a pumpi a sih hangin a si thei lo nunna nei
veve hi, cih thu a nial hi.
Hih
mah hi; Khrih tawh kizopna lo-in kuamah in tawntung nunna a ngah thei kei ding
hi. Khrih siksanin lametna neite in tu-in pumpi si thei ahih hangin sih theih
nawnlohna tawh a nuntak hun hong tung ding hi
SUNDAY
November
13
Hih
Leitung Kantanin Lametna
Greek
mi tangthu siam mi minthang Herodotus (5th BC) in minam khat tawh kisai thu a
gelhna khatah i suah a kipan dahna tawh a nungta mite ihihna thu pulaak hi.
Bang hang hiam cihleh mihingin i pian a kipan gimna tawh a kipelh thei mi kuama
om lo hi. Upna thu in eite tawh kigamla phial ta lehang upna in khiatna nei
veve ahihna i thei hi.Kum tul khat khit kum zalom 21 sungah America gamah hih bangin
thu hong om hi: “Bang hangin nuntak huai hiam? Dollar sawm khat tawh si kivui
thei lel hi” kici hi. Pa Pasian umin Ama sungah lametna nei hi mah taleng hih
leitungah nuntak hamsa veve hi. Tua hi-in tu-in lametna nei lo hi lehang
bangzahin nuntak hamsa ding hiam? Nuntak hun tomno sung hi mah taleh gimna
buai-na tawh a kidim mihingte ihi hi. Leitung pilna in tawntung huna lametna
thute a theithei kei hi; hih leitung gimna le dahna thute a tel zo kei hi.
Leitung pilna nei khat in mihing nunna in a mawkna hi; mihing pumpi in guh le
tang, sisante nasepna bek hi” ci hi. Mihing nunna in a lauhuai vive lakah a
kinungta toto hi. Hi mah hi. Hih thute tawh a kibang lo thu i nei a, tua in
Jesuh sungah tawntung nunna kamciam i neihna ahi hi:“Hih thu in na khempeuh hong
kilamdangsak hi. Jesuh le Ama sihna le a thawhkikna in tawntung nunna a hong
kamciam hi. Hih lametna nei lo hi lehang bang dang lametna nei i hiam? 1
Kor.15:12–19 sim in. Paul in hih munah bang thu pulaak hiam? Koi bangin i
nuntakna a bei hangin nungta kik ding cih lametna hong guan Khrih thawhkikna
tawh kizopna nei hiam?
_________________________________________________________
Paul
in kiciantak le kiteltakin a hong gen thu in: “Eite zong i sih ciangin a thokik
ding hi ihi hi. Hih thawhkikna in Khrih thawhkikna tawh a kikhentuam thei hi lo
hi. Ahi zongin si napi, thawhkikna masa sungah kihel lo mite in Khrih in sihna
panin thokik lo hi, cih nading om tuan lo hi. Khrih in sihna pan thokik lo hi
zenzenleh bang hi ding hiam? Note upna in a mawkna hi; bang hang hiam cihleh
note in mawhna sungah na nungtalai uh hi.” Cihnopna-ah i sih ciangina si
tawntung ding hi leng zong kimanna a om hi tuan lo hi; na khempeuh in a mawkna
hi. Ahi zongin Paul genna-ah 1 Kor. 15:32. "Misite a thokik lo ding hileh
ne-in dawnin om ni. Bang hang hiam cihleh zingciangin zong i si thei hi.” I nuntakna
in carbon tuamtuam le daat tuamtuam kigawmkhawma a nungta bang hi lehang i
nuntak hun sung “ kum 70” khawng bek hi ding hi (a hampha mahmah mi ihihkhak
leh utut ne-in dawnin i khansau-in i nungta mai thei hi) . Ahi zongin Ellen G.
White in hih bangin a hong hilhbehna-ah “Vantung gam i tun nadingin ahihnak leh
na khempeuh nusiat ngamhuai mahmah hi; vantung gam tawh kipelh lehang na
khempeuh supna suak hi.”Sons and Daughters of God, p. 349.
I
upna le lametna in bangzahin manpha hiam, ngaihsun in. Pasian hehpihna tawh a
hong kihonkhia khin hi napi, bang hangin tua hotkhiatna kepcing ding kisam
hiam?
MONDAY November 14
“Kei,
Ka Hong Paikik Ding Hi”
John
14:1–3 sim in. Tum akum 2,000 valpeka Jesuh in kei ka hong pai kik ding hi,
ci-in kamciam hong piak hi. Koi bangin midangte tungah thawhkikna kamciam
gensawn thei ding na hi hiam? A diakdiakin khanglai khangnote tugnah bangci
bangin hilh ding na hia hiam?
___________________________________________________________
Mangmuhna
Bu sungah Jesuh in “kei ka hong pai baih ta ding hi,” ci[1]in a pulaakna mun
li-ah kimu thei hi(Mang. 3:11; 22:7, 12, 20). Ama hong pai kik baihta ding
lametna in sawltakte a kipan tudongin pawlpi nasepna a hong thahatsak hi.
Khristian thu-um mi tampi in lametna nei lo-in a nuntakna bei hi. Ahi zongin
khang khat khit khang khat hong bei toto-in tuni dongin hih kamciam hong tung
nai lo hi. Tua hi-a, mi tampi in hih bangin dotna nei uh hi: Jesuh hong pai
baih ding hi, ci-in i thugen bangtan dong genlai ding i hiam? Hih thu in a
tangtung lo ding lametna bangin na ngaihsun hiam? (2 Pet. 3:4.) Khristian mi
tampi in Khrih hong pia ding zekai hi, ci-uh hi (Matt. 25:5). Ahi zongin bang
thu siksanin “zekai” ci-in pulaak i hiam? Khrih hong pai hun ding pen bang hun
hi leh a hoih pen hi ding hiam? Tu-ma kum 50 hunlai hi ding maw, ahih keileh
150, 500 hi ding maw? A thupi taktak in Lai Siangtho sunga kamciam in Topa in
Ama kamciam bangin hong pai takpi ding a, hong zekai lo ding hi, cih thu i
kiplet ding kisam hi. Tua thu hangin note in na lungduai unla, kuamah in kisiat
lo-in mawhna kisik ding a deihna hangin tuni ciang donga hong pai nai lo ahi hi
(2 Pet. 3:9).
Jesuh
in van a kahtoh kum zalom tampi cingkhin hi mah taleh a hong piak kamciam in
tuni dongin man nei lai veve hi. Bang hang hi ding hiam?
Bang
hang hiam cihleh nuntakna in hun tawmno sung bek hi. Tua khit ciangin nuntakna
bei-in bangmah khuaphawkna nei lo-in han sungah i tawlnga ding hi (Late 90:10;
Thna. 9:5, 10), tua khit nungah a nunung thawhkikna hong om ding a, mitphiatkal
sungin sih theihna panin a si nawn lo ding nunna— ah i kikhel ding hi (Heb.
9:27). Misite tawh kisai-in (lesson thumna sunga i pulaak bangin) amaute in a
ihmu uh hi-in bangmah phawkna a nei nawn kei uh hi.Khrih Nihvei-na a hong pai
hun in a si mite adingin hun tomno sung khat hi lel ding hi. Midangte bangmahin
na nuntakna-ah na tuahkhak thute in Khrih hong paikikna in na sih nungah sawt
het lo ding hi. Tua hi-in Jesuh hong pai baih ding hi, ci-in a kipulaak thu in
a khial hi lo hi. Ni khat khit ni khat Topa JesuhKhrih a hong pai ni ding a
hong nai semsem hi. Ama hong pai hun ding i theih kholh hangin, Amah in hong
pai takpi ding ahihna i thei hi. Hih in a thupi pen hi lo hiam? Pastor khat in
a thuhilhna-ah Khrih hong pai ding ka awlmawh kei hi, ci-in gen hi.
Ama
lunghimawh lianpi bel in Khrih hong kumkik baih ta ding hi, cih thu hi. Koi
bangin hih thu na nuntakpi hiam? Koi bangin a hong huh thei hiam? Lungkia-in a
om ciangin Khrih hong pai kik ding hi, cih thu in koi bangin tha a hong guan
hiam?
TUESDAY
November 15
“Keimah
In Amah Ka Phongkk Ding Hi”
Jesuh
nalamdang bawlte lak pan nalamdang khat in anlum tawmno khat le ngasa tawmno
khat tawh mi tulnga an a vakna thu hi (John 6:1–14). Tua mihonpi in Jesuh in
kumpi sem dingin a lamen uh hi (John 6:15), tua khit ciangin Jesuh in a
Nungzuite tawh Galilee Gunpi zuanin hong pai uh hi. A zingciangin tua mihonpite
in Jesuh a zui uh hi. Tua munah nuntakna tawh kisai anlum thuhilhna lian mahmah
khat a nei hi. Tawntung nunna in Pasian hong piakkhong ahihna thu zong a hilh
hi (John 6:22–59). John 6:26–51 sim in. Koi bangin Jesuh in tawntung nunna le
misiangthote thawhkikna thu in kizopna nei hiam?
___________________________________________________________
Ama
thuhilhna-ah Jesuh in tawntung nunna tawh kisai thu bulpi thum a pulaak hi.
Amasa-in Jesuh in amah le amah in ‘Vanntung pan hong pai nunna an ahihna” (John
6:33, 58), a pulaak hi. Tua bangin a pulaakna-ah “Keimah in nuntakna an ka hi
hi” cihna munah Greek kammalin “egō eimi” tawh kigelhin” (John 6:35, 48),
Jesuh in Amah mah in kamsangte pulaak Pa, Amah in tawntung a om Pa ahihna
pulaak hi (Pai. 3:14). Nihna-ah Jesuh in tawntung nunna in Ama sungah om ahihna
thu hong hilh hi. ‘Kei
kiangah a hong pai mi khempeuh”
cih thu le” ‘Keimah a hong um mi khempeuh in” tawntung nunna thupha a ngah ding
hi, ci-in hong hilh hi (John 6:35). A tawpna[1]ah Jesuh in tawntung
nunna thupha le thawhkikna nunung bel kizopna thu pulaakin, tua mite tungah “Keimah
in ni tawpni ciangin amah ka thosakkik ding hi,” ci-in thum vei a pulaak hi.”
(John 6:40, 44, 54). Jesuh in hih a lamdang kamciam a pia hi:‘Ken a mantakpi
kong cihinah a um mi khempeuh in tawntung nunna a ngah ding hi” (John 6:47).
Tua hi-in tawntung nunna letsong in tu-in zong i nuntakpih theih ahi hi. Ahi
zongin hih thu in thu-um mi in si lo ding hi, cihna hi lo hi. “Amah ka
thosakkik ding hi” cih thu in Khrih sungah a si mi in thokik ding ahihna a hong
hilh hi (John 6:40) Kitel takin hih thu hong hilh thu in: Khrih lo-in kuamah in
tawntung nunna a ngah kei ding hi. Ahi zongin Khrih a sang khin mi khat in
tawntung nunna sungah nungta dingin khamuanna a nei thei hi. Tu-in ahihleh i
nuntakna in si theilai hi. Ahi zongin Nihvei Kumkikna hong tun ciangin Jesuh in
a si mi khempeuh hong phongkik ding a, i ngahsa tawntung nunna sungah i nungta
ding hi. Pasian hong piak hih tawntung nunna in mihing pianpih tungtawnin
kingah hi lo hi; ahi zongin upna tawh Khrih dikna i san ciangin tawntung nunna
kingah thei ahi hi. Jesuh thuhilhnate ngaihsun in.
Ama
sungah upna na neihleh tu mahmah in tawntung nunna a ngah na hihna thu ngaihsun
in. Koi bangin hih a lamdang kamciam in tulaitak na tuahkhak hamsatna a kipan
si thei nunna hihna hong zawhpih hiam?
WEDNESDAY
November
16
Pengkul
A Hong Kimut Ciangin
Thessalonian
khua-a thu-um mite in Nihvei Kumkikna hun hong tun mateng tawntung nunna sungah
kiptakin om ding upna a nei uh hi. “Amaute in thu[1]umpih mite nunna a
kemcing uh hi.tua Tua hi keileh amaute si-in mangthang ding uh hi; Topa hong
pai ciangin a lamet uh nuntakna a ngah kei ding uh hi. Ahi zongin a it mite un
sihsanin a om ciangin thu-um mite in dahna tawh kidimin thawhkik hun hong tun
ding lamenin a ngak uh hi. Thawhkik ni hong tun ciangin amaute tawh kimukik
dingin a lamen uh hi.” Ellen G. White, The Acts of the Apostles, p. 258. 1
Thess.4:13–18 sim in. Koi bangin Paul in tua bang upkhialhna thute a manin
hilhkik hiam?
___________________________________________________________
Hih
thu tawh kisai-in “Jesuh sungah a si mite ahong nungtasak kik ding hi” ci-in i
thei hi. (1 Thess. 4:14). Mi tampi in hih thu sang uh a, mihing in a si thei lo
nunna khat nei hi, cih um uh a, Khrih hong paikik ciangin amaute nunna vantung
panin hong tonpihsuk ding a, a si mite hong thokik ding uh hi. Tua a si mite a
hong nungtakik ding hi. Ahi zongin tua bangin mihing in a sih hangin a nungta
nunna khuaphawk theihna khat nei lai veve hi, cih thu Paul in hong hilh peuhma
lo hi, cih i thei hi. Adventist thu-um mi hi lo Lai Siangtho thuthuk theite gen
thu ngaihsun in: “Thessalonian Khristiante in a si mite hangin dahna tawh kidim
uh hi mah taleh amaute in Topa tawh omkhawm uh hi, ci-in lametna nei uh a,
Khrih hong pai ciangin amaute ahong thokik ding uh h.” Hih thu in a si mite in
vangliatna tawh Khrih hong pai ciangin Ama sunga a si mite in a nungtalai mite
tawh Topa a dawnkhawm thei ding uh hi,”cih thu hong hilh hi. Eeffrey A. D.
Weima, 1–2 Thessalonians, Baker Exegetical Commentary on the New Testament
(Grand Rapids, MI: Baker Academic, 2014), p. 319. Khrih sunga a si mite in Topa
tawh omkhawm thei pah uh hi leh thawhkikna kisam nawn lo ding suak hi.
Thawhkikna om lo ding hileh bang lametna neilai i hiam? “Jesuh sunga a ihmu
mite in” leitung hun bei ciangin (1 Thess. 4:14) a hong nungtakik ding uh hi,
ci-in lametna i nei thei hi. Tua hi-in a dah a kah mite hih thu in ahong hehnem
thei hi. Thessalonian khua mite zong hih bangin Paul in a hanthawn hi. Dahna a
thuak mi khempeuh in hih lametna sungah khamuang takin a nungta thei hi.
THURSDAY
November
17
TAWNTUNG
KIPHU-TUAHNA
1
Kor. 15:51–55 sim in. Paul in bang “thuthuk” (1Kor. 15:51) hong hilh hiam?
___________________________________________________________
Thuhilhsia
kimkhat in hih “thu thuk” (1 Kor. 15:51) pen “Laksimna” hi dingin ngaihsun uh
hi. Kuama theihloh kaalin laksimna in Khrih hongpai kum 7 sungin piang ding hi,
ci-in ngaihsun uh hi. Hih “laksimna” in kuama theih loh kaalin vantungah kila
to ding hi, ci uh hi. Tawntung nunna a ngah lo a lawm a gualte in lamdangsa-in
lungmang ding uh hi. Tua bangin laktohna angah ding mi khat in mawtaw a hawl
laitak kila to ding a, a lawm dangteng in mawtaw sungah omin lamdangsa mahmah
ding uh hi, ci uh hi. “Left Behind” laibu volume 16 bang pha-in hih laibu
siksanin video 4 bang kibawl khin hi. Hih bang upna man lo thu mi tampi sungah
kizel khin hi. Lai Siangtho in tua bangin laksimna thu a hong hilhna om peuh
mah lo hi. Paul gen “ thuthuk” in tua bangin laksimna a gen hi lo-in, Khrih
sunga a si mite vangliatna tawh a hong thawhkik ding thu le a nungta lai mite
in sih nawn lohna nunn-ah mitphiat sungin kikhel ding ahihna thu hong hilh hi
zaw hi. Hih in “laksimna” hi zaw hi. Kuama theih loh kaalin laksimna om peuh
mah lo ding hi. Bang hang hiam cihleh Nihna Kumkikna in mi khempeuh muh hi ding
hi (Mang 1:7); Khrih hong pai ciangin vantungmite’n peengkul tum dinga, tua hun
ciangin midik a site thawhkikna le a nungta lai mite in sih theih nawn lohna
nunna ngah dingin hong kikhel ding uh hi Cor. 15:51, 52). Khrih nihvei-na hong
pai ciangin a lamdang penpen thu hong tung ding hi. A nungtalai misiangthote in
“mitphiat sungin kikhel ding uh hi (1 Kor. 15:52). Pasian thupiakna tawh amaute
in vangliatna tawh kidim ding uh hi; tu-in amauti in a si thei nunna tawh
nungta uh hi mah taleh tua hun ciangin a si nawn lo ding nunna tawh a nungta
ding uh hi; amaute a thokik misiangthote tawh vankimlai[1]ah Topa a dawnkhawm
ding uh hi. Vantungmite in “TOpa mite mun tuamtuam panin a hong kaikhawm ding
uh a, vantungah hong paipih ding uh hi” (Matt. 24:31). “Vantung mite in
naupangnote a nute ang-ah a pia ding uh hi. Sihna hanga kikhen lawm le gualte
kimu kik ding uh hi.Amaute kikhen nawnlo-in Pasian Khuapi sungah nuam takin
phatna late sa-in a tawntungin Topa tawh a nungta khawm ding uh hi.”Ellen G.
White, The Great Controversy, p. 645.
Thawhkikna
kamciam in a lamdang mahmah thu khat hi. Tu-a i tel zawh loh thute tawh
kilamdang mahmah hi. Ahi zongin vankhuanuai liatna ngaihsun lehang, nuntakna a
hong piankhiatna thute i tel zawh loh thute hi. Piansakna thu in Pasian
vangliatna a hong hilh hi. Hih thute in Khrih hong paikik ciangin a nungta lai
mite le a si mite hong thokik ding ahihna, Pasian vangliatna thu bang hong
hiam? Tua hun ciangin a nungta lai mite le a si mite in sih nawn lohna sungah a
nungta ding uh hi.
FRIDAY November 18
Ngaihsutbeh
ding: Ellen G. White, “The Thessalonian Letters,” pp.
255–268; “Called to Reach a Higher Standard,” pp. 319–321, in The Acts of the
Apostles. “Stephen Cave laigelhna khatah Romans pawlpi thu a gelhna-ah “amauti
in Khristian upna nei uh a, a si mite in ni khat ni ciangin a site in hankhuk
sung panin hong thokik ding uh hi, cih thu a um uh hi. Hih bangin lametna le
upna neite in langpanna le zahpihna tampi a thuakkha uh hi. Gaul khua-a 177 BC
kim pawlin upna hangin kithahna a thuak masate kiciaptehna-ah a misi luangte uh
muat gawpin a sih zawh ni guk sung bangin hih bangin kikoih dah hi. Tua khit
ciangin vut le vai a suah dong a haltum khit uh ciangin a cian laiteng Rhône
Gunpi sungah a paai uh hi. Thawhkikna a om takpi mah ding hiam, ci-in Roman
mite tungah kipulaak hi.” Stephen Cave, Immortality: The Quest to Live Forever
and How It Drives Civilization (New York: Crown Publishers, 2012), pp. 104,
105. Lai Siangtho hong hilh thute uplohna muanlahnate in Lai Siangtho hong hilh
thawhkikna kamciam a hemkhia thei tuan kei hi. Sihna pan Jesuh a thokiksak
Vanglian Pa in eite adingin zong na lianpi hong sepsak thei hi; i sih hangin
Amah in a hong thokiksak ding hi. A tawpkhakna-ah nuntakna khempeuh le
vankhuanuai a Bawlpa in midik a nungta laite sih nawn lohna[1]ah
a hong khel theih bangmahin Ama sunga a site zong sih nawn lohna sungah a
thokiksak ding hi, cih thu kiteltakin i thei hi. ‘Ama sungah a site Topa mahin
Amah tawh a nungta dingin a hong thokiksak ding hi [1 Thess. 4:14], Paul gelh
thu mi tampi in hih bangin a khiatna pulaak uh hi: “Mi khat in a sih ciangin
Khrih in vantungah a paipihto pah hi, ci-in pulaak uh hi. Ahi zongin Paul
genthu in tua hi lo hi. Paul gennop thu in Khrih in sa panin thokik hi. TUa
hi-in amah in misiangtho a site han khuk panin samin a thokik sak ding a, Amah in
vantungah a paipih ding hi. Hih thu in bangzahin manpha ahi hiam? A lian mahmah
lametna hi lo hiam? Thessalonica pawlpite adingin bek hi lo hi-in Khristian
khempeuhte tungah zong a hong hilh thu ahi hi.” Ellen G. White, The Acts of the
Apostles, p. 259.
KIKUP
DING DOTNATE
1.
Mikhat in hih bangin pulaak hi: “SIhna pan in na khempeuh a bei-na hi.
Beisianna taktak hi. Mihing nuntak man neihna zong beimangsak hi” ci hi.
Nuntakna in a mawkna hi, cih upna -ah bang in lametna hong guan thei ding hiam?
2.
Khrih hong pai kik ciang bekin mawhna kihel lo kicinna le sih theih nawnlohna
nunna ngah pan ding ihih ciangin koi bangin kicinna sungah i kalsuan toto thei
ding hiam? (Phil. 3:12–16;1 Kor. 15:50–55)?
3.
Kuama theih loh kalin laksimna om ding hi ci-in a um mi khat tungah tua bang
upna in upna man hi lo hi, ci-in pulaakin Jesuh hong kum ciangin van kimlai ah
hong lato ding ahihna thu na hilh ding na hiam?
4.
1 Korinthians 15:12–19 simkik in. Hih sungah a lian mahmah bang thu kipulaak a,
a si mite in a ihmu uh hi, cih sanzia tawh kituak lo upna khat- a si mite in
vantungah laktohna ngah uh hi, cih thu man lo ahihlam bang thu tungtawnin kimu
thei hiam? A si mite in vantungah kahto pahpah uh hileh Khrih hong kumkikna in
bang khiatna nei nawn ding hiam?