LESSON
5 OCTOBER 22–28
SINGLAMTEHMA-A
SIHNA PAN THAWHKIKNA
Sabbath
Nitak
Tu
kaal sung sim ding: Jude 9, Luke 9:28–36, 1 Kum. 17:8–24,
Luke 7:11–17, Mark 5:35–43, John 11:1–44.
KAMNGAH: Tua ciangin Jesuh in, “Keimah in a sisa mite thosakin a hingsak thei pa ka hi hi. Kei hong um mi peuhmah a sih hangin nungta ding hi. A nungta a kei hong um mite si ngei nawn lo ding hi. Hih thu na um hiam? (John 11:25, 26).
Thukhun
Lui sungah thawhkikna thu kipulaakte in mimal lametnate le mailama kamciamte
siksan hi (Job 19:25–27, Heb. 11:17–19, Late 49:15, Late 71:20) (Dan. 12:1, 2,
13). Ahi zongin Lai Siangtho in sihna pan a tho kik takpi mi om ahihna thu hong
hilh hi. Amasa penin Moses thawhhna thu kipulaak hi (Jude 9, Luke 9:28–36).
Kumpite uk hun sungin Israel gamah Zarephath khua-a meigongnu tanu sihna pan a
thawhkikna thu zong kigelh hi (1 Kum.17:8–24) Shunammite tapa thawhkikna (2
Kum. 4:18– 37) zong kigelh hi. Khrih in mihingin a hong nuntaklai-iin Nain khua
meigongnu tanu zong thokik hi (Luke 7:11–17), Jairus tanu (Luke 8:40–56), le
Lazarus zong sihna pan a thokik uh hi (John 11). Moses simloh hih a thokik mite
in a thawhkik uh hangin a si kik veve uh hi. Hih thute in misi in khuaphawkna
bangmah nei lo ahihna hong hilh hi (Job 3:11–13; Late 115:17; Late 146:4; Thna.
9:5, 10). Sih khit ciangin khuaphawk theihna omlai veve cih thu a kipulaakna om
peuh mah lo hi.
Tu
kaal sung i sin ding thu in Khrih sihna le sihna pan a thawhkikna thu le Ama
thawhkikma-a thawhkikna thute i pulaak ding hi.
SUNDAY October 23
Moses
Thawhkikna
Jude
9 le Luke 9:28–36 sim in. Moses in sihna panin a pumpi mah thokik ahihna koi
bangin theithei na hi hiam?
___________________________________________________________
Alexandria
gam panin Greek Pawlpi Makai kimkhatte in Moses sih mah hi; sihna pan a
thawhkik ciangin Moses nih thokik hi, ci uh hi; Moses si[1]in midang pumpi khat
tawh thokik hi, ci uh hi; Moses in a thawhkik ciangin vantungmite tawh
vantungah a kah to hi; a dang Moses in lei-ah omlai hi, ci uh hi (Origen,
Homilies on Joshua 2.1; Clement of Alexandria, Stromata 6.15.) Mihing a sih
hangin a si thei khat nungta lai hi,ci-in nunna khat le lei sungah kivui pumpi
in kibang lo hi, ci-in pulaak uh hi. Ahi zongin tua bang ngaihsutna, upna Lai Siangtho
sungah oml lo hi. Jude 9 in Moses pumpi mah thokik ahihna hong hilh hi. Bang
hang hiam cihleh “Moses luang vai-in kiselna om hi” a om lopi khat a om bangin
ngaihsut thu hi lo hi. Thuhilhkikna 34:5–7 sungah Moses in kum 120 a phakin si
hi, cih kigelh hi. Topa in Moab zangkuam munah khat kuama theihloh kivui hi.
Ahi zongin Moses in tua munah sawt veipi a om kei hi. “Christ mahmahin vantung
panin vantungmite tawh hong tuak sukin Moses a phongto uh hi. . .. Khrih a si
mite tungah amasa pen nunna a piakna kimu thei hi. Nunna Kumpi ahih bang mahin
hankhuk tungah vangtang lianpi khat hong omin Satan in lau-in lingin a om hi.
Khrih in Satan tawh kido-na akhiam kei hi. Khrih in Satan tungah ‘Topa in nang
hong taihilh hen, a ci hi. Jude 9. . .. Moses in sihna panin a tho takpi hi.
Satan ngimna khempeuh a kisia mang khin hi. A si midikte a thokik uh hi.” Ellen
G. White, Patriarchs and Prophets, pp. 478, 479. Moses in sihna pan thokik
takpi ahihna Mualtunga Khrih mel kilamdanna-ah kimu thei hi. Tua munah Moses le
kamsang Elijah a hong kilaang hi; Elijah in sihna thuak kha lo-in kikhel in van
a kah kamsang khat hi (2 Kum. 2:1–11). Vangliatna tawh kidim Moses le Elijah in
Jesu tawh kiho uh a (Luke 9:28–36); a sawt lo-in Jerusalemah Ama sihna thuak
ding ahihna thute a pulaak hi (Luke 9:30, 31). Moses mel puak in mawhna le
sihna tungah zawhna ngah Khrih vangliatna a kilangsak hi. Hih thu in kuama nial
zawh ding hi lo hi. Moses le Elijah in amau pumpi mah tawh Jesuh tungah na
kilang uh hi; a kimu thei lo nunna tawh va kilang uh hi lo hi. Moses in leitung
Canaan gam lut kiphal lo hi (Thkna. 34:1– 4) Ahi zongin amah in vantung Canaan
a lut thei hi. Hih thu in Pasian in mihingte ngaihsutna in a bat zawh loh thute
i ngetna sangin a lian zaw nate hong sem hi, cih hong hilh hi (Eph. 3:20)
MONDAY October 24
Thukhun
Lui Pulaak Thu Nihte
1
Kum. 17:8–24 le 2 Kum. 4:18–37 sim in. Thawhkikna thu tawh kisai-in a kibang
thute le akibang lo thu bang pulaak hiam?
_______________________________________________________
Hebrews
11 sung i sim ciangin nupi nih in a misi un hong thawhkikna kimu thei hi (Heb.
11:35).Hih in thawhkikna tawh kisai thu nih a pulaak hi. Amasa in (1 Kum. 17:8–24)
Israel gam sungah kumpi Ahab le a zi Jezebel nuntak sungin a nungta Pasian
langpanna lianpi a om laitaka thupiang ahi hi. Tua hun laitak mahin kial tungin
Pasian in kamsang Elijah in Zarephath khua[1]ah pai dingin a sawl
hi. Hih khua in Israel gam pua khua khat hi. Tua khua-ah kamsangpa in
Phoenician meigong khat tawh a kimu hi. Hih meigong nu in bangmah nei lo mi
zawng khat hi. Amah le a tapa in annek khat bek nei lai uh a, tua an ne khin
le-uh a si ding dinmun tung uh hi. Mangbuh le sathau khempeuh beimangin kial
lah veeeng thei mahmah lo hi. Hun khat ciangin meigongnu tapa khat neihsun a
cina-in si hi. Meigongnu lungkhamin om ahihmanin kamsangpa tungah thuumna a nei
hi. Amah in “The LORD listened to the voice of Elijah, and the life of the boy
returned to him and he revived” (1 Kum. 17:22). A nihna thawhkikna in (2
Kum.4:18–37) Shunem khuaneu, Gilboa Mual gei khata thu piang hi. Elisha in
meigongnu lamdang takin sathau umte dimsakin leiba-te a loh nadingin a huh hi.
(2 Kum.4:1–7).A nungciangin Shunem khua-ah kamsangpa in ta nei lo nupi khat
tawh a kimu hi. Kamsangpa in a sawt lo-in ta na nei ding hi, ci-in a genkhol
hi; a genkholh bangmahin tua nupi in ta a nei takpi hi. Naungek hong
khangtoto-in cidam hi. Tua leh nikhat tua naupang cina bek tham lo-in si hi.
Shunammite nupi nu zong Carmel Mual tungah kahto-in kamsang Elisha tungah ka
tapa hong etsak dih in, ci-in a sam hi. Elisha in zong lungkia lo-in Topa
tungah thungen a, Topa in tua tapa a nungtasakkik hi. Hih nupi nihte nuntak
khuasakzia kibang lo hi mah taleh a upna uh kibang hi. Amaute upna in
hotkhiatna hong tunpih upna ahi hi. Phoenician meigong nu in, nuntak hamsat
mahmah laitakin, Israel gam sungah om nading mun bit a om laitakin meigong nu
in zin a do hi. Shunammite nupinu le a pasal in kamsangpa giak nading mun a
tuam vilvel khat bawlsak uh hi. Kamsangpa nasemin a zin kawikawina-munna panin
tua innah a vataam zelzel theihi. A ta nihte si uh a, nupi nu in Pasian
kamsangpa tung huhna ngen hi. Pasian in a thungetna dawngin a tate hong
nungtakik hi. Hih thupiangte in lian mahmah thute ahi hi. Hih thu lo a dang
tuamtuam a kipulaak lo thu tampi omlai thei ding hi lo hiam? Sihna i tuah khak
ciangin leitung beiteh thawhkikna hong om ding hi, cih upna i letkip ding thupi
hi lo hiam?
TUESDAY October 25
Nain
Khua Meigongnu Tapa
Lai
Siangtho hong hilhna-ah Pa Pasian in Jesuh tawh omkhawm ahih manin Jesuh in
dawiveite akipan natna tuamtuam a neite tungah damna pia in thu hoih tampi sem
hi, cih i thei hi (Sawl.10:38). A taktakin Gospel Thubute in a kitangsam mite
huhna, lungsim gimte tawldamna piakna thute i mu thei hi. Hih bangin a sep
manin a nungciangin Jew mi tampi in Jesuh in Messiah hong pai ding hi, ci-in
kamciam a tangtunna hi, cih a thei uh hi. “Khua khempeuhah pai kawikawi-in Ama
kiangah a hong kipaipih natna a damsak loh aom kei hi. Tua bangin Ama nasepnate
in Jesuh in Pa Pasian hong sawl ahihlam a pulaak uh hi. Ama nuntakna khempeuh
in itna, hehpihna le lainatna a kilangsak hi. Amah in mihingte tungah itna
lianpi a nei hi. Amah in mihing hi-in, mihingte kitangsapna khempeuh a hong sik
pa hi. A cimawh penpen le nunzia niam penpen mi khatin zong Jesuh kiang va zuan
ngam hi.Naupangte in Jesuh tawh kikholh nuam asa uh hi.” Ellen G. White, Steps
to Christ, pp. 11, 12. Luke 7:11–17 sim in. Hih thu le zanni a i pulaak
thawhkikna thu-ah a kibang lo thu bang na mu hiam?
___________________________________________________________
Galilee
gam kimtengah Jesuh in nasemin a omna-ah, Amah in natna tuamtuam le dawiveite
zong a damsak hi. Ni khat Jesuh in a Nungzuite tawh Nain khualam zuanin a
pai-na uah sivui dingin a pai mi honpi tawh a kituak uh hi. Hankuang sungah
naupang kisial amu uh hi. Naupang nu in meigong khat hi-in, a tapa nusiatna
hangin dah mahmahin a kap hi. Tua nupi nu amuh ciangin Jesuh in hehpihna tawh
kidim ahih manin tua numei tungah “Kap kei in” ci-in a hopih hi. TUa ciangin
Jesuh in tua naupangsi thupia-in “Naupang aw, tho in” ci-in thu apia hi. Tua
naupangsi in thakhat thu-in a hong thokikpah hi. Jesuh in naupangnu kiangah
naupang a piapah hi (Luke 7:13–15). Jesuh omna peuhah kikhelna lianpi a piang
hi. Mi tampi in Jesuh bawl nalamdangte mu uh a, mi kimkhat in ahihleh Jesuh pen
kamsang lian khatin i lakah a om hi,” a ci uh hi. Phoenician meigongnu (1 Kum.
17:8–24) le Shunammite nupi in (2 Kum. 4:18–37) kamsangte Elijah le Elisha
tungah huhna ngen uh hi. Ahi zongin Nain khua meigongnu in ngen lo-in a tapa a
nungta kik hi. Cihnopna[1]ah
Pasian tungah huhna ngen dingin kilawm lo hi phial taleng, Pasian thupha ngah
dingin kilawm lo hi mah taleng, Jesuh in hong hehpihin hong huh veve hi, cih
hong hilh hi. Jesuh in buainate mu-in a beisiangsak zawh loh buai-na aom kei
hi. Tua bangin mihingte lakah Jesuh in na hong sem hi. Biakna mantakin meigong
le tagahte huhna zong kihel hi (James 1:27). Jesuh bangin nalamdang i bawl thei
kei zongin cimawh dongtuak mite bangci bangin huh thei veve i hiam?
WEDNESDAY
October 26
Jairus
Tanu
Jesuh
in sihna pan a thawhkikma-in zong thawhkikna in ciangtannei lo hi; minam kuamah
deidan om lo hi. Moses in Pasian mite a makaih makai lian pen khatin kiciamteh
hi (Thkna. 34:10–12). Moses thawhkikna tawh kibang lo khat in Israel mite
sungah a kimu lo thu, Phoenician meigong nu tanu thawhkikna hi (1 Kum. 17:9).
Shunammite numei in a teenna khua sungah mite maipha ngah mahmah numei khat hi
(2 Kum.4:8). Nain khua meigongnu in tapa khat bek nei a, a tapa tha ngakin
anungta meigong khat hi (Luke 7:12). Hih tawh kibang lo khatin Jairus in
Capernaum khua-a synagogue ukpi khat hi (Mark 5:22). Ngeina le nuntak
khuasakzia kibang lo hi mah taleh amaute khempeuh in Pasian piak nunna a ngah
ciat uh hi. Mark 5:21–24, 35–43 sim in. Khrih pulaak thu – “Naupang in a si hi
lo hi; a ihmu hi bek hi”cih thu panin bang thu nuntakpih ding i hiam?” (Mark
5:39).
___________________________________________________________
Jairus
tanu kum 12 pha hi-in cina-in a innah om hi. Tua hangin a pa in Jesuh kiangah
vapai-in Jesuh in inn ah hong pai-in a tanu damsak dingin a sam hi. Ahi zongin
amaute in Jarious inn hong tunma-in a tanu sih thu amaute tungah kizasak hi. “Na
tanu si khin hi” Bang hangin Siapa buaisak na hi hiam? ci-in Jarious tungah
kipulaak hi (Mark 5:35). Tua ciangin Jesuh in dahna tawh kidim Jarious tungah
“Dah kei in. um in” ci-in a hopih hi. (Mark 5:36). A taktakin Jarious in Pasian
in na khempeuh hih thei hi, cih a muang ngam hi. Inn a hong tunkik uh ciaigin
Jesuh in amaute tungah “Bang hangin kapin lungmang na hi uh hiam?” Amah in a si
hi lo hi; a ihmu hi bek hi” a ci hi (Mark 5:39). Tua mite in Jesuh a zahpih uh
hi. Bang hang hiam cihleh (1) amaute in Jarious tanu si hi, cih a thei uh hi
(2) Amaute in Jesuh kammal a tel zo kei uh hi. “Amaute tunga kipulaak hehnepna
kammal “ihmu” cih kammal in “si” cih kammal tawh a kibang ahi hi. (Matt. 9:24;
Luke 8:52; John 11:11–15). Sihna in ihmutna hi; ahi zongin ihmutna in nuntakna
Piapa bekin khanglo-sak thei bek hi. Bang hang hiam cihleh Amah in hankhuk
zawhna tawhtang anei hi (Mang. 1:18; cf. John 3:16; Rom. 6:23).”—The SDA Bible
Commentary, vol. 5, p. 609. Numei no a thawhkik sak khin ciangin a kima om mite
in lamdangsa mahmah uh hi (Mark 5:42). Lamdangsak ding thu hi mah hi. Tu-in
sihna in nuntak bei-na hi-in a si mi khat hong nak kik theihna om nawn lo hi.
Sihna pan a thokik khat mu lehang lamdangsa lo-in kua om ding hiam? Jesuh
kammal in: ‘Lau kei inla um in”(Mark 5:36) cih thu in tuni dongin khiatna nei
lai hi. Koi bangin lauhuai-na dim nuntakna sungah umin kalsuan veve thei ding i
hiam?
THURSDAY
October 27
Lazarus
John
11:1–44 sim in. Lazarur natna le sihna in Jesuh tungah pahtawi-na, min phatna
nagah thei hiam? (John 11:4)
_________________________________________________________
Hih
munah zong Jesuh in sihna pen ihmutna tawh genteh hi. “I lawmpa Lazarus in ihmu
hi. Kei pai-iin ka phong ding hi (John 11:11). Kim khat ngaihsutna-ah Jesuh in
ihmu takpi sa-in tua bangin pulaak hi ding hi, ci uh hi (John 11:11–13). Jesuh
in kician kitel takin a pulaak thu in: “Lazarus in si hi “ (John 11:12–14). A
taktakin Jesuh Bethany hong tun ciangin Lazarus a sih zawh ni li pha khin hi; a
luang zong muat kipanpan ta ding hi (John 11:17, 39). Tua bang luang in
namsia-in uih kipan ta ding hi: Lazarus in si takpi hi. Hih tawh kizui-in Jesuh
in Martha tungah “Na sanggampa hong thokik ding hi.” (John 11:23), Amah in ni
tawp ni sungah thawhkikna a upna a pulaakkik hi. Jesuh in hih bangin a pulaak
hi: ‘Keimah in thawhkikna le nuntakna ka hi hi; kei hong um mi in a sih hangin
a nungta tawntung ding hi; hih thu na um hiam?” (John 11:23–26). Jesus in
agenbehna-ah: “Na um leh, Pasian vangliatna na mu ding hi. (John 11:40). Martha
um lo hi. Amah in Pasian vangliatna amu takpi hi. Lai Siangtho hong genna-ah
Pasian kammal in nunna apiangsak hi (Pian. 1:20–30, Late 33:6); Ama kammal mah
in mi site a thokiksak hi.Lazarus zong sihna panin a hingkiksak hi. Thu tawmno
ngetna a neih khit ciangin Jesuh in “Lazarus, tho in” ci-in thu a pia hi (John
11:43). Tualeh thakhat thu-in Lazarus zong sihna panin a thokikpah hi. Jesuh
thupiak in Pasian in nate a piansaklai-in thu pia-in a piansak ahih bangmahin
tua vangliatna mah tawh a si Lazarus zong a hong thokik hi.
Leitung
bei hun ciangin zong Khrih sunga a site in tua vangliatna mah tawh a hong
thokik ding uh hi. Hih sangin a lian zaw vangliatna om nawn ding hiam?
John
11:25, 26 sim in. Jesuh in thu-um mi a sihna thu pulaakin, tua zomah a nungta
tawntung ding thu-um mi thu a pulaak hi. Jesuh in hih thu-ah bang hong hilh
hiam?
Bang
hangin sihna in khuaphawkna nei lo hi, cih thu tel ding thupi ahi hiam? Bang
hangin Jesuh kammalte in hankhukte galah lametna tampi hong neisak thei hiam?
FRIDAY October 28
Ngaihsutbeh
ding: Ellen G. White, “The Death of Moses,” pp.
469–480, in Patriarchs and Prophets; “The Voice of Stern Rebuke,” pp. 129–142;
“A Prophet of Peace,” pp. 237–243, in Prophets and Kings; “The Centurion,” pp.
318, 319; “The Touch of Faith,” pp. 342, 343; “
‘Lazarus,
Come Forth,’ “pp. 524–536, in The Desire of Ages. “Khrih sungah nunna in koimah
tungah kinga lo hi; kuama nunna zong a kawm hi lo hi. nunna bulpi hi. ‘Tapa a
nei mi in nunna a nei hi”’ 1 John 5:12. Khrih in Pasian ahihna hangin thu-um
mite in tawntung nunna sungah nungta dingin khamuanna i nei hi. Jesuh in “kei
hong um mi in a sih hangin a nungta tawntung ding hi. Nang na um hiam? Hih
munah Khrih in Ama hong paikik ding thu a pulaak khol hi. (John 11:25, 26). Tua
ciangin a si midikte in a si nawnlo ding nunna tawh nungta dingin sihna pan
hong tho ding uh hi. A nungtalai midikte in vantungah laktohna ngah dingin
akikhel ding uh hi. Khrih bawl nalamdang- Lazarus thawhkkna in, misiangthote
thawhkikna limcing khol hi. Khrih mahmah in “Keimah in nuntakna bulpi ka hi hi”
ci-in a pulaak hi. Thawkikna Mangpa in a sawt lo-in singlamteh tungah thahna a thuak
ding hi. Amah in sihna tungah zawhna ngahin Pa Pasian ziatlamah ukna ngahin a
tu hi.” Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 530.
KIKUP
DING DOTNATE
1.
Elijah le Elisha nuntak sungin a si mi tampi om hi; Khrih nuntak lai-in zong
tua bang mah hi. Sihna pan a thokik mi tam lo hi (Luke 4:24–27.) A beisa hun a
sihna pan a thokik mite le Khrih hong pai ciangin a thokik ding mite nunzia
ngaihsun. Bang in kilamdangsak ding hiam? Sihna in bang tawh kibang hi ding
hiam?
2.
Laigelh mi tampi in nuntakna in man nei lo-in a tawpna-ah mihing nunna in sihna
hi, ci-in pulaak uh hi. Mihing bek lo-in ganhing -ak, khuai, tui sung ganhingte
zong si mangkhin ding hi. Lamkhat panin ganhingte sangin mihing dinmun in lamet
bei zaw thei hi. Bang hang hiam cihleh si ding i thei hi (Thna. 9:5.) Ak,
vatawt, tui sung ganhingte in si ding cih bangmah theihna nei lo uh hi. Bang
hangin thawhkikna kamciam in thupi mahmah hiam?
3.
Pumpi asih khit hangin a si thei lo khuaphawk theihna khat omlai hileh,midikte
a sih ciangin vantung va tung pah uh hileh Khrih hong kum ciangin thawhkikna
kisam peuhmah ding hiam?
4.
Mi khat in “Sally a om hiam? ci-in hong dong hileh, “Om mah, amah maw, ihmu hi”
ci-in a dawng dingin kingaihsun in. Thu khat panin mi khat in “Sally a om hiam”
ci-in hong dong hi leh “om mah, amah si hi” ci-in na dawng kei ding hi. Hih in
sihna tawh kisai bang thu hong hil hiam?