LESSON
3 OCTOBER 8–14
MIHING
NUNZIA THEIHTELNA
Sabbath
Nitak
Tu
Kaal Sung Sim Ding: Pian. 1:24–27; Pian. 2:7, 19; Matt.
10:28; Thuhilhsia 12:1–7; 1 Kum. 2:10; 1 Kum. 22:40.
KAMNGAH: “Topa Pasian in leilak pana leivui tawh mihing bawl a, a nak sungah nuntakna hu sang suk hi. Tua mi pen leitung nuntakna a nei mihing hong suak pah hi” (Pian.2:7).
‘Note
in na si ding uh hi” (Pian. 2:16, 17); Satan zuau kamciam in, “Note in na si
takpi kei ding uh hi.”( Pian. 3:4) cih thu piak in Eden Huan tawh a bei hi
pahlo hi. Tua thupiak in tudongin a gingginglai hi. Mi tampi in Pasian kammal
le Satan pulaak thute kithu khat hi, ci-in ngaihsun uh hi. Tua bang mite
adingin vau thuhilhna khat in “Nang in a si ding hi” cih thu in pumpi taksa
kisiatna bek hi, ci-in ngaihsun uh hi. Tua thupiak tawh kizomin kamciam khat
in: ‘Note in na si takpi kei ding uh hi,” cih thu in mihing a sih hangin a si
thei lo nunna khat om hi cih upna hong guan hi. Ahi zongin hih bang ngaisutna
in man lo hi. Gentehna-in Pasian kammal le Satan kammal in kithuhual thei ding
hiam? Mihing nuntakna a sih khit ciangin a si thei lo nunna om lai hiam? Hih
bang dotnate ngaihsutna le leitung pilna tuamtuamte tungtawnin dawnkik dingin a
hanciam mi om hi. Ahi zongin Lai Siangtho siksan Khristian thu upna-ah Vanglian
Pasian bek in mihingte a hong piangsak in kicinna tawh hong Piangsakpa hi,
ci-in i thei hi (Late 139). Tua hi-in Ama kammal hong hilh thu in den a i
pulaak dotnate hong theitelsak thei hi.
Tu
kaal sung i kikup ding thu in koi bangin Thukhun Lui in mihing nunzia bang gen
a, nuntakna bei ciangin bang thu om hiam, cih thute i pulaak ding hi.
SUNDAY
October 9
“A
Nungta Mihing”
Pian.
1:24–27 le Pian.2:7, 19. Mihing hong kipiansakzia le ganhingte kipiansakzia -ah
bang thute in kibang lo-in bang thute in kibatna nei uh hiam? Pian. 2:7 in
mihing hong kipiansakna thu bang pulaak hiam?
___________________________________________________________
Piancilna
hong hilh thu in ni guk sungin Pasian in na khempeuh a piangsak hi (Pian.
1:24–27), Pasian in minu le mipa banah ganhingte zong hong piangsak hi.Amah in
“ganhingte le huih laka om vasate leivui tawh a bawl hi, ci hi ( Pian.. 2:19).
Pasian in leivui tawh mihing a hong bawl hi (Pian. 2:7). Ganhing le mihingte
leivui tawh a hong kipiangsak hi. Ahi zongiin mihing a hong kipiansakna-ah
ganhing kipiansakna tawh kibatlohna thu nih kimu thei hi. Amasa-in Pasian in
leivui tawh milim khat bawl hi; tua ciangin tua milim sungah Pasian in nuntakna
huu a piak ciangin milim in mihing hong suak hi” (Pian. 2:7). Milim in nuntakna
nei mihing hong suak hi. Nihna-ah Pasian in Ama lim le meel suunin mipa le minu
hong bawl hi (Pian. 1:26, 27). Pian. 2:7 in “Nunna huu” tawh kisai a hong
hilhna-ah nuntakna nei lo milim sungah tua nuna huu a mopsuk ciangin Adam a
hong piang hi. Hebrew tawh kigelhna-ah “Nephesh, chayyah” kammal tawh kigelh
hi; a khiatna in nuntakna nei cihna hi. Cihnopna-ah pumpi om lo-in nuntakna om
thei lo, nuntakna om lo-in pumpi guak nungta thei lo hi, cih hong hilh ahi hi.
Tua hi-in mimal khat ciat in nuntakna i nei hi. Pumpi a khit hangin a si thei
lo nunna, khuaphawk theihna khat omlai hi, cih thu in Lai Siangtho tawh kituak
lo upna hi-in, pagan (milim biakna) panin hong pai upna ahi hi. Mihing nunna
theihtelna in tua bang upna man lote- mihing a sih hangin si thei lo nunna khat
om suak hi, cih upna man lo panin a hong dal thei ding hi. Pumpi kihel lo-in
mihing in nuntakna a nei thei kei hi; khuaphawk theihna zong a nei nawn kei hi.
Pasian in mihingte a hong bawlzia in lamdangtak le lauhuai takin mihingte a
hong bawl hi. Lai Siangtho hong hilh loh thute upmawh thugenin neih khak loh
ding thupi hi. Mihing nunzia in telzawh lohin lamdang hi; (leitung mi
pilte,scientist, cihte in) mihing nunn a ngaihsut uh ciangin tel zolo-in
lamdangsa uh hi. Ahi zongin tua sangin a lamdang zaw thu in khuaphawk theihna
in lamdang zaw tham hi.
Koi
bangin khauk sung sazangte le sivuite (cells le chemicals) in nasemin phawk
theihna hong guan hiam? Mihing in ngaihsutna le khua phawk theihnate hong piang
thei hiam, cih thu a lamdang thu khat hi; i theih loh thu ahihlam pulaak ding
zong kisam hi. Nuntakna in a lamdang mahmah khat hi lo hiam? Bang hangin
nuntakna hu nei theilai hi ding i hiam? Ahi zongin tawntung nunna in lamdangzaw
tham hi lo hiam?
MONDAY
October 10
“A
Mawh Mi Bek Si Ding”
Ezekiel
18:4, 20 le Matthew 10:28 sim in. Koi bangin hihte in mihing nunna theitel thei
dingin a hong huh thei hiam?
______________________________________________________
Mihing
nuntak hun sung sawt het lo hi; mitphiat kaalin a bei mang thei nunna hi (Isa.
40:1–8). Mawhna tawh kisawh kha lo khempeuh tawntungin a kimang suak ding ahi
hi. “Mi khat hangin leitungah mawhna hong om a, tua mawhna hangin sihna hong
piang hi. Mi khempeuh mawh uh ahih manin tu-a bangzia-in mi khempeuh tungah
sihna hong tung hi” (Rom. 5:12). Sihna i cih in mawhna thaman ahi hi. Sihna in
nuntakna nei khempeuh a sukha hi. Hih thu tawh kisai-in a thupi thu nih kimu
thei hi. Mihing le ganhing nuntakna in a a si thei nunna hi. Solomon kumpipa
pulaak bangin, “A tawpna[1]ah
ci lehang, mihingte le ganhingte in a tuah ding uh kibang a, ganhing mah bangin
mihing zong a si ahi hi. Mihing le ganhing in a kibangin nuntakna hu nei a,
mihing le ganhing nuntakna a kimanna bangmah om lo ahih manin, mihing pen
ganhing sangin a hoihzawkna bangmah om tuan lo hi. A nih tuakun mun khatah tung
khawm ding uh a, leivui panin a piang uh ahih mah bangin leivui mah suakkik
ding uh hi” ci hi thuhilhkikna 3:19, 20). Thunihna-ah pum taksa sihna hi;
nuntanna nei nawn lo cihna hi. Hebrew tawh kigelhna-ah “nephesh” kammal kizang
hi.Pian. 2:16, 17 sunga kigelh bangin Pasian in Adam le Eve tung vauhilhkholhna
thu gen khin zo hi. Sia le pha theihna singgah a nek nini-un sihna thuak ding
cih thu hi. Hih hilhkholhna zui-in Topa in Ezekiel 18:4, 20 hih bangin
pulaakkik hi: “‘A pate in leenggah thuk ne a, a tate’ ha kim,’ cihna pen bang a
cihnopna ahi hiam? “A si ding pa pen a mawh mipa ahi hi. Ta in pa’ mawhna thuak
lo ding a, tua mah bangin pa in ta’ mawhna thuak lo ding hi. Mihoih pa in a
hoihna thaman ngah ding a, migilo pa in a gitlohna thaman thuak ding hi.” Hih
thu in thunih a pulaak hi. Mi khempeuh in mawhnei mi hi; a kipelh thei lo
teekna le gimna, sihna i mai-ah a om hi (Rom. 3:9–18, 23). Nihna[1]ah
nuntakna si thei ahihlam hong phawksak hi. I sih ciangin mihing in bangmah
khuaphawk theihna nei nawn lo hi. Lai Siangtho hong hilhna tawh kilangdo-in mi
kimkhat in mihing in a si thei lo nunna nei hi; mihing a sih ciangin hell sung
ahih keileh gawtthuakna mun vatung photin tua munah gimna lianpi a thuak khit
ciangin tawntung nunna sung a lut thei pan hi, ci-in ngaihsun uh hi. Khrih
sungah a si mite hong thokik ding uh hi. Jesuh gen bangin Amah in nuntakna an
hi. Tua ahih manin Tapa mu-in a um mi khempeuh in nuntak tawntungna ngahin,
nitawp ni ciangin ka hinsak ding, ka Pa in hong deih ahi hi,” a ci hi (John
6:40).
Bang
hangin Khrih Nihveina hong pai kik takpi ding hiam? Khrih hong pai kik lo ding
hileh mihingin ahong nuntakna in khiatna nei lo ding hi; tua bangmahin mihingin
hong pai-na om lo hileh Nihvei-na a hong pai ding thu in kimanna nei lo ding
hi. Amah hong pai kik ding hi, cih lametna om lo hileh bang lametna nei i hiam?
TUESDAY
October 11
“Nuntakna
Pasianah Kilehkik”
Pian.
2:7 le Thuhilhsia 12:1–7 sim in. Hih mun nihte sungah a kibang lo bang thu na
mu hiam? Koi bangin hih thute in mihing in a si thei ihihlam hong thei pha zaw
semsemsak hiam? Pian. 7:22.
__________________________________________________________
I
pulaaksa om bangin Lai Siangtho-in mihing in nuntakna nei hi-in (Pian. 2:7),
pumpi a sih ciangin tua nuntakna zong a bei hipah hi, ci hi (Ezek. 18:4, 20).
Ahi zongin “ kha” (spirit) in bang suak hi ding hiam? Pumpi a sih ciangin
khuaphawkna omlai hiam?Khristian tampi in tua bangin um uh hi. Thuhilhkikna
12:7 siksanin tua bangin um uh hi. “Pumpi, lei suakkik ding a, i nuntakna a
hong pia Pasian’ kiangah i kha ciahkik ta ding hi.”Hih in pumpi a sih ciangin
khuaphawk theihna khat Pasian tawh omkhawm hi, ci-in hong hilh lo hi. Thsia.
12:1–7 naupan hun panin uham hun dongah a kikhel toto ihihna hong hilhna bek
hi-in, mihingin i suah akipan a tawpna-ah i tuahkhak ding sihna thu hong hilh
hi. Aneu 7 pulaak thu in Pian. 2:7 tawh kilehbulh ahihna hong hilh hi. I
pulaaksa bangin ni guk ni-in Topa in leivui tawh milim khat bawlin tua milim
nakah nunna huu muam suk khit ciangin mihing a hong piang hi (Pian.2:7). Ahi
zongin tu-in Thna. 12:7 in tua nunna huu in lei-ah ciahkik ahihna thu hong hilh
hi. Tua hi-in Pasian in Adam sungah nuntakna huu hong guanin tua nunna huu in
nuntakna nei ganhing khempeuh tungah zong a pia nunna hi. Pumpi a sih ciangin
tua nunna huu a bei hi, ci i thei hi. Thna. 12:7 in midik le mimawh bangmah
khentuamna nei lo hi. Pumpi a sih khit ciangin khua phawk theihna a om lai
hileh mawhnate in Pasian tawh a omkhawm hi ding hiam? Tua bang thuhilhnate in
Lai Siangtho tawh kituak lo hi. Bang hang hiam cihleh sihna-ah mihing sihna le
ganhing sihna-ah kilamdanna bangmah om lo hi (Thna. 3:19, 20), sihna in
nuntakna huu bei-na hi. David pulaak bangin, “Na maitang na seel ciangin amaute
khasia uh hi. Amau’ husanna na lakkhiat ciangin amaute si-in amau’ pianna
leivui-ah a ciahkik uh hi” (Late 104:29).
Nuntakna-ah
sihna zong a kihel thu khat hi. Bang hangin hih bang ngaihsutna in khial hi
ding hiam?Nuntakna lang khatah sihna hi. Suksiatna a thuak ding i gal nunung
pen in “A tawpna-ah suksiat ding a gal nunung pen in sihna ahi hi” (1 Kor. 15:26)
WEDNESDAY
October 12
“Misi
In Khua Phawk Theihna Bangmah Nei Lo Hi”
Job
3:11–13; Late 115:17; 146:4; le Thuhilhsia 9:5, 10 sim in. Hih thute in sihna
tawh kisai bang hong hilh hiam?
___________________________________________________________
Lai
Siangtho hilhcianna laibu kimkhat in hih Job 3:11–13; Late 115:17; Late 146:4;
Thuhilhsia 9:5, 10 in lakam tawh kigelh hi-in, mihing sih cianga thupiangte a
pulaak hi lo hi, ci uh hi.Khat veivei ciangin lakam kammalte in theihhamsa hi;
a pulaak thute zong kician sinsen lo thei hi. Ahi zongin den a i pulaak Lai
Siangtho munte in ahihleh tua bangin tel zawh loh thu le kician lo thute hi lo
hi. A pulaak uh thute in kitel kician hi. Tua thute in Thukhun Lui khempeuh
tawh zong kilangdo-na bang mah nei lo hi. Amasa-in Job 3 in upna pate suahna le
a gim thuakna thute a hong hilh hi (Tua bangin gim thuakna-ah mihingin a
piangkha lo hileng cih ngaihsutna hong lut thei hi.) A suahtungin a sipah hileh
bangmah phawkna nei lo-in leisungah a tawlnga hi ding hi (Job 3:11, 13), ci-in
a pulaak hi. Late 115 in a site omna mun in gamdai hi; bang hang hiam cihleh a
site in Topa min phat nawn lo uh hi (Late 115:17). A site in a sih khit uh
hangin Topa tungah a thuman thutak bangin kipulaak a, vantungah Pasian min phat
bangin akipulaak hi. Late 146 siksanin i pulaak thu in ngaihsutna le khuaphawk
theihna khempeuh in i sih hun ciangin a bei suak hi: “Ama nuntakna paikhia-in
lei-ah a ciahkik hi. Tua ni mahin a ngaihsutna khempeuh a beimang hi (Late
146:4). Sih ciangin a piang thute kician takin Lai Siangtho in hong hilh hi.
Thuhilhsia 9 sungah “A site in bang mah khuaphawk theihna nei nawn lo uh hi,”
ci hi. Hansungah amaute in bang mah a sem thei nawn kei uh hi. Hankhuk sungah
“nasep bang mah om lo hi; tua munah theihna cihte beimang hi” (Than. 9:5, 10).
Hih thute in Lai Siangtho hong hilh a site in khuaphawkna bangmah nei nawnlo
ahihna uh hong hilh phapah hi. A site in khuaphawkna bangmah nei nawn lo hi,
ci-in a hong hilh thu lamdangsak ding hi lo hi Amasa belin hotkhiatna ngah nai
lo a si mite in tawlkhat hun sung gimthuakna nei lo ahihna thu i tel ding kisam
hi. Nihna-ah Khrih sungah a site in a lamdang thaman a ngah ding uh hi. Thu-um
mite in, “Sihna in lamet bei-na hi lo ahihlam lamdangsak ding hi lo hi. . ....
Khristiante adingin sihna in tawm vei sung ihmuhna hi; tawm vei sung gamdaihna
le khuamialna hi. Pasian sungah Khrih tawh nuntak selna hi-in, nuntakna hong
pia Khrih a hong paikik hun ciangin Ama sunga a site in vangliatna tawh a hong
thokik ding uh hi.” John 8:51, 52; Kol. 3:4.”—Ellen G. White, The Desire of
Ages, p. 787. Khrih sungah sihna thu ngaihsun in. Khrih sungah a site in kum
tampi kum 1500 ahih keileh tawm vei sung kha nga sung hi phialta leh, hun sawt
tan in bangmah kilamdanna nei lo hi.
Bang
tan sawt khin hi phial taleh amaute in Khrih hong pai ciangin a thawhkik hun uh
kibang kim ding hi; mi kim khat in a nungta laite sangin Khrih sungah a site in
mi hampha zaw hi lo hiam? ci uh hi.
THURSDAY
October
13
Pupate
Tawh Tawlnga
Pian.
25:8, 2 Samuel 7:12, 1 Kum.2:10, and 1 Kum. 22:40. Hihte in sihna tawh kisai
bang thu hong hilh uh hiam?
___________________________________________________________
Thukhun
Lui in sihna thu le sih khit misi vui-na tawh kisai a tuamtuam a pulaak om hi.
Tua bangin sihna a thuak mi khat a omleh a kim a paam panin a mipihte in tutpih
kahpih uh hi. Gentehna-in Abraham in akhancingin, a teek khit nungah a nuntakna
a bei hi; “Abraham, kum za le kum sawmsagih le nga a phak ciangin, 8a hu tawpna
sang a, a teek, kum tampi a pha, a khanghamin si a, ama mite tawh kivui khawm
hi” (Pian. 25:8). Aaron le Moses a sih ciangin a mipihte hong kikaikhawm uh hi
(Thkna. 32:50). Kumpi hoih khat a sih ciangin hi taleh kumpi gilo khat a sih
ciangin hi taleh amaute tunna mun in kibang hi, cih thu in sihna tawh kisai bang
thu a hong hilh hiam? (2 Kum 24:6, 2Khang. 32:33).
___________________________________________________________
Sihna
thu apulaakna a dang khat in a site in a pu apate tawh tawlnga khawm hi, ci-in
kipulaak hi. Kumpi David a sih ciangin Lai Siangtho in “Amah in apu a pate tawh
tawlngakhawmin, David khuapi-ah a kivui hi (1 Kum. 2:10), ci-in kipulaak hi.
Pasian tungah a citak kumpite hi taleh a citak lo kumpite hi taleh a sih uh
ciangin a tunna munuh kibang khin hi. A citak kumpi in Topa tung pan thaman a san
hun hong tun mateng gimna tawlna panin amaute in tawlnga hithiat uh hi. Hih
thute banah hih bangin gimna thuakin sihna a ngah masa mite ihi kei hi. I
mai-ah mi tampi in gimna sihna a na thuak khin uh hi; amaute nung a zui ihi zaw
hi.Amaute tawh kivuikhawmin khat guak bek a om ihi kei a, amaute mah tawh
kibangin khuaphawkna bang mah nei lo-in thawhkikna ngakin a om ihi hi. Hih bang
upna in tuhun mikimkhatte ngaihsutna sungah lut zo lo thei hi. Ahi zongin
nidang hunlai-in hih bang upna in a lamdang hi lo hi.Khrih sungah a site in a
si khin a it a ngaih mite tawh kinai takin a kivui khawm ahi hi. Bangzahin
kinai phial taleh amaute in kihopih theihna kizopan bangmah a nei kei uh
hi.Vangliatna tawh thawhkik hun a hong tun mateng amaute in khuaphawkna bangmah
a nei kei uh hi. Misite in khuaphawk theihna nei uh hileh amau nunzia in bangci
bang nunzia hi ding hiam, cih ngaihsun in. A sanggamte, ait a ngaih mite
gimthuaknate mu uh hileh a nungta mite tungah sihna in ihmu bang hi, ci-in
hehnepna in bang hong suak ding hiam?
FRIDAY
October 14
Ngaihsutbeh
Ding: Ellen G. White, “The First Great Deception,” pp.
531–550, in The Great Controversy. Dammawhna hangin ki-atna na nei ngei hiam?
Tua bangin a ki-at dingte in khuaphawk loh nadingin anesthesia kipia masa phot
hi. Tua bangin bangmah phawk lo-in na om bangin a si khinte in zong khuaphawkna
bangmah nei lo uh hi. Anesthesia na kisut hangin na khuak in nasem thei veve
lai hi. Na khuak in nasemlaipi mahin misite bangin bangmah khuaphawkna nei nawn
lo-in asite tawh akibang na hi ding hi. Amaute tuahkhak sihnate in leitung bei
mateng a om denden ding hi-a, sihna a thuak uh hangin a sawt lo-in a mitte uh
kihongin Jesuh hong kumkik amu ding uh hi (Mang. 20:7–15). Tua hun a hong tun
matengin a si mi khempeuh midik ahi-a, mi gilo ahi zongin khuaphawkna nei lo-in
a ihmu cip ding uh hi. A nungta lai mite adingin sihna in hun sawtpi sung bang
ding hi. A nungtalai mite adingin hun sawtpi abat hangin a si mite adingin
mitphiat kal sung a bang ding hi. “A si masasa vantung va tungto-pahpah uh hi
leh nuntakna sangin sih ding kilunggulh zaw ding hi. Mi tampi in sih ciangin
vantung kitungpah hi, ci-in um uh hi. Lunggimna, buai-na, lungmanna tawh
kidimin a om uh ciangin sih ding lunggulhin tawntung nopna sung a tungpah
dingin kingaihsun uh hi.” Ellen G. White, The Great Controversy, p. 539. “Midik
le mi gilote a sih ciangin thaman ngahpah uh hi, ci-in upna ding Lai Siangtho
in hong hilh peuhmah lo hi. Kamsangte le upna pupite in zong tua bangin nopna a
ngahpah kei uh hi;zong tua bangin thu a hong hilh hi. Khrih le Nungzuite in
zong tua bang thu hilhna peuhmah a nei kei uh hi. Lai Siangtho hong hilhna-ah a
site in thakhatin vantung va tung uh hi pah lo hi.Amaute in thawhkik hun hong
tun dongin a ihmu uh hi.” pp. 549, 550.
KIKUP
DING DOTNATE:
1.
Koi bangin Lai Siangtho in mihing nunna hong hilh a, sih ciangin nuntakna buppi
zong kisia ahihna hong hilh hiam? Tua thute in sihna tawh kisai theihtelna a
hong guan hiam?
2.
Mi tampi in mihing a sih hangin a si lo khuaphawk theihna khat omlai hic, um uh
hi. Hih upna kizelh nadingin Satan in zong lampi tuamtuam tawh hong khem hi.
Tua hi-in bang hangin Lai Siangtho hong hilh misite omzia in bang zahin thupi
hiam? Bang hangin a si thei lo nunna khat mihing sungah om hi, cih upna
Khristian sung nangawngah om thei hiam?
3.
A si khinte kongzing lak khawng, mun khat peuhpeuh pan muh nate cihte koi
bangin theitel thei ding i hiam? Bang in tua bang thute up ding panin hong dal
thei ding hiam? I muh thute in muanhuai lo ahih manin a si khin i innkuanpihte
ahi-a, sanggam u le nau khat peuh ahi zongin kongzing lampi ahi a, mun khat
peuhpeuha i muhte in muanhuai hetlo ahihlam na phawk hiam?