LEHSSON 7
AUG 6-12
A KISIA THEI LO LAMETNA
Tu kaal sung
sim ding: Hab. 1:1-4,
Job 38-41, Isa. 41:8-14, Jer. 29:1-10, Heb. 12:1-13.
KAMNGNGAH: “Pasian in eite tungah a hong piak a Kha Siangtho tawh eite sungah ama itna hong guang ahih manin hih lametna in eite hong lungkiasak ngei lo hi.” (Romans 5:5)
Pawl sungah
thu-um mite khat leh khat kimaitai-in a om ciangin lametna thute pulaak ding
hamsa het lo hi. Ahi zongin gimna hamsatnate i tuak khak ciangin lamet nei lo
bangin i nungta hi.Kim leh paam thupiang nate hangin na khempeuh banh Pasian
upna zong hong kiam hi. C. S. Lehwis in a laibu gelhte khat sungah hih bangin
gelh hi: Na mai-ah humpi khat omin tua humpi in bangmah hongcih lo ding cih hi,
cih thei khol hi mah ta lehcin, na gei-a mi khat in tua humpi pen gilo lo hi,
ci-in hong gen hangin tua humpi na kihta veve ding hi.
Pasian
nasepzia leh i tel zawh loh thu tampi a om hi. Hih bangin i puulaak ciangin
Pasian in i langah hong pang hi, cihna hi lo hi; i tuahkhak thute a telsiangnai
lo ihi bekhi.Ahi zonginlungdaihna, lungmuanna leh lametna i nei thei veve hi.Ama sungah “bitna” kitsam
hi, cih i thei a, aih zongin eite in lungkiatna sungah i kalsuan kha zel hi.
SUNDAY August 7
A Taangpi-In
Thupiang
Gimna i thuak
ciangin i tuak gimna mah a thupi pen bangin i ngaihsun kha zel hi. Ahi zongin
tua sangin a lian zaw thu tampi omlai hi (Mang.12:7, Rom. 8:22).
Habakkuk 1:1-4 sim in. Habakkuk in bang thu nawkkha
hiam?
Pasian in
Habbakkuk tungah hih bangin hopih kha thei dingin na ngaihsu kha ding hi: “Na
thuak gimna in lian mahmah hi, Habakkuk aw. Kei hong pai-in kong huh ding hi.”
Ahi zongin Pasian in tua bangin Habbakkuk tungah pulaak lo hi. Habbakuk in a
lian zaw gimna thuak kha lai ding hi, ci- in Pasian in pulaak hi.
Habakkuk
1:5-11 sim in. Israelte in Assyriante salin om uh hi. Ahi zongin Pasian kamciam
in a thu hamsa hong pai lai ding hi, ci hi. Babyloniante in Israelte salin a
kai uh hi.Habakkuk kikona in aneu 12-17 sunga kimu thei hi. Tua ciangin Pasian
in bang pulaak ding cih ngakin a om hi.
Bangci bangin
Pasian in Babylon a suksiat ding kamciam hiam? Tua kisiatna sung panin Habakkuk
2:2, in bang lametna hong guan hiam?
Habakkuk 2 in
Pasian kamciamah Babyloniante kisiat ding kimu thei hi. Hebrews 10:37 in
Habakkuk 2:3, siksanin a pulaak hi-a, hih thu in Messiaah nasep ding hong hilh
khol hi. Pasian kamciam bangin Babylon in kisia takpi ding ahihna Mang.18:2,
zong a pulaak hi. Siatna a nawkkha Habakkuk kimkot in a lian zaw gimna lianpite
hong tung lai ding hi, ci-in Pasian kamciamte sungah a om hi. Tua bangmahin
eite in zong hotkhiatna tangthu sungah i nawktan thu tampi om hi. I kimkot in
siatna lianpi tawh kidim hi. Ahi zongin Lai Siangtho hong hilhkholhna-ah hih
gimnate sangin a lian zaw gimna hong tung lai ding hi. Gimnate a zawhtheihna a
thubulpi in tua thupiangte a pat pan a tawp dong muhna thu in a gualzo sak hi.
tua hi-in Hab. 3 sunga bangin Pasian in mailam hunah a sep ding nate hangin Ama
min phat ding thupi mahmah hi.
Habakkuk
3:16-19 sim in. Habakkuk in a neih lametna bang tawh pulaak hiam? Genkholhna
ahong tangtung lai dingte in bang kisamlai hiam? Koi bangin hih thute-ah
lametna nei thei ding I hiam?
MONDAY August 8
Amah In Eite
Pa Hi
Oswald
Chambers in a laigelhna khatah hih bangin gelh hi: “Pasian tungah bang sem ding
na hiam, ci-in na dongkha ngei hiam? Amah in a hong gen ngei kei ding hi.
Pasian in a sep ding thute a hong gen kei ding hi. Ahi zongin Amah in bangci
Pasian hi, cih a hong kilaak hi.” My Utmost for His Highest (Uhrichsvilleh, OH:
Barbour & Company, Inc., 1963), Jan. 2. Oswald Chambers pulaak thu in bang
a deihna hi ding hiam? I theihsa bangmah in Job Bu kipatna-ah Job gimthuaknate
kigelh hi. Job in na khempeuh suum hi. “Pasian samsia-in si zaw in,” ci-in a
sawl hi.”(Job 2:9).Hih ban zoma kigen thute in Job leh a lawmte in Job thuak
gimna tawh kisai thute kamkupna hi.Tua bangin a kamkupna-ah Pasian in bangmah
pulaakna anei kei hi. Tua ciangin thakhat thu-in Job 38 sungah Pasian in thugen
nei-in “thu theihtelna neilo-in kua in ka geelnate hepkhiat sawm hiam,” ci-in
dotna a nei hi. (Job 38:2) Tua ciangin Pasian in tha khat thu in Job tungah
dotna nei hi. Job 38 leh Job 39 a huampi-in sim inla, a nunung pen thu dotna
Job in hih bangin dawngkik hi.” Kilawmna bangmah ka nei kei hi. Ka kam ka hum
hi. Thu khat vei ka gen khit nak lehh Topa thudotna ka dawnkik nading ka thei
kei hi.” (Job 40:4, 5). Ahi zongin Pasian in dotna zo nai lo hi. Tua hi-in
Pasian in a dotkikna-ah dotna lian khat dongkik hi.
Job 42:1-6 sim
in. Pasian in Job tungah bang thu gen nuam hi ding hiam? Tua thu in Job tungah
bang huzaap nei hiam?
Pasian in Job
thuak gimnate bang hangin thuak cih thu dongngei lo hi. Job thuak gimna-ah
Pasian in piansak nate tungtawnin tehpih om lo Ama vangliatna a pulaak hi. Tua
bangin Pasian in a pulaakkhit nungah Job indawnkik ding bangmah nei nawn lo
hi.Pasian vangliatna in lunghimawhna khempeuh a hemkhia hi. Hih thu in a
kilangdo thu nih a pulaak hi. Thu neu no khat pnain lametna leh tha ngahna i nei
thei hi. Apiang thute i theihna in lungmuanna ahong guan hi.
Tua hi-in i
tel loh thute i tuahkhak ciangin i lungkia hi. Ahi zongin khat veivei ciangin
Pasian in bangmah i theihlohnate hong phawksakin Ama sungah khamuanna a nei
thei dingin lam hong lak hi. Tu-in i telloh thu a om hiam? Hih bang hun ciangin
Pasian zia leh tong mitsuan belin nei in. Lametna in i tel zawh loh thute
theihtelna a ahong guan hiam?
TUESDAY August 9
I Pa Hong
Ompihna
“Bang hang
hiam cihlteh Keimah in Topa na Pasian ka hi hi. Na taklam khutah kong lehn a,
“Lau kei in. Kong huh ding hi, kong ci khin zo hi (Isa. 41:13). Mi khat in hih
bangin pulaak hi: “Pasian in gamla om hi, ci-in na ngaihsut ciangin amah in na
nai-ah hong om thei Pasian zong ahi hi.” Buai- na in hong nawkkhak ciangin
Pasian in ?ite hong nusia hi, ci-in ngaihsutna lungsim hong lut kha zel hi. A
taktakin Pasian in a hong nusia ngei kei hi. Jewte in saltangin a om uh ciangin
Pasian hong ompihna in nusia hi, ci-in a ngaihsun uh hi. Tua hi mah talehh
Isaiah tungtawnin Pasian in amaute honkhia ding ahihna thu a pulaak hi.
Kamsangpa pulaak bangin amaute in saltanna panin Jerusalehm khuapi zuanin a
ciahkik uh hi. Pasian in a mite nusia ngei ahihna, amau kiang panin gamla om
ahihlohna thu amaute in a theih ding uh a deih hi. Gim thuak talehh amaute in
lamet bei hi lo hi, cih a theih ding uh kisam hi.
Isa.41:8-14
sim in. Bang thu siksanin mailamah hotkhiatna hong tung ding hi, ci-in amaute
in ngak uh hiam? Hih kamciam in hih lehitungah saltangin i omna panin suahtakna
ngakin hong khamuangsak hiam?
A vanglian
mahmah limciinna khat Isaiah 41:13 sungah kimu thei hi.Vankhuanuai khempeuh
tungah ukna nei Vanglian Pasian in a mite tungah “Lau kei un. Bang hang hiam
cihlehh ka khut taklam tawh note ka hong makaih hi,” a ci hi. Lehitung panin
tai tul za lom a gamlakna panin Pasian in hong makaih hi, cih thu leh eite tawh
kinai takin hong omin ahong makaih hi.cih thu in kilamdang hi; Topa in a mite
naitakin a khut tawh a lehn hi. Nasep manlahin i om hun ciangin Pasian in eite
tawh kinai takin hong om hi, cih thu i phawkkha kei hi. Ahi zongin Pasian in
eite tawh hong omkhawm Pasian ahihna “Immanuel” cih thu in tampi kilamdangsak
hi. Pasian in eite tawh a hong om ciangin Ama ngimnate, a kamciamte, leh a hong
khel AMa vangliatna tawh a hong ompih hi.
Pasian hong
ompihna na theih leh theih loh ni tawmvei sung sin in. Tatsat lo-in every
Vankhuanuai uk Pasian hong ompihna na mu ding hi. Koi bangin Pasian kamciate in
na nunzia hong khel hiam cih thu ciamteh in. Na lawmte tawh kikum dingin
kigingkhol in.
WEDNESDAY August 10
Eiteadingin I
Pa Geelnate
Mi khempeuh in
lametna i nei ciat hi. Tua lametna koi-ah om ahi hiam? Mi kimkhatte adingin
nuihna in lametna pulaak hi. Mi kimkhatte adingin zat ding sum neihna, neih leh
lam neihna-in lametna tawh nuntakna hi. Mi kimkhatte adingin nupa suahna in
lametna guan hi. Nang ee lehh? Na lametna in bang tungah kinga hiam? Koi mun
panin lametna leh na thahatna na mu hiam?
Jeremiah
sungah kamsangpa in lamet bei-in a om saltangte tungah a
laiakhak kimu
thei hi. “Zion phawkin Babylon gungei-ah tu-in kap uh hi (Late 137:1).Tua
bangin lunglneg khuangai pipi mahun lametna nusia lo dignin Jeremiah in a
hilhhilh hi.
Jer. 29:1-10 sung bang thu siksanin lametna thu leh
hanthotna thute kimu thei hiam?
Jeremiah 29
sungah lametna phungpite thupina hong hilh hi. Amasa-in Pasian in a mite tungah
a gen thu in amaute in lametna nusia lo dingin gen hi. Bang hang hiam cihlehh
amaute dinmun in a genkhol thei lo siatna tawh dinmun ahih keilehh ama thu thu
tawh a hong piangtawm hi lo hi. Pasian mahmah in hih bangin a pulaak hi:
“Jerusalehm panin Babylon-ah a hong kipuakkhia saltang mi khempeuhte’ tungah
Vanglian Topa, Pasian in hih bangin hong ci hi. (Jer. 29:4). Amaute kimkot in
siatna tawh a kidim hi. Judah in Pasian makaihna a nusia ngei kei hi.
Nihna-ah
Pasian in a mite tungah lametna nusia ngei lo dingin gen hi. Bang hang hiam
cihlehh Pasian in amaute thuak gimna sung panin zong a honkhia thei hi. ‘Na
omna khuapi adingin thungen un. Khua sung in daihna leh nopsakna nei lehh note zong
daihna leh bitna na mu kha ding uh hi, ci hi. Topa tungah thungen un. Tua
hilehh note in nopsakna leh lawhcinna na mu ding uh hi (Jer. 29:7). Thumna-ah
Pasian in a mite tungah lametna nusia lo dingin hilh phapha hi. Bang hang hiam
cihlehh a sawt lo-in amaute saltanna hun hong beita ding hi. Babylonah kum 70 a
cin ciangin Keimah kong pai ding a, na gam uhah kong ciahpihkik ding hi, ci-in
a kamciam hi. (Jer. 29:10).
Pasian in na
khempeuh tungah ukna nei-in ama nasepnate a pulaak khit ciangin, tu-in zong amau
dinmun khempeuh uk ahihna thu leh mailamah zong amaute uk ding ahihna thu a gen
hi.Banghanghiamcih lehh Topa inkongcihin- ah, mai lamah lametna note kong
piakkik ding, na siatna ding uh hi loin na phattuamna ding uh geelna ka neihte
kei bek in ka thei hi.
Tuahuncianginnote
inkeihongsamin, hongpai-in thunongngendinguha, ke’n zongkongdawngdinghi.Tua
khitciangin Topa ina mite a kepcinnazialimtakin apulaak hi ( Jer.
29:11-14).Jeremiah 29:11-14, sim inla nang dingin kibulh in. Pasian in nang
mahmah hong kamcam hi, cih thei in. Bangbang hamsatna na tuak zongin hih
kamciamte muang in.
THURSDAY August 11
I Pa Hong
Seekna
Hebrews
12:5-13 sim in. Bang thu puak hong gen hiam? Koi bangin tu quarter sung
thusinna tawh kituak hiam?
Hebrews
12:5-13 sungah Paul in gimthuakna pen kiseekna khat hi,
ci –in hong
hilh hi. Lai Siangtho version kimkhat in kiseekna tawh kisai kammal sawm vei
bang a pulaakna om hi. Greek tawh kigelhna-ah kiseekna cih kammal a khiatna in
“pilna” (education) cih khiatna nei hi. Tua hi-in kiseekna in Pasian in i upna
sungah pilna a hong piakna hi, ci-in i tel ding hong deih hi. Hebrew 11 ma-in
zong Paul thu kipulaak hi. Hebrews 11 sung in upna nei mite thu hong hilh hi.
Tua mite in gimna hamsatna a thuakna tungtawnun amaute upna in kip semsem hi,
cih hong hilh hi. Heberews 12 sungah Paul in a laikhak simte tungah a hong hilh
thu in gimna hamsatnate thuak mah talehh amaute in thu upna-ah a mong dongin
kiptakin nungta uh hi, cih hong hilh hi. Tua bangin a nuntakna uhah a thu bulpi
pen in Jesuh mitsuan ding hi, cih hong hilh hi (Heb. 12:2)hamsatna thuakin
nuntakna-ah etteh ding Jesuh mah hi, cih hong hilh hi (Heb. 12:3).
Hebrews 12 i
sim ciangin laisimna mitlimlang bulh tawh kibang hi. Hih mitlimlangte bulh kei
lehhang muhna ahih kei lehh i thuak hamsatnate in hong lungmangsak ding hi. Ahi
zongin tua mitlimlangte i bulh ciangin khua muhphatlohnate bei-in khuamuhna – i
thuak hamsa-nate hong telsiamsak hi. Tua hilehh limtakin kitel takini muh thei
ding a i thuak gimnate theihtelna i ngah ding hi. A kimu milmial nate hong
kitelsiang ding hi (Heb.1-13). Heb. 12:5-13 siksanin hih dotnate dawngkik in.
Kikhalna bulpi
in bang hiam? Kikhalna koi bangin i mu hiam? Kikhalna ngimna in bang hiam?
Hebrews 12:1-13 simkik in. Lametna siksan theih ding thute gualsuk in.
Koi bangin “kikhalna-ah” i tuah thute hong hilh hiam?
FRIDAY August 12
Ngaihsutbeh ding: Ellen G. White, “The School of the Hereafter,” pp. 301– 309, in
Education; “Help in Daily Living, pp. 470, 471, in The Ministry of Healing sung
sim in.
Lungkiatna leh lungzinna tuamtuamte i phut khak ciangin Pasian in na
khempeuh tungah ukna ei-in mihingte hong it leh hong hehpih mahmah hi, cih thu
up ding hamsa kisa ciat hi. Pasian in a tate nopsak nadingin nasem tawntung
hi.Hamsatna i phut khak dingin sih ding alunggulh zaw zong mi om hi. Tua
ciangin mi tampi in Pasian a upna uh taisan ding uh a, muanlahna sila, up lohna
hakkol in a tuamcip hi. Tua bang mite in Pasian nusia uh hi. Tua bang hun
ciangin Pasian thuphate lehh a hong makaihnate-in vantungmite in mihingte
honkhia dingin vantung panin lehitungah hong tuahna i mu thei ding hi; i dinna
mun in a kip suangpi tung ahi hiam? Mual sang tung ahi hiam? I sungah upna thak
leh nunna thak a hong tung na thei ding hi.”Ellehn G. White, Prophets and
Kings, 152.
KIKUP DING
DOTNATE
1. Ellehn G. White genna-ah “ i vekin” lungkiatna
leh thaneemna i tuak ngei hi. Tua bang hun ciangin bangci bangin na kalsuan
hiam? Bangci bangin lametna khat om hi, ci-in midangte in mu thei ding uh hiam?
2. Na lawmte tawh Tuesday ni-a dotna kikum un.
Pasian in nangmah tawh kinai takin hong om hi, cih thu na phawkna in
nuntakna-ah bang kilamdannna hong om hiam?
3. Job 38–41 sim in. Pasian in bangci dan Pasian
hi, ci-in hong hilh hiam? Bang in lametna leh lawpna hong guan hiam?Koi bangin
Sabbath tawlngakna tawh kizopna nei hiam? Koi bangin Pasian nunzia leh Ama zia
leh tong theihtelna hong pia hiam?
4. Kikhelna a piangsak lametna in Pasian tung pan
hong pai hi. Cihnopna- ah i nunna-ah lametna a nei thei dingin thu i gen thei
hi. Lametna nei lo mite in lametna a ngahkik nadingin thungetna neisak in. Tua
sangin a thupi zaw in lamet bei kisa-in gim thuakte adingin bang nasem thei
hiam?
5. Mi khat tungah lungkiatna, gimna a thuak thute
pulaak dingin dong in. Bang thu in kikhelna a piangsak hiam? Lungmanna leh
lungzinna a thuakte koi bangin na huh thei ding hiam?