KITHAHNA THUAK
PIANGSAKPA
“Na khempeuh in Ama piansak hi-in, Ama piansak loh a om kei hi. Na khempeuh in ama piansak ahi hi (John 1:3). Na khempeuh in Jesuh piansak hi. Ahi zongin “Jesuh in a kap hi” ci-in Lai Siangtho sungah kiciamteh hi (John 11:35). Piangsakpa kah cih thu in lamdang hi lo hiam? Tua banah Jesuh in nawlkhinna leh mihingte nialna a thuak hi; Amah in dahna tawh a kidim hi; khuaisatna a thuakkha ngei hi (Isa. 53:3). Piangsakpa in dahna gimnate tawh hong nungta bek tham lo-in mihingte langpanna leh nawlkhinna hong thuak hi. Amah in khat vei lai-in “ Ka Pasian, ka Pasian aw, bang hangin hong taisan na hi hiam? ci-in kiko hi (Matt. 27:46).
Koi bangin hih
bangin Piangsakpa in hong thuak hiam? Bang hang hiam cihlehh Jesuh in na
khempeuh a Piangsakpa, eite hong Piangsakpa leh eite Honpa hi; tua hi napi-in
Amah in singlamteh tungah kithahna hong thuak Pasian hi. Piangsakpa in mihingin
hong nungta-in mihingte thuak gimna leh sihnate ahong thuak hi.A tawpna-ah
Romante singlamteh tungah kikkhailupna a hong thuak hi. Tua hi-in mihingte a
hong Piangsakpa sungah eite in i nungta thei a, na khempeuh in Ama sungah a om
hi.(Sawl.17:28), eite thuak ding gimna leh sihna Amah mah in ahong thuak hi.
Eite in dahna gimnate i thuak hi. Amah in singkhuam tungah i dahnate leh i
gimnate khempeuh a hong thuak hi (Isa. 53:4). Hih thu in vankhuanuai khempeuhah
a lamdang penpen thu hi lo hiam? Hih thu siksanin i thuak gimna khempeuh i tel
khin zo kei zongin bang hangin hih bangin leitungah gimna satnate thuak i hiam
cih thu i kikum ding hi. Khrih tungah kipia hi mah talehng gimna leh satna tawh
a kipelh thei ding ihi kei hi.Ahi zongin i pulaak theih thu khat om a, tua in
Pasian in ki-itna hi (1 John 4:8); bang bang gimna dahna thuak hi mah talehng
Pasian i muang thei veve hi. Bangbangin i genthei zongin Pasian hehpihna hangin
hih gimnate i nawktan zo thei hi, cih i pulaak nuam hi.
Tu quarter
sung i kikup ding thu in Pasian Kammal in koi bangin si leh sa hong suakin
Gimnate lak panin upna tawh zawhna kingah thei lungkiatna, supna, thuman lo-in
thuakna, nawlkhin thuakna cihte i kantan zo thei hi, cih thute i pulaak ding
hi. Koi bangin lehitung siatnate hong piang hiam? Koi bangin tua gimnate tungah
zawhna ngah thei ding i hiam? Kamsangte, sawltakte in hih gimnate panin bang
thu na nuntakpih uh hiam? Amau nunzia in bang hong hilh hiam? Amaute nunzia, a
tuahkhak thute leh amau phutkhak hamsatnate leh upna thu-ah sittelna a
thuaknate eite in zong i tuakkha thei a, Singlamteh tunga Khrih hong thuakna
siksan lehhang lehitung lunggimna hamsatnate in bang hong hilh uh hiam?
Lehitungah gimna, dahna a thuakkha lo kuamah a om kei ding hi. Jesuh Khrih na
khempeuh Piangsakpa leh Honpa in zong lehitung gimna leh sihna dongin a hong
thuak hi.
I Pasian pen
gimthuak Pasian hi. Albert Camus min nei khat pen Khritian upna na nei lo mi
khat hi mah talehh amah in Singlamteh thu leh Singlamteh tunga a thuak gimnate
a ngaihsun thei hi. “ Golgotha munah zanin a thuak thute in mihingte hong
kihotkhiatna dingin thupi hi. Bang hang hiam cihlehh tua in Pasian hong thuakna
lianpen pulaak hi. Lungmanna akipan sihna dongin a hong thuakna hong lak hi.”
Albert Camus, The Rebel (New York: Vintage International, 1991), p. 33. Ellehn
G. White in hih bangin pulaak hi: “Singlamteh in mawhna hangin gimnate i phawk
theih lohnate a hong phawksak hi.Mawhna om a kipan mawhna in Pasian lungtang
nasak hi.”Education, p. 263.Lehitungah bangzahin siatna tam hi talehh Pasian in
nate a bawl khit ciangin nusia hi, cih thu i sang kei hi. I pulaaksa om bangin
hamsatnate a hong zawhpih hi. Tua bangin gimna, hamsatnate i thuak hangin
Pasian in hong nusia hi, cihna hipah lo hi. Tua bang gimnate i thuak ciangin
lehitung in mawhna tawh kidimin mi khempeuh tawh kibangin a thuakkhawm ihi zaw
hi.Khrih tungtawnin lametna nei mite ihi hi. Gimnate lakah nuntakna in man nei
veve ahihna leh nuntakna in ngimna nei ahihlam hong theisak hi. Hih thute i
telsiang khin zo kei zongin Pasian hong kamciamte i muang thei hi. “ Amah a it
mite adingin na khempeuh in a hoih lamin nasem hi, cih i thei hi. (Rom. 8:28).
Na khempeuh a piangsak Pasianin gimna khempeuh a hong thuak hi.Hih thu hangin
eite in Amah i it hi.
LEHSSON 1 June 25 – July 1
TUUCINGPA GIM THUAKNA
Sabbath Nitak
Tu Kaal Sung
Sim Ding: Late 23, Rom.
12:18-21.
KAMNGAH: “Ka nuntakna tha hong dimsak a, Ama min adingin thuman
lampi-ah kei hong kha hi (Late 23:3).
Sophie in a
lupna inn sung kongkhakah kingamin kongvang panin khuadak kawikawi hi. Khituite
kia-in tawl khat sung kidikdikin a om hi. Bangci bangin amah in gimna thuak hi
ding hiam? A zak thu in a lungtang sukha lua ahih manin ki-ip zo nawn lo-in tua
bangin om hi. A lawm kikholhpih khat mi muanhuai, mi thuman hi, ci-in a theih a
lawmpa in zuau genin a man lopi thu gen kawikawi hi ding hiam, cih thu Sophie
in tel zo lo hi. Lai Siangtho bu khat la-in a lupna tungah sim dingin akipat
lehh “ Amah in ka nuntakna tha hong dimkik hi; Amah in dikna lampi-ah hong
tonpih hi. Ahi zongin sihna limguam sung ka pai hangin Amah in kei tawh hong
omkhawm ahih manin ka lau kei hi. Ama molhtum leh a ciangkhut in kei hong
lungmuangsak hi.”(Late. 23:3, 4) a simkha hi. “ Hih bang thu a om thei ding mah
hiam? ci-in a lungsimah ngaihsunsun hi; a piang thei lo ding thu dingin
ngaihsun hi. Late sunga Tuucingpa in a tuute thuman lampi-ah a paipih hi. Ahi
zongin Late 23 pulaak dikna lampi in sihna manawh lampi hi. Pasian in i lawmte
tungtawnin ahih kei lehh dahna tungtawnin nasem hi.
SUNDAY
June 26
Khualzin Na
Lamlak: Tuucingpa
“ Topa in Tuu
bangin kei hong cingpa hi-a bangmah ka kisam nawn kei hi (Late23:1). Naupang
kim khat in Pasian lim suai thei uh hi. Lungsim takpi tawh a suai zong om kha
ding hi. Bang hangin Pasian in mihingte hong it hiam?, ci-in a kidot ciangin
amaute in kituak takin Pasian in ki-itna hi, ci-in a dawngkik uh hi.
Pasian in
ngimna hoih tawh kidimin, na khempeuh a hoihin sem hi, cih pen ngaihsut hamsa lo hi. Ahi zongin i
khangham semsem ciangin nuntak hamsatnate leh i tel zawh loh thute i phutkhak
ciangin Pasian i muhzia hong kikhel hi; i naupan hunlai –a i ngaihsut bangin
kingaihsun thei nawn lo hi. Pasian in kikhel ngei lo hi.(Heb. 13:8, James
1:17); mihingte in ihih lehh a kikhelkhel ihi hi. Thukhun Lui hunlai Pasian
nasemte in Late 23 sunga kipulaak bangin Pasian in mihingte a hong kepna a
pulaak uh ciangin tuu leh tuucingpa tawh genteh uh hi. Tuucing pa in a tuute a
kep bangin Pasian in a mite hong kem hi. Hih a lamdang tuucingpa leh a tuute
omzia in Pasian leh a mite kizopna hong hilh hi. Late 23 i etma-in Lai Siangtho
gelhte in Tuucingpa leh tuute kizopzia bangci pulaak uh hiam, cih thu i en masa
ding hi.
Hih a nuai-a Lai Siangthote in Tuucingpa thu bang hong hilh uh hiam?
Isa. 40:11
________________________________________________
Jer. 23:3, 4
______________________________________________
Ezek. 34:12
______________________________________________
15 John 10:14-16 __________________________________________
1 Pet. 2:25_______________________________________________
Tun Late 23 sim in. Tuucingpa in a tuute tungah bang na sem hiam?
Late. 23:2
________________________________________________
Late 23:3
________________________________________________
Late. 23:4
________________________________________________
Late 23:5 ________________________________________________
Late 23:6
________________________________________________
Nang hong cing
hong kem khat om hi, cih na theih manin na nuntakna-ah bang khamuanna thu na
ngah hiam? Hih thu siksanin koi bangin a cimawh dongtuak mi khat peuh tungah
Pasian hong cinna pulaak ding na hiam?
MONDAY June 27
Khualzinna-ah
Khawl Munte
Ama min
adingin thuman lampi-ah kei hong kha hi.”(Late 23:3). “Na pai-na lampi-ah
Thuman lampi cih thu ngaihsun in. (Late 23:3). Lampi tawp dong kimu thei lo hi
mahtalehh lamtawpna in na tunna ding inn, Pasian inn hi, cih na theithei hi.
Limtakin tua
lampi na et ciangin tua lampi in koi lam zuan hiam cih na thei hiam? Lampi mun
khatkhatte kitel takin na mu thei hi. Ahi zongin lampi kim khatte –ah hamsatna
leh lauhuai-nate na mu hi. Khat veivei ciangin kenkawm gammang tulakah tua
lampi kimu lo-in lampi a bei tawh kibang hi. Lampi pawl khatte lampi nuam
hi-in, kim khatte ahih lehh lam hamsa hi. Israelte zong Egypt panin Canaan gam
zuanin a pai-na lampi un lamhaksatna a om bangin lamnuam lampi zong mu kha uh
hi. Tua bangin a khualzinna uah a tuah khak thute in Late 23 sungah kimu thei
hi. David pulaak bangin tuute in lampi man zui-in lamtawp dong zui uh hilehh
Topa inn a tunpih hi.
Bang hangin
“thuman lampi” a hih keilehh “lampi man”, ci-in kipulaak hi ding hiam? Thu li i
pulaak ding hi. Amasa-in tua lampite in thuman lampi hi. Bang hang hiam cihlehh
tua lampite in Tuucingpa inn hong tunpih hi. Nihna-ah tua lampite in thuman
lampi ahihna a hang in thuman lampi in Tuucingpa tawh kizopna man hong guan hi.
Thumna-ah thuman lampi a kicih theihna a hang in thuman lampi in a thuman
dingin hong hilh a, Tuucingpa tawh hong nungtaksak hi. A lina-ah thuman lampi
kici hi. Bang hang hiam cihlehh thuman lampi in a man teci hi. Thuman mi suahna
hong guan hi. Tua lampite in lam haksa ahi keilehh lam ol hi mah talehh tua
lampite in thuman lampi hi. Pasian in hong makaih hi, ci-in i theih ding thupi
hiam? Pasian hong makaihna lampi in hamsatna a om lo hi lo-in ahi zongin hong
kepna leh hong makaihna i ngah hi. Lai Siangtho sungah i etteh ding Pasian
makaihna ngah mi tampi kimu thei hi; Pasian in Abraham a makaih hi. Iraelte
zong mei leh meii tawh a makaih hi. Tua bangin Pasian in a makaih ciangin Pasian
in Ama dikna sungah a mite a tonpih hi.
Tuucing pa in
na dang dangte sangin dikna thupi ngaihsut zaw hi, cih koi bangin na phawk thei
hiam? Koi bangin hamsatnate in na nunzia a hong khel hiam?
TUESDAY June 28
Lamet loh
Lampialna: Zangkuam
“Hi mah hi,
sihna lim guam sung na ngawn ka nawk hangin siatna ka kihta kei hi. Bang hang
hiam cihlehh nangmah in kei tawh nong omkhawm hi (Late 23:4)..D ikna lampi-ah i
kalsuanna-ah lopate in tuivok lui tui luanggei zong nuamtakin i tot hun zong om
ding hi. Ahi zongin David pulaak in tua bangin nopna tawh kidim lo hi. Tua bang
lampi-ah i pai nuam kei hi. Khat veivei ciangin guam thukpi leh kendaang khawng
i nawktan hun a om hi; lamet lohin tuicin tui khang zong i tuakkha thei
hi.Lamsak lamkhang in lauhuai keen tawh kidim hun zong i tuak kha thei hi. Hih
lampite in lam kawcik lampi zong om thei hi. Sihna guam in lamhaksa, khuamial
sahpi limcing hi. “Sihna guam sungah kalsuanin na om hun ngaihsun in.” Tua in
bang tawh kibang hiam? Tuucingpa in hong cing hi, cih thei hi mah ta lehcin,
tua bang hun ciangin na lau hiam? Tua bang hun ciangin bang Lai Siangtho mun
manpha hiam? Bang hang hi ding hiam?
Koi bangin tuu
khat in zangkuam tung thei hiam? Tuu in ama thu-in zangkuam a va tung hiam? Ahih
keilehh Tuucingpa in vapaipihin a tung thei hi zaw hiam? Na dawnna bang siksan
ding na hi hiam?
Elisabeth
Elliot in hih bangin laigelh hi: “Tuu khat in sihna guam sung a tunlehh mi khat
in makaih khialhna tawh va tung hi ding hi. Launa tawh kipelh nadingin tua
khualmial sahpi kikhelin khuavak a kisam hi.Tuucingpa in a tuu tawh a omlai
hi.” Elisabeth Elliot, Quest for Love (Grand Rapids, MI: Revell Books, 1996),
p. 218.
Zangkuam
sungah a hong kimakaih khial kha nei hiam? Tua bang hunin Pasian tawh kizopna
na nei hiam? Bang hangin Tuucingpa in a nuntakna lauhuai dinmun tung hi talehh
khualmial nawktan dingin hong phal hi ding hiam?
WEDNESDAY
June 29
Lamet Loh
Lampialna: Sabuai Kimkotah
“ Ka galte mai-ah
kei adingin sabuai nong phahsak hi; ka lu sathau nong nilh a, ka hai a dimleht
hi. Late. 23:5. I nuntak sungin gal leh langpannate tawh i kipelh thei kei hi.
Koi bangin na galte leh nang hong langpante tawh kizopna nei na hi hiam?Zan kim
laitakin ihmutna pan khanglo-in, lupna tungah kilehk suk kilehk to, na tungah
hong khialte tungah thuhkiknopna tawh kidimin ahih keilehh na nasepna hong
susia hi lo hiam? Koi bangin Khristian khat in galte zawh sawm ahi hiam? Bangci
bang gal na nei hiam? Koi bangin nang hong na sak mite tawh kizopna na nei
hiam? Nang hong langpan mite leh limtakin hong cing hong kem mite tawh koi bang
kizopna na nei hiam? Koi bangin Khrih hong thupiak Matthew 5:44, ahih kei lehh
Paul hong hilh thute Rom. 12: 18- 21 na nuntakpih hiam?
Late 23:5 sim
in. David in galte tawh kizopzia ding a hong hilh hi.Pasian in mihingte adingin
a sepnate mitsuan ding kisam hi. Pasian in a galte mai-ah sabuai hong bawlsak
hi. David hunlai-in zahtak zin khat peuh ahih keilehh lehengla khat a neih uh
ciangin a lu tungah sathau nilhsak uh a, tua khit ciangin annekna inn sungah a
lut uh hi. Sathau in olive leh a namtui paknamtui gawm uh hi.Tua ciangin zinpa
zinnu nek dingin an lui uh hi.
Late 23 sunga
kipulaak satbuai, sathau, hai cihte in zangkuam sungah i om laitakin Pasian
hong kepna leh hong cinna pulaak uh hi.
Paul hong
genna-ah “ Eite do gal in si leh sa tawh kido ihi kei hi. Ahi
zongin
khuamial tawh kipawl vantung vangliatna neite, thuneihna neite, kha gilo
galkapte tawh kido ih hi (Eph. 6:12). I galte in a kimu thei hi talehh a kimu
thei lote zong kihel hi. I deih a i deih kei zongin i galte in hong umcih uh
hi. Ahi zongin eite in Tuucingpa tawh i omkhawm hi; I galte in Tuucingpa hong
piak thutphate hong guksak thei hi.
Tuucingpa hong
kepna ngaihsun inla, na galte in na kim leh paamah om uh hi, cih phawk in.
Hamsatna tawh kidim na hih hangin Tuucingpa hong piak thuphate hangin Ama
tungah na lungdam tawntung ding hi.
Thursday June 30
Khualzinna
Lampi-Ah Kamciam
“Hoihna leh
hehpihna in hong zui taktak ding a, Topa inn sungah ka om tawntung ding hi.”
(Late. 23:6).Zangkuam sungah galte umcihna i tuah ciangin Pasian in hong nusia
ta hi, ci-in i ngaihsut hun hong om hi. Pasian nasepna khempeuh i phawk nawn
kei hi. Pasian in hong huh hi, cih i phawk ciangin hih bang dinmun in i kipatna
hi lo ding hi, ci-in i ngaihsun kha ding hi. Ahi zongin David in hih bangin
ngaihsun lo hi. Gimnate tawh kidim hi mah talehh David in Late 23:6 sunga a
pulaak bangin a khamuang thei hi. ( Eph. 1:4; 2Pet. 1:10; Heb. 11:13-15.)
Lai Siangtho
kimkhatte in hoihna leh a kiam ngei lo itna in (Pasian thuciamte tungah a citak
hi) ka nuntak sung tawntung hong zui ding hi.Ahi zongin “sepna lak kammal in
khauhtakin nasepna hong hilh hi. Late 23: 6 in hoihna leh ciampel lo itna in ka
nuntak sung tawntung hong zui ding hi. ( A taktakin Hebrew tawh kigelhna-ah
Pian. 14:14; Joshua 10:19 leh 1 Samuel 25:29 zui cih thu kician takin hong hilh
hi)
Hoihna leh
ciampel lo itna in nang hong zui hi,
cih thu na ngaihsut
ciangin bang na phawk hiam? David in Pasian in hong kepna a pulaak ciangin bang
na phawk hiam?
Bangzahin
guamthuk talehh, galte in tatsat lo-in hong delh talehh Pasian hoihna leh Ama
hong makaihna in kip tawntung ahihna muanglah ding na hi hiam? Hih thu siksanin
Khrih in singlamteh tungah sihna tungah a zawhna in eite zawhna hi lo hiam?
Khat veivei ciangin i kin thute in lungmuanna tawh kigamla hi.David bang mahin
i kin thute in Pasian sep theihnate hong phawksak lo hi. Late23:6 pulaak
bangmahin, midangte tungah i phutkhak thute gensawnna tungtawnin Pasian sungah
khamuanna hong guan thei hi.
Na nuntakna
sungah Pasian hoihna leh ciampel lo hnong itna tawh hong ompih den ahihna
bangci ciangin na theithei hiam?Lai Siangtho bang mun siksan ding na nei
hiam?Pasian hong kepna a muangmawhte tungah koi bangin pulaak ding na hiam? Koi
bangin Singlamteh in a lian mahmah Pasian hong ompihna kilangsak hiam?
FRIDAY July 1
Ngaihsutbeh
Ding: Ellen G.
White, “Missionaries in the Home,” p. 143, in Testimonies for the Church, vol.
4; “The Divine Shepherd,” pp. 476- 484, in The Desire of Ages cihte Sim in.
“A tawpna-ah a
gualzo ding mite in gimna lungkhamna lianpi thuak uh hi mah talehh, Pasian a
muanna uh a nusia kei uh hi. Tua bang gim thuaknate in Khrih sungah sangkahna
khat hi; hih in niitna siatnate hong siansuahna lampi hi. Pasian sila mi khat
in galpa langdo-na kip takin a do hi; amah in a mai-a om gimna hamsatnate
khempeuh anawktan zo hi. Na kalsuanna lampi- ah Satan koih hamsatnate na kantan
zo ding hi. “Ahi zongin tunglam bek enin na kalsuan ciangin na hamsatnate na
mitsuan nawn kei hi. Tua bangin kalsuan hi lehcin na pai-na lampi-ah na tuk kei
ding hi. Jesuh in a khut tawh hong lehnin ama hong makaihna na muang thei hi.
Ama hong makaihna in muanhuai-in lametna tawh kidim tawh na nungta thei hi.
“Zia leh tong hoih kiptak na ngah nadingin Khrih sungah huhna na mu thei hi.
Satan in tua bang zia leh tong hoih a kilangsak thei kei hi. Pasian in a hoih
penpen lehtsong a hong pia hi. A tapa khat bek neihsun a hong pia hi.Ama nunna
kicing a hong pia hi. Ama kumpi gam sungah omna inn na mu ding hi.” Ellehn G.
White, Messages to Young Peopleh, pp. 63, 64.
KIKUP DING
DOTNATE
1. Na nuntakna-ah hamsatna leh
gimnate in na nunna hong sekna hi; Khrih tung pan thusinna sanginn ah sangkah
na hihlam na phawk thei hiam?
2. Tuucingpa hong pi-na
lampi-ah gimna a thuakte koi bangin na huh, na hehneem hiam? Na pawlpi in
cimawh dongtuakte bangci bangin na huh thei hiam?
3. Hoihna leh hehpihna in
bangci bangin hong zui hiam cih thu na lawmte dong in. Na lawmte phutkhak thute
panin bang thu na nuntakpih ding hiam?
4. Khrih in a sih kuanin a
thuak zia-etna liante leh a gim thuakna ngaihsun in. Ellehn G. White ahih
keilehh Lai Siangtho sung panin Khrih in a mihing hihna tawh bang gimnate
thuakin zawhna ngah hiam? Zia-etna lianpi thuak hi mah talehng, Jesuh nunzia
panin bang thu na nuntakpih ding hiam?