LESSON
9 MAY 21-27
JACOB
ZUAUPUAKPA
SABBATH NITAK
Tu Kaal Sung Sim Ding: Pian. 25:21-34, Pian. 28:10- 22, Pian.
11:1-9, Pian.29:1-30,
Pian. 30:25-32.
KAMNGAH: “Isaac in Esau dawngin, “En in, amah nangma’ topa-in ka bawl khin a, a sanggamte khempeuh ama tungah nasemin ka pia khin
a, an le leenggahzu tawh amah ka hingsak hi.
Tua ahih ciangin ka ta aw, nang a
dingin bang hih thei nawn ding ka hi hiam?” a ci hi.” Pian. 27: 36
Tu-in Isaac innkuan thu i kikum ding hi. Isaac in a
lamdang tapa hi. Pasian kamciam a
tangtunna khanggui masate lakah Isaac kihel hi. Ama thu kipatna in thu hoih pha lo hi. Jacob tapate’n a pa gamh luah ding va-in amau unau sungah kilangneihna hong piang
hi (Pian. 27). Jacob in a pa khemin a sanggampa luah ding gamh, thupha a suhkhiatsak
ahih manin innphual
panin galtai-in aom hi. A taina lampi-ah Bethel munah Pasian in maituah hi (Pian. 28:10-22). Tua akipan Jacob in a zuaukhemna
thaman thuak a kipan hi. A zi dingin Rachel thalawha ahih hangin a ngah taktak pen au nu Leah hi mawk hi (Pian. 29), Rachel a ngah nadingin kum 14 sung tawntung nasemin a om hi.
Tua bangin gimpi-in a nasepna-ah Jacob in
Pasian thupha a sang kha veve hi. Galtai-in a omna mun panin zong tapa sawm le nih
a nei hi; Pasian
in ama neihsa a pungsak hi. Tua hi-in hih tangthu sungah a piang bangbang i theihsa hi mah taleh, mihing in thaneemna tawh kidimin kicinlohna tawh nungta hi mah taleh,
Pasian in lampi tuamtuam zangin a kamciamte a tangtungsak hi.
SUNDAY May 22
JACOB LEH ESAU
Pian. 25:21-34 sim in. Jacob le Esau nunzia enkak in. Jacob in Isaac tung panin thupha a ngah nadingin bang
phatnate nei ahi hiam?
__________________________________________________________
A nu sung mah panin a unau-un kilangneih khin uh
hi. Jacob le Esau in kibang lo uh
hi. Esau in saben uk khat hi-in Jacob in
ahihleh cinghkaam mi khat hi-in inn pua pial
lua khol lo hi. Hebrew tawh kigelhna-ah “tam” kizangin a khiatna in “migi” cihna hi. Hih kammal in Noah le Job nunzia pulaak hi. Jacob in paubang lo hi (Job 8:20) Noah
in kicinna tawh (Pian. 6:9) a nungta mi khat hi.
Amau kibatlohna in amau nunzia mahmah in
apulaak hi (Pian. 27:1-28:5). Esau in a gamkuanna panin gilkialsa-in inn hong
ciah hi. Jacob in a pa
adingin “lentils” a huansak hi. Esau adingin thakhatin nek theihpah dingin a
mai-ah an lim le mehlimte a kikoih hi. “Tuni” (Pian. 25: 31) cih thu in mailam hunah a ngah ding gamh luah
sangin thupi zaw-in hong hilh hi. (Heb.16, 17). “Abraham tungah a kipia kamciam in
Isaac le Rebekah in
amu thei uh hi. Amaute in deihna lianpi le lametna tawh a en uh hi. Esau le Jacob tunga kipia kamciam in kibang
hi. Amaute tungah hih kamciamte hilhna a ngah uh hi. Tua kamciamte in leitung
hauhna bek hi lo-in vantung hong
naihna zong kihel hi. Tua kamciam a ngah mi in siampi innkuan sungah a kihel hi; leitung Honpa innkuanpih khat a suak thei hi.” Ellen G. White, Patriarchs and Prophets,
177.18
Jacob in a sanggampa tawh kibatlohna nei uh
hi. Mailam hunah a ngah
ding thupha in a thupi bel ahi hi. Ahi zongin a nung ciangin a nu kantelna nuai-ah (Pian. 27), Jacob in
kilangtang le ngimna nei tak tawh a pa a khem hi. Topa min suangin zuau a phuak ngam hi. (Pian. 27:20). Zuau genna guam thuk sungah a tung hi. Jacob
in hih a lauhuai zuau khemna
sung a tung hi. Amah in na khempeuh a
hoihin a bawl a sem hi. Zuau thaman in cikziathuai mahmah hi. Inn kuan sungah
siatna a behlap hong
suak hi.
Jacob in thu hoih deih hi; a manpha nate deih hi; tua pen a
deihhuai hi lo hiam? A sanggampa lungsim puak tawh kilehbulh hi. Ahi zongin tua
thu hoih thuphate zuaugenna tawh ngah dingin a hanciam hi. Thu
hoih ngah nadingin koi bangin siatna
thaang pelh thei ding i hiam?
MONDAY May 23
JACOB KAHLEI
Jacob in a pa thupha khempeuh ngah khin hi
cih thu Esau in a theih khit phetin a sanggampa khemna thuak kha ahihlam a thei
hi. (Pian. 27:36); hih thu hangin a
sanggampa a thatnuam hi (Pian. 27:42). Rebekah in lunghimawhin ata nihte tungah a
tun loh nadingin hih siatna dal ding a ngaihsun hi. (Pian.
27:45). Tua hi-in Isaac panpihna tawh Jacob in a innkuanpihte kiangah galtai dingin a
sawl hi. (Pian. 28:5; 27:43). A
galtai-na lampi-ah Jacob in a mangmuh sungah Pasian tawh a kimu hi. Tua mun pen Bethel, Pasian inn hi, ci-in min a phuak
hi. Hih munah Jacob in kamciam a pia hi.
Pian. 28:10-22 sim in. Pian. 11:1-9 tawh
enkak in. Koi bangin Bethel in Babel tawh kilamdang hiam? Pasian tawh i
kizopna-ah Jacob tung panin bang nuntakpih ding om hiam? Bethel a Jacob
thuakkhak thu le Babel mite nunzia in bang hong hilh hiam?
Jacob in a mang sungah Pasian tawh a kizom
kahlei khat a mu hi. Hebrew laimal “natsav”cih a khiatna in “ Kikoih” “ kipan”
cih khiatna nei hi. (Pian 28:12)
Topa in Jacob a ompih hi. (Pian 28:1); tua kahlei in Topa hi, ci nuam ahi hi. Kahlei in Babel bangmahin vantung
dong a banto hi. Babel Tausang
bangmahin tua kahlai in vantung kongkhak a banto hi. Babel Tausang in
gamtatna tawh Pasian maipah muhsawm
hi. Bethel in mihing tawh hong kizopna dingin
Pasian mahmah in leitungah hong kumsuk
hi. Suangtum khat lukhamin nei-in tua suang tungah sathau a bua suk hi. Tua in El, Pasian inn limcing hi (Pian.
28:17); biakbuk, biakinn,
Pasian in a mite a hotkhiatna
mun phualpi limcing hi. Jacob in a telzawh loh a lamdang thu a tuak hi. Tua thute a kimu thei, a
kilawng thei nate tawh a dawntuah nuam
hi. Tua manin Jacob in Topa tungah
sawmah khat a pia hi. Pasian thupha a ngahnopna
lungsim tawh a piak hi lo-in Pasian piak
thuphate hangin a lungdamna a pulaak hi zaw hi. Israel minam hong khankhiatma-in sawmah khat piakna om khin ahihna i
mu thei hi.
Pian 28:11 sim in. Nong piaksa khempeuh panin sawmah khat a pia hi. (Pian. 28:22 ). Jacob pulaak thute
panin bang thute nuntakpih ding i hiam?
TUESDAY
May 24
ZUAU
PUAKPA IN KHEM THUAK
Pian. 29:1-30 sim in Koi bangin le bang
hangin Pasian in Laban mi khemna phal hi ding hiam? Jacob in bang thu manpha ngah hi ding
hiam?
Jacob in a khualzinna-ah a muh masak pen in suangtum khat hi. Bethel muna a lukham suangtum phawkkik-khangel ding
hi. Tua suangtum in Pasian ompihna
limcing hi. (Pian. 28:18, 19). Tua
suangtum mah tawh a tawpna-ah Jacob in
Rachel tawh kimuh theihna a ngahna hong suak hi. Jacob in Rachel tuucingte hong pai-in a tuute tuipia dingin nasemte kiangah Tuikhuk kisitna suangpek hemkhia dingin a sawl hi. Amaute in Jacob sawlna nial uh ahih manin Jacob
mahmah in tua
suangpek a lakkhiatsak hi (Pian.29:11). Rachel in a innah ciahkikin a thupiang khempeuh a pulaak hi. Jacob
le Rachel kimuhkhop masakna in thu hoih hi.
“Jacob in Rachel it hi.” (Pian. 29:18), Tua ahih manin Rachel a ngah nadingin Laban in kum sagih nasemlai dingin a
sawl ciangin Jacob in hamsa sa lo hi. Tua kum sagih sung pen “ Ni
tawmno khat bekin a ngaihsun hi.
(Pian.29:20).
Ahi zongin kum sagih a cin ciangin kiteen ni
nitakin Jacob in khem thuak hi. A gei-ah
Rachel u nu hong lum mawk hi. Hih
thu hangin Jacob a heh suak mahmah hi. Laban in tua bang
danin a piang dingmahin a geelkholh a hi hi. Jacob in “khemna” cih kammal bul zangkik hi (Pian.29:25) Tua kammal mah Jacob in a pa le a sanggampa tungah a lungsim puak a kipulaakna-ah kizang hi.
(Pian. 27:35).
Hih thu-ah “lex talionis” (thuhkikna thukham ) mittang khat
ading mittang khat, ha tang khat ading ha tang khat cih thukham
hong dawkkik hi, cih thei hi. (Pai.21:24;
Pian. 9:6 tawh enkak in), a khial mi khat in a khialh mipa mi nu tungah mawh puak nei hi. Jacob
in zong zuau a phuakna hangin amah
mah in zong khemthuak hi.
Tu-in Jacob in khemthuak ahihlam kiphawk a, khemthuak mite omzia
a thei hi. Pasian in zuau phuak Jacob a
thuhilhna-ah Laban tungtawnin thu a
hilh hi; tu-in Jacob in khemthuak mi phut khak amahmah in a phu kha ta hi (Pian. 27:12) Tua hangin Jacob in Laban
tungah “bang hangin hong khem na hi hiam? ci-in thu dong hi. (Pian. 29:25),
khemna pen man lo ahihlam amahmah in
a theita hi.
Jacob in khem thuak hi mah taleh
amah mah in mi khempa khat ahi hi. A man lo pi thu khat na thuakna-ah koi bangin Pasian
muang veve ding na hiam? A
phadiakin thuman lo mi in hamphatna ngahin a man mi in gim a thuak ciangin koi bangin thumanna pom veve ding na hi hiam?
WEDNESDAY May 25
INNKUAN PANIN THUPHA
Jacob in galtai-in a om hun kum sagih sung pen lungkhamna tawh kidim hi. Ahi zongin hih kum sagih sung mahin Jacob in thupha
tampi, gah tampi a gah veve hi. Tapa sawm le
nih a nei hi. Upna pate hong piankhiatna hong suak thei hi. Pian. 25 sunga
thute in Jacob tangthu bulphuhin a kipatna-ah
Topa in Leah le Rachel naubu
honsak hi, cih thu tawh thupatna le thukhupna ah zong kimu thei hi. (Pian.
29:31) le Rachel (Pian.30:22). Tua thu a pulaakna-ah nausuahna thu zong kihel
hamtang hi. Hih nausuahnate in Pasian kamciam a tangtunna amuhna hong
suak hi.
Pian. 29:31-30:22 sim in. Tuni tuhunah koi bangin tua thute i nuntakpih
ding hiam?
Pasian in Leah naubu honsakin tapa Reuben a nei
hi. Hih min a khiatna in “ra’ah”
kammal kihelin akhiatna in “mu” cihna hi. Leah in Jacob itna ngah lo ahihna Pasian in a mu hi. (Pian. 29:31), a
gim a thuaknate hangin Pasian in tapa khat a guan hi. Tua banah Leah in tapa
dang khat zong nei-in a min Simeon a
phuak hi; a khiatna in “Shama” cihna hi-in “za” cihna hi.
Ama thuak gimna lungzinnate Pasian in za hi, ciha pulaak hi. Tua bang mahin Pasian in Hagar thuumna tau-nate a za hi.
(Pian. 29:33).
Leah tapa “Simeon” in a min zui-in Hagar tapa “Ishmael,” tawh
nungta khawm uh hi. Ishmael a khiatna in “Pasian in hong za ding
hi” cihna hi (Pian. 16:11). Leah in a
ta tumpen Judah ci-in minphuak a, a khiatna in “Pasian min phat” cihna hi. Leah in a thuak gimnate le angah thuphate a pulaak nawn kei hi. Amah in Pasian bekmah mitsuanin
nei ahih manin Pasian min phat ding le Ama hehpihna sungah nuntak ding a
ngaihsunta hi. Leah in ta nei nawn lo-in aom
ciangin Pasian in Rachel phawkin a naubu
a honsak hi (Pian. 30:22). Itna ngah Rachel in nau a neih nadingin kum sagih a
ngak hi. Jacob tawh a kiteen khit zawh kum 14 ciangin tapa
khat anei hi.(Pian. 29:18, 27
le Pian. 30:25 simkak in). Tu-in ta suakin
a min Joseph a phuak hi. A khiatna in Topa
in ka thuak gimna dahnate hong lakkhiatsakin,
a dang tapa khat hong pia hi. (Pian.30:23, 24).
Amaute nuntakna sungah khialhna
tawh kipelh lo uh hi mah taleh Pasian in amaute tungah nasemlai veve hi, cih kimu hi. Pasian in amaute siatna hoihlohnate a awlmawh lo hi lo hi. Abraham suan le khak
in Pasian deihna akilangsak ding uh
hi.
Mihing in gina lo hi mah taleh Pasian in
bangci bang lampi tawh vantung le leitungah Ama deihna kicingsak hiam?
THURSDAY May 26
JACOB CIAHKHIA
Hih thupiang in Jacob in a pa tungah zuau a
genna le khemna tawh a sanggampa gamh luah dingteng a suhsak hi. Jacob in a gamh luah ding pen Isaac mah hi, cih a thei hi. Jacob in a sungpa khem thuak ahihlam a thei hi. Jacob in lungduai takin thuakin a
thukkik kei hi. Thukkik nuam hileh thuk kik thei a, langpan nuam hi leh zong a langpan
thei hi. Ahi zongin
tua bangin a gamta kei hi. Laban nget bang a mang lel hi. Thuman lo tawh nasepna amah mah in zong a thuakkha
hi. Bang bang ahi zongin Rachel
ta masa Joseph a suah ciangin Jacob in Laban adingin a sepna kum sawm le li cing khin hi. (Pian. 30:26) Tua hi-in
Laban nusia-in Khapsa Leitang zuan
dingin a ngaihsun hi. Ahi zongin Jacob in a innkuanpihte adingin lunghimawhna lianpi anei hi (Pian. 30:30).
Pian. 30:25-32 sim in. Bang thupiang om
hiam? Jacob in koi bangin ngaihsun hiam? Laban in koi bangin dawngkik hiam?
Jacob
adingin hun saupi a mawk bei tawh kibang hi. Inn panin paikhia-in a zi ding zongin a om hi. Ama gam hi lo mun khatah hih bangin a om dingin ngaihsun kha ngei lo hi. Ahi zongin tua thupiangte hangin inn a ciah
thei nai kei hi. Ahi zongin tu-in inn ciahkik dingin a khensatta hi. Bang hangin Jacob in khemna a thuak ciangin Laban
nusia pah lo hi ding hiam? Jacob in nidang bang nawn lo-in kikhel khin
hi kha ding hi; upna tawh nuntakna
thei hi kha ding hi. Jacob in Pasian lamlahna ngak hi ding hi. Pasian in pai in ci-in a sawl ciangin a
paikhiat sawm hi thei hi.
Pasian in Jacob tungah Bethel a Pasian ka
hi, ci—in kilang hi. “A innkuanpihte tawh ciahkik dingin sawlna a ngah ciangin
Jacob zong kithawi
pahin a ciah hi(Pian.31:13). Abraham a kisapkhiat bang mahin, na innkuanpihte le na pianna leitang panin
paikhia in, ci-in sapna a ngah bangin Jacob in sapna a ngah hi. (Pian. 12:1).
A pai nadingin bang thu mu hiam? Tua thu in Laban lungsim puak
bang pulaak hiam? (Pian.31:1, 2). “Jacob in
hih mi huaihampa sawtpi pekin a nusiat ding hi. Ahi zongin Esau a kihtakna hangin a
paikhia ngam kei hi. Ahi zongin tu-in
Jacob in Laban khut nuai-a om suak ding pen lauhuai dinmun tung hi, cih thei
ahih manin Laban kiang panin paikhia dingin a khensat hi.” Ellen G. White,
Patriarchs and Prophets, 193. Tua hi-in Jacob in a innkuanpihte, a neihsa khempeuh tawh Laban kiang panin a paikhia
uh hi.
Hih in Pasian in a mite tawh thuciamna kipat thakna lianpi khat
hong suak hi.
FRIDAY May 27
Ngaihsutbeh Ding: Pasian in Jacob tel hi. amah in Pasian
santham ding kicinna nei ahi kei hi.
Ahi zongin Pasian hehpihna ngah ahih manin Pasian in Jacob tel hi zaw hi. Jacob in
Pasian hehpihna a ngah hangin om mawkmawk
lo hi. Hehpihna a ngah nadingin hanciam hi leh tua pen hehpihna hi nawn lo ding hi. Hehpihna hi keileh tua
pen mihing hanciamna hi ding hi ( Rom. 4:1-5), mihing hanciamna le LUngdamna thu in kituak lo hi. A nungciangin Jacob in Pasian
hehpihna a tel zaw semsem hi. Pasian
sungah muanna nei-in upna tawh a nungta hi. Topa tungah a nuntakna khempeuh a ki-ap hi. Jacob tuahkhak thute in Topa a um mi citakte adingin thu hilhna lianpi khat hi.
Midangte hanciamna tawh Pasian maipha
ngah kha dingin kilamen kei in.
“Jacob in zuaukhemna tawh gamh luah ding
hanciam hi. Ahi zongin tua bang hi lo ahih manin lungkiatna lianpi a thuak hi. Na
khempeuh supna bangin
a ngaihsun hi. Pasian tawh
akizopna, a inn tawh a kizopna le na khemppeuh in lungkiatna vivei a tun hi. Pasian in bang sem hiam? Pasian in Jacob cimawhin lamet bei-in om ahihna a mu hi.
Pasian in Jacob lungkiatna a mu hi. Jacob in neihsa tampi tawh hong ciah kik
ahihlam zong a thei hi. Tua bang nate tawh Pasian min phatna anei
hi. A mang sunga khalei,
Khrih limcing ahihna, amuh a kipan
Pasian tungah a ki-ap zaw semsem
hi. Amah in Pasian tawh a kizopna ah na khempeuh a suum ngam
hi. Vantung Pasian in zong amah
mu-in mawhna hangin kigamlatna khempeuh a hemkhia hi. Khrih in tua kigamlatna a hong naisak hi.
Eite in zong i ngakkawmin vantung i ngaklah
hi. Koi bangin vantung i tung thei ding hiam? Lampi ka mu kei hi. Jacob in hih
bangin a ngaihsun kha hi. Tua hi-in
Pasian in Jacob tungah kahlei khat amu sak hi. Tua kahlei in vantung le leitung hong kizomsak Khrih limcing
hi. Mi khat in tua kahlei tungah
kahtoh sawm a, kahlei bul in leitungah kinga-in a dawnin vantungah kinga hi.” Ellen G. White Comments,The
SDA Bible Commentary, vol. 1, p.
1095.
KIKUP DING DOTNATE
1.
Isaac, Rebekah, Jacob, Esau, Laban, Rachel, Leah, cih nunzia ngaihsun in. Zuau-na le khemna tawh kidim uh hi mah
taleh amaute in Lai Siangtho sungah kihel thei uh hi. Hih thu in mihingte
nunzia bang hong hilh hiam?
2. Jacob tangthu na sim ciangin gamtat zia le
tong sungah a khantohna le picinna
koi bangin na mu thei hiam?
3. Seventh-day Adventists thu-um mi khat i hihna
tawh kizui-in Esau bangin gamh luah vai-in bang lauhuai thute thuak thei i hiam? Koi
bangin Pasian itna tatsat lo-in nei-in ama hong piakte deihna nei thei
ding i hiam?