LESSON
5 APRIL 23-29
MINAM
KHEMPEUH LE BABEL
SABBATH NITAK
Tu kaal Sung Sim Ding: Pian. 9:18-11:9, Luke 10:1, Matt. 1:1-17,
Luke 1:26-33, Late 139:7-12, Pian. 1:28,Pian. 9:1.
KAMNGAH: “Tua hi-in Babel kici hi. Bang hang hiam cihleh tua lai-ah
TOPA in leitung buppi kampau a kitukalhsak hi. Tua lai panin Topa in amaute lei
maitang bupah thehthang hi (Pian. 11:9).
Tuicin khit ciangin Lai Siangtho in mimal thu panin minam
thu pulaak hi. Noah le a tate thum “Shem, Ham, le Japheth” cihte thu khit
ciangin Ham, Canaan pa thu kipulaak hi (Pian. 10:6, 15), Canaan thu a genna-ah
Khapsa Leitang thu tawh kipulaak hi (Pian.12:5), Abraham lamet thu ama
tungtawnin minam khempeuh in thupha ngah ding ahihna hong hilh hi (Pian.12:3).
Tua hi mah taleh Babel Tausang thu in hong helh
hi (Pian. 11:1-9). Mihingte ading Pasian geelsakna hong kisia kik hi.
Thupha a hi ding kimlai, minamte hong piankhiatna hong kipan hi; hih in
samsiatna nam khat hong suak hi. Minamte kipumkhatin Pasian dinmun luah ding a
hanciam uh hi. Pasian in amaute tungah
thukhen hi. Kampau kitheihlohna hangin thukhenna a thuak uh hi. Minam khempeuh
in leitung mun khempeuhah kithehthang uh hi (Pian. 11:8); tua hi-in Pasian
ngimna leitung mun khempeuh kizelin om uh hi (Pian. 9:1).
A tawpna-ah mihing siatna khempeuh tawh kidim hi taleh
Pasian in siatna lak panin thu hoih a piangsak hi. Hih in a thutawpna kammal
hi. Ham in a pa buk sung panin samsiat hi (Pian. 9:21, 22) tua samsiatna Babel
Tausangah kampau kitukalhsak hi (Pian. 11:9) minamte adingin thupha -ah a
khelsak hi.
SUNDAY April 24
HAM SAMSIATNA
Pian. 9:18-27. Hih a lamdang thu in bang gen hiam?
__________________________________________________________
Lenggah huan a Noah gamtatna in
Eden huana Adam tatzia hong phawksak hi. Hih tangthu nihte in kibatna nei hi: singgah nekna hangin
guaktangin om hi. Tua ciangin guaktangin a omna sel a, samsiatna le thupha a
pia hi. Noah in Adam suan le khak sung pan hong khangkhia hi mah taleh tua kizopna kitat
hi. Lenggah bilhna pen Pasian piansakna ngimna sungah kihel lo hi. Noah in
lenggahtui kham ahih manin a guaktangin a omlam zong kiphawk kha lo hi. Tua
bangin a omna thu Ham in amuh ciangin
Eve guaktangin a omna thu a phawk hi. Eve in a kikham singgah a nekna
hangin guaktangin a om hi (Pian. 3:6). Hih a kibang thute in a pa guaktangin om
a muhna sangin thuk zaw hi. A pa
guaktanga a om sel lo-in gen kawikawi-in, apa buai-na vensak ding ngaihsun lo
hi. Ahi zongin a sanggampa in a pa guaktang om selsak hi. Ham in ahihleh a pa
guak nusia bek tham lo-in a pa ginatlohnateng a pholak kawikawi hi. Hih thu-ah
nulepa zahtakna tawh kisai thu hong lut hi. Nulpa a zahtak lo mi in, a beisa
thu in mailam hun huzaapin sukha hi (Pai. 20:12; le Eph. 6:2). Tua Samsiatna in
Ham le a suan le khakte tungah huzaap lianpi nei hi. Hih thu siksanin minam
khat le minam khat kinenniamna in Lai Siangtho thuthuk theihkhialhna taktak ahi
hi. Hih thu in Canaan suan le khakte tungah kigen bek hi-in Ham tate thuak
samsiatna ahi hi. Lai Siangtho gelhte in Canaan mite kihhuai-na phawkin a hong
gelh uh ahi hi. (Pian.19:5-7, 31-35).
Tua banah tua samsiatna sungah thupha zong kihel veve hi.
Canaan min in sepna lak kammal “kana” panin hong pai hi-in, a khiatna in
“zawhna” “ukna nei cihna hi. Pasian mite in Shem suan le khak tungtawnin Canaan
mite tungah ukna nei ding uh hi. Amaute in Khapsa Leitang a luah ding uh hi.
Tua in Messiah hong pai nading lampi a sial khol ahi ding hi. Amah in Shem
giahbuk khan ding a, Japheth gamgi a kek ding hi ( Pian.9:27). Hih genkholhna
in minamte tunga Pasian thuciam a pulaak hi. Hih thuciam sungah Pasian in minam
khempeuh a huam ding hi(Dan. 9:27, Isa. 66:18-20, Rom. 11:25). Ham tunga
samsiatna in Ham le Canaan suan le khakte a kipan minamte ngah ding thupha a
suak hi. Amaute in Topa piak hotkhiatna
a sang ding uh hi.
Tuicin panin a suakta Noah in zukhamin a om hi. Hih in
mihing in thaneem ihihna le Banghangin Pasian hehpihna kisamin Pasian hong itna
pulaak hi lo hiam?
MONDAY April
25
PIANCIL SUNGA KHANGGUI
Noah khanggui tawh kisai-in Tuicin ma le Tuicin khit mite
kizopna hong musak hi. Pian. 9: 28, 29 in Adam khanggui tawh kizopna hong hilh
hi (Pian. 5:32). Bang hang hiam cihleh
Adam sih in Lamech khanggui tawh
kizopna nei hi (Pian. 5:32). Bang hang hiam cihleh Adam sihin Lamech, Noah pa
in kum 56 cingkhin hi. Tua hi-in Noah in Adam thu za ngelngel ding hi. Adam in
a tu a ta tungah ama thu pulaak ding hi.
Pian. 10 sim in. Lai SIangtho sunga Khangguite in bang
ngimna nei hiam? (Luke 3:23-38.
__________________________________________________________
__________________________________________________________
Lai Siangtho khangguite in thu thum pulaak hi. Amasa-in
Lai Siangtho thupiangte hong hilh uh hi. Tua thute in mihing nunzia le amau kum phazah hong hilh uh hi. NIhna-ah
khangguite in tanglai mite panin Lai Siangtho gelhte hun kizopna hong hilh hi;
amau hun le tuhunin zong kizopna nei ahihlam hong hilh hi; abeisa-a thupiangte le tuhun in kizopna nei hi, cih
hong hilh uh hi. Thumna-ah mawhna hangin samsiatna hangin supnate le khangguite
tungah a huzaap hong hilh hi.
“Hamite,” minam le “Semite,” minam le “Japhethite” min
amalte kizopna ngaihsun in. A kizopna uh
kitel lo hi. Hih minamte in Jacob innkuan mi 70 te a pulaak khol uh hi (Pian.
46:27) tua banah sehnel gam sunga upa sawm sagihte zong (Pai. 24:9) a pulaak
khol uh hi. Hih upa sawm sagih le minam 70te kizopna in Israelte in minamte
tungah hotkhiatna nasep a neihna uh hong phawksak hi. “Sangpenpa in minamte
luah ding a gamh uh akhenkham hi.Amah in Adam suan le khakte a kikhensak hi.
Israel minamte tawh kizui-in gamgi a bawlsak hi (Thkna. 32:8).Tua tawh kizui-in
Jesuh in nungzui sawm sagihte a sawlkhia hi (Luke 10:1).
Hih thute in Adam le Abraham kizopna bang thu hong hilh uh
hiam? Amaute in hotkhiatna tangthu-ah mi dawk masate hi. Adam suan le khak panin a hong khangkhia mite
ahi uh hi. Hih thu in Abraham, Isaac le Jacob cihte in tua thu piangte mu kha uh hi, cih hong hilh
hi.
Matthew 1:1-17 sim in. Tua mite nunzia bang hong hilh
hiam? Bang hangin i thu upna-ah hih mite
in a nungta takpi ahihna uh thupi hiam?
TUESDAY April 26
PAU-NAM KHAT
Pian.11:1-4 sim in. Bang hangin hih mite in leitung mi
khempeuh kipumkhat ding thupi ngaihsut uh hi ding hiam?
_______________________________________________
“Leitung buppi” cih kammal in mi
tawmno khat bek, Tuicin khit a a nungta mite a pulaak kammal hi. Amaute
kikaihkhopna a hang in amaute in vantung a banto ding tausang mahmah khat lam
ding a ngaihsun uh hi (Pian. 11:4). Amau
ngimna taktak in Piangsakpa Pasian dinmun valuahto ding cih ngimna a nei uh hi.
Amaute ngimna le Pasian in AMa ngimna bangin a sepna-ah piancilna thu -ah ““Amaute
in gen uh hi” cih thu le Pian.3, 4 le Pian. 1:6, 9, 14, “eite in bawl ni”
(Pian. 11:3, 4; le Pian.1:26 enkak in). AMaute ngimna in hih bangin kipulaak
hi: “A tawntungin i min a kip nadingin bawl hi” (Pian. 11:4,) hih in Pasian bek
in a pulaak ding ahi hi. (Isa. 63:12, 14).
A tomin pulaak leng, Babel a lamte in Piangsak Pa Pasian
dinmun luah ding ngimna anei uh hi. Tua
bang ngimna koi pan hong pai hiam, cih i thei hi (Isa. 14:14.) Tuicin thupiang
in amaute sungah mang mai lo ding hi. Tuicin tung kik khaleh suahtak nadingin
tua bangin tausang mahmah a lam uh ahi hi. Pasian in Tuicin ka tungsak nawn kei
ding hi, cih a kamciam amaute in um lo uh hi. Babylonte tangthu in zong Tuicin
thu pulaak hi. Lai Siangtho pulaak Tuicin tawh kibang lo hi. Babylon khuapi
Babel hanciam takin a lam uh hi. Vantung a banto ding tua tausangin Pasian
langpanna le Babylon lungsim puak ahi hi.
Hih thu hangin Danial Bu sungah Babel Tausangin a thu
mungpi khatin kihel hi. Shinar a kipulaakna-ah Babel Tausang thu zong hong
dawkkik hi (Pian. 11:2) Hih mun ah Nebuchaddnezzar in Jerusalem biakinnpi panin
a lak van le nate koihna-in a nei hi(Dan. 1:2). Daniel Bu sungah mun tampi-ah
Nebuchaddnezar bawl kham milimpi zong kikoih hi; hih khua in Babylon kumpite
omna khua khat hi ding in kingaihsun hi. A tawpna-ah Daniel in leitung minamte
hong kikhawm uh a, siangtho Pasian langdo dingin hong pai uh hi, ci hi (Dan.
2:43, Dan. 11:43-45; le Mang. 16:15, 16), Babel Tausang kizawh loh bangmah in
Pasian a langpan zo kei uh hi.
French laigelh mi minthang khat in mihing hanciamna lian
penpen in Pasian suah ding ngimna, Pasian dinmunah va om ding ngimna hi. ci hi.
Eden huan a Eve a kipan eite khempeuh in tua bang ngimna tawh a nungta mite ihi
hi. Hih ngimna in bangzahin lauhuai hiam? (Pian. 3:5)
WEDNESDAY April 27
“EITE PAISUK NI”
Pian. 11:5-7 le Late 139:7-12 sim in. Bang hangin Pasian
in leitungah hong pai kul hiam? Bang thu in Amah tawsawn hi ding hiam?
___________________________________________________________
Mihingte in vankahto ding
hanciam uh a, Pasian in vantung panin leitungah hong kum suak hi. Pasian a hong
kumsukna in Ama vangliatna pulaak hi; Amah in na khempeuh tungah ukna nei
ahihlam hong hilh hi. Mihing in Pasian munah vatun toh ding hanciamna in a
mawkna taktak hi. Cikmah hunin mihingin Pasian kiang tung thei ngei lo ding
ahih manin Pasian in leitungah hong kumsuk ahi hi. Tua simloh mihingte a hong
hotkhiat nading lampi om lo hi. Babel Tausangin Pasian pulaak thu tawh tehkak
lehangin nuihzak huai mahmah thu hi.
“Khuapi le tausang en in” (Pian.11:5). Pasian in leitung mite a hong muh
nadingin leitungah
hong kumsuk kisam lo hi; Ahi zongin Amah in leitungah hong kumsuk hi. (Late
139:7-12; le Late 2:4 enkak in. Hih thu
in Pasian in mihingte lakah a hong nuntakna pulaak hi.
Luke 1:26-33 sim in. Leitungah TOpa hong pai-na thu bang
pulaak hiam?
Pasian a hong pai-na in upna tawh dikna i ngahna le Ama
hehpihna nasepzia a bulpi bel hi. Pasian adingin i sep hangin Pasian in
leitungah a hong pai veve ding hi.Pasian adingin i sepnate hangin hotkhiatna
hong pai hi lo hi; ahi zongin Pasian
hong kumsukin eite a hong honkhia hi zaw hi. Piancil BU sungah Pasian hong
kumsukna nih vei bang kipulaak hi. Amah
in leitunga thupiangte mihingte nunziate hong lunghimawh mahmah hi, cih hong
hilh hi. Lai Siangtho hong hilh bangin Topa in amaute kipumkhatna khenkhamin
amau mawhna sungah suakta takin nungtasakin mihing in siatna nam khat khit nam
khat a behlap toto hi. Tua hangin Topa in amaute kampau a kitukalhsak hi;
amaute kipumkhatna in kisia hi.
“Babel Tausang lamte in maizumna le guallelhna a thuak uh
hi. Amaute kiphatsakna ciapteh nadingin a lam uh tua tausang in hai-na hong
suak hi. Ahih hangin mihingte in kiphatsakna le hai-na a nusia nuam kei uh hi;
mihing in ama hihna tungah kinga-in Pasian thukham a nial uh hi. Tua bangmahin
Satan in zong vantungah a gamtang hi. Pasian langpanin amah le amah kiliansak
hi. Hih bang mahin Cain in zong biakpiakna a pia hi.” Ellen G. White,
Patriarchs and Prophets, p. 123.
Koi bangin Babel Tausang in mihing gitnatlohna hong lak
hiam? A tawpna-ah lelhna mah tunpih hi lo hiam? Babel Tausang thu panin
nuntakpih ding bang thu na mu hiam?
THURSDAY April
28
PEMTATE KIHOTKHIATNA
Pian.11:8, 9 le Pian.9:1 sim inla Pian. 1:28 tawh enkak
in. Bang hangin Pasian in a kithehthang mite honkhia hi ding hiam?
__________________________________________________________
Pasian geelna-ah mihingte in thupha ngahin leitung kizel
dingin ngimna nei hi (Pian.. 9:1 le Pian. 1:28 enkak in). Pasian geelna
langpanin Babel Tausang lam uh a, kithehthang ding sangin mun khatah lom om
ding a ngaihsun zaw uh hi. Tua bangin Tausang a lam uh ciangin amaute in mun
khatah kipumkhat ding uh a, Pasian geelna tangtungsak lo ding uh hi. (Pian.
11:4). Amaute in kithehthang ding a nial uh hi. Kikkhen sangin mun khatah teeng
khawm le-uh thahat zaw dingin a ngaihsun uh hi.
Lam khat panin hih pen a man mah hi.
Ahi zongin amaute in thu hoih hi lo-in siatna bawl dingin
a kipum khat uh hi. Amaute’n amin uh a kip tawntung nading ngimna a nei uh hi.
Amaute thu theihlohna le kiphatsakna a kilangsak uh hi.
Mihing in Pasian a langpan ciangin amau min than dingin
bekin a nungta uh hi. HIh in mihing adingin thu hoih hi thei lo hi. Tua hi-in
Pasian in amaute tungah thukhen a, leitung mun tuamtuamah a thehthang hi
(Pian.11:9), amau ngaihsut het loh thu a thuak kha uh hi. Babel cih min akhiatna in “ Pasian kongkhak” cihna hi. Hih
min in “balal” cih kizopna nei hi. A khiatna in “ kitel lo” ‘Buai” cihna hi.
(Pian. 11:9). Pasian kongkhak tungtawnin Pasian kiang a tun sawm uh hi. Bang
hang hiam cihleh amau le amau in Pasian a
kingaihsun uh hi mah taleh buai-
na sung tung uh a, a ngimna uh a
tangtung zo kei uh hi.
“Babel mite in kumpi khat kipan dingin a hanciam uh hi;
Pasian ukna panin tuam din dingin a ngaihsun uh hi. Ahi zongin amaute lakah
Pasian a kihta mi tawmno khat aom hi. Amaute in Pasian um lo mite khemna a
thuak uh hi. Hih mi tawmnote hangin Topa
in amaute tungah a thukhenna zekaisakin amau kikhel ding ngakin a om hi. Amau
nunzia in a kidomkang dingin lametna nei a, a nasepna uh nusia dingin a ngak
hi. Ahi zongin amaute in kipumkhatin
vantung banto dingin tausang lamin a manlah mahmah uh hi. Kisiatcipna a
thuakma-un kikhel thei uh hi napi-in,
Pasian langpanna lian khin lua ahih manin amau min ngah nading bek ngaihsunin Pasian
ukna le Pasian pahtawi ding a mangngilh uh hi.” Ellen G. White, Patriarchs and
Prophets, p. 123.
Bang hangin ei adingin min ngah nasepna kidop huai mahmah
hiam?
FRIDAY April 29
Ngaihsutbeh Ding: Read Ellen G. White, “The Tower of Babel,”
pp. 117-124, in Patriarchs and Prophets sung sim in.
“Amaute in khuapi khat lam ding a kikhensat uh hi. Tua khuapi
sungah tausang mahmah khat lam ding angaihsun uh hi. Hih ngimna in mun tuamtuam
ah kithehthang ding adal hi. Pasian in
mihingte kithehthangin, leitung mun khempeuh kizel dingin a sawl hi. Ahi zongin hih tau sang lamte in mun khatah teengkhawmin kumpi khat kipan ding
a ngaihsun uh hi. Tua hileh hih khuapi in leitung mun khempeuh a uk ding hi,
ci-in a ngaihsun uh hi.Tua bang hi leh mihingte in amaute zahtakna le
pahtawi-na hong paipih ding uh a, amau minthanna kizel ding hi, ci uh hi. HIh a
lian mahmah tausangin vantung banto-in a minthanna uh khang tawntungin akip dingin a lamen uh hi.
“Shinar zangkuama
teng mite in Pasian thuciam, leitungah Tuicin tungkik nawn lo ding hi, cih thu a um kei uh hi. Mi
tampi in Pasian om kei a ci uh hi. Pasian nasepna le Ama vangliatna tawh
piansak nate in a kip thei lai ahi hi.
Mi kimkhat in Pasian a um uh hi; tua Pasian in cihmah hunin leitung susia ngei
lo hi; mailam hunah zong nusia ngei lo ding hi, ci uh hi. Amaute lungsim in
Cain lungsim puak tawh kibang hi.
Tausang khat lam dingin ngimna a nei hi; Tuicin tungkik
khaleh amau bit nadingin a ngaihsun uh hi. Tuicin in a bat zawh loh ding
tausang khat lamna tungtawnin lauhuaina tawh kipelh theih nading a hanciam
uh hi. Tua bangin amau le amau kimuang
takin a om uh hi. Meilomte khengin tausang khat in tuicin lauhuai-na panin
bitna pia thei dingin a lamen uh hi. Tua bangin a hanciamna khempeuh uh in
mihing kiphatsakna le kiliatsakna bek a pulaak hi. Tua bang lungsim puakin
Pasian tawh kigamlatna hi-in milim biakna sung a tunpi hi. Ellen G. White,
Patriarchs and Prophets, pp. 118, 119.
KIKUP DING DOTNATE
1. Tuhunin zong mi tampi in min ngah nading
hanciamna hangin buai-na le lauhuaina bang thute tuak kha zel hiam?
2. Koi bangin Babel Tausang lauhuai-na pelh thei ding I hiam? I nuntakna sungah a
simthamin bangci bang Tausang i lamlam
kha hiam?