LESSON 4 January 15–21
JESUH, A CITAK I SANGGAMPA
Sabbath Nitak
Tu kaal sungsim ding:Siam, 25:25–27; Heb. 2:14–10 16; Heb. 11:24–26; 1
Cor. 15:50; Heb. 5:8, 9; Heb.1 12:1–4.
KAMNGAH: Tate in si le sa nei ahih nungsang Amah in zong
a sihna tungtawn a, sihna vangliatna a nei Dawimangpa, a suksiat theih nading
ahi hi.’ (Hebrews 2:14).
Hebrews
1 in Jesuh in Pasian Tapa ahihna pulaak hi. Amah in vantungmite tungah ukna nei
hi-in, Ama vangtang le Ama liim a kilangsak hi (Heb. 1:3, NKJV). Hebrews 2
sungah Jesuh in Mihing Tapa, vantungmite sangin a kiniamsak zawkna leh mihingin
a hong nuntakna pulaak hi. Amah in sihna hong thuak dongin thaneemna khempeuh
tawh a hong kidim hi (Heb. 2:7). Hebrews 1, ah Pasian in Jesuh a pulaakna-ah:
“Nang in ka Ta na hi hi,” ci hi (Heb. 1:5). Hebrews 2 in Jesuh a mihing hihna
leh Ama sanggamte pulaak hi (Heb. 2:12). Hebrews 1 sungah Pa in Tapa ukna in
tawntung ukna hi, ci-in pulaak hi (Heb. 1:8–12).
Hebrews
2 in ahih leh Tapa in Pa tungah a citakna thu pulaak hi.(Heb, 2:13a). Hebrews 1
sungah Jesuh in Topa leh Piangsakpa, Kembitpa, Ukna neipa ahihna pulaak hi.
Hebrews 2 in Jesuh in mihing siampi lian pa, hehpihna leh thutakna nei hi,
ci-in pulaak hi.
A tomin
pulaak leng, Jesuh in a citak leh hehpihna nei sanggampa hi ci-in tawntung Tapa
ahihna in pulaak hi, Amah in Piangsak Pasian hi (Heb. 1:1–4).
SUNDAY January 16
Sanggampa in Honpa bangin
Siam.
25:25–27, 47–49 sim in. Zawnna hangin a neihna a taan khat kua in tuate tankik
thei ding hi.
_____________________________________________________________
______________________________________________________________
Moses thukham-ah mi khat zawnglua ahih manin a
nuntak paisuak theih nadingin a neihsate banah amah mah kizuak thei hi, ci-in
phalna pia hi. Ahi zongin Jubilee kum ciangin vannei mi tungah piakik ding uh
hi. Tua Jubilee kum in amaute adingin “Sabbath kum” zong kici-in leiba khempeuh
maisak uh a, silate in zong suahtakna ngah uh hi. Jubilee kum tun ding kum 50
bang ngak uh hi. Tua thu hangin Moses thukham in sanggam lak panin khat in
leiba a neih leh a kinaipih pen in leiba lohsak ding hi. Van ahih leh zong
tankik thei ding hi, ci hi. Tua hi-in sanggam khat in a sanggam dang khat
tankhia thei hi.
Khat in
mi a thah khak leh mi thatpa ading tavuan nei dingin a sanggamnai penpa hi ding
hi. Sanggam nai pen pa in galte tungah phu-laksak ding hi(Gam. 35:9–15).
Hebrews 2:14–16 sim in. Koi bangin Jesuh leh
eima thu pulaak hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Dawi
sila suahna panin hong tankhia ding Jesuh eite Honpa hi. Adam in mawhna sung a
tun ciangin mi khempeuh in Satan ukna sung i tung hi. Tua thu hangin eite in
mawhna vangliatna i nial zo kei hi.(Rom. 7:14–24). Tua sangin a siahuai zaw in
thukham palsatna thaman sihna hong tung hi; mawhna thaman in eite lawh zawh
ding hi lo hi. (Rom. 6:23). Tua hangin eite in lamet bei-in i om hi. A citak i
sanggampa Jesuh in mihing hihna hong la-in si le sa tawh hong nungta hi. Amah
in i kinaipih sanggampa hong suakin eite hong tankhia hi. Amah in eite
sanggamte ci-in hong sap ding a maizum kei hi (Heb. 2:11).
A kilangdo thu in amah in i mihing hihna hong
la-in eite hong honkhia hi. Jesuh in Pasian hihna hong lak hi. Thukhun Lui
sungah, Israelte a tankhia takkak in, amaute tawh kinai pen sanggampa in Yahweh
hi (Late 19:14, Isa. 41:14, Isa. 43:14, Isa. 44:22, Jer. 31:11, Hos. 13:14).
Koi bangin Khrih in nang tawh hong kinai hiam?
Tua bangin na nuntakna in nangma upna-ah bangzahin thupi hiam?
MONDAY January 17
Eite Sanggam ci-in hong sap ding Maizum lo
Hebrews
genna-ah Jesuh in eite Sanggam ci-in hong sap ding maizum lo hi, ci hi. (Heb.
2:11). Jesuh in Pasian tawh pumkhat hinapi-in ama innnkuanpih dingin eite hong
pom hi. Hih bangin amah tawh kinaitakin kizopna-ah Hebrews pawlpi in bawlsiatna
a thuak uh ciangin maizum uh hi. (Heb. 10:33).
Hebrews
11:24–26 sim in. Bangci bangin Moses khensatna in etteh dingin Jesuh in bang
sem hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Moses in
Pharaoh tanu tapa cih ding a khiatna na ngaihsun ngei hiam? Ama hunlai-in Moses
in vanglian mahmah khat hi. Amah in gam sungah theihna a sang pen nei-in galkap
siamna lianpi tawh a kidim hi. amah in a lamdang mahmah nunzia nei hi. Stephen
in Moses thu hih bangin gen hi: ‘nasepna leh thugenna-ah a vanglian mahmah hi.”
(Sawl. 7:22). Ellen G. White in a genna-ah Egypt galkapte maipha ngahin Pharoah
in ama tapa- kumpi tokhom luah dingin akhensat hi.( Tuanpupate leh kamsangte
245). Tua bang hamphatna lianpi nei hi mah taleh Moses in tuate a nusia hi.
Amah in Israel khat bangin hong nungta hi; pilna le vangliatna nei lo sila
khatin nungta hi.
Matthew
10:32, 33; 2 Timothy 1:8, 12; and Hebrews 13:12–15 sim in. Eite tung panin
Pasian in bang hong ngen hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Hih in
Hebrews pawlpi buai-nate pulaak hi. Bawlsiatna leh nawlkhinna thuakin mi tampi
in Jesuh nungzui ahihna uh maizumpih uh hi. Amaute gamtatnate in Jesuh pahtawi
sangsikin mindai-na a suaksak uh hi (Heb. 6:6). Tua hi-in Paul in thu-um mite
in tatsat lo-in upna lenkip ding leh upna sungah zungkha dingin hanthawn
hi.(Heb. 4:14, Heb. 10:23).
Jesuh in
eite Pasian leh sanggampa ahihna i theih ding Pasian in hong deih hi. Eite
Honpa ahihna tawh kizui-in Jesuh in eima leiba hong lohsak hi. Tapa lim suun
dingin nuntak theih nadingin Jesuh in lampi hong lak khin hi. Tua hi-in
sanggamte lakah ta upa pen i suak thei ding hi (Rom. 8:29).
Eite in
Ama sanggam dingin Jesuh in hong koihna thu limtak ngaihsun in. Moses sepna
sangin Jesuh in bang sem zaw hiam? Tua in Pasian hong itna bang pulaak hiam?
TUESDAY January 18
Eimah bangin si le
sa tawh nungta
Hebrews pulaakna-ah
Jesuh in i mihing hihna bangin hong nungta hi. Tua hi-in
Amah in eite tangin nasemin ei adingin hong si
hi. (Heb. 2:9,7 14–16; Heb. 10:5–10).
Hih hotkhiatna thu bulpi pulaak hi. Tua in
tawntung nunna a dingin i lametna hi.
Matthew
16:17, Galatians 1:16, 1 Corinthians 15:50, and Ephesians 6:12 sim in. “ Si le
sa tawh a nungta eite kitangsapna bang pulaak hiam?
______________________________________________________________
___________________________________________________________
‘Si le sa” cih kammal in a khial thei mihing le
thaneemna (Eph. 6:12), theihtelna kitangsapna (Matt. 16:17, Gal. 1:16) leh
sihna nuai-ah nungta ihihna pulaak hi. (1 Cor. 15:50). Hebrews genna-ah Jesuh
in na khempeuhah eite sanggamin hong om hi. (Heb. 2:17). Hih in Jesuh in mihing
taktak ahihna kidawksak hi. Jesuh in mihing tawh kibang, mihing meel hong pua
hi cih bek hi lo hi; Amah mah in mihing hi takpi hi eite mah bangin mihing
taktak hi.
Hebrews
pulaakna-ah mawhna thu-ah Jesuh in eite tawh kibang lo hi. Amasa-in Jesuh in
mawhna bawl lo, sem lo hi (Heb. 4:15). Nihna-ah Jesuh mhing hihna in “siangtho,
dik, ninbaanna nei lo, mawhnei tawh kibang lo hi.” (Heb. 7:26). Eite in ihih
leh mawhna sungah nuam i sa hi. Mawhna sila ihihna-ah i nunna khempeuh hong
huzaapin i sungah mawhna in zungthukpi kha hi. Eite in mawhnei-in sihna nuai-ah
i nungta hi.(Rom. 7:14; Rom. 7:15– 20). Kiphatsakna leh mawhna bawlnopna i nei hi.
Na hoih khat i sep a sungah siatna kihel veve hi. I nuntakna khempeuh mawhna in
hong khuhcip hi. Ahi zongin Jesuh ahihleh, mawhna in lawngkha lo hi. Tua bangin
a nungta ihi hi.Jesuh in eite mah bangin mawhna tawh kidimin, mawhna nuai-ah
nungta hileh Amah in Honpa kisam suak ding hi. Ahi zongin tua bang hi lo-in
Amah mah in Honpa hi-in Pasian tungah a kipiakna hangin eite adingin honkhiatna
lampi hong bawlsak hi. (Heb. 7:26–28, Heb. 9:14).
Tua
ciangin Jesuh in sihna tawh Dawimangpa vangliatna a susiatsak hi. Mawh nei lo
Mi in mawhneite adingin hong kipia hi. Tua manin eite in mawhmai-na ngahin
Pasian tawh hong kilemkik sak hi.(Heb. 2:14–17). Jesuh in thuciam thak thupha
tawh i lungtang tungah thukham hong gelhsakin mawhna vangliatna susia-in dikna
tawh nuntak theihna tha a hong pia hi.
(Heb. 8:10). Tua hi-in Jesuh in galpa zo-in a
nungta Pasian na sem dingin a hong suakta-sak hi. (Heb. 9:14). Tua hi-in a
nunung pen thukhenna-ah Satan in tawntungin kisiatna a thuak ding hi. (Mang.
20:1–3, 10).
Jesuh
tungtawnin zawhna kamciam nei ihih manin bang hangin mi tampi in mawhna zo ding
hamsa sa uh hiam? Bangbang khialhna bawlbawlkha i hiam? A thupi-inah koi bangin
Khrih sungah sapna lian tawh kizui-in nungta ding i hiam?
WEDNESDAY January 19
Gimthuakna tawh
Kicinna Ngah
Hebrews 2:10, 17,
18leh Hebrews 5:8, 9 sim in. Jesuh nunna in gim
thuak mi khat adingin bang sem hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Sawltakpa
genna-ah Pasian in Jesuh gim thuakna tungtawnin kicinna a pia hi. Hih thu in
lamdang hi. Laigelhpa in Jesuh in Pasian vangliatna kilangsak hi; Pasian hihna
a tungah kikhen hi. (Heb. 1:3) Tua banah Amah in mawh nei lo hi, kawk baang
lo-in siangtho hi (Heb. 4:15, 18 Heb. 7:26–28, Heb. 9:14, Heb. 10:5–10).
Cihnopna-ah Jesuh in gamtat hoih lohna kicinlohna cihte a zo hi.
Ahi
zongin Hebrews genna-ah Jesuh in kicinna lampi a kalsuanna-ah gimna a thuak hi.
Tua hileh Amah a zuite zong kicinna a pia thei hi; Amah in i Honpa hi. Jesuh in
gimthuakna tawh eite adingin Hotkhiatna Mangpa a hong suak hi (Heb. 2:10) .
Jesuh in singlamteh tungah kithahna a hong thuak manin Pa thukham tawh eite
hong hon hi. Jesuh bek mah in a tuam vilvelin a kicing kipiakna ahong suak hi.
Pasian ahihna tawh Jesuh in eite tungah thukhen thei hi. Ahi zong eite ahong
hotkhiat nadingin sihna thuak ahih manin thukhenna tawh ahong kipelhsak hi.
Jesuh in gimthuakna tawh thumangin hong nungta hi. (Heb. 13 5:8). Sawlman
nadingin thunih kisam hi. Amasa-in sawlmanna in Ama hong sihna santham cingsak
hi. (Heb. 9:14, Heb.10:5– 10). Nihna-ah Ama gimthuakna in eite etteh
thamcingsak hi.(Heb. 5:9). Jesuh in sawlmang dingin nungta hi. Bang hang hiam
cihleh Amah in mihingin hong nungta hi. Pasian ahihna tawh Amah in kua sawlman
kul hiam? Tawntung Tapa, Pasian tawh pumkhat ahihna zui-in Amah in na khempeuh
a ukna tawh thumangin hong nungta hi. Tua hi-in Jesuh in thuman lo panin
thumannna-ah nungta hi lo-in, ukna leh zawhna panin kipiakna leh thumanna-ah
kalsuan in hong nungta hi. Pahtawi-na ngah Pasian Tapa in Mihing Tapa dingin
thumang hi.
Gimthuakna
in Jesuh pen hehpihna leh cihtakna tawh kidim Siampi Lianpa hi, cih pulaak hi.
(Heb. 2:17, 18). Gimna in Jesuh hehpihna nei zawsak hi lo hi. A langkhatah
Jesuh in hehpihna tawh kidim hi. Bang hanghiam cihleh Amah in eite hong
hotkhiat nadingin singlamteh tungah sihna ahong tel zaw hi. (Heb. 10:5–10 leh
Rom. 5:7, 8 enkak in). Ahi zongin gimthuakna in Jesuh in sanggam itna tawh hong
it takpi hi, cih hong lak hi.
Jesuh in
mawhnei lo-in gimthuak ahihleh ei mawhnei mite in gim a thuak mahmah hi zaw lo
hiam? Koi bangin gimna kantan zo thei ding i hiam?A lamdang lampite tawh ama
itna hong lak Topa tung pan lametna leh khamuanna ngah thei ding I hiam? Koi
bangin gimthuaknate kantan zo ding I hiam?
THURSDAY January 20
I Sanggampa Etteh Ding
Jesuh in
mihingin hong nungta-in eite lakah hong nuntakna a thu in Amah in eite etteh
ding hi. Eite etteh ding Pa in Pasian mai-ah dikna tawh a kidim ding hi.
Hebrews
12:1–4 sim in.Sawltak Paul gen bangin koi bangin Khristian nunna sungah kalsuan
thei i hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Heb. 12: 1-4 sungah upna thu-ah eite etteh ding
mite kigelh I mu hi. Jesuh in eite upna a hong kicingsakpa leh upna piangsakpa
hi. Greek laimal “archegos” (piangsakpa”)in “ mi masa cihna zong hi. Jesuh in
minam khempeuhte makaipa hi-in thu-um mite lutang zong hi. A taktakin Hebrews
6:20 in Jesuh pen eite mai-ah a tai-pa hi, cih hi. “Kicingsakpa” cih kammal in
Jesuh in Pasian sungah upna siangtho nei hi, cih pulaak hi. Jesuh in i
nuntakna-ah zawhna hong pia pa leh upna a hong kicingsakpa hi cih hong hilh hi.
Hebrews
2:13 simkik in “tua ciangin” cih kammal in Ama sungah muanna ka koih ding hi.
‘Hih tengh om ing, Pasian ta suah theihna a hong pia hi. Jesuh in Pasian sungah
muanna a koihna thu hong hilh hi. Hih thu in Isaiah 8:17, 18 tawh kizopna nei
hi.
Isaiah
in hih thu a genlai-iin Israel leh Syria gam sak lam panin lauhuai-na tuak hi.
(Isa. 18 7:1, 2). Ama upna eh Ahaza up lohna hong enkaksak hi.(2 Kings
16:5–18). Pasian in Ahaz tungah Amah muang dingin gen a, amah a hotkhiat nading
lim a gen hi.(Isa.7:1–11). Pasian in Ahaz kamciam pia khin hi. David tapa in
Ama tapa bangin Ahaz dal ding hi, cih kamciam a pia khin hi. Pasian in tua
kamciam tangtung takpi ding ahihna lim kipiatuah hi.Ahi zongin Ahaz in lim ngen
nuam lo hi. A nget tangin kamtai khat Tiglath-pileser, Assyria kumpipa kiangah
a paisak hi.”Keimah in na sila leh na tapa ka hi hi”(2 Kings 16:7). Bangzahnin
dahhuai hiam!Ahaz in Pasian tapa hih ding sangin Tiglath-pileser tapa a teel
zaw hi. Jesuh in Pasian sungah muanna koihin Ama kamciamte a muang hi. Amah in
a khenuai-ah a galte a koih ding hi. (Heb. 1:13; Heb. 10:12, 13).Pasian hih
bangin kamciam hong pia hi. Jesuh bangmahin eite in zong Amah I muan ding kisam
hi (Rom. 16:20).
Koi
bangin Pasian muang thei ding I hiam? Nisim nuntakna-ah Amah muanna i nei thei
hi. A thupi deihtelna na neih ding bang kisam hiam? Koi bangin Pasian na muanna
kilang thei hiam?
FRIDAY January 21
Ngaihsutbehlap Ding: Hebrews 2:13 sungah Pasian tungah Jesuh in a
sanggamte thu a pulaakna kihel hi.
“Pasian
in keimah hong piaksa tate tawh hiah ka om hi” (Heb. 2:13). Patrick Gray
genna-ah Jesuh in a sanggamte a kemcing pa hi. Roman ngei-na-ah tutela
impuberum in a pate uh a sih ciangin “ ta upate in a naute a picin masiah leh a
pa neihsa kemcing uh hi. Tua hi-in u te in naute a kemcing ding masuan nei
hi.Godly Fear: The Epistle to the Hebrews and Greco-Roman Critiques of
Superstition [Atlanta: Society of Biblical Literature, 2003), p. 126.
Hih
bang thu hangin Hebrew in Jesuh leh a sanggamte a tate thu hong gen hi. Jesuh
in i u leh eite hong lamlak, hong kemcing leh hong hu hong dal pa ahihna hong
hilh hi.
Khrihi
in leitungah hong pai-in mihingin hong nungta-in mihingte tangin hong ding hi.
Satan tawh kido-na-ah Pasian bawsa mihing in Pa leh Tapa tawh kizopna nei-in,
Pasian thupiak khempeuh a nuntakpih hi. Ellen G. White, Selected Messages, book
1, p. 253.
Ama
nunna in thu manpha tampi hong hil hi. Khrih in angsung zong lo nunna etteh
dingin hong nungta hi. Angsung zong lo sepna in Pasian kiang pan hong pai hi.
Pasian in Ama adingin nungta lo hi. Leitung a piansakna leh nate a kepcinna
tawh Amah in eite tungah na hong sem den hi. “ Amah in mi hoih mi gilote tungah
akibangin nisuak nitum, guahzu sak hi. Matt.5:45. Pasian in hih bang nasepna
Tapa tungah a pia hi. Jesuh in mi khempeuh lutang hihna kipia hi. Ama nuntakzia
in mi ading nasepna hong hilh hi. Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 649.
Kikup Ding Dotnate:
1.
Hebrews
hong genna-ah Jesuh in eite hong hotkhiat nadingin I sanggam hong suak hi.
Pasian in eite hong hot nadingin a nasep tawh enkak in. Tua hi-in banghangin
hih thu nial ding na hiam? Tua bangin a nial mite in lauhuaina thuak ding hi lo
hiam?
2.
Bang
hangin Jesuh in mihingte adingin mawhna tawh hong suah lohna in thupi
hiam?(Rom. 7:14)Moses thu ngaihsun in. Bang hangin Israelte bangin amah in sila
hi lo ahihna in thupi hiam? Koi bangin Moses nunzia in i ading Jesuh nasep hong
theitelsak hiam?
3.
I
nuntakna-ah gimthuaknate ngaihsun in. Khat veivei ciangin gimna panin na hoih
hong piangthei i mah taleh hi mah taleh bang hangin gimna pen hoih hi, ci-in
ngaihsun thei lo i hiam?