LESSON 3 January 8–14
TUA KAMCIAM TAPA
Sabbath Nitak
Tu kaal Sung sim ding: Isa. 2:2, 3; Heb. 1:1–4; Pai. 24:16, 17; Isa.
44:24; Heb. 1:10; Luke 1:31, 32; Heb. 1:5.
KAMNGAH: “Ahih hangin hih ni nunungte-ah vankhuanuai a bawlpa in na khempeuh a
luah dinga asehpa , ama Tapa zangin eite tungh thu hong gen zo hi.Tua Tapa in
Pasian ahihna taktak akilatkhiatna leh aminthannat tankhiatna hi-ama kamal
vangliatna tawh na khempeuh a lenkip hi. Mawhnate siansak nading a bawl khit
ciangin vantung Thupina taklamah atu hi.” (Hebrews 1:2, 3).
Adam le Eve in mawhna sung a tunkhit uh ciangin
Pasian in “ci” nei ding kamciam a pia pah hi. Tua “tapa” in a mangthangsa go
ngahkik ding hi, mihing a kipiansakna deihna a tangtun ding hi, ci hi.(Pian.
3:15). Hih tapa in Gulpi suksiat khempeuh bawlphakik ding leh tua nate
taangdingin nasem ding hi. Adam le Eve in tua kamciam a zak masakun amaute in
tua kamciam manlang takin tangtung dingin lamet uh hi. A ta masa hong suah ciangin
lungdam kipakin Honpa dingin a ngaihsun uh hi. Ahi zongin tua kamciam in
tangtung nai lo hi.”Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 31.
Tua kamciam in a nung ciangin Abraham in a
lenkip hi. Pasian in Abraham tungah kiciamna nei-a ‘ tapa khat na nei ding a,
tua Tapa tungtawnin leitung minam khempeuh in thupha angah ding uh hi, ci
hi.(Pian. 22:16–18, Gal. 3:16). Tua bang mahin Pasian in David tungah kamciam a
pia hi. Amah in tapa khat nei ding a, Pasian Tapa dingin Pasian in a nei ding
hi. Tua Tapa in dikna thu tawh leitung kumpite a uk ding hi. 2 Sam. 18 7:12–14,
Late 89:27– 29). Adam le Eve, Abraham le David in amau ta in Honpa hi-in Pasian
hi ding, cih pen ngaihsun kha ngei lo ding uh hi.
SUNDAY January 9
Hih Ni Nunung Nite
Tu hun nunungnite –ah Hebrews thupatna –ah Paul
in hun nunung sungah nungta ahihlam thei hi, cih pulaak hi. Lai Siangtho in
mailam hunah ahong tung ding thute a pulaak ciangin khiatna a tuamtuam nei thei
hi. Kamsangte in “ni nunungte” hun nunungte cih kammalte in ahong tung ding
hunte ahuamin a genna hi.(Thkna. 4:30, 31; Jer. 23:20). Kamsang Daniel in zong
“ hun bei ciangin” cih kammal zang a, a khiatna in leitung hun bei ding a
pulaak kammal hi. (Dan.8:17, Dan. 12:4).
Gam. 24:14–19 le Isa.2:2, 3 sim in. Hun nunung
sungah Pasian in a mite adingin bang sem dingin kamciam hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Thukhun Lui kamsangte in ni nunung ni ciangin
Kumpi khat khangkhiasak ding a, tua Kumpi in a mite galte a susia ding hi, ci
hi.(Gam. 24:14–19) Amah in Israelte a huai ding hi.( Isa. 2:2, 3). Paul
genna-ah hih kamciamte in Jesuh sungah tangtung hi, ci hi. Amah in Satan tungah
zawhna ngahin leitung minam khempeuh Ama kiang a tunpih hi. (Col. 2:15, John
12:32). Tua hi-in “Hun nunung ni” kipan khin hi. Bang hang hiam cihleh Jesuh in
Pasian kamciamte a tangtungsak khin hi. Upna thu-ah i pate in hong nusia khin
uh hi. Amaute in tua kamciamte “ galmuh” uh hi. Ahi zongin a tangtunna thei kha
lo uh hi.
Ahi zongin eite in tua kamciamte Jesuh sungah a
tangtunna i mu hi. Pasian kamciamte le Jesuh ngaihsun in. Pa in a tate sihna
panin thosakkik ding kamciam pia hi.(1 Thess. 4:15, 16). Hih a lamdang kamciam
a tangtun nadingin Jesuh mah in ma hong pan khin a, amah mah in sihna panin a
thokik hi (1 Cor. 15:20, Matt. 27:51–53). Pa in a thak piansakna hong kamciam
hi. (Isa. 65:17). Hih kamciam zong kipan khin hi. Nunna thak i sungah hong omna
tungtawnin hih kamciam a tangtung ding akipanpan ahi hi.(2 Cor. 5:17, Gal.
6:15). Amah in Tawntung Gam hong phut ding hi.(Dan. 2:44). Amah in Satan ukna
panin eite hong honkhia-in Jesuh in eite hong ukpa-in hong om a kipan Pasian
Gam a hong kipan hi. (Matt. 12:28–30,
4 Luke 10:18–20). Ahi zongin hih in a kipatna hi
pan hi. Pa in Tapa hong pai masakin a pat thu, nih vei a hong pai ciangin a
kicing ding hi.
Pasian kamciam a tangtung khinte ngaihsun in.
Hih in koi bangin a tangtung nai lo kamciamte tangtung takpi ding hi, cih
muanna hong guan thei hiam?
MONDAY January 10
Pasian in Tapa tungtawnin thu hong gen hi
Hebrews 1:1–4 sim in. A thubul in koi mun ah
kimu thei hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Hebrews 1:1–4 in Greek lai tawh kigelhna-ah hih
mun bek in Thukhun Thak sungah laigelhzia a hoih penpen hi, ci-in kiciamteh hi.
A thubul in Pa in eite tungah Tapa tungtawnin thu hong gen hi. Kum zalom khat
lai Jewte in Pasian kammal a zak loh sawt khin hi. A nunung pen Pasian hong
kilaakna in kamsang malachi, leh Ezraa, Nehemiahte nasepna tungtawnin a hong
gelhkhiat uh Pasian Kammal hi. Tua zong kum zalom li bang sawt khin hi. Tu-in a
hihleh Jesuh tungtawnin Pasian in amaute tungah thugenkik hi.Pasian in
kamsangte zangin a kilaakna sangin Jesuh tungtawnin a hon g kilaakna in lian
zaw-in kicing zaw hi. Amah mah in Pasian hi. Amah in leitung, vangtung a
piangsak pa hi-in amah in na khempeuh a uk hi.
Paul in
Jesuh Pasian ahihna muanlah ngei lo hi. Um hi ziau hi. Thukhun Lui in Pasian
kammal hi, ci-in Paul in a um hi. Nidangin thugen Pasian in tu-in zong thu hong
gengen hi. Thukhun Lui in Pasian deihna hong lak hi. Ahi zongin Tapa in
leitungah hong nuntak ciangin a theitel uh hi. Hebrews laigelh pa pulaakna-ah,
Pa hong kilaakna in Thuciam Lui sungah a thupi mahmah khat hi, ci-in ciamteh
hi. Jigsaw kimawlna-ah a dawnna zon bangin Thuciam Lui thu theih nadingin
Pasian hong kilaakna in hong huh thei hi. Jesuh in Thukhun Lui thu hong lak tel
hi.
Jesuh in eite Honpa leh eite tangin hong ding
hi. Amah in i mun hong luahin gulpi hongdosakin zawhna angah hi. Tua banin
Hebrews pulaak thu in Jesuh in i makai hi, thu-um mite mai-ah a mapai khol ahi
hi. (Heb. 2:10, Heb.3 6:20). Amah in eite adingin gal hong dosak hi. Pasian in
Jesuh ading a sep bangmahin Pa in eite adingin hong sepsak nuam hi. Amah in
tokhom ziatlamah pahtawina a ngah hi. Tokom tungah tu-in a om hi. Jesuh in tua
tokhomah eitawh hong tukhawm nuam hi. (Mang. 3:21). Pasian in eite adingin
Jesuh tungtawnin a sepnate in I nuntakna in tom vei sung bek hi-in tawntung
nuntak nading i hamphatna hi.
Jesuh in
Pasian hi napi leitungah mihingin hong nungta cihthu ngaihsun in. Bang hangin
hih thu in lametna hong nei thei sak hiam?
TUESDAY January 11
Amah in Pasian vangliatna hi
Hebrews 1:2–4 sim in. Hih in Jesuh thu bang
thuteng pulaak hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Hebrews
1: 2-4 “ Tua Topa in Pasian ahihna taktak akilatkhiatna le a minthanna
tankhiatna hi-a ama Kammal vangliatna tawh na khempeuh a lenkip hi.(Heb. 1:3).
Pai.24:16,
17; Late 4:6;36:9;17 89:15 sim in. Koi bangin Pasian vangliatna pulaak uh hiam?
___________________________________________________________
_________________________________________________________
Thukhun
Lui in Pasian vangliatna a pulaakna-ah A mite lakah Ama ompihna hi. (Pai. 16:7;
24:16, 17; Siam. 9:23; Gam. 14:10). Hih Ama ompihna in khuavak, a vangtang tawh
kilang hi.Jesuh in leitungah Pasian vangliatna kilangkhiasak dingin hong pai
hi, ci hi.(Heb. 1:3; John 1:6–9, 14–18; 2 Cor. 4:6). Gentehna-in Meel kikhelna
mual ah Jesuh in koi bangin kilang hiam? Amaute mai-ah Jesuh meel kikhel hi. A
maitangin nitang tawh kibang hi. Ama puante in khuavak bangin taang u hi.
(Matt. 17:13).
Khuavak
tungtawnin ni a kimuh theih mah bangin Jesuh tungtawnin Pa kithei thei hi. I
ngaihsutna-ah amaute in nih hi. Bang hang hiam cih leh khuavak leh nitang
bangin Pasian vanglian khuavak in Jesuh leh Pasian khen lo hi. Hebrews genna-ah
Jesuh in Pa pulaak hi .(Heb. 1:3).
Hih
gentehna deihna bulpi in a lim leh ahihna, Pa leh Tapa kibatlohna hi. Mi
khempeuh in Pasian meel pua-in ahi zongin Pasian ahihna pua lo hi. Tapa in
Pasian ahihna Pa tawh kikim hi. Jesuh in “ Kei hong mu mi in Pa zong amu hi,
ci-in pulaak hi. (Gen. 1:26; John 14:9, ).
Jesuh in
Pasian vangliatna leh Ama zia le tong a pulaak in lian mahmah thu hi thei hiam?
Pa in bang tawh kibang hi, ci-in Jesuh in hong hilh hiam?
WEDNESDAY January
12
Tapa tungtawnin Pa in na khempeuh piangsak
Hebrews genna-ah Pasian in Jesuh tungtawnin
leitung a bawl hi, ci hi.
Jesuh in ama thupiakna tawh leitung a omsak hi.
Isaiah
44:24, Isaiah 45:18, and Nehemiah 9:6 sim in. Thukhun Lui sungah Topa in
leitung bawl hi , ci hi. Amah bek mah Pasian khat hi. Thukhun THak in Pasian in
Jesuh tungtawnin leitung bawl hi, ci-in gen a, hih thu nihte koi bang hi ding
hiam?(Heb. 1:2, 3)
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Mi pawlkhat in Pasian in Jesuh piangsak hi,
ci-in ngaihsun uh hi. Hih pen man lo hi. Amasa-in Paul adingin Jesuh in Topa
hi-in Amah in leitung le vantung a piangsak hi. Amah in nate a kipiansakna-ah
Huhpa hi lo hi. Hebrews 1:10 gen bangin Jesuh in Topa hi-in Amah in vantung le
leitung a piangsak hi. Paul in zong nate a piangsak Pa in Topa( Yahweh) hi ci
hi( Latem 102:25– 27). Nihna-ah Hebrews 2:10 genna-ah na khempeuh in PA piansak
hi., ci hi. (Heb. 1:2 a Jesuh tunga kipulaak kammalte mah tawh kipulaak hi
Hebrews 1:2.) Pa in nate piangsak hi. Jesuh in zong piangsak hi (Heb. 1:2, 10;
Heb.
2:10). Pa leh Tapa in nasepna le ngimna khatah
akipumkhat uh hi. Hih in Thumgawm Pasian khat thuthuk hi. Jesuh in piangsak, Pa
Pasian in zong piangsak, ahi zongin Piangsak Pa khat bek hi. Cihnopna-ah Jesuh
in Pasian hi. Hebrews 4:13 in Jesuh in Thukhenpa hi ci-in hong hilh hi. Ama
thuneihna in ukna leh thukhen kihel hi. Bang hang hiam cihleh Pasian in na
khempeuh piangsakin Ama hangin nate om hi. (Isa. 44:24–28).
Hebrews
1:3 leh Colossians 1:17 in zong Jesuh in na khempeuh om hi, ci-in hong hilh hi.
Nate a om theihna ahangin makaihna leh ukna hang hi. Greek laimalah “pheron”
(omsuaksak, pua) kizangin huihnunna zui-in gunkuang in mainawt cihna hi. (Sawl.
27:15, 17)ahih keileh Pasian in kamsangte makaih cihna-ah kizang kammal hi.(2
Pet. 1:21). Tua hi-in “pheron” a khiatna in Jesuh in nate a Piangsak pa hi bek
thamlo-in nate a omsakpa zong hi, cihna hi. Huih diktoh diksuhnate, lungtang
kisai-nate i nuntakna mahmah zong Ama hang hi, cih hong hilh hi. Jesuh in na
khempeuhte phungpi hi.
Sawl.
17:28 sim in.Jesuh thu leh Ama vangliatna thu bang pulaak hiam? Tua hi-in i
mawhna hangin Khrih in singlamteh tungah kithahna hong thuak hi, cih thu in
bang hong hilh hiam? I Topa zia le tong bang hong hilh hiam?
THURSDAY January 13
Tuni Nangmah Kong Nei hi
Hebrews 1:5 in Pa in Jesuh a genna thute hi. “Nang in ka Tapa na
hi hi. Tuni-in na Pa ka suak zo hi. Ta-in nei cih thu a khiatna bang hi ding
hiam? Bang hun a Ta-in nei hiam? Hih thu in Jesuh in hunkhat lai-in Pa Pasian
piansak tawh kibang hi lo hiam? Mi tampi-in hih bangin um uh hi.
Hebrews 1:5; 2 Samuel 7:12–14; Late 2:7; and
Luke 1:31, 32 sim in. David tungah bang kamciam kipia hiam? Hiih kamciam pen
mah Hebrews sungah Paul in Jesuh tungah kipia kamciamin pulaak hi.
______________________________________________________
_______________________________________________________
David
tapa Jesuh in kamciam tawh kipawl Ukpa hi, cih thu Pa Pasian in a Tapa dingin
lakin pulaak hi. Ta dingin la cih thu in Greco-Roman hunlai-in ukna nei ding
khat pen Pasian in ta dingin a lakte bek in ukna nei uh hi. Gam sung khempeuh
ukna nei dingin kilawm hi ; ukna leh vangliatna nei hi, cih pulaakna hi. Pasian
in David tungah a kamciam in minamte tungah David in ukna nei hi ding hi. David
Tapa pen Pa Pasian in Ama ta dingin la cihna hi. David kumpi hihna tungtawnin
Pasian gamh luah le Pasian ukna nei hi ding hi. Pasian in a galte zo-in minamte
Ama gamh dingin a pia hi. (Late 89:27; Late 2:7, 8).
Romans 1:3, 4 leh Sawl. 13:32, 33 i simna
tungtawnin Jesuh in Pasian Tapa ahih na kilang hi. Jesuh tui kiphumna leh mel
kikhelnate in Pasian in Ama Tapa-in a koih hi. (Matt. 3:17, Matt. 17:5).
Ahi zong Thuthun Thak genna-ah Jesuh in hankhuk
sung pan athawhkik khit, Pasian ziatlam ah at-ut akipan Pasian Tapa vangliatna
tawh kidim hi, ci-in pulaak hi. Tua in David tungah Pasian kamciam a tangtunna
hi. Ama ta in Pasian Tapa hi ding hi; amau kumpi tokhom in minam khempeuh a
tawntungin a uk ding hi (2 Sam. 7:12–14).Tua hi-in Caesar ( Rome limciina) in
pasian tapa hi thei lo, minamte ukpa hi thei lo hi. Jesuh Khrih in a uk ding
hi. Jesuh in Tapa-in kikoih cih thu in Jesu in minamte tungah ukna a neihna
pulaak hi. Ama omna kipatna a gen hi lo hi; bang hang hiam cihleh Amah in
tawntung a om ahi hi. Jesu in omloh hun nei lo hi. Bang hang hiam cihleh Amah
in Pasian hi.
Hebrews 7:3 genna-ah Jesuh in kipatna leh bei-na
nei lo hi. (cf. Heb. 13:8) bang hang hiam cihleh amah in tawntunga a om den ahi
hi. Tua hi-in Jesuh in Pasian Tapa cih thu in Ama pianzia genna hi lo-in
hotkhiatna nasepna- ah a masuan pulaakna kammal hi zaw hi. Khrih in thuciam
tawh kipawl kamciamte khempeuh a tangtungsak hi.
FRIDAY January 14
Ngaihsutbeh ding: Leitungah Jesuh hong pai-na thu in Pasian Tapa
sep ding khempeuh a tangtung nading ahi hi. Amasa-in Amah in Pasian Tapa hi.
Jesuh in mihingte tungah Pa hong lak hi. A thuhilhna leh a gamtatna khempeuhah
Jesuh in Pa in bang tawh kibang hi, cih hong lak hi. Bang hangin amah
muanhuai-in ama hong sawlman ding kisam hi, cih hong hilh hi. Jesuh in
leitungah David tapa, Abraham, Adam tapa-in hong pai-a Pasian kamciamsa bangin
Amah in galpa tungah zawhna ngahin leitung a uk hi. Tua hi-in Jesuh in mihingte
pianna pa Adam dinmun hong luah hi.Pasian in mihingte a hong bawlna thu a
kicingsak hi. (Pian. 1:26–28, Late 8:3–8). Pasian deihna kicin nadingin Jesuh
in thumanna tawh leitung uk dingin a hong pai hi. Jordan Gunah Jesuh tungah
kipulaak kammal in: “ Hih in ka it ka Tapa a hi hi.
Amah in ka lung hong damsak hi.” cih thu in
mihing khempeuh huam hi. Pasian in eite tangin a hong om Jesuh tungah thugen
hi. I mawhna leh thaneemnapi mah tawh bangmah man lo ci-in kidaithah kei in.
Amah it ihi hi. Ephesians 1:6. Khrih tunga om Vangliatna in ei adingin Pasian
itna kiciamna hi. Vantung panin khuavak in Honpa tungah hong taanin zia-etna do
zawh nading thungetna hi. Jesuh tungah a kipulaak kammalte in mi khempeuh
tungah a hong kigen hi. Hih in ka it ka Tapa hi. Ama tungah ka lungdam hi.”
Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 113.
Kikup Ding Dotnate:
1. Jesuh
tungah kipulaak kammalte in Pasian theihtelna, Pa theihcianna hong ngahsak hi.
Pa in Jesuh amuh a bawl bangin Amah in eite hong bawl hi; hong hopih hi. Hih in
midangte bawlzia ding bang hong hilh hiam?
2.
Jesuh in
Pasian hihna athupi-na in bang hi ding hiam? Jesuh in eite mahbangin mihing
khat hi lel hi, cih thu in bang mangthangsak thei hiam? Singlamteh tungah
kithahna ahong thuak hangin Amah in tawntung Pasian hi.Hih thunihtekilam danna
in bang hi ding hiam?
Na lawmte tawh Pasian vangliatna pia in, cih thu kikum in Mang. 14:7. Koi bangin Pasian zahtakna pia thei I hiam? Tua in tuhun thuman leh Vantungmi thumte thupuak hi lo hiam?