LESSON 2 January 1–7
Hebrews Thupuak
Sabbath Nitak
Tu kaal sung sim ding: Heb. 1:5–14, Luke 1:30–33, Late 132:1–5, Heb.
2:14–16, Heb. 5:1–4, 1 Pet. 2:9, Heb. 8:8–12.
KAMNGAH: “I thugen, hih ahi hi; vantungte Thupina kumpi tokhom taklam-a tu tua
bang tulpi i nei hi. Hebrews 8:1
Hebrews a kigelh khit zawh kum 10 val khit AD
100 kimpawlin Jew thungetna khatah “Nangma mai-ah hih thute kong pulaak hi.
Bang hang hiam cihleh nangmah in kote adingin hih leitung na piangsak hi.
Tu-in, Topa aw, hong en in bangmah man lo mite in kote hong uk uh hi; kote hong
netum hi. Ahi zongin ko, nangma mite, ta upate in nangma adingin deihsakna
lianpi tawh nasem kote in amaute khut sung ka tung khin uh hi.” James H.
Charlesworth, ed., The Old Testament Pseudepigrapha, vol. 1, [New York:
Hendrickson Publishers, 1983], p. 536.
Hebrews pawlpi in zong tua bang thuakna nei kha
ding uh hi. Amaute in Pasian tanu tapa ahih uhleh bang hangin tua bangin
gentheihna leh gimna thuak uh hi ding hiam? Tua hi-in Paul in Hebrews pawlpi
tungah a laikhak in gimna lakah amaute in upna sungah thahat ding uh hi. Pasian
kamciamte in Jesuh tungtawnin tangtung ding a, Amah in Pasian ziatlam khutah
tu-in inn ah hong ciahpih dingin a sawt lo-in hong pai ding hi, ci hi. Tua hun
hong tunma-in Jesuh in Pa thuphate hong pia hi. Tua hi-in eite in a tawp dongin
upna khaksuah lo-in kiptakin i len ding hi.
SUNDAY January
2
Jesuh in eite kumpi
Hebrews
pulaak a thubulpi pen in Jesuh in na khempeuh a Ukpa hi-in amah in PA ziatlam
ah a tu hi. ( Heb. 8:1). Jesuh in Pasian hi a,Amah in vantung leitung a ukpa hi
tawntung hi. Ahi zongin Adam le Eve in mawhna sung hong tuk a kipanin Satan in
hih leitung Ukpa hong suak hi.(John 12:31; 14:30; 16:11). Ahi zongin Jesuh in
hih leitungah hong nungta-in singlamteh tung pan Satan a zo khin hi. Amah a um
mite Honpa leh Ukpa a hong suak hi(Kol. 2:13–15).
Hebrews 1-2 in Jesuh kumpi ahihna thu pulaak hi.
Hebrews 1:5–14 sim in. Bang thupiang kigelh hiam?
________________________________________________________________
_______________________________________________________________
Heb.1:
5- 14 in khen thum nei hi. A khenkipatna ciatah Tapa in tokhom a tutna thu
pulaak ciat uh hi. Amasa-in Pa in Tapa ahihna sangin tokhom tungah tu hi, cih
pulaak hi. Nihna-ah Pasian in Amah abiate tungah thukhen dingin Tapa a sawl hi.
(Heb. 1:6, 8) Tua thukhenna innpi panin Tapa in a tawntungin ukna nei ahihna a
pulaak hi(Heb. 1:8–12). Thumna-ah Pasian in Tapa tokhom tungah tutna a piakna
thu kipulaak hi; Pasian in Tapa tungah ukna khempeuh a pia hi (Heb. 1:13, 14).
Thukhun Thak sungah a thu bulpi khat in Pasian
in David tungah a kamciamte Jesuh sungah kicingsak hi, cih thu hi.2 Sam. 7:8–16
le Luke 1:30–33. Jesuh in David khuapi panin David suan le khak sung panin mi
bangin hong piang hi. (Matt. 1:1–16; Luke 2:10,12 11). Jesuh in leitungah na
sep hun lai-in mite in David Tapa ci-in kithei hi. Amah in Jew mite kumpi
kineih ahih manin ci-in thahna a thuak hi (Matt. 27:37). Peter le Paul in Jesuh
in David tungah kamciam a kipiak bangin sihna pan nungta kik hi, ci-in thuhilh
uh hi (Sawl. 2:22–36, 17; 13:22–37). John in Jesuh pen Judah minam Humpi nelkai
ci-in pulaak hi. (Mang. 5:5). Hebrews in zong tua mah pulaak hi. Pasian in
David tungah a kamciam bangin Jesuh sungah tangtungsak hi.Pasian in amah min
lian khatin a bawl hi.(Heb. 1:4)Ama tapa a suaksak hi.(Heb. 1:5); Ama tokhom in
kip tawntung ding hi (Heb. 1:8–12), Ama ziat lamah a tu hi (Heb. 1:13, 14). Tua
banah Hebrews 4 pulaak bangin Jesuh in a mite Pasian tawlngakna sung a lutpih
hi. Hih in Jesuh in Pasian innlampa hi, cih hong hilh hi (Heb. 3:3, 4).Tua
hi-in Jesuh in Satan tawh kidona-ah eite adingin galzo pa ahih manin Ama tungah
i thuman ding kisam hi.
Jesuh in
vankhuanuai khempeuh uk hi, cih thu in gimna sung panin bangci bangin hong
hehpih thei hiam?
MONDAY January 3
Jesuh in eite Palaai hi
Thukhun Lui Thuthuk kanna tawh kisai-in a thupi
mahmah khat in Kumpi David in Pasian mai-ah minam khempeuh limcing hi, cih thu
hi.
Pai. 4:22, 23 leh 2 Samuel 7:12–14; Thkna.
12:8–10 leh 2 Samuel 7:9– 11; leh Thkna. 12:13, 14 leh Late 132:1–5, 11–14
enkak in. Israelte tungah David suan tungtawnin a tangtung ding bang kamciamte
kipia hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Israel in Pasian ta hi. Pasian in galte do-na
panin amaute tawlngakna mun ding a pia hi. Amaute lah Topa min a teen na dingin
mun a koihkhol hi. Israel tunga kipia kamciamte in David suan Kumpi tungah a
tangtung hi. Pasian in ama ta dingin amaute a koih hi. Amah in a galte uh kiang
panin tawlngakna a pia ding a , amah in Zion mual tungah Pasian biakbuk khat a
lam ding hi. Tua munah Pasian min a teeng ding hi. Topa kamciamte in David suan
Kumpi tungtawnin a tangtung hi.David suan Kumpi in Pasian mai-ah Israel mite
adingin a va kilaak hi.
Israelte leh Pasian kikal kamciam in a kip
tawntung kizopna hi ding hi. Moses thuciam in Pasian kepna leh Ama thupha a
ngah theih nadingun Israelte in Topa tungah citak ding uh hi( Josh. 7:1–13).
Ahi zongin David thuciam in David suan panin hong khang khia Pa cihtakna tawh
Pasian thuphate Israelte tungah hong tung hi.
Ahi zongin David suan panin hong khangkhia
kumpite in citak lo uh hi. Pasian in Israelte thupha a piaknop bangin pia thei
lo hi. Thukhun Lui sungah Topa tung a citak lo kumpite tangthu tampi kimu thei
hi. A lungdamhuai thu khat in Pasian in David suan tungtawnin a Tapa hong
paisak a, Amah in Pasian tungah a citak hi.Tua hi-in Pasian in a mite tungah a
kamciamte a Tapa tungtawnin a kamciamte a tangtungsak hi. Pasian in kumpipa
thupha pia-in kumpipa ukna nuai-a om khempeuh in tua thupha sungah nuamsa uh
hi. Tua thu hangin Jesuh in eite adingin Palai-in hong om thei hi. Ama
tungtawnin Pasian in eite thupha hong pia hi. Jesuh in eite adingin a hong
sepsaknate hangin eite a hong kihotkhiat nadingin Jesuh bek in i lamet hong
suak hi.
Thuciam tungah bangzah vei cihtak lo-in nungta
na hiam, cih lungngai in. Hotkhiat ngah nadingin Jesuh bek mitsuan ding ahihna
hong phawksak hi lo hiam?
TUESDAY January 4
Jesuh in eite zawhna hi
1 Samuel
8:19, 20 leh Hebrews 2:14–16 enkak in. Israel in kumpi tung pan bang lametna
nei hiam? Tua lametnate Jesuh sungah a tangtung hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Israelte in amaute tungah thukhen dingin kumpi
khat a deih uh hi. Amakaite in galdo-in kuankhia uh hi; bang hang hiam cihleh
amaute kumpi in Pasian ahihna a mangngilh uh hi. Jesuh in a mite ukin na
khempeuh kipuahphatna kicing hong tung ding hi. I kumpi Jesuh in hong makaihin
i galte hong do pih hi.
Hebrews 2:14–16 sungah Jesuh zawhna kipulaak hi.
Khrih in galte do-in khuamial ukna neite tungah ukna a nei hi; i saltanna panin
Amah in hong honkhia hi. Hih thupiang in David leh Goliath kigalneihna hong
phawksak hi. David in kumpi dingin sathau kinilh khit ciangin amah in (1 Samuel
16).
Goliath thatin sanggamte Goliath sal hih ding
panin amaute a hong khia hi. David in Israel mite adingin nasem hong suak hi (1 Sam. 17:8–10).
Isaiah 42:13
leh Isaiah 59:15–20 sim in. Koi bangin Yahweh in Amah leh Amah kipulaak hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Hebrews 2:14–16 kidona-ah Pasian in Israelte
honkhia Pa hi ding hi, ci-in kipulaak hi. Hih in Isaiah sung pan kilakik hi-in
“ Ahih hangin Topa in gen hih ahi hi: Galhangpa tung panin galmatte kilakhia
ding a, a lungngolpa tung panin kisutkhia taktak ding hi; nang hong langbawlte
ka langbawl ding a, na tate ka honkhia ding hi.” (Isa. 49:25).Khristian khat
ihihna tawh Satan tawh a kidodo ihi hi. Ephesians 6:10–18 sungah eite in Satan
do ding ihihna hong hilh hi. Ahi zongin Pasian in eite zawhna hi. Amah in i
mai-ah paikhol hi. Eite in Ama galkapte ihi hi. Tua thu hangin galdo-na-ah
galvante zat kul hi. Tua banah ei kia bekin gal do ihi kei hi. Eph. 6 sungah
“nangmah” cih kammal in mi tampi a pulaak kammal hi. Pawlpi in galvante tawh
galdo dingin mainawt hi. Pasian in eite tawh mapangkhawm hi.
Pasian galvante silh un cih thu a khiatna in
bang hi ding hiam? Nisimin angsung deihna, zia-etna cihte i do tawntung ding
hi. A citak mi tungah Pasian piak tha tawh bangci bangin do ding i hiam?
WEDNESDAY
January 5
Jesus in i Siampi Lianpi hi
Hebrews 5–7 in Jesuh nasepte hong hilh hi. Amah
in eite Siampi lianbel hi. Hebrew laigelh pa in David kamciam Pasian in a
tangtungsak hi; Amah in Melchizedek zui-in tawntung siampi hi ding hi. (Late
110:4 Heb. 5:5, 6).
Siam. 1:1–9; 10:8–11, Malachi 2:7 sim in.
Gam. 6:22–26, leh Hebrews 5:1–4 zong sim in.
Siampi bang nate sem hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Siampi in mipite tangin a kiseh hi-in amaute in
Pasian mai-ah mipite pulaak uh a, Pasian tawh kizopna hong bawlsak hi. Siampi
in palaai hi.
Siampite nasep in Jew minam sung hi taleh,
Greek, Roman, leh a dangte sungah mipi leh Pasian kizopna bawlsak hi. Siampi in
Pasian tawh kizopna hong bawlsak hi. Siampite nasep in mite leh Pasian kizopna
mitsuan hi. Siampi in mipite tangin biakpiakna pia hi. Mipite in siampi lo-in
biakpiaknate Pasian tungah pia thei lo hi. Siampi in Pasian theih biakpiaknate
theitel uh hi. Pasian in bang biakpiaknate sang hi, cih siampite in a thei uh
hi. Siampite nasep in hahsiangna leh mawhmaisakna kihel hi. Mipite in Pasian
Thukham a thei nadingun siampite in hilh uh hi. Amaute in Pasian thukham
theihcian mahmah uh hi. Tua hi-in mite tungah Thukham hilhcian leh genna nei uh
hi. A tawpna-ah siampite in Yahweh min tawh mite thupha pia uh hi. Amaute
tungtawnin Pasian mite thupha pia hi; mipite hoih nading nasem hi.
Ahi zongin 1 Peter 2:9 sungah nasep tuam dang
khat kigelh hi. Eite in – Jesuh a umte in siampi ci-in hong kiciamteh hi. Hih
in thu-umte hamphatna lianpi hi. Siampi in biakinn sungah Pasian tawh kimu uh
hi. Tuhun ciangin eite in kimuanna tawh thungetna tawh Pasian tawh kizopna i
nei thei hi.(Heb. 4:14–16; Heb. 10:19–23). Tua banah adang nasep masuan omlai
hi. Leitung mite in hotkhiatna sung a tun nadingun eite in Pasian tawh kopa
nasem ding ihi hi. Mite tungah thukham hilh ding leh gen dingin Pasian in hong
deih hi. Ama min phat ding le amah tawisang dingin hong deih hi. Bangzahin i
hamphatna leh masuan lianpi hiam?
Eite in siampi nam cih thu in I nuntakna-ah bang
kilamdanna hong guan hiam? Hih thu in koi bangin i nuntakna hong huzaap ding
hiam?
THURSDAY January 6
Jesuh in A hoih zaw thuciam hong pia
Hebrews 8–10 in Jesuh in thuciam thakah palaai ahihna
genpi belin nei hi. A hong tung ding na hoihte pulaak hi. Tua nasepte in mailam
hun sungah a kisem ding nate pulaak khol hi. Mailam ah Jesuh sep dingte pulaak
khol hi. Tua hi-in siampi in Jesuh pulaak khol hi. AHI zongin siampite in si
thei uh hi; mawhnei mi hi. Jesuh hong piak kicinna bangin amaute in kicinna
hong pia thei lo uh hi. Amaute in vantung biakbuk limciinna biakbuk sungah
nasem uh hi.(Heb. 8:5) Jesuh in a taktak biakbuk sungah nasemin Pasian tawh
kizopna hong bawlsak hi. Meihal biakpiaknate in eite tangin Jesuh nasepnate
limcing khol uh hi. Ganhing sisan in mawhmaisak thei lo hi. Jesuh sihna bek in
hong sawpsiangin khamuanna tawh Pasian kiang I naih thei hi.
Hebrews
8:8–12. Thuciam Thak tungtawnin Pasian bang kamciam hong pia hiam?
___________________________________________________________
_________________________________________________________
Jesuh in
i Siampi Lianpa hiccih thu in Pa Pasian in Thuciam Lui lamet-et thute Thuciam
Thak tungtawnin tangtungsak hi, cih hong hilh hi. Tua Thuciam Thak in a kicing,
tawntung, mihingin hong piang Siampi Lian Bel sep theih nate hong sem hi.
Siampi Lianbel in Pasian thukham hong hilh banah i lungtang tungah thukham hong
gelh hi. Hih Siampi pa in mawhmai-na kingah nadingin biakpiakna pia hi. Hih Siampi
in hong hahsiangin hong khel hi. Amah in suang bangin a sak i lungtangte
sa-lungtangin hong khelsak hi(Ezek. 36:26). Amah in eite hong bawlpha taktak
hi. (2 Cor. 5:17).
Hih Siampi in a lamdangtakin thupha hong pia hi.
Pa tawh kizop nading lampi hong bawlsak hi. Thuciam Lui in Jesuh nasepte kawkin
lametna hong guan hi. Hih in Thuciam Lui ngimna leh mungtup hi. Ahi zongin mi
kimkhat in Thuciam Lui mungtup theikhial uh hi.
Limciinnate,
limte paisan nuam lo-in Jesuh hong piak a lamdang thuman thutak tawh a kipelh
uh hi. “Christ in biakbuk phungpi leh nunna hi. Biakbuka nasepnate in Pasian
Tapa hong kipiakna limcingkhol uh hi.Siampi nasep in Khrih nasep leh ama zia le
tong, palaai nasepnate pulaak hi. Meihal biakpiakna khempeuh in Honpa in
Leitung honkhia ding ahihna pulaak khol uh hi. Tua meihal biakpiaknate in
khangsawtpi khit ciangin a piang ding thute mapulaak uh hi.”Ellen G. White, The
Desire of Ages, p. 165.
FRIDAY
January 7
Ngaihsutbeh Ding: Hebrews in lametna thute leh thuhoih thu manpha
pulaak hi. Ahi zongin a hong tung ding gimnate zong hong hilhkhol hi.(Alian 10–
12)Hih khawk sungah a kibang thu nih kipulaak hi. Amasa-in tua thute in sehnel
gam a mite leh Hebrews Laikhak a sim mite etkakna thu hi. Nihna-ah tua thute in
thu upna sungah kip takin om ding hong hanthawn hi.
Sehnel gam a om
lai-un Israelte in Pasian vangliatna lamdang mu thei uh hi. Pasian in Egypt
panin amaute a hotkhiat nadingin na lamdang leh lim tuamtuam a bawl hi. Pasian
in Sinai Mual panin Thukham Sawm a piakna zong amaute in a za uh hi. Amaute in
zan khuamial ciangin meikhuampi in khuavaksak hi. Suun ciangin meilum lompi in
niliap apia hi. AMaute in manna an ne uh hi. AMaute in suang sung pan hong
phulkhia tui a dawn uh hi. Amaute in Kamciam Gam gamgi tung khin hi napi Pasian
a muang thei nai kei uh hi. Amaute in upna kisam uh hi. Tua in Pasian deih
nunzia hi. Upna lo-in Pasian kilungdamsak thei lo hi.”(Heb. 11:6).
Paul gen bangin
sehnel gam a Israelte bangin eite in zong Khapsa Gam gamgi-ah a om ihi hi.
(Heb. 10:37–5 39). I hamphatna leh i masuan in amaute hamphatna sangin a lian
zaw hi. Sinai Muala Pasian hopihna aw i za kei hi. Ahi zongin Sinai Muala
Pasian kilaakna sangin a lian zaw Lai Siangtho-Pasian in mihingin ahong
nuntakna- Jesuh Khrih i nei hi. (Heb. 12:18–24). I kidot ding in: Upna i nei
hiam? Hebrews laigelhpa in eite etteh ding upna nei minte hong gualsuk hi. Tua
mite in Jesuh nunzia kilangsak uh hi.
KIKUP
DING DOTNATE:
1.
Jesuh in
eite zawhna hi-a Amah in i mai-ah pai-in Satan a do hi. Bangci bangin thu-um
mite kipumkhatin , pawlpi in Satan do thei ding hiam? Tua bangin kipumkhatin
galdo-na hong khak thei thute in bang hi ding hiam? Satan in pawlpi thaneemsak
thei hi. Koi bangin Satan in a beisa-in Israelte thaneemsak hiam?
2.
Thu-um
mite in Pasian makaihna nuai-ah siampite hi. Bangci bang lampi tawh na pawlpi
in a hoih zaw Pasian phatn leh na hoih sem thei ding hiam? kiciansak inla a
kizang thei pah ding thute pulaak in.
3.
Bangci
bangin na nunzia in Khapsa Gam zuan Israelte tawh kibang hiam? Tua kibatnate
panin bang thu na mu thei hiam?