LESSON 13 March 19–25
Sanggam Ki-itna zomsuak ni
Sabbath Nitak
Tu kaal sung sim ding: Hebrews 13, Rom. 12:13, Eph. 5:3–5, 1 Pet.
5:1–4, Heb. 2:9, Heb. 4:16, Gal. 2:20.
KAMNGAH: Khrih sungah unau bangin na ki-itna uh na zomsuak un. (Hebrews 13:1).
Hebrews 13 in sawltakpa hanthotna pulaak hi. “
Sanggam ki-itna zomsuak ni” (Heb. 13:1).
Paul in alaihkhakna sungah Kumpipa, Siampi Lianpa tapa ihihna a
genphapha hi. Eite in Ama sanggampa le sanggamnu ihi hi. Hebrews laikhak gelhpa
in thu-um mite pen mihon khat bekin ngaihsun lo-in Jesuh tawh mimal kizopna
nei-in hotkhiatngah mite hi, ci hi. Amaute in innkuan ahihna thu bawngkhat
sungah om ahih na uh ahong hilh hi. Thu-um mite in sanggam ki-itna zomsuak
dingin Jesuh in nasem hi, ci-in Paul in amaute hilh hi. Jesuh in amaute ‘
sanggamte cih ding a maizuam kei hi(Heb. 2:11). Tua hi-in thu-um mite in Jesuh
in amaute a it bangin eite in zong i it ding hong hilh hi. A laikhatkna
khempeuh in sanggam ki-itna nei dingin khat le khat kihanthawn dingin a gen hi;
tua hileh kuamah in Pasian hehpihna ngah lo-in a om kei ding hi, ci hi.(Heb.
3:13; Heb. 10:24, 25; Heb. 12:15– 17). Heb. 13
sungah thuhilhna tampi a pulaak hi.Zindo hahkat un (Heb. 13:2),
thongkiate vehna leh nengneem thuakte hehpih un(Heb. 13:3), nupa suahna thupi
ngaihsut un(Heb. 13:4), deihgawhna pelh un (Heb. 13:5, 6), pawlpi makaite thu
mang un. Hebrew laikhak gelhpa ading thu ngetsak un (Heb. 13:7–17), and praying
for the author himself (Heb. 13:18, 19)
SUNDAY March 20
Pasian mite hehpihna
Hebrews 13:1, 2; Romans 12:13; 1 Timothy 3:2;
Titus 1:8; and 1 Peter 4:9 sim in. Pawlpi masa lai-in zindo hahkatna in bang
dinmun nei hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Christianity biakna in mun khat pan mun khatah a
kituah kawikawi khat hi-in, Khrstian le Khristian lote tungah zindo hahkat ding
thupi mahmah hi. Hih thupiak hihna in zindo hahkatna in lungsim khensatna tawh
huh ding ahihna hong hilh hi. Paul in zindo hahkat ding a gen ciangin mi tawmno
khat bek zindo ding hi lo- hi. A laikhakna-ah mi kimkhat in vantungmite zindo
ahihna a phawk kei uh hi, ci hi. (Heb. 13:2). Paul in hih thu a gen ciangin a
lungsim ah Abraham leh Sarah kiangah hong pai mi thumte ngaihsun kha hi ding
hi. (Pian.18:2–15). Zindona-ah neihsa hopsawnna le a gimte tawh kibangin
gimthuakna zong kihel hi. Hih bangin Jesuh in ei adingin hong sem hi.(Heb.
2:10–18).
Sanggam ki-itna in thongkiate thungetsakna banah
amau kitangsap tuamtuamte huhna thapiakna zong kihel hi. Thongkiate
awlmawhlohna in siatna tampi piangsak thei hi. Thongkiate kitangsap le
thapiaknate in kimlepaam hoihna banah a kihel mite in phattuampih uh hi. Tua
bang mite in thongkiate mah tawh kibangin lainatna nei uh hi. Amau tawh
kibangin a thuakkhawm uh hi. (Heb. 10:32–34).Paul in limciinna leh kammal
tuamtuam tawh thongkiate a hanthawn hi. Amasa-in gentheihna a thuakte hehpihin
lainat uh hi. Amaute in tua bang mite tawh kilawmtatna nei-in thuhilhna
neikhawmin gim a thuakkhawm uh hi. (Heb. 10:33).
Nihna-ah “aman lo-in nenniamna” cih thu in Moses
hong phawksak hi. Amah in Pharoah tapa suah dingin nialin Pasian mite tawh
bawlsiatna thuak ding a teel zaw hi. (Heb. 11:25 ). A tawpna-ah Paul in sanggam
ki-itna thu a hilhcian hi. Paul in thu-um mite in pumkhat hi, ci-in hilh hi.
(Heb. 13:3).Amaute in nuamkhawm dahkhawm uh hi. Khat le khat tungah hehpihna
nei-in thongkiate a veh uh hi. A neihsate uh kihawm diamdiam uh hi. Thongkiate
panpihna huhna pia-in amaute kinusia lo hi, cihna hi pah hi.
Thongkia khat tungah pawlpi mi ahi a, hi kei
talehbang na bawl thei hiam?
MONDAY March 21
Hatna leh numei pasal mawhna
Hebrews 13:4, 5; Luke 16:10–18; 1 Corinthians
5:1; Ephesians 5:3– 5; leh Kolossians 3:5 sim in. Siatna nihte thu bang gen
hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Paul in
numei pasal mawhna a vauhilh hi. Bang hang hiam cihleh amaute in sanggam
ki-itna susia hi. Thuciam Thak in nidang gamtat hoih a gen mite le Thuciam Thak
gelhte gen thu in kibang hi.
Paul in nupa suahna thupi ngaihsut ding ci-in
hong hilhna sungah nupa hihna neumuhna thu khempeuh zong kihel hi. Tua bang
thute pelhna in nupa kikal kiciamna le kikhen lo ding hong hilh hi. ( Matt.
19:9 tawh enkak in). Numei pasal mawhna pelh ding, lupna niinsak lo ding ci-in
hanthotna-ah nupa hi lo numei pasal mawhna zong a huam hi. Numei pasal mawhna
cih kammal in numei pasal kikal mawhna khempeuh zong a huamkha kammal hi. (1
Cor. 5:9–11; 1 Cor. 6:9, 10; Eph. 5:5; 1 Tim. 1:9, 10; Mang. 21:8; Mang.
22:15). Tua banah Greco Roman sungah numei pasal tawh kisai gamtatzia ding
hilhna siangtho lo hi. Siantholohna tampi om hi.Thuman thutak a nungta mi
tawmno khat bek om hi. Hih thu hangin pasal kimkhat in numei tawh mawhna
awlmawh lo uh hi. Ahi zongin Paul in Pasian hong piak nunzia bangin nungta
dingin vauhilh hi.
“Sum itna” in Greco-Roman sunga siatna lianpi
khat hi. Paul in a laikhaknate khatah Sum itna in siatna khempeuh a phungpi hi,
ci hi (1 Tim. 6:10). Sum itna nial dingin Paul in a laikhakna mun tampi ah
pulaak hi. Amasa-in thu-um mite in amau neihzahzah tawh lungkim ding hong
hanthawn hi.( 2 Cor. 9:8; Phil. 4:11, 12).Tua banah thu-umte in Pasian kamciam
nusia lo-in nawlkhin lo ding uh hi. (Heb. 13:5). Hih kamciam in mun tampi-ah
kipulaak hi. Amau tung bek hi lo-in eite tungah hong a hong piak kamciam
hi.(Pian. 28:15; Thkna. 31:6, 8; Josh. 1:5; 1 Khang. 28:20). Tua hi-in thu-umte
in Pasian kamciam um dingin sapna a ngah uh hil. Late 118:6: “Topa in keimah
tawh hong omkhawm hi. Kei ka lau kei ding hi. Mi in bang hong cih zo ding hiam?
(Late 118 ) cih thu in Late laigelh pa in Pasian sungah muanna nei hi. Thu-um
lote hangin gim a thuak uh hi.
Tuhunin
bang thu in numei pasal vai siantholohna le sum itna hatsak hiam? Bangci bangin
tua bang lauhuai-nate zozo thei ding i hiam?
TUESDAY March 22
Na makaite uh Phawk un
Hebrews 13:7–17 sim in. I makaite tawh kizopna
in koi bang ding hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Hebrews 13:7–17 sungah pawlpi makaite thu mang
ding le zahtak dingin hong hanthawh hi. obey the A hong hanthotma-in “ phawk
un” cih kammal tawh kipan hi. A beisa hun a Pasian kammal a gen makaite phawk
un, ci-in hong hilh hi. tu-a makaite thu mang ding uh hi (Heb. 13:17). A beisa
hun a makaite thugen masate in pawlpi phut uh hi. Phawk un, cih thu in khuak
nasepna tawh kisai hi-in, amau minphatna pahtawinate phawk un. Paul in “ phawk
un” cih thu in amau nunzia leh amau upnate etteh ding a hong hilh kammal hi.
Paul in a lian penpen le minphatna ngah dingin
kilawm hi. Bang hang hiam cihleh amah in dikna tawh kidim hi. Tua bangin Paul
in upna nei, thu-um mite etteh dingin a kilawm mahmah khat hi. Hebrews 11
sungah upna neite min kiguahsukna-ah Jesuh in a lian pen hi-in, Heb. 12 in upna
etteh ding thukhupna nei hi. Paul in a genbehna-ah Jesuh in “ zanni, tuni,
cihmahin a kikhel ngei lo hi.” (Heb. 13:8) Paul in zuau thei thuhilhsiate leh
Paul thuhilhna enkak dingin a pulaak hi. Zuau thuhilhsiate in lampi tuamtuam
tawh nasem uh hi (Heb. 13:9).
Makaite phawk ding thupiak in Heb. 13:7 a
thukhupna-ah limtak genpha kik hi.Thu-um mite in makaite thumang dingin
hanthotna a ngah uh hi. Bang hang hiam cihleh amaute in thu-um mite kemcing uh
hi.Hih makaite lakah pastor sem zong om a, pastor in thu-umte makaihin thuman
tawh pantah uh a, Pasian tungah tavuan lianpi nei uh hi.(1 Pet. 5:1–4, 1 Cor.
3:10–15). Pawlpi makaite le thu-um mi khempeuh in Pasian tungah mawhpuak nei
hi.
Pawlpi makaite in Jesuh, tuucing lianpen nuai-ah
a om uh hi.(Heb. 13:20). Makaite in thu-um mite limtakin kem a cihtakna tawh a
makaih ciangin nopna tawh kidim hi. Makaite in lungdamna tawh na sem ding uh a,
lungdamna tawh makaih ding a, hehna dahna tawh makaih lo ding uh hi.
Makaite, na pawlpi siate a kipan mun tuamtuam
aom makaite tawh kizopna kip na neih nadingin bang na sem ding hiam?
WEDNESDAY March
23
Kibatlohna tuamtuamte leh thuhilhna lamdangte
Hebrews
13:9; Hebrews 2:9; Hebrews 4:16; le Hebrews 6:19, 20 sim in. Hehpihna in koi-ah
kimu thei hiam? Koi bangin lawpna kingah thei hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Heb. 13:9 siksanin zuau thuhilhna le annek in
bang kizopna nei hiam?
Sa siang le sa siang lo kizopna hi lo hi. Bang
hang hi ding hiam?
Amasa-in Paul in a laikhakna-ah sa siang le sa
sianglo kilamdanna pulaak hi. Sawl 15 gen bangin Khristian pawlpi masate in
hehpiihna tawh hotkhiatna kingah hi, cih a um uh hi.(Sawl 15:7–11). Tua hi-in
thu-umte in sa sianglote a pelh ding uh ahi hi.1 15:19, 20). Sa siang le sa
sianglote in hehpihna tawh hotkhiatna kingah hi, cih thu tawh kilehdo lo hi. A
taktakin Paul in thuciam thak in i lungtang tungah hong kigelh khin zo hi.
(Heb. 8:10– 12). Hebrews gelhpa in ganhing tawh biakpiaknate Levi siampite
nasep sangin Jesuh hong kipiakna lian zaw hi. (Heb. 8:4, 5; Heb. 10:1–18).
Nihna Paul in hehpihhna thu hangin an kimkhat
nek loh ding pulaak lo hi. Ahi zongin tua an a ne mite lah a langpan kei hi.
Heb. 13:9). Amah in Jewte ganhing tawh biakpiakna a nial hi. Hehpihna in
annekna tungtawnin a kingah hi lo-in, Jesuh hong sihna leh siampi sepna
tungtawnin hehpihna kingah thei bek hi.thu-um mite in biakna tau i nei hi.
(Heb. 13:10)Khrih singlamteh tunga a hong kipia i ne thei hi. (John
6:47–58).Hebrews tawh kigelhna-ah “ hehpihna” in Pasian tokhom panin hong pai
hi, ci-in hong hilh hi. (Heb. 4:16). Hih hehpihna in Khrih, sikkip tungtawnin
hong pai hi. (Heb. 6:19, 20; le 4:16). Hih hehpihna in Khrih hong kipiakna
tungtawnin i nga hi. Hehpihna in lungkipna leh khamuanna a hong pia hi. I
lungtang tungah thukham hong om ciangin, upna thak dangdangte in suankhia zo lo
ding hi (Heb. 13:9), ahih keileh zong Pasian kiang panin a paikhia kei ding
hi.(Heb. 2:1).
Khrih kipiakna kicing ngaihsun in. Tua hi-in
bang hangin Jesuh hong kipiakna, Jesuh sunga hehpihna banah bangmah in behlap
thei nawn lo hi ding hiam?
THURSDAY March 24
Jesuh Vazuan in Giahbuk pua lamah
Hebrews 13:10–14, Mark 8:34, Matthew 10:38; Luke
14:27, and Galatians 2:20 sim in. Giahbuk pualam ah Jesuh kiang vazuan in cih
thu a khiatna in bang hi ding hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Giahbuk pua-a kongpi in niin tawh kidim hi.
Ganhingsisate kihalna mun hi. (Siam. 4:12). Miphakte omna mun hi.(Siam.13:46)
Pasian a zahpihte le siatna tuamtuam a bawlte kikhailupna mun hi. (Siam.
24:10–16, 23; 1 Kum. 21:13; Sawl.18 7:58). Hih thukhunte in Pasian in giahbukah
a om theih nading a kikoih a hi hi.A sianglo khempeuh hih munah kipia hi. Bang
hang hiam cihleh Pasian in a sianglo na khempeuh tawh kisawh nuam lo hi; a
etlawm lo khempeuh tawh kidim hi.(Gam. 5:3, Thkna. 23:14).
Jesuh in Jerusalem khuapua-ah thahna a thuak hi(
John 19:17–20). HIh in Jesuh thuak maizumna pulaak hi. (Heb. 12:2). Jesuh in
Pasian min daaisak hi, ci-in mawhpaihna a thuak hi. Tua hangin Israelte
thukimna tawh khuapi kulh pua-ah kithahna a thuak hi. (Mark 14:63, 64;
Siam.24:11, 16). Jesuh in khuapua-ah maizumna, siangtho lohna le etlawmlohna
tawh kidim kikoih hi.(Heb. 12:2).Ahi zongin Paul in thu-um mite in khuapua
lamah Jesuh zui dingin hong hanthawn hi.Amah tawh maizumna a thuakkhawm dingin hong
sam hi. (Heb. 12:2;Heb. 13:13). HIh lampi mah Moses in na zui khin hi. Egypt
nopsakna sangin Khrih tawh thuak khawm ding a teel zaw hi (Heb. 11:26).
Ahi zongin Hebrews in Pasian vangliatna in
khuapua hi, ci hi. Anuai thute in Jesuh in giahphual pua-ah cih thu in Israelte
in khuapua lamah Topa a zuat bangmahin Jesuh in simmawhna le maizumna banah
Amah vazuan dingin hong sawl hi (Heb.13:13) Pasian omna giahphual panin kham
bawnglim a biakna (Pai. 33:7) thu hong hilh hi. HIh thupiang in thu-umten Jesuh
a nialna tawh kikim hi. Jesuh nialna in Pasian a nial mah suak hi. (Pai. 32,
33). Israelte in kham bawng lim bia-in a omna uhah maizumna simmawhna a thuak
uh hi. Paul in ama laigelh a mite in upna bulpi le upna kicingtaaksak Jesuh
nungzui dingin sapna ngah hi, ci-in hong sam hi (Heb. 12:2); hih in amau thuak
gimna in hun tawmno sung bek hi ding a, dikna, daihna gah at ding uh hi, ci-in
hong hilh hi ( Heb. 12:11). Amaute in a kisia khuapi nusia uh a, Pasian lamh
khuapi zuanin a pai uh hi. (Heb. 13:14 Heb. 11:10,10 16).
Giahphual pua-ah Jesuh nungzuihna in na adingin
bang khiatna nei hi, ci-in na tel hiam? Jesuh sunga nungta mite in maizumna le
nawlkhiina a thuakte le leitung mite kilamdanna bangteng om hiam?
FRIDAY March 25
Ngaihsutbeh ding: Kha Siangtho hong kumsuk khit ciangin thu-um
mite in kikhopkhopna nuamsa uh hi. amaute in diktatna, kithu khualna, angsung zonate
nialin thuman thutak tawh anungta uh hi. Nisim khat le khat kizopnate uhah itna
kilanghsak uh hi. Tua thu hangin Khrih in amaute tawh aomkhawm hi. Amaute in
angsung deihnate nialin kampau uh a, itna tawh khat le khat kizopna nei uh hi.
Ahi zongin damdamin kikhelna hong piang hi. Thu-umte khat le khat mawh kizong
uh hi. Midangte khialhna ngaihsutna tawh kidim uh
a, kigensiatna tawh kidim uh hi. Amaute in Honpa
le hong itna a mangngilh uh hi. Kimuthei biakpiaknate thungaihsutin nei-in a
kimu thei lo thute a khin nawn lo kei uh hi. Midangte mawhpaihna tawh kidim uh
a, khat le khat mawhna zon hong kipan uh hi.Amaute in sanggam ki-itna nusia-in
a dahhuai thu lian pen in tua bangin nungta-in a om uh a kiphawk thei kei
sawnsawn uh hi.
Amaute in lungdamna leh nuamna in midang nunna
pan kingah a hihlam a phawk kei uh hi. Lungnopna in amaute paikhiatsan hi.
Amaute sungah Pasian itna teeng nawn lo hi. Amaute in a sawt lo-in khuamial
sung tung ding uh hi. “John in sanggam ki-itna in amaute taisan ahihna thei
ahih manin, thu- umte in sanggam ki-itna kisam pha mahmah hi, cih a genphapha
hi. Pawlpite tungah John laikhakte in “ sanggamte aw, khat le khat tungah
sanggam ki-itna nei un, ci-in laikhak hi. Bang hang hiam cihleh itna in Pasian
kiang pan hong pai hi. Pasian tate in itna nei uh hi. Pasian a thei lo mi in
itna zong a nei kei hi. Bang hang hiam cihleh Pasian itna hi. Hih thu hang
mahin Pasian itna in eite tungah a hong kilangkhin zo hi. Pasian in a Tapa khat
neih sun a hong piak dongin leitung mite a hong it hi. Tua hi-in Amah
tungtawnin nunna a ngah ding ihi hi. Pasian i it manin Pasian in eite hong it
hi lo-in Pasian in eite hong it ahih manin eite in zong Amah a it thei ihi hi.
Amah in i mawhna hangin sihna a hong thuak hi. Ka itte aw, Pasian in eite hong
it a hihleh eite in zong khat le khat i ki- it ding ihi hi.Ellen G. White, The
Acts of the Apostles, pp. 547, 548.
KIKUP DING DOTNATE
1. Mi tampi
in Christian nunna in mimal le Jesuh kizopna leh mimal khat le khat kizopna
bekin ngaihsun uh hi. Ahi zongin tuate in Khristian nunna khen khat hi bek hi.
Tua hi-in Pasian in mihon, pawlpi makaih hi, cih thu in thupi ahi hiam? Pawlpi
tungah ka masuan in bang hiam? Pawlpi tung pan bang lametna nei na hiam?
2. Pawl
sungah sanggam ki-itna a kilangsak thu in bang hi ding hiam? Na lawmte tawh
kikum dingin kigingkhol in
3. Sanggam
ki-itna mantak in bang hi ding hiam? A pianzia, bang in piangsak, sanggam
ki-itna gah in bang hi ding hiam? A man lo sanggam ki-itna tawh bang kilamdang
hiam?