LESSON 11 March
5–11
Jesuh in upna
kipatna le upna kicingsak pa
Sabbath Nitak
Tu kaal sung sim ding: Heb. 10:35–39, Rom. 1:17, Hebrews 11, Josh.2:9–
11, Heb. 12:1–3.
KAMNGAH: “Eite hong makai-in i upna a hong kicingtaaksak Jesuh mitsuan in nei
ni. Mailamah a ngah ding lungdamna hangin maizumna kihta lo-in singlamteh
tungah sihna hong thuak , tu-in Pasian tokhom taklamah a tu hi (Hebrews 12:2)
Hebrews
11 le 12 in Hebrews sung panin a kideih penpenna mun hi kha ding hi. Hih nihte
in Khristian nunna-ah tai kidemna tawh gentehin tai kidemna-ah thu-um mi
khempeuh a kihel hi-in citakna tawh a tai in thaman a ngah ding hi. Hihte in
hotkhiatna in tai kidem tawh gentehin a beisa hun upna tawh anungta mite zong
hih tai kidemna-ah a tai uh ahi hi. Gimna, hamsatna thuak ta le-uh amaute in
citak ahih manin thaman a ngah ding uh hi.
Amaute nunna in hun tawpna hi lo-in eite hun in
a bei-na hi. Eite in tua tai kidemna-ah a kihel mite ihi hi. tai kidemna-ah
kungdong a tung ding hi ta hi. Pasian ziatlam, kungah Jesuh a tu hi. Amah in
kungdong tai zawh nadingin lampi hong honsak khin a, Amah ettehin a tai ding ihi
hi. Amah in kungdong a tung mi thaman tawh a na ngak hi. Amah mah in zong hih
tai kidemna-ah na tai khinin, eite tai nading lampi hong bawlkholhsak hi.(Heb.
6:19, 20; Heb. 10:19–23).
Hebrews
11 hong hilh thu in, Jesuh i muh theih nailoh hangin Pasian kamciamte muanna
hi; upna in bang hi-a, koi bangin upna nei thei ding cihte a beisa huna upna
nei mite i etteh ding hi. A phadiakin Jesuh etteh dingin a hong piak ama nunna,
upna pankhia le upna kicingtaaksak pa hi.” (Heb. 12:2).
SUNDAY March 6
A Dikmi
In Upna Tawh A Nungta Ding Hi
Hebrews
10:35–39 sim in. Pasian in bang hong gen hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Thuakzawhna in hun nunung a Pasian mite nunzia
ding hi. Thuakzawhna lo-in amaute in kamciamte a ngah kei ding uh hi. (Mang.
13:10, Mang.14:12). Ahi zongin thuakzawhna neih nadingin thu-um mi in upna
sungah kiptakin a nuntak ding kisam hi (Heb. 10:23, Heb. 4:14). Paul in hong
genna-ah sehnel gam mite in kamciam ngah kha lo uh hi. Bang hang hiam cihleh
amaute in upna nei lo uh hi. (Heb.3:19). Hebrews in zong thu-um mite in
kamciamte a tangtun hun ding naita hi, cih hong lak hi.Heb. 9:28; Heb. 36–38),
kamciamte ngah nadingin upna thasan kul hi.
Paul in a hong hilhna-ah Habakkuk 2:2–4 siksanin
thupatna nei hi. Habakkuk in bang hangin mi tatsiate in midikte nengniam uh
hiam, ci-in Pasian tungah dotna nei uh hi. (Hab. 1:12–17). Kamsangpa le a
mipihte in gimthuak uh hi. Tua hi-in amaute in Pasian hotkhiatna lunggulh uh
hi. Pasian in kamsangpa dotna a dawnkikna-ah Ama kamciamte a tangtun hun hong
tung ding hi; kamciam a tangtun hun a ngak ding uh kisam hi, ci hi (Hab.
2:2–4). Eite bangmah in Habakkuk leh a mite in kamciam le kamciamte tangtunma
kikal hun sungah nungta uh hi. Pasian thupuak in “A hong pai ding Pa hun hong
tung ding a, zekai nawn lo ding hi.” (Heb.
10:37, Hab. 2:3). Hih munin Jesuh pulaak hi.Amah in dikna tawh kidim hi; amah
in upna tawh kidim in Pasian a lungkimna a ngah hi; amah in nunna a pia Pa hi
(Heb. 10:5–10).
Tua ahihleh bang hangin amah zekai hiam? Amah
zekai lo hi. Amah in eite adingin sihna a thuak khin hi. (Heb. 9:15–26), a hun
a cin ciangin Amah in pello hong pai ding hi (Heb. 9:27, 28; Heb. 10:25).
Pasian kammal in: “mi dik in upna tawh a nungta
ding hi. “(Heb. 10:38). Paul in hih thumah Romans 1:17 le Galatians 3:11.
Romans 1:16, 17 sungah genkik hi. Khuavak mu khin cih thu in Pasian dikna in
upna khat pan upna a piangsak hi.”
Paul in Pasian kamciamte tungah cihtakna ci-in a
gen ciangin a khiatna in bang hi ding hiam? Ama cihtakna in upna leh cihtakna
hong ngahsak hi. Tua hi-in Pasian in a kamciamte tungah citak ahih manin (2 Tim.
2:13), a dik mi in Pasian tungah a citak mi hi-in citak suaksuak ding hi.
I upna in Pasian cihtakna panin hong kipan hi-a
Ama cihtakna tungah kinga hi ding thupi hiam? Koi bangin Ama cihtakna sungah
muanna nei-in A kamciamte muang ding I hiam?
MONDAY March 7
Upna tawh Abraham
Hebrews in upna in i muhtheihnai loh i lametnate
ngah takpi ding ci-in muanna lungsim neihna ahi hi, ci hi.”(Heb. 11:1). Hih
sungah Israelte sung panin upna i cih in bang hi-a, i etteh dingin ahong
kigualsuk hi.Amaute in a nuntakna uh tawh upna a pulaak hi.
Hebrews
11:1–19 sim in. Upna-ah “galhangte” upna in bang pulaak hiam? Koi bangin a
nunzia un a muhnai loh thute tawh kizopna nei hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Hebrews sungah Abraham in a thupi pen hi kha
thei ding hi. Ama upna in upna tawh nunzia hong hilh hi. Hebrews in Abraham
tungah Pasian in a tapa Isaaac meihal biakpiakna-in pia dingin ngen a, Pasian
thupiak tawh kitukalh hi leh kilawm hi. (Heb. 11:17, 18). Abraham in Isaac bek
tapa hi lo hi. Ishmael in a tapa masa hi-in ahi zongin Pasian sawl bangin
Abraham in mantakin a zui hi. Sarah ngetna bangin Ishmael leh anu in
hawlkhiatna thuak uh hi. Ahi zongin Pasian in a tate a kem hi. Tua banah
Abraham tapa Isaac tungtawnin thupha piak dingin kamciam a pia hi.(Pian. 21:12,
13).Pian. 22 sungah Pasian in Abraham in Isaac meihal biakpiakna-in piakhia
dingin a ngen hi, ci-in kiciamteh hi. Pasian in tua bangin Abraham tung pan a
nget ciangin Topa in a kamciam piak tawh kilehbulhin ngaihsutna om hi. Pian.
12–21.
Hebrews
in a thukhupna-ah Abraham in Isaac a piak hangin Pasian in sihna panin
thokiksak thei hi, cih muang ahih manin Pasian ngetna a nial lo-in a tapa a pia
hi. Hih a lamdang kipiakna in a lian mahmah kipiakna hi. Abraham ma-in sihna
pan a thokik kuamah om nai lo hi. Hebrews 11:12 in a pulaakna-ah Isaac in
Pasian vangliatna tawh a suak hi; amah in hoihna khempeuh tawh kidim hi. Paul
in Sarah in a ciing numei ahih hangin Abraham in Sarah naupaai ding a lamen
tawntung hi; Amah in minam khempeuhte pa kici ding hi, cih kamciam a muang hi.
Bang hang hiam cihleh Amah in Pasian nuntakna leh sihna tungah ukna nei hi; a
omnai lo khat zong omsak thei hi, cih a muang hi.(Rom. 4:17–20). Tua hi-in
Abraham in Pasian in ciampel lo ding hi; Isaac in sihna thauk hangin Pasian in
nungtakiksak thei veve ding hi; Pasian in a beisa huna a sep bangin mailam hun
sungah zong sem thei hi, cih a mung hi.
Pasian upna le muanna neih nadingin banghangin a
beisa huna Pasian hong ompihnate lungngaingai ding kisam hiam?
TUESDAY March 8
MOSES: A
KIMU THEI LO NATE UM
Hebrews 11:20–28 sim in. Amaute upna in
bangci-in nungtasak hiam? Koi bangin amaute nunzia in akimu thein ate le akimu
thei lo nate kizopna pulaak hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Heb. 11 sungah Moses nunna in etteh ding a nihna
hi. Moses nunna tawmkhat kipulaakin ama nial thunih tawh khup hi. Moses a
suahin a nu le pa in amah sel hi. Bang hang hiam cihleh amaute in kumpipa
thupiak lau lo uh hi. “ (Heb. 11:23) Moses in Egypt panin paikhia- hi; bang
hang hiam cihleh amah in kumpipa heh ding a patau kei hi.(Heb. 11:27). Moses
nunna-ah a thupi penpen in Pharaoh tapa kicih ding a zawhna hi”(Heb. 11:24).
Moses a kem nu in Pharaoah tanute tawh kizopna nei hi, cih tungtawnin Moses
zong Pharaoh tapa suak thei ding hi. Ahi zongin Moses in leitungah minthanna
vangliatnate nusia hi-in gambeel mi dongtuak dingin teel a teel zaw hi.
Hebrews 11:24–27 leh Hebrews 10:32–35 sim kak
in. What Hebrews pawlpite dinmun leh Moses phutkhak a kibang thu om hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Moses liatna in Egypte kumpite kamciamte sangin
a lianzaw thute amuh theihna nei hi. A kimu thei lo Pasian kamciamte amu thei
hi. Hebrews genna-ah a thu bulpi pen in Moses in a ngah ding thaman mitsuanin
nei-a Egypt hauhna le nopsaknate mitsuan lo hi. Tua lamet thaman in Hebrews
10:35 sungah kipulaak hi. Hih thaman in Pasian a um mite khempeuh tungah Pasian
in a kamciam hi. Moses khensatna tawh kizui-in Paul kammalte in Ama laigelh a
sim mite tungah tudongin thu hong gen lai hi. Amaute in thuhilhna le taihilhna
ngah khin uh hi. Bang hang hiam cihleh amaute in Khrih sungah upna a nei uh hi.
Amaute in gimna thuak uh a, a neihsate a suplawh khin uh hi (Heb. 10:32–34).
Kimkhat in thongkiatna thuak uh hi. (Heb. 13:3). Tua bang mahin Moses in zong
Pasian mite tawh balsiatna thuak dingin khensat hi. Bang hang hiam cihleh Moses
in Khrih tung pan a ngah ding thaman in Egypt kumpite tung pan a ngah ding
thaman sangin lian zaw ahihna mukhol hi.
Na upna hangin hamsatna, gimna na thuak ngei
hiam? Na thu upna-ah bang thute na nusiat ding kisam hiam? A tawpna-ah bang
hangin na muh theih loh thaman in mannei hiam?
WEDNESDAY March 9
UPNA TAWH Rahab LE A
DANGDANGTE
Hebrews 11:31 le
Joshua 2:9–11 sim in. Bang hangin pagan ama pumpi kizuak numei Rabah in upna
nei mite laka hong kihel thei hiam?
_______________________________________________________________
___________________________________________________________
Rahab in
Heb. 11 sunga upna kip nei mite lak panin lamet huaihet lo khat in upna kip nei
khat in kihel hi. Heb. 11 sungah numei nih kihel a Rahab le min kigelh lo numei
khat hi. Rahab in upna kip min gualhna-ah a sawmna hi-in ama pupate in Israel
suan le khak sung pan hi-in a nihnun midik kiciamteh hi. Rahab in numei hi bek
lo-in a pumpi kizuak numei khat hi sawnsawn hi. A lamdang penpen thu-ah Rahab
in Hebrew 11 sungah a bulpi pen leh a sangpenpen thu hi. Tua minte a kigualhna
in thupi mahmah hi. Min khat ciat kigelhna-ah upna tawh cih kammal tawh kipan
hi.
Upna tawh …………… ci-in a minte uh kigelhsuk hi.
Hih bangin upna
tawh ci-in min a gelhna in laigelhpa pulaak nop
thu theihtelna hong guan hi; Joshua in mipite makaihin Khapsa Gam a manawhpih
hi. Ahi zongin Hebrew in tua bangin gen lo hi. Joshua khit ciangin Rahab, numei
kizuak thu a zomtopah hi.Rahab min a pulaak khit ciangin hih thute khit ciangin
bang genlai ding i hiam? cih tawh zomto hi.” (Heb. 11:32, ). Tua ciangin Paul
in min kimkhat pulaak a, tua minte tawh kisai genbehna bangmah nei nawn lo hi.
Rahab upna in a zak thu bangin nungta hi. Tua thute amuh bangmah om nai lo
hi.Amah in Egypt gam sunga gimnate amu kha kei hi. Saan Tuipi Kantanna zong amu
kha kei hi. Ahih keileh suang sung pan tuiphul zong mu kha lo hi. Vantung pan
manna zong mu lo hi. Amuh loh ahih hangin Amah in a um thei hi. Amah in Hebrews
pawlpite ettehtaak cing mahmah khat hong suak hi. Hebrews pawlpi in zong Jesuh
thugen le Jesuh nalamdang bawlte amu kei uh hi.
“Rahab
in Jericho khuapi umna kulh tungah a teeng numei kizuak khat hi. Amah in Israel
mi khuapi thukansim mi nihte a selsim hi. Rahab in tua mi nihte tungah hehpihna
nei-in Pasian a upna thu a pulaak hi.Thukanmite in zong Jericho susia dingin
hong pai uhteh Rahab honkhia dingin kamciam uh hi. Introduction to Rahab found
in Daughters of God, p. 35.
Tua khit ciangin Paul in mi tampite phutkhak
hamsatnate gelhin a laikhak a zomto lai hi. (Heb. 11:35–38). Suantakna a nial
cih thu in amaute in suahtak theih nading lampi om, khensat peuh leh ahi zongin
amaute in suahtakna teel lo-in Pasian piak ding thaman mitsuan zaw uh hi. Eite
in zong tua thupiangte i mu kei hi. Ni guk sungin na khempeuh kibawlna,
Paikhiatna, leh Khrih singlamteh cihte i mu kei hi. Bang thu siksanin i muhloh
thute um thei i hi hiam?
THURSDAY March 10
Jesuh, i upna bulpi leh i upna hong cingtaaksak
pa
Hebrews 12:1–3. Sim in. Hihte in bang hong ngen
uh hiam?
__________________________________________________________
__________________________________________________________
Heb. 12 in upna thu a hong hilhna-ah a
mongtunna, Jesuh thu pulaak hi.Hebrews 12 sungah Paul in Jesuh a hong pai pa
hi-in hong zekai lo ding hi, ci-in hong hilh hi. (Heb. 10:37). Paul in i upna a
hong cingtaaksak Jesuh hi, cih thu tawh a laikhak khupna nei hi(Heb. 12:2).
Jesuh in eite upna bulpi le upna a hong cingtaaksak Pa hi . Jesuh in thu upna
hong thahatsakin Amah in eite etteh taakcing hi.
Jesuh tawh nungta khawm hi lehang i upna hong
kicingtak ding hi. hih thu in bang ngimna nei hiam? Amasa-in Amah in tai
kidemna-ah a mongtun dong a tai khin zo hi. Tua lo a dangte in upna thu a
pulaak uh hi beekin a mongdong tung nai lo uh hi(Heb. 11:39, 40). Ahi zongin
Jesuh in ahihleh vantung Pasian tawlngakna mun sungah a lut khinin A zait lamah
tu-in a om hi. Eite in ahih leh kamsangte sawttakte mah bangin Jesuh tawh maan
khop hun ngakin i omlai hi. (Mang. 20:4).
Nihna-ah Jesuh nunna kicing in tua tai
kidemna-ah a tai mite in zong a mong donga tunpih thei hi. (Heb. 10:5–14).
Jesuh in mihingin hung nungta lo bang hi zenzen leh mi khempeuh a mangthang
ding hi. A tawpna-ah Jesuh in eite upna phungpi hi. Amah in Pasian cihtakna a
hong lak zo hi. Pasian in eite a hong hotkhiatna-ah lungkia ngei lo hi.Tua thu
hangin eite in zong i nusiat kei nakleh thaman i ngah ding hi. Eite in upna i
nei kei zongin Jesuh in lungduaina le cihtakna tawh tai kidemna-ah a kihel hi.
(2 Tim. 2:13). I upna in Ama cihtakna i dawnkikna hi.
A tawpna-ah Jesuh in upna kicingtaaksak hi. Bang
hang hiam cihleh Amah in tai kidemna-ah i taizia ding a hong hilh hi. Koi
bangin Jesuh in tai kidemna-ah kihel hiam? Amah in eite adingin na khempeuh a
nusia hi. (Phil. 2:5–8). Amah in mawhna bawl ngei lo hi. Jesuh in a ngah ding
thaman amitsuan tawntung hi. Ama mai-ah nuamna a om tawntung hi; hehpihna tawh
mihingte kihonkhia hi, cih a thei hi. Tua hi-in amah in bawlsiatna a thuakzo
hi. Amah in singlamteh hangin maizumna a nawktan zo hi.Heb. 12:2, 3).
Tu-in i tungah hong tung hi.Eiama tha tawh Jesuh
sep bangbang i sem zo kei zongin i mai-ah i etteh ding kicing a om hi.
Kamsangte, sawltakte bang mahin tatsat lo-in amah mitsuanin a mainawt ding i hi
hi.
Upna tawh mainawtin Ama kamciamte sungah muanna
i neih leh thaman lianpi a hong pia ding hi.
FRIDAY March 11
Ngaihsutbeh Ding: “Upna tawh Khrih mi hihna i ngah hi. UPna mah
tawh Ama sungah ngahna leh piakna tungtawnin a khangto ihi hi. Na khempeuh na
piak ding a hi hi; na lungtang, utna lungsim, na nasepna,- na nuntakna khempeuh
in Ama hong thupiak nuntakpih ding hi. Khrih in thupha khempeuh kicinna hi-in,
na lungsim ah Amah a hong teen ciangin Amah in na hatna, na dikna leh tawntung
Huhpa ahi ding hi. Amah in Ama deih bangin nuntak zawhna tha hong guan ding hi.
Ellen G. White, Steps to Christ, p. 70.
“Pasian
in amah up theih nading thu hong pia lo-in Amah um ding hong sawl ngei lo hi.
Tua hi-in eite upna in thuman thutak; Ama nunna, Ama zia le tong, A kammal
tungah cihtakna tungah kinga hi. Tua thute in mihing ngaihsutna tawh a kilangdo
hi lo hi. Teci i pulaak ding tampi a om hi. Ahi zongin Pasian in muanlahna hong
lakkhiatsak lo hi. Tua thu in mitmuh theih ahih loh hangin thuman tungah i
kinga hi. thuman thutak a kan mi in mu lo-in a om kei ding hi. Pasian in thuman
up theih nading thu tampi a hong pia hi. “Ciangtan nei mihing in Ciangtan nei
lo Pasian thutak leh Ama nasepna a telsiang zo kei ding hi.
Theih
nopna lungsim a nei mi tungah siangtho PA in Ama thuthuk a hilh hi. Pasian
theihtelna ngah nadingin na zong ngei hiam? Vanglian Pa kicinna a mu dingin na
zong hiam? Ama kicinna in van sangin sang zaw hi. Na mu khin zo ding hiam? Hell
sangin zong thuk zaw hi. Na thei khin zo ding hiam? Job 11:7, 8.”—Ellen G.
White, Steps to Christ, p. 105.
KIKUP DING DOTNATE
1.
Khristian
masa mipil khat in: Latin tawh gelhin a khiatna in theihtel nadingin ka um hi.”
Hebrews 11:3 upna tawh ka theitel hi, ci hi. Bangci-in upna leh theihtelna in
kizopna nei hiam? Bang hangin upna in theihtelma-in hong pai hiam? cihnopna-ah
bang hangin khat veivei ciangin i theihtel zawh loh thute up ding kisam hiam?
Tua khit ciangin theihtelna kingah hiam?
2.
Greek
laimal tawh kigelhna-ah upna cih kammal in upna le cihtakna pulaak kammal hi.
Theihtelna tawh nuntakna-ah upna tungtawnin theihtelna tawh kinungta hi, cih
thu in bang hangin thupi hiam?
3.
Koi
bangin Hebrews 11 sungah amautte cihtakna leh upna bangci pulaak hiam? Koi
bangin amaute mah bangin upna leh cihtakna nei thei ding i hiam?
4.
Upna in
Pasian hong piak khong hi taleh tua piakkhong ngahin kip let zawh nadingin
mihing tavuan in bang hi ding hiam?