LESSON 6 Oct 30–Nov 5
BANG MINAM
IN A LIAN MAHMAH MINAM HIAM?
Sabbath Nitaak
Tu Kaal Sung Sim Ding: Thkna. 4:1–9, Matt. 15:1–9, Gam.
25:1–15, 1 Kor. 10:13, Thkna. 4:32–35, Matt. 5:13–16.
KAMNGAH: “Tuni-in note kong hilh thute bangin
thukham le ngeina kip a man a nei minam lian koi-ah om ahi hiam? (Thuhilhkikna
4:8).
Thuhilhna 1-3 in tangthu tungtawnin thuhilhna hi-in, Israelte in tua dinmun a tuntheihna thute kipulaak hi. Thuhilhkikna 4 panin thugenna tawh kipan hi. A beisa thute theih nading bekin kigenkik hi lo-in, tua thupiangte in ngimna nei hi; Israelte lakah Pasian hehpihna nasepna leh Ama vangliatna kilatna thute a phawk nading uh ahi hi; amaute in siatna sung tungkik uh hi taleh Topa in amaute tawh a thuciam tungah a ciampel kei hi.
Thuhilhkikna
4 kipatna-ah Hebrews kamin ‘attah’ cih tawh kipana a khiatna in “tu-in” cihna
hi. Israelte in sawt nailo hun a thupiangte enpha kik uh hi; Pasian in tua
dinmun tunpih ahihna a phawk thei uh hi.
Tua hi-in tu-in cih kammal in a beisa-in Pasian makaihna a thuhkikna-un,
tu a kipan Pasian sawl bangbang amaute in sem ding uh hi, cihna hi (Thkna.
10:12).
Tua
hangin tu-in cih kammal tawh kizompahin ‘shama’ cih kammal tawh kizompah hi.
‘Shama’ a khiatna in ‘za un,’ ‘ngai un,’ ‘thumang un,” cihna hi. Hih kammal in
Thuhilhkikna buppi sungah kimu thei hi.
Tua
hi-in Thuhilhkikna in note adingin Keima nasepnate hangin tu-in Keima thupiakte
na zui ding uh hi, cih tawh kipan hi.
SUNDAY October 31
Behlap kei inla, hepkhiat nei kei in
Thkna.
4:1, 2 sim in. Topa in ama thukhenna leh thukhunte tawh kisai-in bang
vauhilhkholhna thu kiza-sak hiam? Bang hangin hih hilhkholhna in amaute tungah
hilhkholhna kipiapah hi ding hiam? Thkn. 12:32.)
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Thukhennate
leh thukhunte zui a, lakkhiat ahi a, behlah ahi zongin bangmah nei lo dingin
Topa in amaute a hilh hi. Bang hang hi ding hiam? A tawpna-ah banghangin mi
khat peuh in Pasian thukham khelnuam hi ding hiam?
Ahang
thu i thei hi. “Satan in vantung pekpanin Pasian thukham a khel zawh nadingin
tawlnga lo-in a hanciam den hi. Satan in Pasian thukham pen kicing lo hi;
phuahphat bawlphat kisam hi, ci-in a zuauphuah vantungmi kimkhat a um uh hi.
Tuhun Khristian tampi in zong a kamun a pulaak loh uh hangin a gamtatna un Satan
khemna um ahihlam kilangsak hi.” Ellen G. White, Selected Messages, Book 2, p.
107.
Nidang
Israel mite tangthu ngaihsun lehang thukham a kin loh manun gimna a thuak nate
kimu thei hi. Amau gimthuakna kimkhat in thukham a behlapna hangun a thuak
gimna zong kimu hi. Thukham sung a om lo khat amau hoihsak bangin a gamtat
manun a tawpna-ah thukham palsatna mah suak veve uh a, gimna tawh kipelh tuan
lo uh hi.
Matt.15:1–9
sim in. Koi bangin Moses in Israelte tungah a hilhkholh bang thu guipi kipulaak
hiam?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Hebrew
mite in kamciam gam a tun uh ciangin amaute tungah kipia hilhkholhna thute,
gentehna-in milim bia kha kei un, cih thute a phawkkha nawn kei uh hi. Khat
veivei Yahweh bia napi-in milim biakin
pagan sung a tung uh hi. Jesuh hun ciangin amaute in mihing thukhun,
ngeina thukhun tampi behlapin, hih thukhamte hangin Pasian Thukhamte a nawlkhin
uh hi. Tua hi-in thukham hepkhiat ahi a, behlap ahi zongin, a mi buppi-un
thukham khelna suak ahih manin thaman a thuak uh hi.
Bangci
bangin Pasian in hong sawl thute hemkhia lo ding leh behlap kha lo dingin
kidawm ding i hiam?
MONDAY November
1
Peor Mun a Baal
Thuhilhkikna
4:3, 4 sungah a beisa thute siksanin Israelte tunga thuhilhnate kimu thei hi; amaute
in a beisa huna thute phawkkik ding uh a, a mailam kalsuanna uhah limtakin a
nuntak theih nadingun thuhilhna hi.
Gam.
25:1–15 sim in. Bang thupiang om a, tua lawhsapna panin bang thumanphate
mukhia-in a kalsuanzia ding uh hilh hi lo hiam?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Israelte
in amaute kimkota om namdang pagan biakna zuite khempeuh thahin a hawlkhiatnate
i muhtakteh nop i saklohna khat om hi. Ahi zongin hih thute a pianna ahang
ngaihsun lehang Pasian thupiak i telthei ding hi. Israelte in amau kimlepaam
mite tungah a man Pasian adingin teci hi ding uh hi; Amah bek mah Pasian ahihna
kilangsak ding uh hi. Israelte in a man Pasian biakna-ah mite etteh hi ding uh
hi. Pasian geelsakna bangin amaute in gamta lo uh hi. A kimlepaam a om pagan
pasiante bia-in, leitungah Pasian a kilangsak ding kimlai amaute in Pasian
langpanin nungta uh hi.
Hosea
thuhilhna sungah numei leh pasal paaktatna
in a nungta Pasian taisanin milim biakna limciinna khatin kigen hi mah
taleh, (Hosea 4: 12- 14) Israel mite mahmah in namdangte tawh taksa numei leh
pasal paaktatna tawh kidim uh hi. Satan in namdang numeite tungtawnin nasemin
Israel mite a mawhpih dingin a zol uh hi.
Numei
pasal mawhna in thu upna zong siasak hi.
Tua bangin numei pasal mawhna a bawlna panun Israelte in Peor a Baal
biakna sung tungkhin uh hi; pasian biakna tawh kipawl uh hi. Amaute tungah
hilhkholhna tampi kipia taleh amaute in ci le sa deihna zui-in amaute
lunggulhna bangin a gamta uh hi.
Bangci
bangin tua bang thu piang thei hiam? Tua bang a pian ding hamsa lo hi. Amasa-in
amaute in sia leh pha a khentel theihna uh zang lo-in, lungkhauh uh a, numei
pasal mawhna awlmawh lo-in tua panin milim biakna hamsa nawn lo hi. Satan
mungtup a tangtungsak uh hi. Amaute in siatna sungah kia semsemin, amaute khat
in Moses omna mai, biakbuk tual, mite kahna mun biakbuk tual dongah Midian
numei khat hong tonpih zah dongin kisia uh hi.
I
ngaihsutna leh i pumpi in kiptakin kizopna nei hi. I ngaihsutna in i pumpi a huzaap mah bangin i pumpi in
zong i ngaihsutna huzaap thei hi. Bangzahin numei pasal paktatna in thu upna
leh thu zuihna-ah lauhuai hiam?
TUESDAY November
2
Topa
Na Pasian Beel Tinten In
Baal
Peor mawhna mi tul tampi in sihna thuak uh hi. Baal Peor a zui khempeuh kisia
khin uh hi. Ahi zongin mi tampi mah in Topa langpan lo uh hi. Hih mite in kuate
hiam?
“Ahi
zongin Topa na Pasian tungah citakin Amah mah beel na hihmanun note in tuni
dongin a nungta na hi uh hi” (Thkna. 4:4). Koi bangin hih in mawhna lampi a
tawn mi leh mawhna lampi a tawn lo mi kilamdanna hong hilh hiam? Tu-in ei
adingin mawhna leh zia-etna leh Pasian vangliatna tawh kisai bang thu hong hilh hiam?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Thkna.
4:4 sungah Peor a Baal a zuite leh Topa a zui mite kilamdanna hong hilh hi;
Baal a zui mi khempeuh in sihna thuak uh hi; ahi zongin Topa tungah a citak
“note” in a nungta-lai na hi uh hi, cih thuhilhna kimu thei hi. Baal leh Topa
zui-khawm cih om thei lo hi. Jesuh tawh kipawl mi maw, ahih keileh Jesuh a
langpan mi maw, ci-in khennih bek om hi (Matt. 12:30).
Hebrew
kammin ‘dbq’ a khiatna in mi khat tungah ciampel lo-in kiptakin ki-apna,
letkipna a pulaak kammal hi. Hih kammal ahong piankhiatna in Pian. 2:24 ah,
mipa in a a nu leh a pa nusia-in a zi
tawh kigawm ding uh hi, cihna munah kimu thei hi. Ruth 1:14, Thkna. 10:20; 11:
22; 13:4; 30: 20 sungah zong kizang hi. A vekin a gennop uh kibang hi. Pasian
tungah cihtakin Amah mah lenkip ding cihna hi. Cihnopna-ah amaute in Topa
tungah kipumpiak ding uh a, Ama vangliatna leh Ama tha a muang ding uh hi.
Israelte
in a phawk ding uh thu in Pasian tungah citakin Amah zui tinten dingin
khensatna nei ding uh hi. Tua bangin Topa tungah kiptakin nungta ding cih a
khensat uh ciangin, Ama vangliatna in mawhna panin amaute a dal thei ding hi.
Jude 24 leh 1 Kor.10:13 sim in. Thkna. 13:4
sunga thu Thukhun Thak in a pulaak bang thu kimu thei hiam?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Pasian
in citak hi; Amah in mawhna sung puk loh nadingin a hong kem thei hi. Ahi
zongin, Peor a Baal a bia lo mite bangin eite in zong Topa tung a citak ding
leh Amah lenkip tinten dingin i khensat ding kisam hi. Tua hileh bangbang zia-etna
i tuak zongin i puk kei ding a, Topa tungah a citak ding hi.
Koi
bangin thungetna, Lai Siangtho sim a kantelna, biakpiakna leh thu-um mite tawh
kipawlna in citakin Topa letkipna hong huh hiam?
WEDNESDAY November 3
Bang Dingin Israel in Lian Ding Hiam?
Thkna.
4:4 khit a thute in Lai Siangtho buppi adingin thupi mahmah hi. Thuhilhkikna Bu
sunga thu bulpi hi, kici thei hi. Tua zom a kigelhte in hilhcianna hi, kici hi.
Tua thute hong hilh thu guipite in tuni-in zong i nuntakpih ding thu hi lo
hiam?
Thkna.
4:5–9 sim in. Bang hangin Topa in
Israelte tungah a sep thute Moses tungtawnin pulaak hi ding hiam?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Topa
in Israelte in a tuam vilvel na a sem dingin sapna ngah ahihlam uh a theih ding
uh deih hi. Amaute in minam lian hi; Pasian in Chaldee panin Abram samkhia-in
minam lian khatin a bawl bangin, “Note zong minam lianin kong bawl ding hi,” ci
hi (Pian. 12:2;18:18).
Tua
bangin minam lian dingin sapna a ngahna uh a hangin leitung minamte adingin thupha ahi ding uh hi
(Pian. 12:2, 3). A tawpna-ah leitung
adingin Jesuh in thupha hi taleh, Messiah in Israel khanggui sung panin a hong
khangkhia ding hi; Messiah hong tun mateng amaute in leitung khuavak hi ding uh
hi. “Jakob minamte a laamto ding le a suaktalai Israel mite a ngei uh a
bangsakkik dingin keima nasem na hihna pen a baih lua mahmah nasep ahi hi. Keima
hotkhiatna in leimong dong a phak theih nadingin minam dangte tungah khuavak
ahi dingin nang kong pia ding hi,” hong ci hi (Isa. 49:6). Amaute bek in hotkhiatna ngah ding uh hi
lo-in, amaute tungtawnin a man Pasian leitung kilanghsak ding uh hi.
Israel
in Pasian bia-in Ama na a sem ding uh hi; Amah in vankhuanuai a piangsak Pasian
hi; Amah in vantung leh leitungah Topa hi; pagan biakna-ah suangte, singte leh
dawite a bia uh hi (Thkna. 32:17, Late 106:37).
Bangzahin
kilamdang hiam? Israelte in teeltuam mi
ahihna thu a pulaakna-ah Moses in thunih
a gen hi. Amasa-in Topa in amaute tawh kinai takin om hi; Topa in biakbuk
tungtawnin amaute tawh a omkhawm hi. Nihna-ah Ama thupiakte leh Ama thukhennate
in Ama thukham sungah kihel hi.
Thkna.4:32–35
sim in. Amaute in a tuam vilvelin sapna ngah minam ahihna uh a tel nadingin
Topa in amaute tungah bang thugenbeh hiam?
____________________________________________________________________________________________________________________________________
Israelte
tungah thupha tampi kipia hi, cih pen nial nading om lo hi. Tu-in amaute in tua
thuphate tawh bangci nuntak uh hiam?
THURSDAY November
4
Nangma Pilna leh Nangma Thu Theihsiamna
Thkna.
4:1–9 in Israelte in a tuam vilvelin minam lian khat a suahna uh in amau nopsak
nading hi lo-in gammialah nasem dingin teltuam mi ahihna uh kimu thei hi.
Amaute in Topa thupiakte zui ding uh a, Ama thukhunte a zui ding uh hi; Ama
sawl bangbang a sem ding uh hi.
Thkna.
4:6 sim kik in. Minamte lakah Israelte pilna leh thu theihnate tawh kisai-in
Topa in bang gen hiam?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Et
pakin thupiakte leh thukhennate sungah pilna leh thutheihna a om tawh kibang
hi. Ahi zongin tua bang hi lo hi. Topa in amaute tungah thukhunte leh
thukhennate a hilh hi; Amaute in Topa thuhilhnate a zuih uh ciangin amaute in
pilna leh thutheihtelna a ngah uh hi zaw hi. Amaute thumanna in pilna leh
thutheihna a guan hi.
Israel
in leitung adingin a hoih pen thukham leh thuthunte nei uh hi;ahi zongin
bangzahin hoih taleh amaute in tua thukham leh thukhunte zui kei le-uh tua a
hoihna om tuan lo hi. Amau pilna, amau
thu theihnate in amaute nunna sunga kilang Pasian thukhamte panin a ngah uh ahi
hi. Amaute tungah kipia thumante a nuntakpih dingun kipia ahi hi. Tua thupiakte
a nuntakpih ding uh hi. Amaute tungah kipia thumante a nuntakpih kei uhleh amau
adingin khuavak a om khempeuh, thuman a om khempeuh in hoihna a pia thei tuan
kei ding hi; amaute gei a om Pasian bia lo mite (pagan) sangin a hoih zawkna uh
om tuan lo hi. Tua hi-in amaute in Topa thupiakte a nuntakpih dingun kihilh
phapha hi. Bang hang hiam cihleh thukhunte, thukhennate bangin a nuntak uh
ciangin leitung mite mai-ah teci hoih hi thei pan uh hi; tua lo-in thukhunte
leh thukhennate in amaute tungah bangmah hoihna a pia thei kei hi. “Amaute in Pasian thukham a nuntakpih uh
ciangin leitung minamte mai-ah a lamdangtakin cihtheihna tawh kidim uh hi.
Amaute tungah pilna leh siamnate a pia Pasian in Ama thukhamte tungtawnin
amaute thuhilh a, mipi thupi suaksakin, dinmun sangah a domto hi. Amaute in
thumang uh hi leh, namdangte thuak natnate leh gimnate amaute in a thuak kha
kei ding uh hi; amaute in cidamin thahatna tawh a kidim ding uh hi. Amaute
cihtheihna khempeuh in Pasian vangliatna, Ama minthanna leh Ama thahatnate a
kilangsak ding hi. Amaute in siampi, kumpi a hi ding uh hi. Pasian in amaute pen
leitungah minam lian pen a hi dingin a bawl hi.” Ellen G. White, Christ’s
Object Lessons, p. 288.
Matt.5:13–16
sim in. Nidang Israelte tungah a hilh a kilangkiksak Jesuh in eite tungah bang
thu hong hilh hiam? Koi bangin tua thu ei Seventh-day Adventist khat in
nuntakpih ding i hiam?
FRIDAY November
5
Ngaihsutbeh Ding: “Vantungah kidona
lianpi a om kipan Satan mungtuppi in Pasian thukham beisak dingin nasem hi. Ama mungtup a tangtung nadingin Piangsakpa
langpan ahih manin Satan in vantung panin hawlkhiat thuakin leitungah Pasian langpannin nasemsem
hi. Mihingte a hong khem nadingin Pasian thukham palsat dingin mihingte a hong
makaih hi. Satan in Pasian thukham langpanin nasem tawntung hi. Satan in thukham khat a hemkhia
ahi a, a vekin a hemkhia ahi zongin a tawpna-ah a thuak ding a thaman in a kibang
hi. Satan in mun khatah a zawhna panin
thukham khempeuh tungah zawhna ngah dingin a hanciam hi; ama huzaap leh ama
tatzia in thukham palsatna bek hi; thukham khat a khial mi in thukham khempeuh
a palsat hi.’ James 2:10.” Ellen G. White, The Great Controversy, p. 582.
Baal
Peor muna Baal biakna tawh kisai Ellen White in hih bangin gelh hi: “Amaute in
pai loh nading munah va pai uh hi; amaute in Satan thaangsiahna sungah a awk uh
hi. Satan in amaute music leh lamna tawh
a khem hi; sing leh suang a bia nungakte hoihna iplah uh ahih manin
Jehovah tungah cihtakna a khahsuah uh hi. Nuamna leh pawi tawh kidim uh hi; si
le sa deihna zui-in khamtheih zu in sia leh pha khentel theihnate susia ahih
manin pumpi ki-uk zawhna a nei zo nawn kei uh hi. Lunggulhna in amaute ukcip
hi; thu-ngaihsut theihna khuakte siatna bawl ding a maizum nawn kei uh hi;
amaute in milimte a bia ngekngek uh hi. Amaute in namdang pasiante tungah
biakpiakna pia-in, amaute in kihhuai biakpiakna tawh a kidim uh hi.” Ellen G.
White, Patriarchs and Prophets, p. 454.
Kikup Ding Dotnate:
1. Bangci bangin tuhun ei Seventh-day Adventist thu-um mite
in nidang Israel mite dinmun tawh kibangin i om hiam? Bang thu in i kim i paam mite leh pawl dangte tawh a
hong kilamdangsak hiam? Tua hi-in i kidot ding thu in: koi bangin i tungah a
hong kipia thute i dawngkik hiam? Koi
bangin leitung mite muhna-ah “i pilna leh theihnate’ a kilang hiam?
2. “Ahi zongin Topa
na Pasian tungah citak na hih manin tuni dong a nungta na hi hi.” Eite in Topa tungah a citak dingin Aman in
zawhthawh thu tawh hong kai lo ding hi. Mihingte tungah a manpha deihtel
theihna a hong pia khin hi; Ama tungah a citak dingin i khensat ding hi. Tua
khensatna i neih ciangin koi bangin Amah i zui a, lenkip i hiam?
3. Sunday ni-a dotna ngaihsunkik in. Pasian thupiakte
hemkhia ahih keileh behlap cih thu koi bangdan
hi ding hiam? Adang tuamtuam om ding a, tuate lak panin Sabbath khel ding
hanciamna leh adang i phawk loh a om thei ding hiam?