LESSON 13
December 18–24
MOSES THAWHKIKNA
Sabbath Nitak
Tu Kaal Sung Sim Ding: Gam. 20:1–13, Thkna. 31:2, 34:4,
34:1–12, Jude 9, 1 Kor. 15:13–22.
KAMNGAH: “Vantung milian pa Mikhael nangawn tua bangin gamta ngam lo hi. Moses’ luanghawm kituhin Dawimangpa tawh a kitot laitakin Mikhael in Dawimangpa zahkona kammal zang ngam loin, “Topa in nang hong taii ta hen,” ci bek hi” (Jude 9).
Tu
quarter bup thusinna sungah Thuhilhkikna sunga Moses thu siksanin thusinna hi.
A nunna, a nunzia, a thuhilhnate in Thuhilhkikna bup a huamkhin hi.
Thuhilhkikna bu in Pasian thu le Israelte tungah (am yisra’el) ama hong itna
thute hi. Pasian in Moses zangin A mite tungah Ama itna laakin amaute thu a
hilh hi.
Tu-in
tu quarter thusinna a tawpna ding hi ta hi; Thuhilhkikna Bu a zo ding ihi ta
hi. Moses hun nunung thute a kikum ding hi.
Ellen
G. White pulaak bangin: “Moses in a sihteh amah kia bek om ding ahihlam thei
hi; a sih hun ciangin a gei-ah kuamah a om dingin kiphal lo hi. A mai-ah kilang
thute in lamdangsi, lauhuai, kihtakhuai veve amu hi. Moses in a mipihte tawh kum
tampi lungsim kituak takin kikhawl uh a, amaute adingin ama nuntakna pia-in
nasep khitteh, a mipihte tawh kikhenin a sih ciangin a mipihte khat zong a
gei-ah om lo ding cih a muhkholh ciangin a a lungneu mahmah hi. Ahi zongin
Moses in Pasian muangin upna tawh amah mah kipia-in, amah leh a mipihte Pasian
itna leh hehpihna sung a ap hi.” Patriarchs and Prophets, pp. 470, 471.
Moses
nunna leh ama nasep, a sihna leh sihna pan a thawhkikna in Pasian zia le tong a
pulaak hi.
SUNDAY December 19
Moses Mawhna: Khen Masa
Israelte
in sehnel gam sung a khualzinna uhah Pasian langpang pahph taleh Pasian in
amaute lamdangtakin a makaih veve hi. Pasian makaihna ngah ding kilawm lo hi
mah taleh, Pasian hehpihna in amaute ompih tawntugn hi. Tu-in zong eite in
Pasian hehpihna ngah dingin kilawm lo pihmah Ama hehpihna i ngah tawntung hi. A
tawpna-ah ngah dingin kilawm hi lehang, hehpihna kici thei nawn lo ding hi; hi
mah lo hiam?
Tua
banah Topa in gam sungah lamdang takin amaute khamval dongin an leh tui a pia
hi. Sehnel gam sungah tui in Ama hehpihna limcing hi; nisa, gamkeuna munah tui
lo-in tawmno sung bek nungta ding uh hi; tua bang mahin hehpihna lo-in a nungta
kei ding uh hi. Paul in Israelte phutkhak thute a genna-ah: “A vekpi-un
hehpihna tui a dawnkim uh hi. Tua Suangpi panin tui dawn uh a, tua Suangpi in
Jesuh hi” (1 Kor.10:4). Ellen G. White in hih bangin genbeh hi: “A
khualzinna-ah amaute giahbuk pua-ah suang khangkhamin tua sung panin amaute
ading tui a phulkhia hi.”—Patriarchs and Prophets, p. 411.
Gam.
20:1–13 sim in. Bang thupiang om hiam? Koi bangin Moses in Topa sawlna a manloh
manin a thuakna telthei ding i hiam?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Lamkhat
panin Moses hehna kimu thei hi. Topa in amaute kitangsapna khempeuh pia-in,
nalamdang leh lim tuamtuam tawh amaute honkhia-in, tu-in amaute in Kamciam Gam
a lut ding uh hita hi. Tua leh bang tuak uh hiam? Tui om lo hi; mipi in Moses
leh Aaron langpan kipan uh hi. A beisa hunin Topa in tui pia ahihleh tu-in zong
Topa in pia thei lo ding hiam? Pia thei lua hi; Topa in tui pia ding hi ta hi.
Ahi zongin Moses kammal ngaihsun in. “En un, no langpang mite aw, hih suang
panin kote in tui hong pia ding ka hi uh hiam, ci-in tua suang nihvei a sat hi (Gam.
20:10). Amaute in Moses heh kampau a za uh hi; bang hang hiam cihleh Moses in
amaute “langpangte” ci-in pulaak masa hi.
Moses
khialhna in ama hehna hi pen lo hi; hehna pen hoih lo mah hi; ahi zongin mi honpi
a makaihna-ah hehna om tawntung mah hi. Ahizongin Moses in “kote in tui hong
pia ding ka hi uh hiam? Cihnopna-ah mihing in tua suangtum panin tui luangkhia
sak ding bangin a pulaak hi. Hehlua mahmah ahih manin Moses in amaute lakah
nalamdang bawl, amaute lakah nasem Pasian vangliatna a mangngilhkha hi. Amah a
kipan a mipih khempeuh in hih thu a theih ding kisam hi.
Heh
ding mah hi, i ci ta zongin hehna hangin bang kampau khia-in bang semkhia kha
zel i hiam? Koi bangin hehna thuak zo-in
Pasian vangliatna ngen a, a hoih lo sangin a hoih thute genin sem thei ding i
hiam?
MONDAY December 20
Moses Mawhna: Khen Nihna
Gam.
20:12, 13 sim in. Moses in Kamciam Gam lut kha lo ding ahihna bang thu hangin
lut thei lo dingin Topa in gen hiam? Thkna. 31:2 leh 34:4 sim in.
__________________________________________________________
___________________________________________________________
Lai
Siangtho gen bangin Moses hehna sangin a sia zaw in Pasian dinmunah om ding a hanciamna pen hi. Amah in up lohna kilangsak hi; amah
bang makaipi khat in tua bang uplahna a neih pen mawhsak theih hi lo hi.
Sawlbawk kuang amuh a kipan a nuntak sung khempeuh Topa ompihna ngahin amah
tawh kibangin kuamah in Pasian tawh kizopna a nei a om kei hi (Pai. 3:2–16);
tua hi napi Moses in “Kei hong um lo hi,” ci-in Pasian in pulaak hi; Moses in
Topa gen thu uplahna nei hi; tua hangin Topa in, “Moses in Israelte mai-ah Kei
hong zahtaak lo hi” ci hi. Cihnopna-ah mipi in Topa langpan taleh Moses in a
hehna dai dide sakin Pasian in amaute kisap tui pia hi, ci-in Pasian muanna leh
upna kilangsak hileh, a mipihte mai-ah Topa vangliatna kilangsak hi ding a, a
mipihte in a man upna leh thumanna i cih in hih bang maw, ci-in amah a etteh
ding uh hi. Topa sawl bangin Moses in a seplohna phawk in.
Gam.
20:8 sim in. Moses in bang sem dingin Topa in sawl hiam? Ahi zongin Topa sawl
bangin sem lo-in Moses in bang sem hiam? Gam. 20:9–11.
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Aneu
9 ah Moses in Topa sawlbangin a ciangkhut a la tawi hi. Hih ciangciangah hoih
hi. Ahizongin aneu 10 ah suangpi a hopih ding hi a, Pasian vangliatna kilat
nadingin tua suang panin tui a hong phulkhia ding hi; ahi zongin Moses in
suangpi a hopih sangsikin in khat vei bek hi lo, nih vei suangpi a sat hi.
Suangpi satin tui phulkhia pen nalamdang hi; hopih henla hileh tui phul ding a,
ahi zongin suangpi sat a tui phul leh a hopih a tui phulkhia tua nalamdang kibang lo hi. Moses tungah
Pasian thukhenna in khuahdeuh tawh kibang hi. Topa makaihna ngah khin a, ahi
zongin Kamciam Gam a lut ding kiphal lo hi. Hih tangthu a kigen sialsialin mi
tampi in bang hangin tua bang nawhtat khak na khat hangin a lamet tawntung gam
sung lut ding kiphal lo hiam, cih telhamsasa uh hi.
Moses
tunga thupiangte panin Israelte in bang thuman ngah dingin na ngaihsun hiam?
TUESDAY December
21
Moses Sihna
Mi
genthei Moses! Hih ciangin dinmun a tun nadingin Moses in hamsatna tampi
nawktan khin a, kum zalom tampi lai Abram tungah kipia thuciam “hih leitung
nangma luah dingin kong pia ding hi,” cih kamciam a tangtung ding hi ta hi (Pian.
12:7).
Thkna.
34:1–12 sim in. Moses tungah bang thu piang hiam? Moses in Topa teeltuam mi
ahihna Topa in bang a pulaak hiam?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
“
Moses in amah guakin gamdaai mahmaha a beisa hun sunga ama nuntaknateng a
ngaihsunkik hi. Egypt gam sunga a omnate, Jethro tuu cing a sehneel gam sunga a
omnate, sawlbawk kaang luatluat a muhnate, a migittnate, Israelte honkhia dinga
Pasian sapnate a ngaihsun kikkik hi. Pasian na lamdangte, gamlaka a vaakthap
sung uhah Pasian thuawk zawhnate, a migitnate a phawk kikkik hi. Egypt gam pana a paikhia, a picing khinte lak
panin nih bekbek Canaan gam a luutkha uh hi. Hih thute a nung ngaihsut kikkik
ciangin, a kipiakna leh a hanciamntae a mawkna bangin amu hi.” Ellen G. White,
Patriarchs and Prophets, pp. 471, 472.
Thkna.
34:4 “Tua ciangin Topa in ama kiangah, “Hih gam, Abraham, Isaac, le Jakob
tungah kiciamin, ‘Na suanlekhakte uh tungah ka pia ding hi,’ ka cih leitang ahi
hi. Topa in Israelte pupate tung a gen thu- hih leitang luah dingin kong pia
ding hi, ci-in a gen thute khangsawnte tungah a gen kikkik hi. Tu-in zong Moses
tungah a genkik hi.
Topa
in Moses tungah “Na mit tawh nang kong musak khin a, ahih hangin tua lai-ah nang
na pai kei ding hi,” a ci hi (Thkna. 34:4). Moses in ama dinna mun panin Topa gen gamte –
Moab panin Dan panin Naphtali dongah mihing mit tawh galmuh zawh dingin gamlua
lua hi; ahi zongin Topa in Moses tungah tua gamte lamdang takin amuhsak bek
tham lo-in Israelte in tua gam sung a teen uh ciangin amau dinmun ding a
mukholsak hi.
Lamkhat
panin Topa in Moses gina donlo tawh kibang hi. Ka thu hong mang hi lecin hih
leitang na tung khin ding hi, ahih kei leh hih tawh kibang thu a pulaak ding
hi. Ahizongin Moses in khialhna tawh kidim hi taleh Topa in a thuciam om bangin
a pu a pate tungah a thuciamte a tangtungsak hi. Genbaanna tuamtuam om taleh,
Topa in ama tungah a citak ama nasem Moses adingin a hoih zaw nate a koihkholhsak
hi.
WEDNESDAY December 22
Sihna pan Moses Thawhkikna
“Tua
ahih ciangin Topa’ thugenna bangin Topa’ nasem Moses pen Moab gamah si a, Bethpeor
galkhat, Moab gam kuamah amah kiphum hi. Ahih hangin tuhun dongin a kiphumna
mun kuamah in thei lo hi” (Thkna. 34:5, 6). Tua hi-in Moses in Israelte adingin
makai lianpi khat hi; amah a sih hangin ama laigelhte in tungdongin nungta-in,
Israelte ading bek hi lo-in tuhun pawlpi adingin manpha mahmah hi. Moses si-in
kivui hi; a mipihte in khitui luang hi. Mangmuhna kammalte bangin “Topa sungah
a si mite in thupha ngah ahi uh hi. Amaute in midangte adingin nasem uh a,
nasepna panin amaute in a tawlnga uh hi” (Mang. 14:13). Ahi zongin Moses sihna in ama tangthu-ah a
nunung pen thupiang hi lo hi.
Jude
9 sim in. Bang piang hiam? Koi bangin hih thu in Thukhun Thak pulaak Moses thu
bang hong hilh hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
A
thupiangdan a hiauhau bekin i ngaihsun thei a, ahi zongin tua thupiang in
lamdang mahmah hi. Michael, Chrih mahmah in Moses luangvai-in dawi tawh kinialna
nei hi. Bang thu kisel uh hi ding hiam? Moses in mimawh khat ahihna nial nading
om lo hi; a nunung pen a khialhna zong Pasian vangliatna pen ama vangliatna
bangin ngaihsunin kiliansakkha hi. Lucifer zong amah leh amah kiliansak hi: “Meiite’
tung pekah ka kahto ding a, Sang Pen pa bangin ka kibawl ding hi,’ ci hi (Isa.
14:14); tua hangin vantung panin hawlkhiat a thuak hi. Tu-in Khrih in Moses
adingin thawhkikna kamciam a pulaak ciangin Satan in nial hi kha ding hi.
Ahi
zongin bangci bangin Khrih in Ama thukham a palsat mimawh, Moses tungah
thawhkikna kamciam hi ding hiam? Tua
bangin thawhkikna kamciam a piak theihna a hang in Jesuh in singkhuam tungah
thahna a thuak khin hi. Ganhing tawh biakpiakna khempeuh in Khrih sih ding a
limciin tu-in Khrih in sihna a thuak khit ciangin Moses in sihna pan thokik
ding lametna a nei hi. Jesuh mahmah in Moses pumpi thokik dingin a pulaak hi.
Mawhna hangin Moses in Satan vangliatna sungah om hi. Ama gamtatna pha khempeuh
in amah mah sihna sila a suaksak hi; ahi zongin amah in Honpa min tawh a si
thei lo nunna tawh nungta dingin a thokik hi. Moses in han sung panin
vangliatna tawh thokik a, A Honpa tawh vankahin Pasian Khuapi-ah valut hi.” Ellen
G. White, Patriarchs and Prophets, p. 479.
Moses
in singlamteh ma-in sih theih lohna nunna ngah dingin sihna pan thokik hi. Koi
bangin Moses tangthu in hokhiatna thuthuk theihtelna hong guan hiam?
THURSDAY December 23
Mi khempeuh ading Thawhkikna
Thukhun
Thak hong hilh thute ngaihsun hi lehang Moses in amawhna hangin Kamciam Gam a
lut khakloh pen a tawpna-ah a thupi pen hi lo hi. Gal, gimna, kidona tawh kidim
leitung Canaan leh leitung Jerusalem sung a lut khak loh hangin Moses in
vantung Jerusalem, vantung nopna sung a tung khin hi (Heb. 12:22); a teen
nading munin vantung a ngah hi; tua sangin om nading mun hoih zaw om lo hi.
Moses
in Lai Siangtho sungah sihna pan a thokik masa pen hi, ci-in i thei hi. Enoch
(Pian. 5: 24) leh Elijah (2Kum. 2:11) in si lo-in vantungah laktohna a ngah uh
hi. Moses ahihleh tawntung nunna ngah dingin sihna pan a thokik masa suak hi.
Moses
in lei sungah bang tan vei om hi, cih i thei kei hi. Bangtan vei lei sungah om
a thupi hi lo hi. Ama adingin nai 3 sung ahih kei leh kum 300, bangmah
kilamdanna om lo hi. A si khin mite zong Moses mah bangin lei sungah bangtan
vei om cih a thupi hi lo hi. Ahi zongin a si pawl khat in Nihvei Kumkikna –ah
hong thokik ding a, kimkhat in ahihleh a nunung pen thukhenna thuak dingin
ahong tho ding uh hi (Mang. 20:7–15).
1
Kor. 15:13–22 sim in. A lian mahmah kamciam bang om hiam? Bang hangin Paul hong
hilh thu in, Khrih sungah a ihmu mi in thawhkikna hun hong tun mateng thokik lo
ding hi, cih thu in khiatna nei hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Thawhkikna
om lo ding hileh, bangmah lametna a om kei ding hi. Sihna panin Khrih
thawhkikna in ei ading khamuanna hi; “I mawhna khempeuh a hong siangsak
nadingin” singkhuam tungah mawhna hangin thahna thuak Tuuno – Khrih in si-in
sihna pan a thokik hi. (Heb. 1:3); sihna pan Amah thawhkikna in sihna pan
thawhkikna om hamtang ding hi, cih eite lungmuanna i nei hi; mawhnei mi sihna
pan a thokik masa pen Moses in amah bangin mawhnei a si mi in thokik ding hi,
cih a limcingkhol hi. Bang hang hiam cihleh Khrih in Moses thokiksak a, eite
zong sihna pan a hong thosak ding hi.
Tua
hi-in upna tawh hotkhiatna kingah hi, cih Moses tangthu genteh ding a om hi; a
tawpna-ah a tuuk kha zongin, upna tawh a nungta mi in Pasian tungah cihtakna
leh muanna tawh a nungta hi. Thuhilhkikna buppi in Moses in Pasian mite tungah
cihtak ding a thuhilhna vive pulaak hi. A ngah uh hehpihna a thuhkikna-un Topa
tungah cihtak ding a kihilh mah bangin, hehpihna hang mah tawh Kamciam Gam lut
dingin gamgi a tung eite in zong cihtakna nei ding hong hilh hi.
Israel
tungah cihtakna thu a hilh Pasian, tua Pasian mah in eite zong a citak dingin
hong hilh hi lo hiam? Thuhilhkikna sunga
Moses in hilhkhol taleh Israelte puuk bangin eite in i puuk khak loh nading
bangci kalsuan ding i hiam?
FRIDAY December 24
Ngaihsutbeh Ding: “Amaute in hehin a ot
uh ciangin, “ Kote in hih suang panin tui hong pia ding ka hi uh hiam? Mihing
in ciantanna leh kicinlohna tawh kidim hi; ahi zongin amaute in Pasian
vangliatna bang a nei dingin kingaihsun uh hi. Mipite phunna leh langpanna
hangin lunghimawhna tawh Moses in Vanglian Huhpa a mangngilh hi. Pasian huhna
lo-in Moses nunna in mihing thaneemna tawh akidim hi. The man who might have stood pure, firm, and
unselfish to the close of his work had been overcome at last. Israel mihonpi
mai-ah Pasian liansakin Amah pahtawi ding kimlai, Pasian in mindai-na a thuak
hi.” Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 418.
“Mel
kikhelna mual tungah laktohna ngah Moses leh Elijah hong kilang uh hi. Amaute
in Pasian kiang pan Tapa tungah khuavak leh
vangliatna puak dingin sawlna ngah uh hi. Kum zalom tampi lai-a Moses
thunget, a tawpna-ah tangtung hi. Amah in “a etlawm mual” tungah dingin amah
tawh gamluah ding mite lakah kamciam a Pia Pa adingin teci suak hi. And thus
the prayer of Moses, uttered so many centuries before, was at last fulfilled.
He stood upon the ‘goodly mountain,’ within the heritage of his people, bearing
witness to Him in whom all the promises to Israel centered. Such is the last
scene revealed to mortal vision in the history of that man so highly honored of
Heaven.”—Page 479.
Kikup Ding Dotnate
1. Lamkhat panin Moses in a sih khit a sawt lo-in thokik a,
vantungah laktohna a ngah hi. Ahi zongin
leitung siatnate a mu hi. Leitung hamsatna khempeuh bei-in Nihvei Kumkikna hun
ciangin a thokik ding mite in bangzahin mi hampha hi ding uh hiam? Tua hun
ciangin Moses tuahkhak thupha sangin a lian zaw thupha hi ding hiam?
2. Koi bangin Moses
sihna leh a nung ciangin a thawhkikna in koi bangin Thukhun Thak leh Thukhun
Lui hong hilhna sangin a lian zaw thu tampi om hi, cih hong hilh hiam?
3. Koi bangin Moses in hehna tawh suang a satna cihte a
kipan a nunzia in, thukham sepna tawh hotkhiatna kingah hi lo-in, upna tawh
nungta, upna tawh hotkhiatna kingah hi, cih hong hilh hiam?
4. Leitung bei ciangin thawhkikna kamciam thu na lawmte tawh
kikum in. Bang hangin thawhkikna in lametna a bulpi hiam? Tua ahihleh hih
thu-ah Pasian i muang thei ihih leh, na khempeuhah zong Amah i muan ding hi lo
hiam? A tawpna-ah Amah in sihna pan hong thokiksak ding ahihleh, ei adingin a
sep zawh loh ding bang om ding hiam?