MUC

Print Friendly and PDF

Saturday, June 26, 2021

LESSON 5 July 24–30

 “Ka Kiangah Hong Pai Un   ”

 


Sabbath Nitak

 

Tu Kaal Sung Sim Ding: Matt. 11:20–30, Matt. 5:5, Thkna. 18:15, Gal. 5:1, Pai. 18:13–22, Gal. 6:2.

 

Kamngah: “Na semin vangik pua-in a gim mite khempeuh aw, ka kiangah hong pai ta un. Note tungah lungsim tawldamna ka hong pia ding hi” Matthew 11: 28.

“Na semin vangik pua-in a gim mite khempeuh aw, ka kiangah hong pai ta un. Note tungah lungsim tawldamna ka hong pia ding hi” cih kamciam in Jesuh hong piak manpha mahmah kamciam hi. Vangik pua lo kua om hiam? Gimna thuak lo kua om hiam? Mihau milian i cihte in zong buai-na tawh kipelh uh hiam? Nuntakna mahmah in gimna tawh kidim hi lo hiam? Jesuh in i thuaknate, i vangik puak thei ahih manin, tua vangikte Amah vasuan lehang Amah in tawldamna hong pia ding hi.

Tua bangin a hong genkhit ciangin Ka hakkol nuamin ka van a zang hi” ci hi (Matt. 11:30). Cihnopna-ah eima van eimah in pua lo- in suahkhia-a, Ama van zang a pua dingin hong sawl hi. Koi bangin Jesuh hong hilh tawldamna nei ding na hiam? A tawpna-ah mawhna tawh kidim leitungah i nungta hi. Topa in Adam tungah ‘Khua-ul kai- in an na ne ding hi” ci-in gen hi (Pian. 3: 19). Tua hi-in hamsatna leh gimna tawh a nungta ihih manin i van puak gik hi; ei mah kia bek in puak hamsa hi.

 

 

SUNDAY                                          July 25

“ Keimah in tawldamna kong pia ding hi”

 

Matthew 11:20–28 sim in. Jesuh in ,”Na semin vangik pua-in a gim mite khempeuh aw, ka kiangah hong pai ta un. Note tungah lungsim tawldamna ka hong pia ding hi,” ci-in a genna-ah a nung a ma bang thu om hiam? Koi bangin Jesuh in tawldamna hong pia hiam?

Eite mah bangin Jesuh in a nung a ma thu om lo-in thugen ngei lo hi. A thugente i tel nadingin bang siksanin gen a, a nung a ma thupiang ding bang thu hiam cihte i theih ding kisam hi.Tua hileh ama gen thute telkhialhna om lo ding hi.

Matthew 11 in Matthew 1- 10 leh nungsiahteng kilamdanna a lak khawkpi khat hi. Galilee khuapite mawhsakna thu Jesuh in khauhtakin a pulaak i muhmasak hong suak hi. Jesuh in kuama pahtakna ngah nadingin gamta lo hi; a gim mite tawh gimkhawm hi; mi hoih lote tawh kikhawl hi (Matt. 9:9– 13); mawhna a maisak ciangin biakna makaite in zahpih uh hi (Matt. 9:1–8). Jesuh in mawhna thu a gen ciangin khauhtakin gen hi. Siatna thu a gen ciangin siatna mun Sodom siatna tawh tehkak hi. ‘Tua ahih manin thukhen ni ciangin note’ thuakna sangin Sodom khuamite’ thuakna baihzaw lai ding

ahihna thu phawk ta un,” ci hi (Matt. 11:24).

Buai-na tampi sung mah panin Jesuh in mite kalsuan kilamdang dingin tawldamna mantak kong pia ding hi, ci-in pulaak hi. Jesuh in na khempeuh sem thei hi;bang hang hiam cihleh Amah in, “Ka Pa in kei tungah na khempeuh hong pia khin hi. Pa simloh Tapa a thei kuamah om lo a, Tapa le Tapa in a theihsaknop mite simloh, pa a thei kuamah om lo hi,” ci hi (Matt. 11:27). Jesuh in tawldamna hong piaktheihna pen Amah in Pasian ahihna leh Pa tawh pumkhat ahihna tungah kinga hi.

   I vangik puak suahkhiatma-in i theih ding a kisam thu in ei le ei tha tawh vanpua ihi kei hi. Ei mahmah     in i dinmun i theih mateng Jesuh hong sapna aw i za kei ding hi. Jesuh in eite kitangsapna tungtawnin hong sam hi zaw hi. Matthew 11:28 sunga Ama hong sapna-ah sawlna kammal hong pai un”  cih kammal tawh kipan hi. Hih kammal hong pai un, cih sawlna in teel theihna tungah kinga lo hi. Tawldamna tak a ngah nuam mite in a tua sawlna a zuih pelmawh ding kisam hi. Ama kiangah vapai cih ciangin sit nei lo-in Ama tungah kipumpiak ding hong hilh hi. I nuntakna-ah mihing khutnuai-a om na tampi om hi; gentehna-in smartphone tawh na tampi i uk thei hi. Mi khempeuh in Jesuh kiang vazuan  lo hi; mihing pianpih hi lo hi. Christian tampi in Jesuh tungah kipumpiak ding pen a hamsa penpen suak thei hi. Pasian in Khrih tungtawnin a hong sepkhiat thute i it hi; i pulaak-nuam hi.

Bang hang hiam cihleh ei le ei in a kihonkhia thei ihi kei hi. A tawpna-ah Jesuh kiangah vapai dingin khensat theihna i nei hi; i nuntakna khempeuh Ama tungah ki-ap thei ihi hi. Hih munah deihtel theihna hong kilang a, Khristian nuntakna-ah deihtelna in a bulpi khat hi, cih kimu thei hi.

Bang vangik na pua hiam? Ama nunna a hong piak dongin a hong kipia Jesuh tungah koi bangin na vangik puak vasuan ding a, Ama hong piak tawldamna ngah ding na hiam?

 

 

MONDAY                  July 26     

“Ka Hakkol Kisuan Un”

 

Matthew 11:29, 30 sim in. Jesuh in i vangik puak Amah suanin tawldamna mantak ngah dingin a hong sap khit ciangin bang hangin Ama hakkol pua dingin thu hong pia hi ding hiam?

“Hong pai un,” ci-in sawlna hong piak khit ciangin (Matt. 11:28) “sawlna thupiak nih kizompah hi (Matthew 11:29). Kisuan un,” Kisin un” cih sawlna in Jesuh thugen a ngai mite limtakin ngaihsutna guan hi. Eite in Ama hakkol kisuanin Ama vangik puak kisin dingin hong sam hi.

Matt. 11: 25 27 sungah Pa leh Tapa kizopna in a kikhen thei lo kizopna hi, cih hong hilh hi. Hih kizopna in Jesuh pulaak hakkol hong hilh hi. Pa leh Tapa in pumkhatin hotkhiat nasem uh hi. Hakkol in kipiakna limcing hi (Jeremiah 27); tua banah kipumkhatin ngimna khatah kalsuanna zong hong lak hi. Ama hakkol kisuan dingin kipiak kul a, Ama hong sawl bangin i kim a om mite tungah thupha bawl ding ihi hi. Ama hakkol a pua ding ihi kei hi; i hakkol Amah tungah a suan ding ihi zaw hi. Bang hang hiam cihleh Ama hakkol in puaknuam hi; Ama vanpuak in zang hi” (Matt. 11:30).

Sawlna nihna in “ Hong kisin un” ci hi. Greek tawh kigelhna-ah “kisin” cih kammal in “nungzui” cih khiatna nei hi. Jesuh tung pan kisin hi lehang Ama nungzui taktak ihi ding hi. Ama hong sawl bangbang manna leh ki-apna in nungzui i hihna taktak hi.

Vangik puakna (Matt. 11: 28) leh Ama hakkol puakna (Matt. 11: 29) in bang kilamdang hiam?

Judaism biakna-ah hakkol in thukham limcing hi. Sawl. 15:10 in hakkol in vunat thukham limcing hi. Galatians 5:1 in Jesuh hong piak suahtakna leh koltanna hakkol – thukham tawh hotkhiatna ngah ding cih upna kibatlohna pulaak hi. Jesuh hakkol puakna in Ama hong sawl bangbang manna leh Ama nasepna-ah a khekap kiptakin zuihna hi. Jesuh in singlamteh tungah a zawhna tawh a hotkhiatna-ah bangmah behlap theih dingin mihing in bangmah nei lo hi, cih i thei hi. Tua kawm mahin eite in Ama sawltak, Ama aitangin nasemte hi-in i gei-a om mite tungah lungdamna thu a gen ding ihi hi. Jesuh in thukham thu a hong hilhciannate Mual tung pan Thuhilhna sungah kimu thei hi (Matt. 5-7). Hih thuhilhnate in Pharisee-te hilhna sangin ngat zaw hi. Jesuh in lungtang kikhelna leh lungsim ngimnate kikhelna kisam hi, ci-in hong hilh hi. Ama hakkol in zangin puaknuam hi; Ama vanpuak in zang hi (Matt. 11:30).

Bangzahin a lamdang kamciam hiam? Nunna tawldamna! Koi bangin tua tawldamna sungah na nungta hiam? Tua tawldamna in bang tawh kibang hiam? Jesuh mitsuanin Ama hong piak thute pom hi lehang, koi bangin tua sungah i tawldam hong kipan thei ding hiam? 

 

TUESDAY                                                           July 27

“Keimah in Nunneemin Ka kiniamkhiat hi”

 

Tuhunteh migitna pen thupi kisa lo hi. Kiniamkhiatna pen kizahpih hi. Tulai khuahun paizia (social media) in ngei-na bangpha lo-in gamtatna, ngongtatna, kiphatsakna, kiliatsakna cihte thapia-in tua dingin mipi hilh hi. Leitung dinmun in Pasian in manpha hi, thupi hi, ci-in a hong hilh thute tawh a kituak lo dinmun tampi om hi.

“Thuman theihtelna in upna, lungsim siantho-na, thuman theihnopna lungsim hoih tungah a kingakna zahin khuakpilna, siamnate tungah kinga lo hi. Pasian vantungmite in lungsim takpi leh kiniamkhiatna tawh Pasian makaihna a zong mite tawh a omkhawm uh hi. Pasian in amaute a ompih hi. Kha Siangtho in amaute mai-ah a manpha thute a lak hi.”Ellen G. White, Christ’s Object Lessons, p. 59.

Matthew 5:5, 1 Peter 3:4, leh Isaiah 57:15 sim in. Koi bangin kiniamkhiatna leh nunneemna hong hilh hiam?

 

Paul in Khrih dikna leh nunneemna hong hilh hi (2 Corinthians 10:1) Nunneemna leh kiniamkhiatna in olno leh baihtakin a kingah hi lo hi. Ei mahmahin a kingah tawm thei hi lo hi. Jesuh mahmah in Ama langpangte tawh maitang kituah lo-in amaute pelh zaw hi. Bang hang hiam cihleh Amasuan nasep ding sem khin zo nai lo hi (John 4:1–3). Ahi zongin amah a langpan mite in Amah maitangtuahin hong pai uhteh Jesuh in amaute lau lo-in aw neem takin dawngkik hi Singlamteh tungah sihna a thuakma-in Jesuh in Jerusalem khua mite adingin a khitui luang hi; amah a bawlsia ding mite samsia lo-in khitui luangin amaute thuak ding gimnate a genkhol hi (Luke 19:41–44).

Thukhun Thak sungah Jesuh in Moses nihna hi, ci-in kigen hi. Jesuh in mualtung panin Ama gam thukhunpite pulaak hi (Matt. 5:1). Amah in mipite lamdangtakin an a vak hi. (Matt. 14:13–21). Gam. 12:3 in Moses in mi lungduai hi, ci-in a gen, Matthew 11:29 in Moses lungduai-na thu pulaakkik hi. Mi 5,000 in an ne-in khamval uh a, amaute in hih thu a theih uh ciangin lamdangsa-in “ Amah in leitungah hong pai ding Kamsangpa hi,” ci-in gen kawikawi uh hi (John 6:14). Kamsang khat hong pai ding hi, cih thu Thkna 18:15 in genkholh khin a, Moses nasep in kamsang nasep ahihna thu pulaak uh hi.

Jesuh kiniamkhiatna leh a lungduai-na in Moses kiniamkhiatna leh lungduai-na sangin lian zaw hi. Bang bang hiam cihleh Jesuh in eite Honpa hi. Moses ahihleh a mipihte honkhia dingin amah leh amah a kipiakhia mipa hi (Pai. 32:32); ama sihna in bangmah tangtunna nei lo hi; bang hang hiam cihleh amah zong mawhnei mi khat hi-in, ama mawhna a pua ding Honpa a kisam hi. Moses leh ama nunzia panin nuntakpih ding thu manpha tampi om hi taleh, amah in eite a hong honkhia thei kei hi.

Eite adingin palaai, eite ading hong thuumsak ding hi bek lo-in i dinmunah a hong om ding Honpa i kisam hi. Mi khat adingin mawhthuumsakna in thupi hi. I mawhna a pua, singlamteh tungah kikhai-na hong thuak, i mawhna thaman a pia Pa bek mah in thukham kalhna panin hong suaktasak thei bek a, Amah bek mah in diktanna hong pia thei hi. Tua hangin eite ading Khrih sepna khempeuh in Ama sihna leh sihna pan a thawhkikna lo-in a mawkna hi ding hi, cih Amah mah in hong lak hi.

 

 

WEDNESDAY July 28

  “Bang hang hiam cihleh ka Hakkol Nuam Hi”

 

Hih munah Matthew in Judaism siksanin hakkol gentehna-in zangin thukham tawh kisai mite theihkhialh thu hong hilhpha hi. Greek tawh kigelhnate-ah “nuam” “baih” cihte in (Matthew 11:30) hoih” deihhuai” “kizang thei” “ithuai” cih a khiatna nei hi. Mi tampi in Pasian thukham pen vangik bangin ngaihsun uh a, tuni tuhun tawh kituak nawn lo hi, ci-in ngaihsun uh hi. Koi bangin thukham deihhuai-na leh thukham hong Piapa itna nei ding i hiam?

Nu le pate in tate in lampai a kisincil, kal khat a suan kipat tung uh i phawk kha thei ding hi. Khat vei kalsuan khitteh a nihvei-na kalsuan dingin hanciamin, tua panin kal thumna cih bangin tawmtawm leh damdamin kalsuan kisin uh hi. Tua bangin naupang in lampai a kisinna-ah tuk zel hi mah taleh thokikin pai kisin zel hi. Khat veivei ciangin a tukna hangin liamna ngah hi; nasa-in a kap hun uh zong om hi. Ahi zongin naupang in suakta takin a tukna pan thoto-in lampai kisinkik hi. Lampai a kisinna-ah tukin, thoto, pai kisin tuk taleh thoto-in lampai kisin ahih manin a tawpna-ah limtak lampai thei hi. Tua bangin limtakin lam a pai theih ciangin lungdam kipakin, “nunu, papa kei lampai thei ta” ci-in kisial mahmah ding hi. Jesuh tawh lampaikhopna- ah zong olno takin lampai-na hi tawntung lo hi; ahi zongin Amah tawh lampaikhawm tawntung ding hoih a, tua bangin nuntakna in a deihhuai nuntakna hi. I tuk kha zel mah hi; mawhna sung i kia kha zel mah hi; ahi zongin i tukna, i kiatna mun pan dingto, thoto-in i mainawt thei hi.

Paul in, “Khrih in eite hong khahkhiat khitna hangin mi suaktate hi khinta ihih manin tua suahtakna thu-ah kipin om unla, sila va suakkik nawn kei un,” ci hi (Galatians 5:1) A khiatna in bang hi ding hiam? Koi bangin Khrih in hong suakta-sak hiam? Eite puak ding Jesuh gen hakkol leh Paul in hong vauhilhkholh sila hakkol in bang kilamdang hiam?

Paul in sila hihna a genna-ah Pasian thukham Thukham Sawmte zuihna hi lo hi, cih i thei hi. Ama hong thupiak mangin upna tawh eite a hong hotkhiatna in muanhuai hi; thukham zuihna tawh hi lo-in Khrih dikna in a hong tuam ciangin eite in tawldamna taktak leh suahtakna taktak i nei hi.

Bang hangin Pasian thukham palsatna sangin i nuntakna in tawldamna ngah zaw i hiam?

 

 

THURSDAY                              July 29

“Ka Van Zaang hi

 

Matt. 11:30 sungah Jesuh in vangik pua tawh a thugentehna-ah “Ka hakkol nuamin ka van zaang hi.” Moses in Israelte in Egypt panin paikhia-in Tuipi kantan khin uh a, a sungpa Jethro tawh kimu thei-in lungdam mahmah hi. Pai. 18:13–22 sim in. Hih munah mi khat in a puak vangik puakpih cih thu na mu thei hiam?

 

Pai. 18:13 ah, Israelte in amau sunga buai-nate tungah thukhenna nei dingin Moses kiangah hong pai uh a, amah in zingsang a kipan nitak dong khawl hun ngah man lo hi. Hih bangin Moses in sun tawntung nasep buai-in om Jethro in amuh ciangin a nasepzia khat khel dingin a makpa gen hi. Tua hileh amah in thu nengnengte tawh a hun beisak lo-in buai-na liante a zo thei ding hi. Tua bangin Jethro hilhna thu Moses in zong mangthei pah ahih manin a nasepzia tampi kilamdangsak hi.

Jesuh in ama vangik in zang hi, ci-in a gen ciangin, eite in Ama tungah kinga dingin hong sapna ahi hi; Amah in a tawpna-ah Vangik Puapa hi. Moses mah bangin eite in i vanpuakte midangte kidawnsak ding kisam hi. 1 Corinthians 12:12–26 sungah Paul in Khrih pumpi thugentehna a pulaak thu in khat le khat van kipuakpih ding hong hilh hi. Bangbang vangik hi taleh a kipuakpih ciat ding ihi hi. Vangik khat peuhpeuh i puak zawh nadingin i pumpi in khut, khe, liangko, satak sagap leh tha le ngal kisam hi.

Galatians 6:2 sim in. Koi bangin khat le khat van kipuakpihna in Khrih thukham kicinsakna dingin hong huh hiam?

Galatia 6 sunga thupiangte in Paul gen thute i tel nadingin hong huh thei ding hi. Galatians 6:1, Paul in i sanggam khat in zia-etna sungah puk hileh eite in lungneem takin amah a phongto kik ding ihi hi, ci-in hong hilh hi. Jesuh in lungduai ahihna hong hilh hi (Matt. 11:29). Vangik puakpih cih ciangin mawhna sung a puk mi khat in Pasian hehpihna amuh nadingin huh cihna hi. Tua banah gentheih hamsatna a thuak mi khat vahuhna zong kihel hi. Greek lai tawh kigelhna-ah “vangik” cih kammal in “suangtum” ahih keileh “a gik mahmah” cih khiatna nei hi. Mimal khat ciat in vangik puak i nei hi. Tua hi-in khat le khat vanpuak kihuh ding a hong hilh hi. Tua bangi vangik kipuakpihna in Pasian hong sawl hi-in, lungneem tak leh hehpihna lungsim tawh kihuh kipanpih dingin hong deih hi.

Midang khat van na puakpihna hangin hamsatna gimna na thuak hunte ngaihsun in. Banghangin tua in manpha hiam? Tu-in kua vangik puak pih ding na hiam?

 

FRIDAY                     July 30

Ngaihsutbeh Ding: “Khristian nunna in a sanna lam a kahto ahih manin, nasep haksa-in, hamsatna, zia-etna na tuah ciang, zia-etna sungah na om ciang, na thuakna hangin lungduai zo nawn lo-in na om ciangin Khrih hakkol a pua hi lo-in na tungah ukna nei midang khat hakkol pua na hi hi.” Ellen G. White, Child Guidance, p. 267.

“Tatsat lo-in vilin thungetna, hanciamna, itna tawh sepna kisam hi. Hih bangin na kalsuan theih nadingin upna tawh Pasian vangliatna in tha hong guan ding hi. Eima tha tawh bang mah i sem zo kei hi; mihing tha tawh Pasian mai pha ngah nading om lo hi. Ei le ei kimuanna, nasep hoihnate muantakcing lo hi. Mawhna khialhna ma tawh Khrih zuanin i pai ciangin Ama itna sungah tawldamna i ngah ding hi. Kithahna thuak Honpa dikna muangin Amah muangin a zuan khempeuhte Pasian in a sang hi. Ama sung panin itna hong phul khia ding hi. Si le sa nopsakna hi lo-in, buai-na kihel lo muanna tawh a kidim ding hi. Vangik khempeuh in zaang hi; banghang hiam cihleh Khrih hakkol in puaknuam hi. Sem dingin a hong kisawl nate in a hamsa hi lo hi; kipiakkhiatna in nopsakna tawh kidim hi. I mai-a lampi in khuamial tawh a kibat hangin Dikna Nitang panin hong taangkhia khuavak i pai-na lampi a hong taan hi. Khrih pai-na lampi in khuavak ahih man bangin eite pai-na lampi in khuavak lampi hi ding hi.” Ellen G. White, Faith and Works, pp. 38, 39.

 

Kikup Ding Dotnate

 

1.      A tawpna-ah Khrih tungah ki-ap a Amah tawh lampai khawm na hihna na phawk hiam? Bang hangin Ama tungah pumpiak na hiam, cih thu na lawmte hawmsawn in.

 

2.      Jesuh thungetna Matthew 11:25–27 limtak ngaihsun inla, hehpihna i ngah theihna thu na lawmte tawh kikum in. Banghangin Pasian in mipil micimte tungah Ama hong hotkhiatna thu hilh lo-in naungekte tungah pulaak hi ding hiam?

 

3.     Mi khat in a vangik puak Jesuh kiang paipihin Ama sungah tawldamna a ngah nadingin bangci huh thei ding na hiam?

 

4.      Lungneem leh kiniamkhat cih thu ngaihsun in. Kiphatsakna in siatna hiam? Lungkia-in amah leh amah kimuanglah den mi khat adingin mi manpha khat ahihna a kiphawk ding kisam hi lo hiam? Koi bangin singlamteh in kiniamkhiatna leh lungduai-na pulaakin, Jesuh kiniamkhiatna leh a lungneemna na tel thei hiam? Singlamteh tungtawnin bang hangin kiniamkhiatin lungduai-in i om ding kisam hiam?

To get the latest update of me and my works

>> <<