MUC

Print Friendly and PDF

Saturday, June 26, 2021

LESSON 12 September 11–17

Lungnuam Ngeilo Kamsangpa

 

 


Sabbath Nitak:

 

Tu Kaal Sung Sim Ding: Jonah 1–4, Jer. 25:5, Ezek. 14:6, Mang. 2:5, Luke 9:51–56, Jude 1–25.

 

KAMNGAH: Tua ahihleh keimah in ganhing tampi tham lo, a taklam khut leh a veilam khut nangawn a khenthei nailo naupang tul za le tul sawmnih sangin a tamzawte’ tenna a lian mahmah Nineveh khuapi pammaihsa lo ding ka hi hiam? ci-in a dawngkik hi.” (Jonah 4:11).

Lai Siangtho sungah a lamdang mahmah thu kigelh khat in Jonah thu hi ding hi. Amah pen Pasian kamsang, Pasian sapna ngah khat hi. Tua hi napi- in Pasian sapna panin taikhia hi. Tua ciangin a lungsim kikhel nading leh Topa sawlna bangin a sep nadingin a lamdangtakin Pasian in nasem a, amah zong kikhel hi; ahi zongin bang ngaihsun hiam? Mawh kisikna thu genin a zakna bangun kisik takpi uh a, siatna tawh a kipelh uh ciangin Jonah lungkim lo hi. Lunggimna, lungkim thei lo mi khat in, “ Tua ahih ciangin Topa aw, ka nuntakna hong lakkhiatsak mai in; bang hang hiam cihleh ka nuntak ding sangin si zaw leng kei adingin hoih zaw ding hi, ci-in thu a ngen hi (Jon. 4:3).

Jesuh mahmah in zong Jonah thu a gen in “Jonah in amaute kiangah thu a hilh ciangin a mawhna panun kisikkik uh ahih manin thukhen ni ciangin Nineveh khuamite in note mawhsakna thu hong gen ding uh hi. Note kiangah kong geninah: tu mahmahin note kiangah Jonah sangin a lianzaw khat a om hi” (Matt. 12:41). Hi mah hi, Jesuh in Jonah sangin lian zaw hi. Tua bang hi keileh Jesuh in eite Honpa hi thei lo ding hi.

Tu kaal sungin Jonah in lunggimna tawh kidimin lungnopna a neihloh theihlohna thute i pulaak ding hi.

 

SUNDAY                                  September 12    

Pai Loh Nading Mun Manawh

 

Jonah in a lawhcing Pasian nasem khat hi. Ahi zongin amah in Pasian na sem nuam pak lo hi. Jonah in bangbang sem taleh Pasian in Ama nasem dingin samkhia veve hi. Jonah in Pasian van zangin Ama hakkol in zong puaknuam hi napi kisuan nuam lo-in (Matt. 11:30), amah mah in tawlnga dingin zongtawm a, Pasian sawlna nungheisan hi.

Jonah in koi mun panin tawldamna leh lungnopna ngah dingin lamen hiam? Ama lametna bangin a ngah takpi hiam? Jonah 1 sim in.

Jonah in Pasian sawlna mun nungngatin lehtai hi. Pasian in Ama kamtai dingin kamsangte a sawl ciangin amaute in Pasian tungah a thu a la dongkik uh hi; ahi zongin tua bang hi lo-in Jonah in Pasian tungah dot ding zong ngaihsun lo hi (Pai. 4:13).

A taktakin hun khatlai-in Pasian in ama thupuak gen dingin Jonah sawl ngei khin hi ( 2 Kum.14:2). Tua hunlai-in Topa sawl bangin Jonah in sem hi. Ahi zongin tu-in Topa in Nineveh ah pai dingin asawl ciangin bang hangin Jonah in thumang lo hi ding hiam?

Tangthu-kan mipilte muhkhiatna-ah Jonah hunlai BC kum zalom giat sungin Neo-Assyriante in thahatin Near East khempeuh ukcip uh hi. Kum 75 khit ciangin Neo-Assyrian kumpi Sennacherib in Judah do hi. Israel leh Samaria in tua-ma kum 20 lai-in gallel khin uh hi; kumpi Hezekiah in zong Assyrian do khin hi.

Tu-in Assyriante tawh kimuh ding hun hong tung hi. 2 Kum. 18, Isaiah 36 sung a bangin, Assyrian tawh kisai tangthute leh Nineveh khuapi-a Sennacherib kumpi innsung kawmtungte-a lim leh lai kigelhte in Lachish kisiatna thute pulaak hi. Lachish pen Hezekiah hunlai-in khanglam tawh kigamgi-in a om khuapi muanhuai mahmah khat hi. Tua lai kigelhte khat in a pulaakna-ah Sennacherib in khuapi muanhuai mahmah 46 susia-in mihing 200000 bang sal dingin kai hi, ci hi. Assyrian kumpipa in Lachish zogawp a, mi tul tampi salin man hi; Kumpi Hezekiah tawh mapangkhawmte a hingtangun vun hawkkhiatsak hi; Tua lo a dangte Assyria ah saltang dingin kaikhia hi.

Assyriante gilo thei mahmah uh hi; amau bangin a gilo kuamah om lo hi. Tua bangin gitlohna tawh kidim khuapi-ah vapai dingin Pasian in Jonah sawl hi lo hiam? Jonah in Nineveh khuapi-ah a pai noploh ding mah hi lo hiam?

Pasian kiang pan taikhia cih thu ngaihsun in. Pasian kiang pan na taikhia ngei hiam? Tuaci ngei khin na hihleh na mazang hiam? Tua bang lampialna in bang hong hilh hiam?

 

 

MONDAY                        September 13

Ni Thum Tawlnga

 

Jonah in Pasian sawlna pan taikhia-in a omteh buai-na tawh kipelh lo hi. Tomno sung tawldam takin a om hithiat laitak Pasian in lamdangtakin huihpi sawl hi. Tuihual sungah sih ding panin Pasian in Jonah a honkhia dingin ngasa khat sawl hi.

Jonah in nga-pi gil sungah ni thum a om sungin ama nuntakna in Pasian tungah kinga hi cih phawk hi. I kitangsap taktak pen leitung in hong pia thei lo hi; i kisap taktak hong pia thei Jesuh bek hi, ci-in i theih nadingin khat veivei ciangin gentheih hamsatna i thuak kha thei hi.

Nga-pi gil sung panin Jonah thungetna Jonah 2:1–9 sim in. Jonah in bang ngen hiam?

Jonah in lauhuai-na mun tuipi tawngdong bek tham lo-in nga-pi gil sungah a om hangin biakbuk thu pulaak hi. Amah in “Topa biakbuk siangtho a lunggulhna thu pulaak hi. Hih munah bang thu om hiam?

Hih thu-ah Jonah in biakbuk bulphuhin thungen hi. Eite in zong biakbuk bulphuhin thungen ding kisam hi. Thukhun Lui hunlai-in Pasian a kimuh theihna mun khat bek om a, tua in biakbuk hi; Pasian in biakbukah om hi (Pai. 15:17, 25:8). Thungetna leh Pasian tawh i kizopna-ah biakbuk in a bulpi hi.

Jonah in a thungetna-ah a bulphuh biakbuk in Jerusalem biakbuk hi lo hi; vantung biakbuk bulphuh hi (Jonah 2:7). Tua munah lametna nei hi; bang hang hiam cihleh vantung biakbuk in Pasian omna mun leh Ama hotkhiatna hong pai-na mun hi.

A tawpna-ah Jonah in a thupi thuman a phawk thak thu khat om hi. Amah in Pasian hehpihna sungah nungta ahihlam phawk hi. Amah in hotkhiatna ngahta hi. Nga-pi in Jonah lua khia hi; Pasian sawlna pan a taikhia kamsang Jonah in Pasian itna thei taktak ta hi. Thu-um mi khat adingin bitna lampi, tua hi-in tu-in Pasian sawlna leh ama suan sem dingin khensat hi. Tu-in Jonah in siatna tawh kidim, kamsangte a langpan den Nineveh lam zuanin vapai hi.

Khat khat ciangin khua phawk thakna, khuamuh thakna nei-in i om nadingin eima hoihsak thute nusiat hun kisam hi. Jonah thuakna ahihleh a lamdang mahmah khat hi; nga-pi sung panin suahta hi; tua bang thu om khol lo ding hi. Ama thuak bang i phu kha kei zongin nisim i tatngei-te nusia-in a thakin kalsuan lehang muh thakna, phawk thakna nei thei ding hi lo i hiam?

 

 

TUESDAY                                     September 14

Nasep Matutna  

 

Khua dangte tawh tehkakna-in Nineveh in khua lian mahmah khat hi. “Nineveh in khuapi lian mahmah khat hi-in, ni thum sung bang lampai-khopna khuapi khat hi (Jonah 3:3).

 

Jonah 3:1–10 sim in. Kamsangpa tangko-na thu gitlohna tawh kidim Nineveh khua in bangci dawnkik hiam? Midangte tungah teci-panna-ah thumanpha bang hong hilh hiam?


Khua sung lampi dungte-ah pai kawikawi-in Jonah in Pasian’ thupuak a tangko hi: “Ni sawmli khit ciangin Nineveh in kisia ding hi” (Jonah 3:4). Pasian sawl bang lianlian mahin Jonah in pulaak hi. A thu om khempeuh hong kihilh loh hangin tua thupuak in mite lungsim sukha mahmah hi; Nineveh khua mite in Jonah vaukholhna thu um thei pah uh hi.

Nidang hunlai mah bangin Nineveh kumpipa in a gam mite lungsim a kikhel dingin thupia pah hi. Mi khempeuh ganhing a kipan bangmah ne lo uh hi; dahna tawh kidim uh hi (ganhingte bangci bangin uh hi, cih hong kihilh lo hi ). Kumpipa in a kumpi tokhom nusia-in leivui lakah tu hi. Kisik takpi hi, cih kilang hi.

Jonah 3:6–9 sim inla, Jeremiah 25:5, Ezekiel 14:6, leh Mang. 2:5 tawh enkak in. Kumpipa pulaak thute sungah bang thute kihel a, kisikna mantak theitel ahihna bang pulaak hiam? 

Jonah thugen sau lo hi; a deihna kiciansak hi; kisikna man thuthuk pulaak hi. Jonah thu gen a zak uh ciangin Kha Siangtho in Ninevite khua mite sungah nasem hi.

Ninevite khua mite in Israelte bangin Pasian makaihna mu kha ngei lo uh hi; ahi zongin amaute in mawh kisik nading thu a zakphetun kisik pah uh hi. A zak uh thute hangin amaute in Pasian hehpihna sungah ki-ap uh hi; hoihna tawh Pasian maipha kingah thei lo hi; Ama hoihna leh hehpihna tungah kipumpiak uh hi.”

Ahi zongin Jonah in Pasian hehpihna sungah nungta hi napi, Pasian hehpihna pen mi khempeuh ngah dingin ngaihsun lo hi; mi hoih kimkhatte ngah ding bekin ngaihsun hi.

Bang hangin Christian nunna-ah kisikna in thupi hiam? Mawh mun mahmah i hihteh, mawhnate kisik cih ciangin a khiatna in bang hi ding hiam?

 

 

WEDNESDAY                     September 15

  A Heh, A Lunggim Den Missionary

 

Jonah thu in Jonah 3 sunga teng bek hi lo hi.

Jonah 4:1–11 sim in. Jonah in bang khialhna nei hiam? Ama zia le tong hoih lohna panin bang thute pelh thei ding na hiam?

Jonah 4 in Pasian tungah Jonah hehna tawh kipan hi. Bang hang hiam cihleh Jonah in Nineveh khua mite kisikna hangin a hehsuak hi; a taktakin ama asep lawhcing hi zaw hi. Mite muhna-ah Jonah in zuauphuak kamsang bangin a ngaihsut khak ding uh patau hi. Pasian in lungduai takin kamsangpa hopih a, Jonah in naupang bangmah thei nai lo khat bangin gamta ahihna kilang hi.

Hih munah kamsangte a kipan Pasian nungzui taktak ahihna uh kilang hi. Amaute in zawhna khat khit khat a ngah uh hi.

“Nineveh khuapi siatna kitheih mawhbawl hi lo-in Pasian in Nineveh khuapi susia nawn lo-in, a mawhna uh kisikin puanhampi silhin vutlakah kidiah hi. Pasian hehpihna hangin Nineveh khua mite kikhelna hangin a lungdam masa pen ding kimlai, Jonah in hehna tawh kidim zawsop hi. Bang hang hiam cihleh ama gen bangin tangtung lo-in mite muhna-ah kamsang zuau khatin a kiciapteh ding lunghimawh mahmah hi. Kamsang hihna tawisang nuam ahih manin siatna tawh kidim khuapi sunga mite manphatna mu kha nawn lo hi.” Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 271.

A kamsangpa tungah Pasian lungduai-na in lamdang hi. Pasian in Jonah zangnuam ahih manin, Ama sawlna panin kamsangpa a taikhiat ciangin, Pasian in huihpi leh ngasa tungtawnin Ama nasem dingin Jonah a sawlkik hi. Tu-in Jonah in Pasian geelna langpan veve lai ahih manin, Jonah ngaihsutna in man lo ahih manin amah leh amah a kisittel dingin Pasian in Jonah hopihkik a, “Na heh nading thu om ahi hiam,ci-in dong hi (Jon. 4:4, NKJV).

Luke 9:51–56 sim in. Koi bangin Jonah tangthu tawh kibatna nei hiam?

 

“Bang hang hiam cihleh Pasian in leitung mite hong it mahmah ahih manin khat bek a neihsun a Tapa a hong pia hi. Tua Tapa a um mi khempeuh in kisia loa nuntak tawntungna angah nading ahi hi” (Jn. 3:16). Jonah 4: 11 ah hih bangin kigelh hi: “Tua ahihleh keimah in ganhing tampi tham lo, a taklam khut le a veilam khut nangawn a khenthei nai lo naupang tul za le tul sawmnih sangin a tamzawte tenna, a lian mahmah Nineveh khuapi pammaih sa lo ding ka hi hiam?”A tawpna-ah Pasian in lungsim ngaihsutna khempeuh leh ngimna khempeuh tungah Thukhenpa hi, ci-in lungdam kipak huai mahmah hi lo hiam?

Koi bangin Pasian hong hehpihna leh hong khualnate midangte tungah kilangsak thei ding na hiam?

 

 

THURSDAY                                       September 16

  Ciah Leh Kuan

 

Jonah in gimna a thuak ciangin ama nuntakna in a mawkna hi, ci-in ngaihsun hi. Nineveh in lauhuai khuapi khat hi. Ahi zongin Jonah tungtangah Nineveh khua mite in ama ngaihsut bang lo uh hi. A zak uh thu theitel pah uh a, manlang takin a mawhna uh kisik uh hi. Hih khua mite sangin Pasian sawltak kamsangpa Jonah in thaneem zaw hi.

Pasian in sawlmang lo kamsangpa samkhia teitei hi; bang hang hiam cihleh Jonah in Nineveh khua a pai loh phamawh a, tua khua mite in hotkhiatna thu a zak ding kisam hi.

Jude sim in. Koi bangin “Pasian hong itna sungah ei mahmah in kip ding i hiam? (Jude 21). A khiatna in bang hi ding hiam?

Thukhun Thak sungah bu tom penpen Jude in “Nuntak tawntungna hong puak ding i Topa Jesuh Khrih hehpihna na ngakkawmun Pasian hong itna sungah na kip un” ci-in hong hilh hi (Jude 21).

Pasian hong itna leh hong hehpihna i ngah ciangin tua tawh a khawl ding hi pah lo hi; Pasian hong itna sungah kiptakin nungta i cih ciangin Ama hong itna midangte tungah hawmsawn cihna hi. Midangte tungah hehpihna nei-in, meikuang sung panin amaute a honkhia ding ihi hi.

Jude 20–23 sim in. Jonah thu tawh bang kici zop hiam? Bang hong hilh hiam?

Jonah in Nineveh ah pai dingin Pasian in sawl hi. Jonah in Assyrian tawh kizopzia uh ngaihsut nadingin hun tampi kisam lo hi. Jonah in Assyriante tawh kizopna deih lo hi. Pasian sawlna ngah taleh amaute amuhdahna lianlua ahih manin Pasian sawlna nialpah hi.Jonah in vantungah Ninevite-te tawh teengkhawm dingin ut lo hi. Pasian in Nineveh khua mite a it bangin amah in zong a it ding ngaihsun kha lo hi. Jonah in Nineveh ah pai dingin Pasian in sam hi. Bang hang hiam cihleh Pasian in Ama gam sungah amaute zong nungta dingin deih hi. Pasian in Jonah zong sam hi. Bang hang hiam cilleh Pasian in Jonah it hi. Pasian in Ama thu sungah Jonah khangto-in Amah tawh nasem khawm dingin deih hi. Jonah in tawldamna mantak ngahin Topa tawh kizopna kip nei-a Ama deih bang sem ding leh midangte tungah zong upna leh lametna thu puaksawn dingin Pasian in a sapkhiat ahi hi.

Midangte’n hotkhiatna thu amuh nadingun na hun bangzah na zangkhia hiam? Koi bangin tua bang nasepna in Jesuh sungah tawldamna hong guan hiam?

 

 

FRIDAY               September 17

Ngaihsutbeh Ding: “Jonah in na lianpi khat a nasem khia dingin muanna lianpi tawh kisawlkhia hi. Amah a sawlpa in nasep lawhcinna leh matutna a pia ding hi. Pasian sawlna nial sese lo hileh, Jonah in gimna tuamtuamte thuak kha lo ding hi. Jonah in gimthuakin a om hangin Pasian in amah nusia lo hi. Gimna hamsatna tuamtuamte sung pan Pasian hotkhiatna a ngah khit ciangin kamsangpa in Pasian sungah muanna leh Ama ciangtan nei lo vangliatna muhthakna a ngah hi.” Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 266.

“Kiniamkhiatna leh lungsim takpi tawh nasepna tungtawnin mi tul tampi in hotkhiatna thu sang thei ding uh hi. Pasian itna nei mi khat in leitung pilna sangpipi neite, leitung minthanna neite itna kampau-na tawh a kikhelsak thei uh hi.”Ellen G. White, Christ’s Object Lessons, p. 232.

 

Kikup Ding Dotnate

 

1.       Pasian sapna a sang hotkhiatna ngah mite tungah Pasian kamsangpa heh hi lo hiam? Koi bangin Jonah lungsimpuak na tel hiam? Khuavak langpang mi khat tungah Pasian lungduai-na kimu hi lo hiam?

 

2.       Jonah nunzia in Pasian in lampial mite honkhia hi bek lo-in Amah a zui mite nunzia zong khel hi , cih hong hilh hi. Topa theihna nei khin, tuhun


3.       Thuman zong thei khin hi mah taleng, koi bangin “lungsim thak,” “ngaihsutna thak” nei thei ding i hiam? Thuman thei cih thu leh thuman tawh kikhel cih thu in bang kilamdang hiam?

 

4.       Jude sim in. Bang thupuak om hiam? Bang hangin tuhun pawlpi dinmun tawh kituak mahmah hiam?

 

5.       Koi bangin midangte tungah hotkhiatna thu pulaakna in ei mahmah adingin thu hoih hi thei hiam?


 6.       Jonah in Nineveh khua-ah a pai noplohna a hang thute in ahi thu vive hi phial taleh, Pasian in ama kalsuanna khial ahihlam theisak hi. Jonah bangin midangte tungah bangci bang lungsim puak manlote nei kha thei zel i hiam?

To get the latest update of me and my works

>> <<