Sabbath Nitak
Tukaal sung sim ding: Pai. 19:6, Isa.
56:7, Heb. 2:9, Thkna. 4:13;10:13, Amos 3:3, Pian. 18:19.
KAMNGAH: “Tua ahih ciangin Topa na Pasian uh amah bek ahi Pasian hi a, amah itin a thupiakna a zuite tungah khang tulkhat dongin thuciamna le itna kip lenin a thuman Pasian hi.” Thuhilhkikna 7:9.
Late 23 in a kipulaak, Pasian in eite a hong makaihna mun in mun thupi hi. “ Ama min adingin Amah in thuman lampi-ah kei hongkha hi” ci-in David in pulaak hi. Pasian in hoihna khempeuh tawh kidim ahih manin eite hong makaih khial ngei lo hi. Amah in thuman lampi-ah a hong paipih hi. Thuman lampi i cih in bang lampi hi ding hiam? Hih dotna a dawnna mundang khatah kimu thei hi: “Nangma thupiakna lampi-ah kei hong paipih in. Bang hang hiam cihleh tua-ah nuam ka sa hi” (Late 119: 35). Pasian thukham in mihingte siatna lauhuaina sungah muanhuai-na tawh kidim hi.
Tukaal thusinna in Pasian thukham leh Sinai thuciamna-ah thukham nasep i kikum ding hi.
Tu kaal Thusin A Huamin etna: Israelte
teltuam ngah cih thu a khiatna in bang hi ding hiam?Koi bangin Israelte teltuam
mi hihna leh teltuam mi ihihna-ah a kibang a om hiam? Koi bangin thukham in
thuciamna sungah thupina nei hiam? Thuciamna in pansan nei lo-in kibawl ahi
hiam? Bang hangin thuciam tawh kizopna-ah thumanna in a bulpi khatin kihel hi
ding hiam?
SUNDAY May 16
Israel Mite Kiteeltuamna (Thkna. 7:7)
Jewishte ngaihsutna-ah Pasian in Israel bek tawh thuciam bawl hi, ci-in ngaihsun uh hi. Bang hang hiam cihleh namdangte in tua thuciam nial uh hi, ci hi. Hih bang ngaihsut nading Lai Siangtho siksan om lo hi mah taleh, Topa in Hebrewte a teeltuamna ahang thu pawl khat kimu thei hi. Hebrewte in Topa teeltuam ngah nadingin namdangte sangin a hoihzawkna uh, dinmun a san zawkna nei hi lo uh hi. Pasian itna leh Ama mi ding teeltuam a ngah nadingun amau mahmah in bangmah hoihna nei lo uh hi. Amaute mimal tam lo hi; nenniam thuakin gam makaihna leh galhat lo uh hi. Tua banah biakna leh ngei-nate ah namdangte tawh kihelhzau uh hi; midangte tungah huzaap nei lo uh hi. Tua hi-in Pasian teltuam a ngah theihna uh a hangin bulpi-in Pasian itna leh hehpihna hang bek hi.
Tua bang mahin hih teltuam ngahna limtak i ngaihsut ding kisam hi. Bang hang hiam cihleh Pasian thuthuk kantelna-ah theihkhialhna lianpi piangsak kha thei hi.
Pasian in bang dingin Israelte teeltuam hi ding hiam? Amau tatkhiat ngah nading maw? A dangteng a mangthang ding leh nawlkhin thuak ding maw? Ahih keileh amaute tungtawnin leitung mite in hotkhiatna thu thei ding deihna hiam? Koi bangin hih dotnate a nuai-a Lai Siangthote in hong theitelsak hiam?
Pai.19:6_______________________________________________________
Isa. 56:7_________________________________________________ ______
Heb. 2:9__________________________________________________ ____
Seventh-day Adventists thu-umte in Israelte mah bangin hotkhiat ngah ding bek hi lo-in vantungmi thumte thupuak siksanin hotkhiatna thu gen dingin Topa sapna ngahte ihi hi. Kuamah in a pulaak loh thu eite in a pulaak ihi hi. Tanglai Israelte zong hih tawh kibangin sapna ngah uh hi. Israelte teeltuam a ngahna uh ngimna bulpi in Hebrew minam hihna bek in hotkhiatna ngah ding hi lo hi. A langkhat panin Khrih in mi khempeuh adingin hong si hi, cih a um mite in (Heb. 2:9), leitung mi khempeuh tungah hong kipia hothiatna thu a ngah ding uh hi. Israelte tungtawnin leitung in hotkhiatna thu thei ding uh hi. Pawlpi zong tua dingin Pasian hong koih ahi hi.
Pawl sungah na
mapanna ngaihsun in. Bangci bangin a hong kipia nasepna-ah na masuan kisot thei
ding hiam? Tua nasepna-ah lawp takin sem mi na hih keileh a dinkhawl mi na
hihlam kiphawk in.
MONDAY May 17
Ahong Gawmkhawm Thu
“Thupiak Sawmte ahi note’ hih dinga hong thupiak ama thuciamna note’ tungah hong gen a, amah in suangpek nih tungah tuate a gelh hi” (Thkna. 4:13). Thuciam in hehpihna thuciam hi, cih thu tampi i pulaak hi. Tua bang thuciam a hong pian theihna ahang in Topa tawh a kizom mite in Topa maipha ngah dingin kilawm kei taleh Ama maipha a hong pia veve hi. Hehpihna in thumang lo-in omtheih nadingin hong piak hi lo hi. A langkhat panin ngaihsun lehang thuciam leh thukham in a tonkhawm hi-in, hihte nih a kikhen thei hi lo hi.
Thkna. 4:13 simkik in. Koi bangin thuciam leh thukham in kizom hiam? Koi
bangin thukham in thuciam kingakna bulpi hi thei hiam?
_______________________________________________________________
________________________________________________________________
Thuciam tawh kisai thu na ngaihsut ciangin thukham in thuciam tawh kipawl hi, cih thu in mannei hi. Thuciam leh thudangte kizopna theitel hi lehang, thukhun tuamtuamte leh i kalsuanna in gamgi nei ahihna thu i theithei ding hi. Nupa kikal, vanlei vanzuakna leh lawmlegual kikholhnate-ah thukhun hi taleh ciangtan khat peuh om keileh tua kizopna in sawt kikhom ding hiam? Pasal nei zi in lawmngaih dang nei henla, lawm le gual kikholhna-ah khat in a lawmte neihsa guksak ahi a, kipawlna khat peuhah kipawlna thukhun palsatin ut thu bangin kigamta hi leh, tua bang gamtatnate in thukhun, thukham leh thuman panin lampialna hi. Thukhun omlohna munah kizopna in bang tan vei sawt kikhom ding hiam? Kizopna kip nadingin thukhun, gamgi, ciangtan khat kisam hi. Tua bang ciang bekin kizopna in kipthei pan hi.
A taktakin thukhun (Late 78:10) thukham (Late 50:16), thuman (Late 25:10), thusehnate (Late 103:18), leh Topa kammal (Thkna. 33:9) cihte in thuciam cih kammal tawh kipawl khat hi. “Thukhun kammalte” (Jer. 11:3, 6, 8) in Pasian thukham, thukhun, thuman leh thupiak cihte in kizopna nei-in a kizang khawmkhawm kammalte hi.
Pasian in a mite tawh a thuciam sungah a mite tung panin a kalh thu
tampi om hi. Tua thute in kizopna kip nading hi. Tuhunin zong tua mah hi lo
hiam? Na kizoppih mahmah na lawmte khat ngaihsun in. Na lawm tawh na kizopna-ah
tatzia hoih nei lo-in ama tungah na ut bangbangin gamta lecin kizopna a hoih
ding hiam? Na lawm khat na it mahmah hangin amah tawh na kizopna-ah zia le tong
hoih kisam veve hi. Lawmta kizopna-ah tatzia hoih kisam hi lo hiam?
TUESDAY
May 18
Thuciam Sungah Thukham (Thkna. 10:12, 13)
Thukham na ngaihsut ciangin na lungsimah bang hong suak masa pen hiam? Palik makaite, thukhente ahih keileh thonginnte hiam? Ahih keileh thukhunte, nu le pa, gimpiakna, ahih keileh kikhaamnate maw? Ahih keileh hih sinsenna, thuhualna leh kipna cihte hiam? Ahih keileh itna maw?
Hebrew kammal “torah” akhiatna in “thukham” hi. A khiatna in “thuhilhna” “lamlahna” cihna hi. Hih kammal mah in Pasian hong thuhilhna khempeuh, gamtat zia leh gam ki-ukna, khat le khat kizopna leh biakna tawh kipawl thukhunte a pulaak kammalin zong kizang hi. Cihnopna-ah pilna khempeuh tawh kidim Pasian in a mite tungah a thuhilhte in amau pumpi leh nunna bucing sungah a nuntak nading uh thuhilhna hi. Tua thu hangin David in “Topa thukham sungah nuamsa mi in thupha ngah mi hi; amah in sun le zanin Topa thukham a lungngaingai mi hi,” ci hi (Late 1:2).
Thukham ahih keileh Torah sungah thuhilhnate leh lamlahna thute i sim hi. Tua thuhilhnate Moses in gelhin Israelte thuciamna hong suak hi. Tua thuhilhna khempeuh in eite mitsuan ding hong suak hi. Thukham in Israelte nuntak khuasakna, lokhawh singpuakna, gam ki-ukna, khatlekhat kizopna leh biakna tawh kisawhkha lo-in a om kei hi. Bang hangin Pasian in tua zahin Israelte thuhilh hi ding hiam? (Thkna. 10:13). Koi bangin tua thuhilhnate in amaute hoihna suaksak hiam?
_______________________________________________________________
________________________________________________________________
Thuciamna sunga thukham nasep in nunna thak tawh nuntak nadingin lamlak hi. Thukham in thuciam sung a om mite Pasian deihna thei-in Ama deihna bangin upna tawh a nungta dingin a makaih hi. Thuciam tawh kizopna hangin Israelte in namdangte pasian biakpih lo ding uh hi. Amaute in mihing hoihsak thute, mihing kitangsapna, deihna, gam ki-ukna, sum le paai siksanin a nungta kei ding uh hi. Amaute in Pasian adingin a siangtho minam hi tawntung ding uh hi. Amaute nuntakna khempeuhah Pasian tawh kizopna nei-in Amah tawh thuciamna bangin a om uh ciangin amaute in a manpha Topa mite hi ding uh hi.
Nidang Israelte mah bangin Seventh-day Adventists khat in Kha Siangtho silpiak a ngahna tungtawnin Christian nuntakna sungah mainawt dingin makaihna a ngah hi. Bang hangin tua bang lamlahnate mihing ngaihsutna hi lo-in Pasian kiang pan hong pai hi, ci thei i hiam? Tua bangmahin Israelte bangin, tua silpiakte hangin Pasian maipha ngah dingin ngaihsut khak ding lauhuai hiam? ( Rom. 9:32.)
WEDNESDAY May 19
Pasian Thukham A
Kipsuakna
Thuciam tawh kizopna
sungah Pasian thukham in Ama thu bang
hong hilh hiam? Mal. 3:6, James 1:17.
______________________________________________________________
________________________________________________________________
Pasian thukham in Ama deihna i theih nadingin kampau leh laigelhnate tungtawnin hong hilhna hi (Late 40:8 tawh enkak in). Pasian thukham in Ama zia le tong hong hilh hi. Thuciam sungah thukham in Pasian tungah kingakna leh Amah in kip tawntung ahihna khamuang dingin hong hilh hi. Topa nasepna khempeuh i telzawh loh hangin Amah in muanhuai, muantakcing hi, cih i thei hi. Ama bawlsa vankhuanuai sungah nunzia thukham leh nate omzia thukham tampi om hi. Hih in Topa sungah suahtakna mantak leh bitna mantak hong pia hi.
Pasian in muantak hi; Amah belhtaak cing hi, cih khamuan theihna a hangin Pasian thukham in Topa hi; Ama deihna leh Ama thukham in pumkhat hi. Pasian in thuman pen thuman mah hi, ci hi. Bang hang hiam cihleh thukham in kizopna hoih piangsak hi. Tua hi-in Pasian thukham in thaguum hatna zangin thu zui dingin hong sawl ngei lo hi; thukham in mihingte hoihsak thu zui lo hi. Thukham in vankhuanuai-ah kip tawntung hi.” Walter R. Beach, Dimensions in Salvation (Washington, D.C.: Review and Herald Publishing Association, 1963), p. 143.
Pasian thukham in mawhna sung pan hong honkhia thei lo ahihleh bang hangin Pasian in thuciamna tawh kipawlsak hi ding hiam? Amos 3:3.
Kizopna-ah kithukimna leh kithuhualna kisam hi. Bang hang hiam cihleh Pasian in leitung Piangsak Pa hi bek tham lo-in gamtat a Ukpi Pa zong hi; Ama piansak mihingte in nop a sak theih nading leh Amah tawh limtak a nuntakkhop theih nadingun thukham kisam hi.
Pasian thukham in Ama deihna pulaak hi; tua hi-in Ama gam in thukham tungah kinga hi. Thukham in thuciamna tawh kizopna khempeuh leh mihing dinmun tehkak nading ahi hi. Thukham ngimna in a hong honkhia ding hi lo-in, ahi zongin Pasian tungah mihing masuan (Thukham 1-4) leh midangte tungah i masuan (Thukham 5-10) hong hilh hi. Lamkhat panin gen lehang Pasian tawh thuciamna bawl Ama tanu tapate nuntak khuasakzia ding, amaute nopsak nading leh bucing dam nading hong hilh hi. Thukham in Israelte kiang pan lampialsak ding nunziate panin dal hi. A beisa hunin thuciamna tawh kizopna masuan ngimna in nunna hong khel Pasian hehpihna tungtawnin Ama deihna leh Ama zia le tong tawh kituakin nuntak nading ngimna nei hi; tu-in zong tua mah ngimna nei hi.
Na kim na pam en in.
Thukham zuih lohna hangin siatna dim hi. Na nuntakna-ah Pasian thukham na
palsatna hangin siatnate mu thei hi lo na hiam? Bangci bangin hih thute in
Pasian thukham a hoihna pulaak a, banghangin thukham in Pasian tawh kizopna-ah
thupi hiam?
THURSDAY May 20
Tua Ahih Leh……. .
A nuai-a Lai Siangtho
munte en in. A kibang bang thu pulaak uh hiam? Tua thu in thuciam paizia bang
pulaak hiam?
Pian. 18:19____________________________________________________
Pian. 26:4, 5___________________________________________________
Pai. 19:5________________________________________________________
Siam.26:3______________________________________________________
Pasian in kiciantakin Abraham tungah a pulaak thu in “Abraham in ka thukhamte, ka thukhunte leh ka thupiakte nuntakpih hi,”(Pian. 26:5), ci hi. Cihnopna-ah Pasian in Amah tawh a thuciam mite tung pan a lamet amaute nunzia ding hong hilh hi. Thuciam a bulpi Sinai thuciam in hong hilh a, tua in a hong sawl bangbang manna hi.
Pai. 19:5 sungah “Ka thu nong man uhleh….. . .” Thuciam a tangtun
nadingin a kisam thu om hi, cih thu a kip hi; thuciamna tawh kipawl kamciamte in hehpihna tawh hong kipia hi-in, kuama in a thalawh theih hi lo napi tua kamciamte tangtun nading mihing lampanin a kisam om hi. Mihing in a khensat nakleh tua piakkhong kamciamte nial thei hi; hehpihna nial thei hi; kamciamte nungngat thei hi. Thuciam leh hotkhiatna mihing deihtelna leh khensatna nial lo hi. Topa in Amah tawh kizom dingin mihingte tungah thagum hatna hong zang lo hi; tua bang mahin mite tawh thuciam a bawlna-ah zong mihing deihtelna hong zang hi. Amah in mi khempeuh tungah thuciam hong luikhia-in, mimal khat ciat in thuciam a sang dingin a hong sam hi. Tua bangin Ama thuciam bangin zuihna leh ama deihna bangin nuntakna in thuciam tawh kipawl thuphate ngah nading hi lo-in, thuciam tawh kipawl thuphate ngah khin ihihna a kilang hi zaw hi. Israel in thupiak a zuih ciangin kamciamte ngah dingin thalawhna hi lo hi; tua kamciamte in amau sungah a tangtun theih nading hi zaw hi. Ama thupiakte a manna in Topa thupha ngah ahihlam kilang hi zaw hi. Thumanna in thuphate thalawhna hi lo hi; thumanna sungah Topa in a thuphate hong pia hi. Thumanna in upna thuphate a hong luankhiat nadingin lampi honsak hi.
“Na lak ding uh gamah
daupai-in na khantoh nadingun TOPA note Pasian hong thupiakna lampi-ah kalsuan
un” (Thkna.5: 33). Topa thupiakte sungah kalsuan uh hileh midangte neih bangin
tua thuphate luah thei ding uh hi, a cihnopna a hiam? Ahihkeileh “ Ka thu nong
man uhleh tua thuphate hong tung ding hi; bang hang hiam cihleh note tungah ka
thupha a hong luan nading lampi in thumanna hi,” cihna hi ding hiam? Hih thu
nihte kilamdanna in bang hi ding hiam?
FRIDAY May 21
Ngaihsutbeh Ding: Ellen G. White, “Controversy,” pp. 607, 608 in The Desire of Ages; and “The Law and the Covenants,” pp. 363–373, in Patriarchs and Prophets.
Koi bangin Matthew 22:34–40 in koi bangin hih thunihte theihtelna hong guan hiam? (1) Pasian thuciamna-ah Ama thukham a khiatna in bang hi ding hiam; thukham in bang panmun nei hiam? (2) Thuciam cih thu in Pasian leh a mite kikal kizopna pulaak kammal khatin kizang hiam?
“Khrih hong hehpihna leh Ama zawhna sungah Pasian thukham nuntakpihna hong om ma-in i sungah itna hong om masa ding hi (Rom. 8:3, 4). Itna kihel lo thumanna in mannei lo hi. Ahi zongin Pasian a it mi in Ama thukhamte sungah nuamsa-in Ama deihna bangin a nungta hi.” The SDA Bible Commentary, vol. 5, p. 484.
“Ama thukham siangtho sungah Pasian in eite nunna kicing dingin hong
hilh a, mihingte tungah a hong thupiakte in tuni ciang dong tua thukhamte mal
khat beek zong mangthang lo hi; kikhel lo hi.Khrih in thukham tawisang ding leh
zahtak dingin hong pai hi. Thukham in Pasian tungah itna leh mihing tungah itna
bulphuh hi-in mihing in a nuntakpih ding ahi hi. Khrih mahmah in ama nunzia
tawh Pasian thukham nuntakpihzia ding hong lak hi. Mual tung thuhilhna-ah a
kimu thei gamtatna banah lungsim ngaihsutna leh lungsim ngimnate tawh
nuntakpihna hong hilh hi.” Ellen G. White, The Acts of the Apostles, p. 505.
Kikup Ding Dotnate
1. Bang hangin launa leh kihtakna sangin itna in Pasian kiang hong tunpih zaw hiam?
2. Bang hangin “Na lungsim khempeuh, na nuntakna khempeuh tawh na Topa Pasian na it ding hi cih thupiak in amasa pen leh a lian penpen thupiak hi thei hiam? (Matt. 22:37)
3. Simone Weil khatvei hih bangin gelh hi:” Thukhun in na khempeuhte kitangsap masak pen hi.”(Quoted in Russell Kirk, The Roots of American Order [Washington, D.C.: Regnery Gateway, 1992], p. 3). Koi bangin hih thu tukaal sung thusinna – thukham tawh kisai-in n theitel hiam?
Tomlakna: Pasian thukham in
thuciam tawh kikhen lo hi. Ahi zongin thukham in hehpihna thuciam taktak hi.
Hehpihna in thukham beisak lo hi. A langkhatah thukham in hehpihna a sang mite
adingin hehpihna a kilahkhiatna hong suak hi