Sabbath Nitak
Tukaal sung sim ding: Pai. 3:14; Pian. 17:1–6;41:45; Dan. 1:7; Pian. 15:7–18; 17:1–14; Mang. 14:6, 7.
KAMNGAH: “Nang leh nang’ khit cianga na suanlekhakte tungah Pasian hihna ding tawntung thuciamna dingin kei leh nang’ khit cianga na suanlekhakte’ tungah amau’ khang tawntungin ka thuciamna ka kipsak ding hi.” (Pian. 17:7).
Na neulai cina gim mahmah hun na phawk a om hiam? Zan tawntung ihmu thei lo i nu le i pate in meitang milmial lakah hong khoi hong kem uh hi. Tua bang mahin mawhna khuamial cina-in gimin i om laitak eite gei-ah Pasian in hong kem hong cing hi. Tuicin khit ciangin leitungah mawhna khuamial semsem hi. Hih thu siksanin Pasian in Ama tungah a citak Abram samkhia-in ama tungtawnin Pasian theihtelna leh hotkhiatna thu kizel dingin geelna nei hi. Tua hi-in Pasian in Abram tawh thuciam bawlin, thupha pia-in mawhna hangin sihna pan suahtakna lampi a bawlsak hi. Topa in hih leitung nusia ngei lo hi; leitung kitangsap lian pen a hong pia hi. Tukaal sung thuciam tawh kipawl kamciamte a hong kilatkhia-nate i kikum ding hi.
Tukaal Thusin A
Huamin Etna: Pasian min in bang hiam? Ama min in bang khiatna nei hiam? Pasian
in Abram tungah a kipulaakna-ah bang min tawh kilangh a, tua min in bang
khiatna nei hiam? Eite tungah Amah mah in bang min tawh hong kipulaak hiam?
Bang hangin Pasian in Abram min khelin Abraham cih tawh laih hi ding hiam? Bang
hangin min in thupi hiam? Thuciam in bang tungah kinga a, ahih keileh bang
masuan hong guan hiam?
SUNDAY April 18
Yahweh Leh Abraham Tawh Kipawl Thuciam
“Tua ciangin Topa in Abraham tungah, “ Keimah in Ur pan a hong samkhia Topa ka hi hi. Hih leitang na luah ding hi.”(Pian. 15:7).
Min in khat veivei ciangin khat kia bek in a neihtheih ciaptehna (trademarks) khat hi. Min in zia le tong khat pulaak hi. Min khat peuh i zak ciangin i lungsim in tua min neite gamtat zia le tong i mitkha ah hong suak pah hi. Albert Einstein, Martin Luther King Jr., Gandhi, ahihkeileh Dorcas cih minte na zak ciangin amau nunzia phawk na nei hiam? Min in nunzia, ngaihsutna khat pulaak hi. Lai Siangtho hunlai-in zong min in nunzia pulaak hi.
“Hebrew min in mi khat a pianzia, a nunzia, a ngaihsutnate pulaak hi. Min puakte ngaihsutna zong pulaak hi; thu piang khat siksanin zong min puak uh hi. The SDA Bible Commentary, vol. 1, p. 523.
Pasian in Abram tawh thuciam a bawllai-in Pasian in Amah leh amah YHWH (Topa) tawh kipulaak hi (Pian. 15:7]. Tua ciangin ama kiangah, “Hih leitang na neihna dingin nangma tungah a hong pia dingin Khaldea gam Ur khua panin a hong paikhiatpihpa pen keimah na Topa ka hi hi,” a ci hi (Pian. 15:7).
Thuciam Lui sungah YHWH cih min in mun 6,828 ah kipulaak hi; hih min in mihing theihzawhloh thu hi. Hih min in Pasian om tawntung, Tawntungpa, kuama tungah kinga lo ahihna, kipatna leh mong nei lo ahihna pulaak hi. Hih min in Ama thumanna, Amah leh amahin hinna nei ahihna pulaak hi. Hihte khempeuh in Topa in a nungta Pasian, nunna Phungpi hi, cih hong hilh hi. Amah in namdangte pasian tuamtuam tawh kibang lo ahihna pulaak hi.
Yahweh a khiatna Pasian mah in hong hilh hi (Pai. 3:14) ‘KEIMAH IN KEIMAH KA HI HI.” Pasian in Amah leh amahin a nungta, nate tungah kinga lo ahihna hong hilh hi; Amah in a beisa hun, tuhun leh a hong tung ding hun khempeuh tungah ukna nei ahihna zong hong hilh hi.
Yahweh min in Pasian bek in a neih min hi. Ur panin Abram a samkhia PA in Yahweh min tawh kipulaak hi. Hih thuciam in Pian. 12: 1-3 in a gen bangin Pasian in Abram tungah a thuciam pulaak hi. Abram in Topa min thei nuam hi; bang hang hiam cih leh Ama min in Ama hihna, Ama zia le tong pulaak hi. Tua thute theihna in Ama kamciamte muanna hong guan hi. (Late 9:10, 91:14).
Yahweh min na zak
ciangin bang thu na ngaihsun hiam? Itna, hehpihna, kihtakna, sekna, a kikhel lo
ama thupiakte hong phawksak hiam? Jesuh cih min na zak ciangin bang thu na
ngaihsun hiam?
MONDAY April 19
‘EL SHADDAI”
“Abram kum
sawmkualekua a phak ciangin ama tungah Topa kilang a, “Kei, Vanglian Pasian ka
hi hi. Hoihtakin gamta in la, paubaang kei in.” Pian. 17:1.
Yahweh in Abraham tungah tam veipi na kilangh hi (Pian. 12:1, 7; 13:14; 15:1, 7, 18).Tu-in Yahweh in Abram tungah TOPA in Vanglian Pasian hi, ci-in kilangh hi. Hih min in Piancil Bu leh Job Bu sung bekah kizang hi. “El” cih laimal masa in Semites kammal kizang hi; Shaddai cih min a khiatna kitheician sinsen lo hi; “A Vanglian Pasian” ci-in a khiatna kipulaak hi (Isa. 13:6 leh Joel 1:15 enkak in.) Hih min in Pasian sepnate leh mihing thaneemna etkak theih dingin kizang hi.
Pian. 17:1–6 sim in. Bang hangin Topa in Ama vangliatna leh Ama sepzawhnate Abram in thei dingin deih hi ding hiam? Abram in Pasian vangliatna leh Ama hatna amuan nading bang kisam hiam? Pian. 17:6 limtak ngaihsun in.
__________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Pian. 17: 1-6 in Jehovah in Abram tungah kilangh a, “Keimah in ‘El-Shaddai” ka hi hi; Ka mai-ah pai inla, kicinna nei in. Nang leh kei kikaalah thuciam ka koih ding a, suanlekhak tampi na nei ding a, minam khempeuhte pa na suak ding hi.Na suanlekhak tampi a pha ding uh hi, ci hi.
Pian. 28:3 ah Isaac pulaakna-ah “El-Shaddai” in Jacob thupha pia ding a, suanlekhak tampi nei-in, ta tampi a nei ding hi. ‘El-Shaddai” tung pan a dang kamciam khat in Pian. 35:11; 43:14 leh 49:25 sungah kiciamteh hi. Tua bang thupha a ngah theihna uh in El Pasian hang hi-in Amah in vangliatna, hatna tawh kidim Pasian hi. Shaddai cih a khiatna in hauhna, na khempeuh kicinna tawh kidim Pasian hi, cih hong hilh hi. Ama sungah upna nei-in Ama thu a mang mite tungah thupha a pia hi.
Lingpaak (rose) min dang khatin kipulaak ding hileh, deihhuai paak, namtui paak ci-in zong kipulaak thei ding a, bangbangin min i pia zongin lingpaak hoihna manphatna in a kiam, a khang hi lo hi. Ahi zongin Topa min in “Thaneem Pasian,” “Zawngkhal Pasian” ci-in min nei hileh Ama sungah lungmuanna leh lametna bangci ciang na nei ding hiam?
Vanglian Pasian cih
min pen Zawngkhak Pasian ci-in a min kilaih hi leh Amah na upna, na muanna
kiptakpi ding hiam? Ahi zongin koi bangin ‘El-Shaddai cih min in khamuanna hong
guan hiam?
TUESDAY April 20
Abram Panin Abraham (Pian. 17:4, 5)
Pasian minte in Ama thupi-na leh Ama nunna kimkhat pulaak hi taleh tua minte in Pasian hihna khempeuh pulaak zo lo uh hi. Nidanglai minte in a mawkmawkin kiphuak hi lo-in mihing hihna khat pulaak hi. Mary ahi a Susy min in tu-in zong kilamdanna bangmah nei lo ding hi. Nidang Semites minte in amau biak leh amau up thu tawh kizopna thukpi pulaak hi. Semitics minte in khiatna thukpi nei-in a nu le a pate uh deihna pulaak min hi; a minte uh mal khat mal nih cih bang hi lo-in mal tampi nei hi. Gentehna-in Daniel cih a khiatna in Pasian in thukhen hi, cihna hi. Joel a khiatna in Yahweh in Pasian hi. Nathan cih a khiatna in Pasian piakkhong cihna hi. Minte in min neite nundan kikhelna, a piang thu khat pulaak hi.
A nuai a Lai Siangtho
munte sim in. Bang thu pulaak uh hiam?
Bang hangin a minte
uh khel hi ding hiam?
1. Pian. 32:28___________________________________________
2. Pian.41:45___________________________________________
3.
Dan.
1:7______________________________________________
Lamkhat panin tuhunin zong min in nunzia, tatzia khat pulaak ahihna i tel thei hi. Mi khat ama min tawh sam lo-in “mihai” “melsia” ci-in sam lecin a sawtteh tua mi tungah huzaap lianpi nei ding hi. Amah leh amah a kimuhzia kikhel ding hi. Tua hi-in mi khat pen min tuam dang khat tawh sam lecin, ahih keilah a min kilaih hi leh, tua minte ama tungah huzaap lianpi nei thei hi.
Hih thu hang mahin Pasian in Abram panin Abraham tawh laihsak hi. Abram a khiatna in “Pa in lapsangna ngah” cih hi-in Abraham a khiatna in mi tampite Pa cihna hi.
Thuciam tawh kipawl kamciamte ngaihsun lehang Pasian in, “Keimah in suanlekhak tampi kong neisak ding hi. Nang sung panin minamte ka piangsak ding a, nang sung panin kumpite hong piangkhia ding hi,” ci-in kamciam hi (Pian. 17:6). A min thak khiatna in hoih zaw hi. Kum 99 bang uham khin a, Abraham leh a ciing a zi tungah kipia kamciam Abraham in amuan nadingin Pasian in lampi honsak hi. Abraham in Pasian kamciamte a upna akip zaw semsem nadingin Pasian in huh hi.
WEDNESDAY
April 21
Thuciam A Cial A Cial Covenant Stages
(Pian.12:1, 2)
Thuciam in cial thum
bangin kimuh thei hi. Amasa-in Pasian in Abram hopih hi; thupia hi; tua khit ciangin
kamciam pia hi. Hih cial thumte in a tuam vilvelin Pasian hehpihna tawh kipawl
thuciam hi. Thupiak sungah Pasian sungah muanna nei takpi hiam cih sittelna om
hi (Heb. 11:8). Abram suanlekhakte tungah kipia kamciam (Pian. 12:1–3 ) ahih
hangin, a tawpna-ah mi khempeuh tungah a hong kipia kamciam hi (Pian. 12:3;
Gal. 3:6–9). Pasian in Abram tawh a thuciamna a cial nihna ah (Pian. 15: 7
-18), a cial masa sunga thute bang pulaak kik hiam?
Pasian in mi tungah a hong
kizopna_________________________________
Mihing in Topa thupiak a man
ding__________________________________
Pasian kamciam _________________________________________
Thuciam a cial nihna-ah a kipulaak thu in Topa in Abram tungah kilangh hi. Amaute thuciamna-ah ganhing tum nih kisuah hi. Tua ganhing thumte phel nih ciat a kikimin phel nih ciat tek kisuak hi; a kikalah mun tawm awngsakin a langtuakah kimai-ngatsakin kikoih hi. Vasa tawh biakpiakna ahih leh tum nih kisuah lo hi. Thuciam a bawl uh ciangin phel nih kisuah a sa -te kikal ah khe nga-in pai uh a, thukimna om bangin ka gamta ding hi, cihna limcing hi.
Pasian in Abraham tawh a thuciam a cial thumna leh a tawpna thupiangte Pian. 17:1–14 ah en in. Abraham cih min in Pasian in mi khempeuh a hotkhiat nopna leh hotkhiat ding a geelna pulaak hi. Mi tampi cih sungah Jews leh Gentile kihel hi. Thuciam Thak hong hilh bang mahin Abraham up bangin upna a neite leh Messiah sungah muanna a nei mite kihel hi.
(Gal. 3:7). Tua hi-in Abraham hunlai-in Topa in mi khempeuh honkhia nuam ahihna kimu thei hi. Tu hunin zong Topa in mi khempeuh honkhia nuam hi.
Mang. 14:6, 7 sungah
vantungmi khatna thupuak leh Abraham tunga thuciam in koi bangin tonkhawm hiam?
Koi bangin tua thute in kibatna nei hiam?
THURSDAY
April 22
Thuciam Hong Piak Masuan
“Im kei ning. Bang hang hiam cih leh Topa in Abraham’ tunga a ciamsa thu a tun’sak theihna dingin ama khita a tate leh a innkuanpihte in thuman leh thutangin nasepna tawh Topa’ thupiakte a zuih theihna dingun a hilh dingin amah ka teel khin hi,” a ci hi. (Pian. 18:19).
I pulaaksa om bangin thuciam in hehpihna thuciam hi. Tua thuciam in Pasian in eite adingin a sep a bawl khempeuh in cikmah hunin i sep theih loh i zawh loh ding ahi hi. Abraham in zong a tangtun zo kei hi. Topa hehpihna hangin Pasian in Ama nasem dingin Abraham teel hi. Pasian in thuciam tawh kipawl a kamciamte tangtungsak hi. Abraham in a lungsim khempeuh tawh thuman thutak sungah nungta-in, Amat thupiakte upna tawh a zui hi. Abraham in thumang lo hileh, Pasian in zang thei lo ding hi.
Pian.18:19 in hehpihna leh thukham kizopzia hong hilh hi. Hehpihna a pulaak masa kammal in“ Nang ka hong thei hi,” ci-in a kipulaak khit ciangin Abraham in Topa thupiak bangbang a mang mi khat hi; amah bangin a innkuanpihte zong Topa thumang hi sak hi. Hih thu in upna leh gamtatna in a tonkhawm ahihna thu hong hilh hi (2:17.)
Pian. 18:19 nunglamah
a pulaak thute limtak ngaihsun in. Abraham thumanna bang hong hilh hiam?
Thumanna in hotkhiat ngahna hi ding hi lo hi napi bang hangin thumanna in thupi
hiam? Abraham in Pasian thu mang lo hileh thuciam a tangtung ding hiam?
____________________________________________________________
Thuciam tawh kipawl kamciamte i ngah nadingin dinmun kisam a om bangin i kalsuan kul hi. Thuciam a tangtunna in mihing tungah kinga hi kei taleh mihing in tua thuciam tawh a kizopna-ah itna, upna leh thumanna tawh a kizop ding kisam hi. Hih thute in mihing in Pasian tawh a kizopna-ah kisam mahmah hi. Mihing in Pasian thupiakte a nuntakpihna tungtawnin Pasian in tua thuciamte tangtungsak hi. Thupiak palsal hi le-uh tua thuciam in tangtung thei lo hi. Mihing in thuciam a kipelh ciangin Pasian in thuciam om bangin nasemin a thuciam tangtungsak veve hi.
Bang hangin Topa tawh
na kizopna-ah Ama deihna bangin thumanna in thupi hiam? Lai Siangtho sung ahi
a, nangma nunna pan ahi zongin Pasian thupiak man lohna hangin a tangtung lo
thuciam a om hiam? Tua bang thu palsatna tawh koi bangin kipelh thei ding na
hiam?
FRIDAY April 23
Ngaihsut Beh Ding: Ellen G. White, “The Call of Abraham,” pp. 125–131, in Patriarchs and Prophets; “Jew and Gentile,” pp. 188–200, in The Acts of the Apostles.
Sakhituihup in Pasian in Noah tawh a thuciam hong hi. Pasian in Abaham tawh a thuciam a pulaakkik hi (Pian. 17:10). Vunatna in (1). Gentile mite leh Abraham suanlekhak kilamdanna hi (Eph. 2: 11). (2) Jehovah thuciam a hong phawkkiksak hi (Pian. 17:11) (3). A siangtho nunzia kisam ahihna hong hilh hi (Thkna. 10:16). (4) Upna tawh diktan ngahna limcing hi (Rom. 4:11) (5). Lungsim vunatna limcing hi (Rom. 4:11) (6). Khristian upna sungah tuiphumna pulaak khol hi (Kol.2: 11, 12) The SDA Bible Commentary, vol. 1, pp. 322, 323.
Sakhituihup in Pasian kamciam a pulaak hi; leitung a bei dongin a kip ding
kamciam hi. Vunatna in ahihleh tu-in kisam nawn lo hi. Abraham vunatna in
Pasian a upna tawh dikna a ngahna hangin vunat hi, cih sawltak Paul in pulaak
hi (Rom. 4:11). Ahi zongin hun hong pai toto-in thukham bangin nuntakna
tungtawnin hotkhiatna kingah cih upna hong tung hi. Thuciam Thak hunah vunat a
manphatna hong bei hi. Jesuh Khrih sungah upna in Ama thupiak mannopna lungsim
hong guan hi; tua in nunzia hong khel hi. Galatians 5:6; 6:15; 1 Kor. 7:18, 19.
Kikup Ding Dotnate
1. Upna leh gamtatna kizopna kikum un. A nih mahin a kisam ahi hiam? Kisam lo ahih leh bang hang hi ding hiam?
2.
“Mi tampi in Abraham bangin sittelna thuak hi.
Amaute in vantung panin Pasian awging za lo uh hi. Ahi zongin Lai Siangtho leh
nisim nuntak khuasakna tungtawnin Pasian in eite hong hopih hi. Upna
thuzuihna-ah kha sum tampi ngahna nusia-in, pahtawi minthanna ngah nading khat
nusia-in, ahi keileh sanggam beh leh phung tawh kikhen a kul hun om ding hi.
Kipiakna, angsung deihna khat nialnate in hamsa hi. Pasian in mimal khat ciat
masuan ding hong guan hi. Ahi zongin angsung khualna, baihtakin omnopna cihte
in upna dongtangsak thei hi. Pasian in mi tungah kinga lo-in Ama tungah kinga
dingin hong sam hi. Ama huhna i kitangsapna, Ama tung bek ah kinga ding ihihna
a hong phawksak hi. Mi bangzah in Topa hong sapna dawngin angsung nopsakna
nusia ding hiam? Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, pp. 126, 127. Tuhunin
zong Pasian sapna za-in Topa a zui mi na phawk a om hiam?
Tomkaihna: Pasian in Abraham
tawh a tuam vilvel kizopna nei dingin samkhia hi. Ama tungtawnin hotkhiatna
hong semkhia dingin thuciam a pia hi.