MUC

Print Friendly and PDF

Monday, March 29, 2021

LESSON 1 March 27-April 2 Thumasa leh Lesson 1 na (Bang Thu Hiam?)

 

              PASIAN THUCIAM


 

 

1588 kumin Mikang nupi khat a naupaai khit kha 7 cingkhin hi. Tuipi lamnga-in a etleh Spanish Armada tembaw 130 galdo dingin a kuan amuh ciangin lau lua ahih manin a nautolh hi. Tapa khat suakin a min dingin Thomos Hobbes ci-in minphuah hi. Hih pa pen Europe gamah gam ki-ukna tawh kisai mipil minthang khat hong suak hi. England gam buai-in gal le sa kidona tawh a kidim laitakin Hobbes in gam ki-ukna kiciantakin a om keileh, gam mite in gal lau-na, gam ki-ukna patauhna leh a tawpna-ah sih ding lau-na tawh kidim ding hi, ci-in pulaak hi. Ama genna-ah “gal kihtak bangin na khempeuh kihtak launa in hong ukcip ding hi, ci hi. Tua hi-in kikhelna khat a om keileh mihing nuntakna in zawngkhalna, buai-na, gitlohna, lunglen khuangaihna leh sih baihna tawh kinungta ding hi, ci hi. Hihte panin suahtak nading lampi in bang hi ding hiam? Hobbes in hih bang lau-nate pan suahtak nading lampi in mi khat ahih keileh kipawlkhopna khat in hong uk hileh tua bang buai-nate panin kisuakta ding hi, ci hi. Mipi in amau deihna nial leh kilemna, bitna om ding hi, ci hi. Tua bangin mipite in ukna nei kumpi tungah amau deihna ap ding uh hi, ci hi. Tua bangin mipi in ukna neite tungah a ki-apna uh pen “thuciam” thukimna (covenant) ci-in minvawh uh hi.

Hobbes tung panin thuciam hong kipan hi lo hi. Kum tul tampi laipekin Pasian in Israelte tawh thuciam bawl khin zo hi. Hobbes pulaak thuciam in ahihleh mipite phuahkhiat hi; ahi zongin Ukna khempeuh a nei PA, vantung leitung a Piangsak Pa in Israelte tawh thuciam bawl hi. Hobbes pulaak thuciam in lau-na siksanin kibawl thuciam hi; Pasian thuciam in ahihleh itna siksan thuciam hi. Mawhna sung a puk mite hong it mahmahin tua itna in Singlamteh tungah sihna hong thuak itna hi.

Tua hi-in Khrih in ei ading hong nungta-in a hong sihna hangin eite in Amah a it kik thei ihi hi. Hobbes thuciam bangin eite in ukna khempeuh a nei Pa tungah ki-ap ding kisam hi. Lau-na, mawhdim, siatna dim i nunna khempeuh i ap ding hi. Maipha ngah nading, ngah nading lametna tawh ama thuzui i hi kei hi. Pasian in a Tapa a hong piakna hangin Ama sungah hotkhiatna i ngah theihna hangin amah a zuan ihih ding kisam hi.

Koi bangin tua bang hi thei hiam? Tua in thudang hi lo-in nunna kikhelna thu hi. Khrih in i mawhna lakhia-in Ama dikna hong pia hi. Ama hangin Pasian mah in eite a midikin hong sang hi. Tua manin i tungah mawhsiatna om nawn lo hi; Amah tawh kizopna hong dalttan mawhna a kihemkhia ahi hi. Tualthatte, numei pasal paaktatte, lungkhauhmi, gutate, naupang tawh a mawhte a kipan gitlohna tawh kidim mite in tu-in Pasian mai-ah Amah bangin a siangtho mi suak hi. Hih a lamdang piakkhong dikna in upna bek tawh i ngah hi.

Tua manin upna tawh diktansakna i ngah hi” ci-in i pulaak hi. Ahi zongin tua tawh dinkhawl hi lo hi. Tualthatte, numei pasal

paaktatte, lungkhauhmi, gutate, naupang tawh a mawhte a kipan gitlohna tawh kidim mite in Jesuh tungtawnin Pasian tawh kizopna om thei hi. Bang hang hiam cihleh Jesuh sisan in mawhmaisak banah sianthona, bawlphatna leh kipuahphatna a piangsak hi. Eite in Khrih tungtawnin a suakkik ihi hi. Suahkikna tungtawnin Pasian in Ama thupiak siangthote i lungtang tungah a hong gelh hi. Tua ciangin mi that mi in that nawn lo, guta mi in gu nawn lo, numei pasal paktatna bawl nawn lo, zongsatna hoih lo khempeuh nusia khin hi. Sunglam kiphuahphatna panin pualam nuntakna buppi kiphuahphatna hong om hi.

Hih mite in amaute sungah Pasian sepna a om bangin nungta uh hi. Amau deihna, amau nunna khempeuh in Pasian kamciam tawh tonkhawm hi. Hih in Pasian thuciam sungah nuntakna zungpi hi.

Tu quarter thusin ding in Pasian thuciam leh tua thuciam hong kalh thute i kikum ding hi. A hong nusia khin Dr. Gerhard Hasel gelhte leh laibu tuamtuamte pan kaikhawmin hanthotna, lametna thu tampi i sinkhawm ding hi. Itna sungah lau-na om lo hi. Bang hang hiam cihleh a kicing itna in lau-na a hawlkhia hi (1 John 4:18).

 

 

LESSON 1   March 27-April 2

Bang Thu Hiam?

 


Sabbath Nitak

 

Tu Kaal Sung Sim Ding: Late 100:3; Sawl. 17:26; Pian.2:7, 18–25; 1:28, 29; 3:15.

 

KAMNGAH: “Tua ciangin Pasian in, “Eima lim leh eimah hong sunin mihing bawl ni. Tuipi ngasate tung, huihlak vasate tung, ganhingte tung leh leitung a bokvakte khempeuh tungah ukna neisak ni, a ci hi. Tua ahih ciangin Pasian in Ama lim bangin amah a piangsak hi. Amah in pasal leh numei a piangsak hi.” Pian. 1: 26, 27.

Pasian in mihing a hong bawlcilin mihing in lametna, lungnopna leh kicinna tawh kidim hi. Pasian in nate a bawl khit nisialin hoih hi, ci-in a pulaak hi. Tuate sungah huihpi, tuiciin, typhoons, zinlinna, kialpi, natnate cihte kihel lo hi. Tua hileh bang hangin hih siatnate hong piang hiam? Ni 6 ni hong cin ciangin Pasian in a piansak nate khempeuh a zawh khit ciangin “ hoih mahmah hi” ci-in pulaak hi. Tua pen bang hiam cihleh Ama limlemel sunin mihing a piansak khit ciangin hoih mahmah hi, ci hi. Pasian limlemel suun mihing lamdang hi.

Nate a piansak khit ciangin mihing a hong bawl hi. Nate leh mihing a hong piansakin na khempeuh in kicinna leh hoihna tawh kidim hi. Mihing a hong kipiansak tungin mithat, guta, zuaupuak, mi gilo om lo hi. Tua leh koi bangin mi gilo hong piang hi ding hiam?

Tu kaal sung i et ding thu in piansakna thu, Pasian in mihing hong bawl tungin mihing in kicinna tawh kidim hi. Tu-in Pasian in tua kicinna sung a nungta dingin eite hong bawl thak hi, cih thu i gen ding hi.

Tukaal sung thusin: Lai Siangtho in piansakna thu bangci gen hiam? Pasian in koi bangin mihingte tawh kizopna deih hiam? Sia le pha theihna singkung in bang ngimna nei hiam? Adam leh Eve in mawhna sung a puk uhteh lametna bang om hiam?

  

SUNDAY            March 28

Thuthuk in Thuthuk Kiang mah Hong Tunpihkik.....

 

“A kipatcilin Pasian in vantung leh leitung a piangsak hi (Pian. 1:1) Scientist khat in leitung tuamtuamte in ‘ni’ kimkot hi; ni in aksi lompi

(galaxy) kimkot hi, ci-in hilh tua leh a khedap vom bulh nupi khat dingto-in, leitung pen sumkuang tungah kinga hi veh aw, ci-in dawng hi. Tua leh mipilpa in ciamnuihna-in tua sumkuang in bang tungah kinga hiam, ci-in dong kik a, nupi in sumkuang dang khat tungah kinga hi, ci-in dawng hi. Tua leh mipilpa in tua sumkuang zong bang tungah kinga hiam, ci-in dong kik a, a dang sumkuang tung khatah kinga hi, ci-in dawngkik hi. Mipilpa in a dot kikma-in nupi in “ bang bang i gen zongin kuamah in um kenteh,’ ci hi.

Mihing piankhiatna thu leh na khempeuh a hong kipatna thu in manpha hi. Bang hangin mihingin piang ka hiam? Koi bangin nungta ka hiam? Koilam masuanin nungta ka hiam cihte tawh kizui-in Pasian in a geelkholh bangin a nungta ding hi lo i hiam?Hih bang dotnate in mihing nuntakna bulpi leh nuntak manneihna a thu bulpi hi. Tua thute in i nunzia a kipan mite tawh kizopna tungah huzaap lianpi nei hi.

Pian. 1:1; Late 100:3; Isa. 40:28; Sawl. 17:26; Eph. 3:9; Heb. 1:2, 10 cihte in koi bangin mihing kipatna, nuntak manneihna, nunzia ding leh i mai lam thu ding bang hong hilh hiam? Bang thu hong hilh uh hiam?

 ______________________________________________________________

________________________________________________________________


Pian. 1:1 in Topa in Piangsak Pa hi, cih kician takin a hong laktelna (prove na hi lo) hi lo hi. Pasian in na khempeuh Piangsakpa hi, cih laktel nading hi lo hi; Lai Siangtho mundangte zong tua bang mah hi. Topa in Piangsakpa hi, cih pulaak, hong hilh hi lel hi. Up mateng hong hilh tentan lo hi. Topa in Piangsakpa hi, cih um maw ahih keileh um lo cih thunih bek om hi. Topa in nate piangsak hi, cih up ding simloh a dang om lo hi. Muh ciang bekin um ning ci lehang, ei mahmah i piankhiatna i muh hi tuan lo hi. Nate a kipiansakin mihing in amuh khak bangmah om lo hi.

Bang bang hi taleh Pasian in Piangsakpa ahihna um dingin eite hong sawlna-ah up theih nading thu tampi hong lak hi. Up theih nading siksan ding thu tampi hong hilh hi. Hih leitungah mihingin i pianna ahang om a, Pasian in ngimna nei hi. Nate in a mawkmawkin hong piang tawm hi lo-in, Piangsakpa in ngimna nei-in hih leitungah hong piangsak hi.

 

 

MONDAY                 March 29

Piangsakpa Limlemeel Suun (Pian. 1:27)

 

Lai Siangtho in Pasian in Ama limlemel suunin mihing, numei leh pasal piangsak hi, ci-in hong hilh hi (Pian. 1:27). Hih thu siksanin a nuai-a dotnate dawng in.

1.      Pasian in Ama mel le lim suunin mihing piangsak hi, cih in a khiatna bang hi ding hiam? Bangci bangin Ama lim le meel nei i hiam?

2.    Piancil Bu siksanin Pasian in Ama lim le mel suunin mihing simloh a dang a piansak a om diam? Om lo ahihleh piansak nate tawh kibang lo-in, mihing ihihna thupi mahmah hi lo hiam? A kibang lo hih thu nih in bang hong hilh hiam?

3.    Mihing pianna leh a dang piansak nate kibat lohna in bang hi ding hiam? Pian. 2:7, 18–25.

____________________________________________________________

_________________________________________________________________


Pasian omzia i gen ciangin mihing pianziate mah zangin i pulaak hangin, i theih ding thu in Pasian in Kha hi (John 4:24). Pasian melpuak i theih loh tampi om hi taleh, i pumpi, lungsim, leh Pasian tawh kizop theihnate in eite hong Piangsakpa kilangsak hi. Pumpi tawh a om mihing in thungaihsut theihna leh vantung thute ngaihsut theihna nei hi. Hihte khangto thei, picingsak thei ihi hi. Piansak na khempeuhte tawh i kibatlohna mihing in Pasian tawh kizop theihna hi. Ganhingte a kipan piansak na dangte in mihing bangin Pasian tawh kizopna nei thei lo hi. Tua in mihing hamphatna hi.

Pasian in numei a kipiansakdan tuamdiak hi. Numei leh pasal a nihun Pasian lim le mel suun a kipiangsak ahi hi. Mihing a hong kipiansakna sungah numei leh pasal in mihing hihna-ah a thupi zaw, dinmun niam zaw om lo hi. Pasian in leivui panin numei leh pasal hong piangsak hi. Numei leh pasal a hong kipatna bulpi in kibang hi; Pasian tawh a tuam vilvel kizopna nei hi. Numei leh pasal in a kibangin Pasian minthangsak thei hi; Pasian piak nunzia sungah a kibangin khangto thei uh hi. Pasian mahmah in Adam kithuahpih ding khat a piangsak hi. Adam ahuh ding amah tawh kituak ding mihing bawlsak hi; amaute in itna leh hehpihna sungah khangto khawm ding uh hi. Eve in Adam nakguh panin kipiangsak hi. Eve in a pasal ukcip lo ding hi. Tua bang mahin Adam in Eve pen nengniam lo ding hi. A nihun tonkhawm ding uh hi; khat le khat ki-it, kihuh ding uh hi.”Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 46. 

 

TUESDAY     March 30

Pasian leh Mihing in Kithuahkhawm (Pian. 1:28, 29)

 

Lai Siangtho sungah a kigelh Pasian in mihing tungah a pulaak masak penpen thu ngaihsun in. Mihing in a phung thei dingin Pasian in thu a pia hi. Pasian in Adam leh Eve tungah kimlepaam piansak nate tungah ukna nei-in, kem dingin thupia hi. Amaute nek ding zong pulaak hi. Pasian in mihing tungah a pulaak masak penpen thu in mihing in a kimlepaam nate tawh kizopna hi.

Pian. 1:28, 29 sungah koi bangin Pasian in a piansak nate bangci pulaak hiam? Nate in siatna nei-in nate tawh nopsakna in siatna hi, a ci hiam? Hih thute tungtawnin piansakna thu leh piansak kimlepam nate tawh kizopzia bang hong hilh hiam?

 

__________________________________________________________________

 

___________________________________________________________________

 

Pasian in a piansak mihingte tawh kizopna hong bawl masa hi. Amah in mihingte hopih hi; amau nuntakpih ding thupiak nei hi; amau nunzia ding hilh hi. Amau masuan ding zong limtak hilh hi. Ama piansak nate tungah mihing in ukna nei dingin thupia hi.


Pian.1:28 in Pasian in Adam leh Eve thupha pia hi, ci hi. A khiatna in bang hi ding hiam? Piangsakpa tawh amaute kizopdan bang pulaak hiam?

________________________________________________________________

________________________________________________________________


Pasian in Adam leh Eve tawh a kizopna-ah hehpihna siksanin amau tawh kizopna nei hi. Naupang in a pa tungah a kingak bangin, Adam leh Eve adingin Pasian in amaute a Piangsakpa leh Pa bangin kizopna nei uh hi. Pasian tungah kinga uh a, thupha tawh kidim uh hi. Amah in amaute kisapna khempeuh pia hi. Amaute in Pasian thupha ngah dingin kilawmna bangmah nei lo uh hi. Amaute ngahte khempeuh in a thalawh theih ding bangmah om lo hi.

Pasian in tu-in amah tawh i kizopdan ding in, Adam leh Eve a pukma Pasian tawh amaute kizopzia bangin kizopna nei dingin hong deih hi. Tukaal thusinna tungtawnin, mawhna sung puk khin hi taleng, Pasian in amah tawh i kizopna koi bang hi dingin deih hiam?

  

WEDNESDAY         March 31     

Tua Singkungah


“Topa Pasian in mipa thu pia a, “Na ut utin huan sung singkung gah khempeuh na ne thei ding hi. Ahih hangin a pha le a sia theihna singkung gah pen na ne kei ding hi. Bang hang hiam cih leh tua na nek ni-in na si ding hi,” a ci hi (Pian. 2: 16, 17).

Hih sittelna in Adam leh Eve in deihtel theihna zat nading mun hong suak hi. Piangsakpa tawh a kizopna uh in a hoih maw, a sia maw huzaap nei ding pen amau deihtelna tungah kinga hi. Hih in Pasian in mihing tungah sia leh pha khentel theihna, deihtel theihna nei hi, cih hong lak hi. Thupiak nial thei ding khentatna nei thei kei le-uh, bang hangin Pasian in thuman lohna hangin amaute thuak ding gimna Amah in hong thuak ding hiam? Pian. 1,2 sung a thubulpi Pian. 2: 16, 17 in hong hilh hi. Amau mailam thu in sia leh pha khentel theihna singgah nek lohna tungah kinga hi. Mihing in thu tuamtuam tawh a kibuaisak ding hi lo hi. Pasian thupiak a phawk tawntung ding hi. Pasian in amaute tungah tawntung thupiak khat nei a, ahi zongin Pasian in ama hehpihna a pia hi. Tham lo-in hih thupiak in amaute ading vangik hi lo hi; singgah khempeuh ne thei ding suahtakna siksanin ne lo ding thukham pia hi.’ H. C. Leupold, Exposition of Genesis (Columbus, OH: Wartburg Press, 1942), vol. 1, p. 127.

Pasian in Adam leh Eve tungah “Keimah in note hong Piangsakpa ka hi hi; Keima limlemel suunin ka hong bawl hi. Keima hangin note a nungta na hi uh hi. Note nuntakna in Keima tungah kinga hi. Note nopsak nading, note dam nadingin na khempeuh ka hong pia hi. Keima ukna nuai-ah piansak nate tungah ukna kong pia hi. Kei na hong it ding uh a, Keimah in note Pa hi-in, note in Keima ta na hi ding uh hi, ci hi.

Topa thupiak bangin i kalsuan nadingin amah muanna leh amah tawh kizopna kip kisam hi. A tawpna-ah Pasian tawh i kizopna in muibun ding a, Amah teel zaw ihih manin amah tawh i kizopna in kip tawntung ding hi. Ama deihna a nial mi in Topa tawh kigamla mi hi-in, Topa tawh kizopna nei lo mi ahi hi. Tua bang mi in a nuntakna-ah Topa kisam lo hi, ci-in a pulaak hi gige hi. Siatna sungah nungta ahih manin tua bangin khensat hi. Siatna sung a nungta mi in Pasian tawh kigamla-in, Pasian lo tawh nungta ahih manin lamet bei-in a tawpna-ah sihna sung tung hi.

Adam leh Eve in Pasian tungah citakna leh upna nei uh hiam ci-in sittelna kikoih hi. Piangsakpa tungah a cihtak laiteng, Pasian in amau kitangsapna khempeuh pia-in, nopna tawh kidim ding uh hi. Ahi zongin Topa tungah kinga lo-in amau le amau tungah kinga ding, khat zawzaw a tel dingun kikoih hi. Topa gen thute sungah upna a nei takpi uh hiam? Topa a up takpi leh up tak lopi sittel nadingin sia leh pha singkung kikoih hi. Tuhun ciangin koi bangin sittelna hong pai hiam? Koi bangin Pasian thukham in Pian. 2: 16, 17 tawh kitonin bang pulaak hiam? 

 

THURSDAY            April 1

Kizopna Kisia


I theih ngei loh mi khat sangin i theih mi khat i muang zaw hi. Satan in Pasian maitang nialin a langpan ciangin Eve in Satan thugen muang ngam lo-in a nusiat ding kilawm hi. A theih ngei loh Satan sangin ama theih Pasian a muang ding hi zaw hi. Tua hangin Satan in Eve a zawh nadingin bangci kalsuan hiam? (Pian. 3:1–6).

Eve in Pasian thupiak palsatin ama mawhna hangin mi khempeuh in sihna a tuak kul hi lo hi; Adam in ama deihtelna a zat khialhna hangin mihing khempeuh tungah mawhna leh sihna hong tung hi. Eve in Satan khemna thuak hi; Adam in khem thuak lo hi.” The SDA Bible Commentary, vol. 1, p. 231.

Thupiak palsatna leh Pasian thupiak thupi simlohna hangin Pasian leh mihing kizopna kitat hi. Maitang kimu-in kizopna panin gamla-in lau-na tawh kizopna hong piang hi (Pian. 3:8–10). Kipawlkhopna, kituahkhopna munah kikhenna, kigalneihna hong om hi. Mawhna hong om a siatna in nungzuih hi. Mawhna sung pan hotkhiatna om keileh tawntung siatna manawh ihi hi.

Pasian in gimnate lak panin lametna leh kamciam bang pulaak hiam? (Pian. 3:15.)


________________________________________________________________

_________________________________________________________________


Gulpi leh numei kikal a kipan gulpi suan leh numei suan kikal kidona lianpi hong piang hi. Ahi zongin Pasian in lamdangtakin mihingte adingin lametna thu genkhol hi. Numei suan in Satan lutang satzan ding a, gulpi in ahihleh Messiah khetul liamsak ding hi, ci-in mihingte tungah kamciam hi.

Adam leh Eve in cimawhin lamet bei-in a om laitakun amaute in Messiah kamciam sungah lametna nei-in amau nunna kikhel thei hi. Hih lametna in Pasian piak hi; Amah mah in tua kamciam a tangtungsak ding hi. Adam leh Eve in hih kamciam amuh khak loh uh hangin, amaute in mawhna sungah lamet bei-na panin lametna tawh nungta thei uh hi.

Pian. 3:9 sim in. Pasian in Adam leh Eve tungah “Koi-ah om na hi uh hiam? ci-in dong hi. Pasian in amaute omna mun a thei lo hi lo hi. Tua bangin Pasian in a dot ciangin a mawhna mah uhtawh Topa kiang zuankik dingin sapna hi zaw hi. Mimawhte tungah Pasian pulaak masak pen in ama hehpihna leh itna thu hi. Tu-in zong koi bangin Pasian in Ama hehpihna leh itna tawh nang hong zongin a hong sam hiam? 

 

FRIDAY         April 2

Ngaihsutbeh Ding: Lai Siangtho in mawhneite leh upna pan a nungtolhte in Topa zuan dingin hong hilh hi. Late 95:7, 8; Isa. 55:1, 2, 6, 7; Luke 15:3–7; 19:10 enkak in. Bang thudang na mu hiam? Laibu simding munte: Ellen G. White, “The Creation,” pp. 44–51; “The Temptation and Fall,” pp. 52–62; and “The Plan of Redemption,” pp. 63–70, in Patriarchs and Prophets.

Pasian in “Koi-ah om na hi hiam” ci-in Adam le Eve tungah a dot laitakin amaute bukna sawlbawk pailetin a bil uh vutlet bangin a zak uh thu in hotkhiat lungdamna thuhilhna lian mahmah khat hi. Na biak Pasian in hong nusia nuam lo hi; amah in nangmah zong dingin hong pai hi. Topa in nangmah a mangthang dingin hong phal lo hi; Amah in nangmah hong zong hi; Pa in a Tapa hong sawlin a mangthang mite hong zong hi bek lo-in a hong honkhia hi. (Charles Haddon Spurgeon, The Treasury of the Bible (Grand Rapids Zondervan Publishing House, 1962) Old Testament, vol. 1, p. 11.

 

 

Kikup Ding Dotnate


1.       A mangthang mite hon dingin hong zong PA hong itna tu-in bangci bangin thuk ding na hiam? Koi bangin tua itna thuk kik dingin Topa in lamen hiam?

2.     Lai Siangtho hong hilh Pasian piansak na khempeuh in mawhna sung a tunkhitna thu leh piansak nate in amau thuthu-in hong piangtawm hi, cih thu enkak in. Koi in lametna tawh kidim zaw hiam? Bang hang hi ding hiam? 

3.     Bangci bangin itna tawh kizopna in lungnopna piangsak hiam? Bang hangin Pasian tawh kizopna in tua bang nopna piangsak hi ding hiam? Innkuan kizopna zi le pasal, lawm le gual nasemte leh nasem nei pute kizopna in Pasian tawh i kizopna hong huzaap hiam?

 

Tomkaihna: Mihing leh Pasian kikalah itna tawh kizopna a om theih nadingin Pasian in ama lim le meel sunin hong bawl hi. Mawhna in mihing neih Pasian lim le meel kisia khin taleh, Ama mel le lim bucing i ngah kik nadingin Pasian in mawhna sung panin a hong tankhia hi. Ama tungah kinga ihih manin ei hong Piangsakpa tawh kizopna a om ciang bekin i nuntakna in mannei hi.

To get the latest update of me and my works

>> <<