Tu Kaal Sung Sim
Ding: Isaiah 41;
42:1–7; 44:26–45; 49:1–12.
KAMNGAH: “ Keimah in ka huh, ka teel, ka lungkimna ka nasempa en un. Ka kha tawh amah ka kidimsak a, amah in minam khempeuh tungah thuman tungsak ding hi” (Isaiah 42:1)
Jesuh hong khankhiatna mun, a thuhilhna mun
tuamtuamte, bual gei, tuipi gei, mual tungte leh a khawlna mun tuamtuamah va
pai-in va muhkhak pen hamphatna khat hi. Ahi zongin Jesuh tawh kalsuan khop
nadingin eite in Nazareth khua, Capernaum ahi a Bethany cihte-ah va pai a kul
hi lo hi. Cina lupna geite, cimawh gentheite omna munte, khuapi mihon lakte leh
hehnepna kisam mite lakah Jesuh khekhap mu-in Amah tawh lam i pai khawm thei
hi. Leitungah a hong nuntak hunin Jesuh
nasep bangbang tu-in i sepna in Amah tawh lampaikhopna hi. Ellen G. White, The
Desire of Ages, p. 640.
Isaiah in a pulaakna-ah liamna tawh kidim Topa sila khat in hehpihna thupuak nei hi, ci hi. “Amah in leitungah thutang thu a phuh khit matengin lungsi lo, lungkia lo ding hi. Tuipi gei-a om gamte in ama thu ngak uh hi. Minamte tungah khuavak ahi dingin nang ka hong koih khin hi (Isa. 42:3, 7). Hih Sila ngaihsun in. Amah in kua hi ding a, Amah in bang sem hiam?
SUNDAY | February 21
Nasem Minamte ( Isaiah 41)
Isa. 41:8 sungah Pasian in Israel pen ka
nasem (sila) ci-in gen a, Isa. 42:1 ah “ ka nasem pa” ci-in pulaak kik hi. Hih
mipa in kua hi ding hiam?
________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Israel mite pupi in Israel hi ding hiam,
Jacob hi ding hiam? Ahih keileh Israel gam hi ding hiam? Jesuh in Messiah/
Khrih mah hiam? Isa. 41-53 sung a Pasian nasemte (sila) tawh kizui-in thunih om hi. Isaiah 41:8; 44:1, 2, 21;
45:4; 18; 48:20 siksan lehang Israel ahih keileh Jacob hi ding hi. Bang
hang hiam cihleh Pasian Israel/Jacob tungah thugen hi-in Jacob tungtawnin suanlekhak hong khangkhia
hi. Topa in Babylon panin ama nasem Jacob honkhia dingin hong pai hi (Isa. 48:
20). Isa. 42:1; 50:10,13; 53:11 siksan lehang Pasian nasem/sila a min kipulaak
lo hi. Min a kipulaak masakna mun in
Isaiah 42:1 hi. A pianzia ding limtak teltakin kilangh lo hi. Ahi zongin Isaiah
in a nasepna tungtawnin hong hilh toto a, Jacob (Israel) minam puahpha-in
Pasian kiang tunpih ding ahihna leh ( Isa. 49:5, 6) mawhnei mite aa dingin
sihna thuak ding ahihna kimu thei hi (Isa. 52:13–53:12; 49:5, 6). Tua munte in Isaiah genkholh bangin
a hong khangkhia ding nasem/sila ding pen minam/gam khat hi lo hi, cih kimu
hi. Tua hi-in Isaiah in Pasian
nasem/sila nih pulaak hi; khat in minam buppi hi a, a khat in mimal hi ding hi.
Minam nasep masuan in bang hi ding hiam?
Isa. 41:8–20.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________ Israel
minam buppi in Topa nasem/sila hi ding hi. “Nangmah kong teel khin zo a,
nangmah kong nilkhia kei hi” (Isa. 41:9). Tua bangin a pulaak khitteh Pasian in
Israel tungah khamuan nading kamciam manpha khat a pia hi. “ Lau kei in. Bang
hang hiam cihleh keimah in na Pasian ka hi hi. Keimah in nangmah ka hong
thahatsak ding hi. Nangmah ka hong huh ding hi. Nangmah kong tawisang ding hi.
Ka taklam zawhna khut tawh nangmah ka hong len gige ding hi” (Isa. 41: 10).
Pasian in namdang pasiante,kumpi Ahaz bang lo-in Israel tungah a thuman Pasian
hi; amaute honkhia ding hi; Ama kamciam in muanhuai hi (Isa. 41:7, 21–24, 28,
29), ci hi.
MONDAY | February 22
Mindawk Lo Nasem Sila (Isa.
42:1–7)
Tua min kidawk lo Pasian nasem/sila
masuan in bang hi ding hiam? Hih nasem pa in Pasian teeltuam ngahin Ama Kha
Siangtho tawh a kidim hi. Isa. 42:1–7.
__________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
A nuai-ah dawnnate
lak pan a man pen tengkhia in.
1. Amah in minamte
tungah thuman tawh nasem hi.
2. Amah in dikna
leh daihna tawh a nasep tangtun hi; zawhna ngah hi.
3. Amah in
thuhilhsia hi.
4. Amah in Pasian
leh mite kikaal ah thuciamin hong om hi.
5. Amah in
mittaw-te khuamuhna leh lametna guan hi.Thongkiate suahtakna pia hi.
6. A tung a
khempeuh, 1-5 dong, nial ding om lo hi.
Hih nasem pa nunzia leh Topa Kha Siangtho
tawh kidim Jesse suan pan hong khangkhia nasem pa enkhawm in (Isa. 11)
Isaiah 42 sungah kigelh mah bangin David
suan panin a hong khangkhia tua ukna nei pa
in Pasian tawh kipumkhat uh a, thuman thutak tawh nasemin, nenniamna
thuakte a khakkhia hi; Amah in Pasian theihtelna leh vantung pilna tawh nasem
hi. Jesse suan panin a hong khangkhia tua nasem pa in Messiah hi. Amah in Pasian tapa hi (Isaiah 9:6, 7) Amah
in David kumpi tokhom tungah nopna leh dikna thu hong puak hi (Isa. 9:7). Isaiah 42 sung a nasem pa in Messiah hi, cih
kilang hi.
Koi bangin Thuciam Thak in, Matt. 12: 15
– 21 in Isa. 42: 1-7 sung a thuman tawh nasem pa pulaak hiam?
_____________________________________________________________
Matt. 12 in Isa. 42 siksanin damsakna nasem
Jesuh pulaak hi. Amah in Pasian it a
Tapa hi; Ama sungah lungkimna a ngah hi (Isa. 42:1; Matt. 3:16, 17; 17:5). Ama nasep in Pasian in A mite tawh
thuciam a bawl a tangtungsak ding hi (Isa. 42:6, Dan. 9:27). Jesuh leh Ama
nungzuipite in thuman thutak tawh nasem uh a, Satan ukna sunga a gimte
tawldamna pia-in dawi gilo ukna nuai-ah a nungta mite khahkhia hi. (Matt. 23:
26:28). Leitung in thuman tawh kidim dingin khualmipa- Satan ukna a bei ding hi
(Jn.12:31–33).
Bangci-in Isa. 42:1–4 in Khrih pulaak
hiam? Hun tawmno la inla Jesuh nunzia lungngai in. Koi bangin hih genkholhnate Jesuh sungah tangtung hiam? Mi lakah nasep
nadingin bang thumanpha a hong hilh hiam?
TUESDAY | February 23
Persian ‘Messiah’ (Isa. 44:26–45:6)
Isa. 44:26–45: 6 sungah a lamdang
genkholhna bang om hiam? Isaiah nasep hun sungin BC 745- BC 685 hi. Nisuahna
leh saklam mun pan a khangkhia zawhna thu a pulaak khit ciangin, (Isa. 41:2,3, 25) Jerusalem aa ding
lungdamhuai thu pulaak hi ( Isa. 41: 27). Isaiah in Cyrus khankhiat ding a min
tawh pulaak khol hi. Ama sep ding
khempeuh kigenkhol khin hi. Cyrus in Babylon nisuahna leh saklam panin a hong
khangkhia kumpi hi-in, BC 539 kumin amah
in Jew saltangte suahtakna pia-in Jerusalem biakbuk puahpha hi ( Ezra 1). Hih
genkholhnate ngaihsun in. Isaiah in ama khit kum 146 ciangin thupiang ding
Babylon kisiat ding genkhol hi. Bang tawh kigenteh thei ding hiam cihleh 1945
kumin galkapmangpi Dwight Eisenhower in Europe
a suakta ding galdo-na huh ding hi, ci-in George Washington in a
genkholh tawh kibang ding hi.
Cyrus gamtatnate Babylon mite khangtangthu
sungah kiciapteh hi. A mahmah in ama
zawhna thu ciamteh a, “Cyrus Cylinder,” kici hi. Lai Siangtho in zong ama thu
pulaak hi (2 Khang. 36:22, 23; Ezra 1; Daniel 5; 6:28; 10:1). Isaiah genkholhna mantakin
tangtung hi.Hih in mailam thupiang dingte muhkholhna nei Pasian in muanhuai hi;
Pasian kamsangte in man takin genkhol uh hi, cih upna kip hong guan hi.
Bang hangin Pasian
in Cyrus pen “Ama sathau nilh” ci-in pulaak hiam? (Isa. 45:1)
_______________________________________________________________
Hebrew laimal “sathau nilh” cih a khiatna
in Messiah kammal panin kizang hi. Thuciam Lui in “sathau nilh” kammal a
kizatnate siampi lian a sem dingte sathau nilhna, (Siam. 4:3, 5, 16; 6:22), kumpi sem dingte sathau nilhna (1 Sam. 16:6;
24:6, 10; 2 Sam. 22:51), ahih keileh Messiah, vangliatna tawh kidim ding
David suan pan kumpi leh honpa ding sathau nilhna (Late 2:2; Dan. 9:25, 26), ci-in pulaak hi.
Isaiah muhna panin Pasian mite a honkhia dingin Pasian in kumpi dingin Cyrus
koih hi. Amah in a tuam vilvelin messiah khat hi ding hi. Bang hang hiam cihleh
amah pen Israel minam hi lo hi. Amah in
Messiah sep ding kimkhat sem ding hi; Pasian galte do-in zo ding a, saltang
Pasian mite in suahtakna ngah ding uh hi. Amah in Messiah taktak hi lo hi. Bang
hang hiam cihleh amah in David suanlekhak hi lo hi.
Pasian in a genkholh bangin tangtungsak hi;
mailam thupiang ding a thei Amah bek
hi (Isa. 41:4, 21–23, 26–28; Isa. 44:26). Pasian in namdangte
lak pan Cyrus samkhia-in “Nangma mai-ah kei pai-in mualte zalhmai-in sumngo
kongkhakte satzanin a sikzawlte ka sattan ding a, a mialna mun sunga om sum
kikoihte mun simthamna sum kiseelte, nangma tungah kong pia ding hi”(Isa.
45:3).
Genkholhna tangtung khinte ngaihsun in.
Dan. 2, 7, 12, Khrih thu a kigenkholhnate Daniel 9:24–27 a tangtung thu
ngaihsun in. Hih thute in khamuanna bang hong guan hiam?
WEDNESDAY | February 24
Lamen Khol
Isaiah in Cyrus khankhiat ding a genkholh
bangin mantakin tangtung hi; hih thu hangin genkholhna a um lo mi kimkhat
lungbuai uh hi. Tua hangin Isaiah Bu pen
khennihin suah uh a, Isaiah Nihna ci-in
Cyrus ukpi hun sungin kamsang dang khat in Isaiah 40 – 66 sung a gelh hi, ci uh
hi. Tua hi-in Isaiah kamsang khit ciangin a dang kamsang khat khangkhia-in tua
in a nunung Isaiah a gelh hi, ci uh hi ( Heb. 11:37). Ahi zongin tua bangin
Isaiah Nihna om hi, ci-in siksan ding bangmah om lo hi. Isaiah Nihna gelh a mi om hi phial leh Lai
Siangtho in a pulaak loh pen lamdang mahmah ding hi. Bang hang hiam cihleh
Isaiah a nunung lamte in thugil vive banah, laigelhzia leh a thuluanzia dinmun
sang mahmah hi. Lai Siangtho manuscript a lui penpen in zong Isaiah khennih
suahna nei lo hi; Isaiah 1- 39 a gelh mi
khat, Isa. 40 – 66 ciang a gelh mi khat
cih bangin siksan ding om lo hi.
Isaiah
sungah a kihel lo a theihhuai thupi khat in: A man Pasian muang un. Vangliatna
nei a tuamtuamte muan le suanin nei lo-in a hong khangkhia ding Messianic Honpa
muang zaw un. Isaiah laigelhpa in
Assyria ukna (Isa. 1-39) panin Babylon
ukna (Isa. 40 – 66) ah kilaihto ahihna kimu thei hi. Ahi zongin Isaiah 13, 14
sungah Babylonah saltan nading thu genkholhna om hi. Isa. 1-39 sung in
thukhenna limgen a, Isa. 40-66 in ahihleh thapiakna, hehnepna thu tam gen lo
hi. Ahi zongin tua bangin a kipulaak hangin Isa. 1-39 sungah zong Pasian
ompihna, Ama sungah khamuanna leh hehnepna thu tampi kipulaak hi. Tua bang mahin Isaiah 42:18–25; 43:22–28, and
Isaiah 48:1–11 cihte in Pasian a nusia Judahte tungah thukhenna thute zong
kipulaak hi. A taktakin hehnepna hong
tung ding hi, ci-in Isaiah in a genkholh laitakin Pasian mite in gimna thuak uh hi, cih kimu
thei hi. Gam sungah mite in tatsia lua uh ahih manun gam sungah gimna tuamtuam
hong tung a, Pasian in amaute tungah
kamciamte pia (Siam. 26: 40-45) hi napi, mi tampi in lametna nusia uh hi.
THURSDAY | February 25
Gimna Gentheihna Thuak Sila (Isa. 49:1–3 12)
Isa. 49: 1-12 sung a kigelh sila in kua
hi ding hiam?
________________________________________________________________________
Isa. 49 sung a sila a hong suahkhiat ma-in Pasian in ama nasem dingin sam khin hi. Ama muk le kam in namsau bangin amah in vangliatna tawh a kidim ding hi. Pasian in hih sila nasem pa tungtawnin Israelte in Ama kiang tunpih ding a, leitung aa dingin khuavak hi ding leh, amah tawh thuciam bawlin thongkia-te a khahkhia ding hi. Hih genkholhna leh Isa.42 sung a genkholhna in kibatna tampi nei hi; hih sila nasem pa in Messiah hi ding hi. Tua bangin sila nasem Messiah pianzia leh ama nasep khempeuh en lehang, Jesuh Khrih simloh kuamah om lo hi (Matt. 1:21,Jn 8:12; 9:5; 17:1–5; Mang. 1:16; 2:16; 19:15.
Isaiah pulaak sila in Messiah ahihleh
bang hangin Isa. 49: 3 ah Pasian in hih munah Israel ci hi ding hiam?
_________________________________________________________________
_____________________________________________________________
Pasian sila Israel/Jacob in minam khatin
kipulaak hi. Ahi zongin Isa. 49:3 “Israel” cih min in Jacob kihel lo-in Israel
mimal khat ciat in sila hi; Pasian kiangah a minam buppi a tunpih ding hi, cih
kimu thei hi (Isa. 48:1). Sila khat ciat in a minam uh aa dingin nasem a,
Israel in a matut lohna khempeuh ma a tunpih ding hi, cihna tawh Israel cih min
zang hi (Isa. 48:1).
Isa. 49: 4,7 sungah bang thu thak om
hiam?
______________________________________________________________________
Isa. 49: 4, 7 in sila in a hamsa nasep sem
ding ahihna pulaak hi. Taamlawhna-ah “Ka nasepna khempeuh in a mawkna suak khin
hi; ka hatna tha le ngal a om khempeuh a mawkna suak khin hi” (Isa. 49:4), ci
hi. Hih in Daniel 9:26 gen thute tawh kibang hi. “Sathau a kinilh mipa in sihna thuak ding a,
ahi zongin amah in upna tawh kalsuan ahih manin “Topa in a manin na hong sem
ding ci-in ka muang a, ka sep thaman hong pia ding hi” (Isa. 49: 4). J. Alec
Motyer pulaak in:“Tua hi-in Isaiah in mihingin hong piangin a hong khangkhia
ding Sila mukhol hi; Amah in eite mah bangin zia-etna thuak ding a, ahi zongin Amah
in eite upna phungpi leh upna a hong picingsak hi a, Amah in kicinna tawh kidim
ding ahih manin, Amah tawh kalsuan khawma nasem ding simloh thudang in
manphatna nei lo hi. The Prophecy of
Isaiah: An Intro. and Commentary (InterVarsity Press, 1993), p. 387.
Isaiah 49:7
in tuampian hi. Hih sila in nawlkhinna tuakin minamte kih, ukpite sila
hi. Ahi zongin hih sila pa mai-ah kumpite kun ding uh a, minamte in bia ding uh
hi. Bang hang hiam cihleh Topa in citakin, Amah in Israelte Siangtho Pa hi-in,
Amah in nang a hong teeltuam hi,” ci hi.
FRIDAY | February 26
Sinbeh Ding: Ellen G. White’s description of Jesus’ healing and teaching ministry in “At Capernaum,” The Desire of Ages, pp. 252–261.
“A mangthang mi hotkhiat nasepna-ah pilna
leh ciimna kisam hi. Honpa in thuman selcip ngei lo hi. Amah in itna tawh thuman hilh hi. Amah in mi
tawh a kizopna-ah pilna leh ciimna tawh thugenin, a tawntungin hehpihna nei-in
mi a khualna bei ngei lo hi.Amah in
cikmah hunin ngongtat ngei lo hi; mite a nasak thei ding kampau ngei lo hi. Mite gim pia ngei lo hi. Amah in mihing
thaneemna awlmawh lo-in a om ngei kei hi. Amah in kineihkhemna khempeuh a
langpan hi. Uplahna, muanlahna khempeuh a zadah hi. Ahi zongin tua bang lungsim
nei mite tungah khitui luangin thuman hilh hi. Amah in cikmahin thuman pen mite
muhkhialh dingin pulaak ngei lo hi. Ahi zongin mihing khempeuh tungah itna kip
a hong lak tawntung hi. Ama mai-ah mihing khempeuh in manpha hi. Amah in
vangliatna khempeuh tawh kidim hi. Ahi zongin Amah in mi khempeuh in Pasian innkuan
sungah kihelkim dingin lainatna, leh veii-na tawh nasem hi. Amah in mi khempeuh
honkhia dingin nasem hi. Ellen G. White, Gospel Workers, p. 117.
Kikup Ding Dotnate
1. Khrih nasepzia Ellen G. White pulaak a tunga
thute sim kik in. Bang thuguipi
pulaak hiam? Koi bangin tua thute siksanin nasem kalsuan thei ding
na hiam?
2. “Zawngkhal mi, a cimawh mi” na thei kha hiam?
(Isa. 42:3) Koi bangin tua bang mite Topa kiang tunpih thei ding
na hiam? Koi bang lampi tawh tua
bang mite huhin panpih ding na hiam?
3. Isaiah bangin kuamah in mailam thu ding
genkholh theina nei lo hi, cih thu siksanin, mi kim khat in Isaiah Bu a
gelh pen mi tuamtuam hi ding hi, ci uh hi. Hih bang ngaihsutna-ah bang
khialhna om hiam? Bang hangin hih bang ngaihsutnate nial ding kisam hiam?
Tomkaihna: Hotkhiatna a om
nadingin Honkhia Pa kisam hi. Pasian sila in minamte a honkhia dingin honkhia
mi nih hong khangkhia hi: Cyrus, amah in Babylonah saltangte honkhia hi. Min
kipulaak lo Sila in thuman thutak tawh nasemin saltanna pan a ciah kik mi
tawmnote Pasian kiang a tunpih ding hi.