MUC

Print Friendly and PDF

Wednesday, December 16, 2020

Lesson 4 January 16–22 Lam Haksa


Tu Kaal Sung Sim Ding: Isa. 7:14–16, Isa. 7:17–25, Isa. 8:1–10, Isa. 8:11–15, Isa. 8:16–22.

KAMNGAH:Jacob innkuante pan-a a mai a selpa TOPA ka ngak ding hi. Amah ka muang ding hi” (Isaiah 8:17).

     New York khuapi-a Harlem innpi meikang a, inndawi li-na munah mittaw numei khatin kongkhak panin khuadak hi. Meiphelhte in cih nading thei lo uh hi. Kahlei om lo, kahto thei lo uh hi; meiphelhte in khau kiphan puan  khat kidawh hi, na omna panin hong tuaksuk in, ci-in a gen uh hangin tua numei in khuamul lo ahih manin tuaksuk ngam lo hi. A sawtteh a pa hong tungin a pa in bawngtal kii khat tawh kiko-in hong tuaksuk in, hong na dawntuah ding hi ung, ci-in a gen ciangin, a pa thupiak muanna tawh tua numei in tuaksuk hi; bangmah liamna om lo-in, a guh a taang bangmahci lo hi. A pa tungah muanna kip nei hi. Amah in a pa aw a zak ciangin, a pa sangin a muanzawk dang kuamah om lo hi. Edited by Michael P. Green, 1500 Ilustrations for Biblical Preaching, p. 135.

     Tua bang mahin Pasian in a tate aa dingin a hoih penpen hong geelsak khin hi. Ahi zongin amaute in Topa in damtakin a makaihnate a nial uh hi. Tua hi-in Pasian in hamsatna tuihualpi tawh amaute a thuhilh hi. Tu-in amaute khialhnate panin eite in bang thu manpha mu i hiam?

 

SUNDAY |  January 17         

Genkholhna Tangtung (Isa. 7:14–16)

     Isa.7:14–16 in Immanuel in Ahaz tungah gimna tawh kizomin a kipia lamlahna (sign) khat hi. Naupang Immanuel in annek ding leh nek loh ding a khentel theihma-in tua kumpi nihte gam kinusiacip ding hi” (Isa. 7: 16). Hih kumpite in Syria kumpi leh  khanglam Israel kumpi  pulaak hi(Isa. 7: 1,2, 4-9), Pasian kamciam bangin  amaute vangliatna in a sawt lo-in a beimang ding hi.

     Bang hangin Isaiah in naupang in bawngnawi khal leh khuaizu ne ding hi,” ci-in pulaak hi ding hiam? Isa. 7:15.

_______________________________________________________________

     Judah gam sung anpiangte Assyriante’n susia khin uh hi ( Isa. 7: 23- 25). Thuciam Lui pulaak Immanuel a kipan mi khempeuh in teenna mun kip nei lo a zin kawikawi mite an a ne ding uh hi (Isa. 7: 14, 15,21). Amaute in gilkialin a om uh hangin nuntak khop nading nek ding an nei veve uh hi.

     Syria leh khanglam Israel tungah genkholhnate bang hunin tangtung hiam? 2 Kum. 15:29, 30; 2 Kum. 16:7–9; 1 Khang.5:6, 26.

     Isaiah genkholhna in 734 B.C kimpawl hi ding hi. Ahaz kumpipa piak golhguk sumpite tawh kisai-in  Tiglath-pileser III in thuman lo-in nasepna khempeuh susia hi. Amah in khanglam kumpite kipawlna zo thei ding a, gam mite salin kai ding a, Judah gam khempeuh Assyria ukna nuai-ah a koih hi ( 734 – 733 BC). Israel mi a cianlaite Kumpi Pekah a kithah khit ciangin a cianlai Israelte in suahtakna ngah uh a,  Hoshea in gallelin huhna pia hi. 733 leh 732 kum ciangin Tiglath-pileser in  Syria khuapi Damascus do-in zo hi. Tua khit ciangin Assyrian ukna nuai-ah Syria a koih hi. Tua hi-in Isaiah in a genkholhkhit kum 2 hun sungin 732 BC kumin Syria leh Israel in gallel uh hi. Hih kumpi nihte in Ahaz  tawh kido-na bei  hi.

     Shalmaneser V in 727 kumin Tiglath-pileser III a zawh khit a sawt lo-in Israel Kumpi Hoshea in Assyria kumpi langpanin ama thuneihna bei suak hi. Assyrian kumpi in BC 722 kumin Samaria khuapi uk a, Israelte tul tampite Mesopotamia leh Media gamah salin kai hi. Israelte in hih gamah namdangte tawh teengkhawm uh a, minam khat ahihna uh mangthangsak uh hi (Isa. 7: 8).  Hih gamte sungah a teen zawh uh kum 65 khit ciangin Ephraim in a mangthang minam hong suak hi. Pasian in Judahte lang khat a om a galte uh thuak ding genkhol a, ahi zong Ahaz in Assyria muan belin nei ahih manin gim thuak hi.

     Khanglam gamte-ah a teeng mite dinmunah a om dingin kingaihsun inla, kimlepaam thupiangte hangin upna khahsuah baih lo ding hiam? Tuhunin zong upna khahsuah ding ol mahmah hi lo hiam? Zinglethai-ah gimna hong tun ciangin upna kip dingin tu-in bangci bangin kigingkhol ding na hiam? 1 Pet. 1:13–25.


MONDAY | January 18

A Kimu Khol Ngah Ding Thamante (Isa. 7:17–25)

 

     Isa. 7: 17- 25 sung na sim ciangin amaute gam sung a thupiang ding Topa in bang hilhkhol hiam? Bang hangin tua thute a pian ciangin lamdangsak ding kisam lo hiam?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

 

     A lampial Israelte in Jehovah kiang zuan kik dingin kamsangte in sam tawntung uh hi. Kamsangte in mawhna kisik ding thu hilh tawntung uh hi; mawhna kisikin amaute nunzia a kikhel uh ciangin Pasian vangliatna kilangh semsem hi. Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 325.

     Tua hi-in Ahaz in upna tawh kalsuan ding sangin launa tawh kalsuan hi; ahizongin  Pasian kiang pan hong pai amaute lungdam nading thu in Syria leh Israel in guallel ding uh hi. A dahhuai thu in Assyria leh amah a panpih a lawmte in Syria leh Israel mite galte sangin a lauhuai zaw gal tuak ding uh hi. Pasian piak hotkhiatna nial ahih manin Ahaz in gallel ding hi.Ahaz in ama dinmun tu-in a kiphawk hangin a lauhuai zaw dinmun manawh ahihlam kitel ding hi. Kumpite muan ding sangin Topa muan ding hoih zaw hi ( Late 118:9).  Ahaz in Tiglath-pileser III va pawmleh, khanglam gamte lungkim ding a, Judah zahtak ding hiam?  Assyrian in minthanna leh vangliatna tawh lungkim hun nei ngei lo hi, cih amau laigelhnate ah kipulaak hi.

     2 Kum.16:10–18 leh 2Khang. 28:20–25 sim in. Ahaz tungah bang thu piang hiam? Thuman guipi bang hong hilh hiam? Bang hangin tua bangin a gamtat in a lamdang thu hi lo hiam?

________________________________________________________________

________________________________________________________________

     2Khang. 28:20–23 sungah Ahaz in Topa tungah kinga lo-in mite tungah a kingakna hangin a thuak gimnate gen hi. Mihing in a kimu thei nate, a kilawng thei nate muanlesuanin a neih pen a mihing hihna khat hi. Ahi zongin hih leitung nate khempeuh in a kip tawntung ding khat zong om lo hi; tawmno sungin a beimang ding ahi uh hi.

     2Kor. 4:18 sim inla, bang hong hilh hiam? Koi bangin nang le kei in tua thu nuntakpih ding i hiam? Tua thute a nuntakpih takpi hi lehang bang kilamdanna a kimu ding hiam?

 

TUESDAY | January 19      

Min in bang pulaak hiam? Isa. 8:1–10.


    Isaiah tapa nihna tawh bawlung kimawl dingin ngaihsun in. Maher-shalal-hash baz ci-in a min tawh samin kimawl ding hi lecin bawlung lot ding zekai ding hi. A min lawh ding sau bek tham lo-in a min khiatna in sau zaw-lai hi. “ A kisusia, a kibuluhte kiang a manlangin zuan” ahih keileh “siatna in nawhsa takin hong tung, siatna kinawh” cih  khiatna nei hi. A min khiatna in zawhna thu pulaak hi-in ahi zongin kua in kua tungah zawhna hi ding hiam? Isa. 8:4.

    Isaiah 8:1–10 in Isa. 7 sunga thupuak hong phawksak kik hi. Naupang a picin ma-in Syria khuapi leh Khanglam Israel khuapite in Assyrian uknuai-ah om ding uh hi. Tua banah Pasian sungah khamuanna Jerusalem khuapi sungah a luang Shiloah luitui kipulaak hi; Judah in tua khamuanna nial ahih manin Assyria ukcipna thuak hi. Euphrates Gunpi tuikhang in Assyria vangliatna limcing hi. Ahaz in Assyria tungah huhna ngen hi. Tua hi-in Isaiah tate in Judah tatzia leh khanglam Israel gamtatzia limcing uh hi. “Thakhat in siatna galte in manlang” hi taleh a cianlai mite in a gam uh hong zuan kik ding uh hi. Bang hangin lametna omlai hi ding hiam? Bang hang hiam cihleh Assyria in Immanuel leitang dimkik ding a ( Isa. 8:8), amaute in “ Pasian in ei tawh hong omkhawm hi” cih kamciam tawh nungta ding uh hi(Isa. 8:10).  Hih thu in Isaiah gen khempeuh a thubulpi hong hilh hi. Pasian in Judah galte tungah thukhen ding a, galte ukcipna, gimna leh galtai-na panin Topa tungah a citak Ama mite, Topa in a gam uhah a ciahpih kik ding hi; Topa in amaute gam a puahpha kik ding hi.

    Bang hangin Isaiah in a tate min leh a zi, kamsangnu tawh kizopzia limtak pulaak hi ding hiam? Isa. 8:1-3.

______________________________________________________________    _____________________________________________________________

    Tua tapa a suah hun in a thupi limcinna khat hong suak hi. Limcinna tawh a kipia tua tapa min Immanuel mah bangin, amah a kipaai a kipan a suah hun dong, Assyria in Syria leh Israel a zawh hun in, naupang khangto-in picing a suahma hun sawttan sauvei lo ding hi. Hih mun ah a nu leh a pa in masuan lianpi nei hi (Isa. 8:4). A nu in naupaai ma-in tapa naungek min ding Isaiah in puak khin hi. Naungek hong suakin amin in a mipihte tuahkhak ding thute genkholhna hong suak hi.

    Topa mite in khialhna khat khit khat sungah nungta uh hi mah taleh Topa in amaute honkhia nuam veve hi. Thaneemin khialhna tawh kidim hi taleng, koi bangin nisimin hih thu nuntakpih ding i hiam?

 

WEDNESDAY | January 20

 Pasian Mah A Kihta Mi In Kihtak Ding Dang Om Lo (Isa. 8:11–15)

 

    America President sem dingin a thugen masak penpenna-ah Franklin D. Roosevelt Lungkiatpi Hun (The Great Depression) a thupiangte gen in gam mite lungkia –sak mahmah hi.  “Eite  in i kihtak ding khat om a tua in kihtakna mah hi pah hi” ci hi. U.S. Capitol, Washington, D.C. (March 4, 1933).

    A lungkia mite tungah Isaiah thupuak in: “Pasian a kihta eite in kihtak ding bangmah dang i nei kei hi,” ci hi. Mite kihtak neih bangin kihtakna nei ding ihi kei hi; Pasian bek mah i kihta ding hi (Isa. 8:12, 13).Hih in Lai Siangtho sungah a thupi mahmah khat hi.  Gentehna-in Mang.14:6–12, vantungmi thumte thupuak in leitung mun khempeuhah thupuak ding hi: Pasian kihta unla Ama vangliatna phat un. Mang. 13 sung a sapi kihtak ding hi lo-in Pasian bek mah a kihta ding ihi hi.

    Pasian “kihta” cih thu koi bangin na theitel hiam? A khiatna in bang hi ding hiam? Pasian it ding thupiak siksanin Pasian kihta ding cih thu in koi bang hi ding hiam?  (Matt. 22:37)?

___________________________________________________________

________________________________________________________________

    Pasian kihtakna mantakin Amah in vantung leitungah a lian pen hi; Ama tungah kuamah om lo hi, ci-in a siangtho theihtelna hi. Amah itna i nei ahi a, i nei kei zongin, Pasian kihtakna in kihtakna a om khempeuh tungah zawhna hi.  Amah in nang aa ding nungta ahih manin Ama phalna om lo-in bangmah in nang a hong sukha kei ding hi. Nangmah in Pasian langpan na hih manin Amah in na langah a pang hi zaw hi. Ama kiang pan na taikhia thei a, ahi zongin Ama mai pan buk nading a om kei hi.

    Pasian kihta cih thu in 1 John 4:18 tawh kilehbulh ahi hiam? “Itna sungah kihtakna a om kei hi. A kicing itna in kihtakna a hemkhia hi. Bang hang hiam cihleh kihtakna in gim thuakna tawh kipawl hi. Kihtakna nei mi in itna kicing a nei kei hi.” Kihtakna a tuamtuam om hi. Thuneihna lianpi nei mi khat tawh kilawmta-in amah tawh na nuamna na dahna pulaak ngam hi lecin, na tungah siatna hong bawl lo ding hi, ci-in na lawm tungah kihtakna na nei kei hi. Ahi zongin amah tawh na kizopna-ah lawmta na hihna uh zahtakna khat na nei hi.

    Khristian ihih mah bangin leitung nate a it ding ihi kei hi (1 John 2:15). Leitung mite kihtak thu le nate eite in i kihtak loh ding a om ding hiam? Om ahihleh tuate in bang hi ding hiam? Bang hangin kihlo ding ihi hiam? Tua khitteh leitung mite in a kihtak lo uh eite in i kihtak ding bangte hi ding hiam? Matt. 10:28; Jer. 10:2, 3.

 

THURSDAY |  January 21

Pumpi Bek Nungta-in A Si Nuntakna Dah Maipuak  (Isa. 8:16–22).

 

     Isa. 8: 16 – 22 sim in. Bang thu pulaak hiam? Kumpi Ahaz tawh bang kizopna nei hiam? Tomkimcingin pulaak in.

__________________________________________________________________     __________________________________________________________________

     Ahaz in pagan/dawi biakna sungah a kip mahmah kumpi khat hi (2 Kum.16:3, 4, 10–15; 2 Khang. 28:2–4, 23–25), hih dawi biakna sungah thuman thutak tawh biakna kihel lo hi (Thkikna 32: 17). Amaute in dawite tungah meihal biakna pia uh hi (1Kor. 10:20). Tuhun aisanna, dawi-ai tuamtuamte  in Near Eastern gam a biaknate tawh kibang hi. Tanglai mite laibu in hih thu pulaak hi.  Tuni dongin taanglai dawi biaknate a zui mi tampi om  hi. Topa tungah kinga lo-in dawi tuamtuamte tungah a kinga mite thuaknate Ahaz in a thuak hi (Isa. 8: 21, 22; 2Khang. 28: 22, 23). Gam mite in hehna tawh kidim uh a, a kumpipa uh hamsia uh hi (Isa. 8:21). Hih bang gimnate in Ahaz vauhilhkholhna hi napi Ahaz in dawibiakna sungah a mite makaih veve hi. Ahaz a sih ciangin amah kizahtak lo ahih manin kumpi kivui bangin kivui lo hi. A mite in Israel kumpite hanah vui lo uh hi (2Khang. 28:27).

     Dawi Aisanna tawh kipawl bang thute kigelh hiam? Siam. 20:27; Thkna. 18:9–14.

________________________________________________________________

_________________________________________________________________

     Dawi aisanna panin kihepkhiatna in Topa tungah cihtakna  hi. 1Khang. 10: 13, 14 gen bangin Kumpi Saul in zui lo hi. “ Saul in ama thuman lohna hangin sihna thuak hi; amah in Topa tungah citak lo hi; amah in Topa thupiak a zui kei hi. Tua banah amah in Topa makaih ding ngen lo-in aisan theite kimakaihsak hi. Tua hangin Topa in Saul sihna thuaksakin ama kumpi gam in Jesse tapa David tungah kipia hi.

     Na nuntakzia sittel in. Kimlepaam pan a hong huzaap thei tuamtuamte ngaihsun in. Koi bangin a kilangkhia lo-in dawi tawh kikop a nasepna, pumpi a sih hangin a si thei lo khat om hi, cih thu kizel hiam? Tua bang vangliatna neite nangma khut sungah om lo hi taleh nang le na innkuanpihte a hong huzaap zawh loh nadingin koi bangin kikem thei ding na hiam?

 

FRIDAY |  January 22

Sinbeh Ding: Read in The Great Controversy, “Can Our  Dead Speak to Us?” pp. 551–562.

          “Hebrewte hunlai-in tuhun mah bangin dawi tawh kipawlin nasem om hi. Tua bang mite in a sikhin mite tawh kiho theihna nei hi, ci-in kigen uh hi. Pumpi a sih khit ciangin khua phawk theihna nei lo-in, tua bangin a si mite tawh kiho theihna nei a kici mite in dawi tawh kipawlin nasemte ahi uh hi (Gam. 25: 1-3; Late 106: 28; 1 Kor. 10:20; Mang. 16:14.) Hih bangin dawi tawh kipawlin nasepna khempeuh in Topa mai-ah kihhuai nasep ahi hi. Tua bangin nasemte in suang tawh denlupna thuak uh hi (Siam. 19: 31; 20: 27). Aisanna zong tua bang mah hi.Dawi tawh kipawlin tua bangin kiho theihnate in Dark Ages (Khuamial Hunpi) hunlai taangthu bangin kigen hi. Ahi zongin dawi tawh kiho-na (spiritualism) in mi tul tampi ukcip hi. Biakna sung banah khua sung ukna neite a kipan kumpi inn sung dongah hong kizel hi. Taangtawng panin a hong kipan aisanna, dawi tawh kipawl nasepnate in tu-in lampi tuamtuam tawh hong laangkhia kik hi.” Ellen G. White, The Great Controversy, p. 556.

 

Kikup Ding Dotante

1. Koi bangin TV, Movie, laibu tuamtuamte leh kimlepaamah dawi nasepnate kilang hiam? Tua bang nasepnate in eite dal zawh ding hi lo banah mi  tampi in tua bang thute awlmawh lo uh hi taleh tua bang thute in lauhuai  ahihna gen ding hi lo ahi hiam? Misite omzia theihtelna in dawi  nasepnate hong khemna hong zawhpih thei ding hiam?

2.      Isaiah 8:20 sim in. Nangma kam tawh gelhkhia in.  Na lawmte in koi   bangin gelh hiam, kikum un. Topa in bang thu hong hilh hiam?

3. Topa itna leh Topa kihtakna ngaihsun in.  Koi bangin itna in kihtakna      hong nei theisak hiam? Ahih kei leh kihtakna in itna hong nei sak hiam?          Na lawmte tawh kikum in.

 

Tomkaihna: Isaiah gamtatna leh ama innkuan khuasakzia tungtawnin Pasian in vauhilhkholhna leh lametna pulaak hi. Topa in Ama nasep theihtelna tawh nasem hi, cih muanna in siatna panin eite a hong kembit ding hi. Na sungah nungta dingin na phal nakleh Amah in itna leh vangliatna nei-in hong makaih, hong hu hong dal ding a, kitangsapna khempeuh a hong pia ding hi. Topa simloh vangliatna dang a muangte in kisiatna thuak ding uh hi.

To get the latest update of me and my works

>> <<