Tu Kaal Sung Sim Ding: Isa. 7:1–9; 7:10–13; 7:14.
KAMNGAH: “ ..... Thu upna kho na neih keileh nang na kip kei ding hi” (Isaiah 7:9).
Biakinnah kikhop khit ciangin Connie leh a
lawm Roy in innlam zuanin ciah uh hi. A mai deuh uhah lampi kantanin a leng ak
honpi mu uh hi. Akte patau uh hi kha ding hi. Hih aknote in a bu sungah om ding
hi napi puasuak khia uh hi. Bang hang hi ding hiam cih a kan khiat uh ciangin,
Beethoven min nei ui no khat in Daisy min nei akno khat a kam tawh petin inn
gei a om bual lamzuanin pai hi. Daisy pen a mul kang tawh it huai mahmah hi.
Connie in Daisy honkhia ding hanciam hi. Ahi zongin zekai ta hi. A it mahmah akno tu-in Connie ang sungah a
si-in om hi. Connie in a khutah akno si
tawi-in kap hi. Akno dangte lau-in patau ciat hi. Waddlesworth min nei va towt
kang khat in Connie khut a Daisy en
phei-in, Connie thah hi ding hi, ci-in ngaihsunleh kilawm hi. Kaal 2, 3 sung
tawntung Waddlesworth in Connie amuh sialsial delhin amuk sau zeezaa tawh tu
pahpah hi.
Khat veivei ciangin i tungah siatna hong tunthei ding mi leh thupha hong bawl ding mi khentel haksa hi. Tu kaal sungin Judah kumpi tuahkhak buai-nate leh banghang tua bangin khentat khial hiam cih thute i kikum ding hi.
SUNDAY | January 10
SAKLAM PANIN LAUHUAI-NA (Isa. 7:1–9)
Kumpi tokhom tung a tutcil hun sungin kumpi Ahaz in bang lauhuai thute thuak hiam? 2 Kum. 15:37, 38;16:5, 6; Isa. 7:1, 2.
________________________________________________________________
Saklam gam (Ephraim) leh Syria (Aram) in Khanglam gamneu Judah do uh hi. Edomite leh Philistine do-na hangin Judah in thaneem
hi. Hun khatlai-in Judah in Israel do ngei uh hi. Ahi zongin Israel leh Syria
in galdo dingin kipawlkhawm uh cih pen lamdang hi. Israel leh Syria in Assyria ukpi
Tiglath-pileser III a do-na uah, Judah in
zong va huh ding deih uh hi ngel ding hi. Hih kumpipa in 2Kum. 15:19 sungah
Pul’ ci-in kigelh a, ama ukna lian mahmah khatin kiciamteh hi. Israel leh Syria in amau kikal buai-nate
nusia photin, tua buai-nate sangin a lauhuai zaw gimna a thuak loh nadingin
galdo khawm uh hi. Judah zo thei uh ahileh gam uk kumpi ding khat koihin, amau
nasem dingin Judah mite zangthei dingin ngaihsun uh hi.
Bangci bangin Ahaz in gambuai-na siangsak hiam? 2 Kum. 16:7–9; 2 Khang. 28:16. 6
_________________________________________________________________________
Ahaz in a mite huh ding Pasian tungah huhna ngen lo-in ama galte galpa Tiglath-pileser III tungah huhna ngen hi. Hih Assyrian kumpipa in Syria leh Israel do dingin huh ngetna lungkim takin sang hi. Tiglath-pileser in Ahaz tung pan golhguk tampi ngahin Syria a do amah leh amah khial kisa lo hi (2 Kum. 16:9). Syrian-Israelite pankhopna kisia hi. Tawl khat sung Ahaz in Judah honkhia zo hi. Ahi zongin Ahaz gamtatdan lamdangsak ding hi lo hi. Judah kumpite lakah Ahaz bangin gilo-in siatna tawh kidim kumpi dang om lo hi. (2 Kum. 16:3, 4; 2 Khang. 28:2–4.)
Ahaz in lauhuai thu a tuah ciangin tua
thu tungah kinga-in gamtang hi. Hih thu in tuhun aa ding bang hong hilh hiam?
Tu-in Topa thupiak mang nuam kei leh hang, sittelna hong tun ciangin Amah i
muang takpi ding hiam, ci-in kidot ding hi lo hiam?. (James 2:22, Jer. 12:5.)
MONDAY | January 11
Khaktan Ding Hanciam (Isa.
7:3–9)
Ahaz in Israel leh Syria galkapte
lauhuai-na thu a ngaihsut ciangin, a sep ding khat a sepkhak lohna thu Pasian
in pulaak hi. Tua bangin lauhuai-na a tungsak Pasian hi-in, khuaphawkna nei-in
amah mah in gamtat hoih a neih zawh nadingin tua bang gimna thuak hi (2Khang.
28: 5, 19). Thamlo-in Tiglath-pileser tung pan huhna ngen ding thu hoih, mihing
muhna pan ahi mah ding tawh a kibat hangin, David kumpi gam kipat nadingin
namdang kumpi suksiatna pan hong kipan ding a, cikmah hunin ama gam ding kik zo
nawn lo ding hi, cih Pasian in mukhol hi.
Siatna tuak ding lauhuai mahmah dinmun a
tung ding hi ta hi. Tua hi-in kumpipa in Jerusalem khuapi umcih dingin khuapi
tuilakna en kawikawi-in a om laitak Topa in kumpipa kiangah Isaiah
paisakin Assyria kumpipa tawh kizopna
bawl lo dingin hilh hi. Banghangin Isaiah in a tapa Shear, Jashuh tonpih dingin
Topa in sawl hi ding hiam? (Isa. 7:3)
_______________________________________________________________
____________________________________________________________
Isaiah in Ahaz tawh a kimuhteh a hopihna-ah
a tapa min a pulaak ciangin Ahaz lau mahmah hi ding hi. A tapa min dingin “ A
Omlai Mi Hong Ciah Kik Ding” ci-in, koi panin a
omlai hi ding hiam? Bang panin omlai hi ding hiam? Hih tapa a pa in kamsang khat hi; tua min in
Pasian mite in saltangin om ding uh ahihlam pulaak khol hi kha thei hi. Ahih
keileh mawhna kisikin Pasian kiang zuan
mite hi, cihna zong hi thei hi. Bang hang hiam cihleh ciahkik cih kammal in
mawhna kisikna a pulaak kammal hi. Ahaz tungah Pasian thupuak in “nangma
deihtelna bangbang hi ta hen. Mawhna kisik a suakta ding maw, ahih keileh kisik
lo-in saltang zaw ding maw, nangma khentatna bangin na tuak ding hi.
Koi bangin Pasian thupuak in kumpipa dinmun pulaak hiam? Isa. 7:4–9.
________________________________________________________________
Syria leh Israelte in gimthuak ding a, Judah in tua gimna tawh kipelh ding hi. Ahaz vangliatna in Pasian mai-ah sing tumbang nih a khute tawh kibang lel hi (Isa. 7:4 ). Ahaz in Assyria huhna va nget a kul hi lo hi. A taktakin Ahaz in Topa leh Ama kamciamte a muan ding hi zaw hi. Pasian thupiak kip ding hi, cih um thei hi leh ama aa dingin thuhoih hi zaw ding hi (Isa. 7:9). “Um’ leh “ kiptakin om” cih kammal in Hebrew panin a khiatna kibang kammal ahi hi. Hebrew kammal a khiatna in “thuman thutak,” ‘muanhuai’ cihna hi. “Amen” cih kammal tawh kibang hi. Ahaz in khentel kician a neih nadingin limtak a theihtel kul hi;a muanhuai kumpi khatin a din zawh nadingin Pasian tungah kingak ding kisam hi.
Isa.7:9 simpha in. Banghangin upna leh thuman
mah hi, ci-in i saan thute in kiptakin
nuntak nadingin kisam hi ding hiam? Bang thu-ah kiptak ding kisam hiam? Koi
bangin Khristian nunzia sungah kiptakin kalsuan thei ding i hiam?
TUESDAY | January 12
HUNPHA NGAH KIK (Isa.
7:10–13)
Ahaz in upna nei ding Isaiah hanthohna sang
zo lo hi. Ahi zongin Pasian in kumpipa
khat vei hun hoih pia kik hi. Pasian in a hehpihna lian ahih manin nalamdang
tawh khat vei a hilhkik in “Sheol a thukpi leinuai” ahih keileh “ A Sang
Vantung Dongin” ci-in pulaak hi. (Isa. 7:11). Hih in upna nei dingin mihingte
tungah sapna lian pen khat hi. Lotteries, sum kitahin kimawlna cihte dan hi
lo-in Pasian in a hong kipiakna-ah ciangtan lo-in hong pia hi. Leitung kumpite
in amau piak theih bang mah siit lo-in a kipiak uhteh Pasian in Ama gam phel
lang hong pia khia dingin itsik lo hi (
Esther 5:6, Esther 7:2, Mark 6:23). Leitung kumpi gilo khat in a nunzia
kikhelin Pasian um thei ding dinmunin a om leh Pasian in vantung hauhna khat
zong siit lo-in a hong kipia khia nuam hi. Ahaz in Pasian tung pan mual bangin
a gol kham lianpi ahih keileh
Mediterranean tuipi gei-a sehnel zah a pha galkap ngen thei hi.
Bang hangin Ahaz in tua bangin Pasian tungah dawng kik hiam?(Isa. 7:12)
________________________________________________________________
A tungtham en lehang Ahaz in upna kip nei mi
khat, mi muanhuai khat hi hi leh kilawm hi.
Kum zalom tampi hunlai sehnel gam sunga Israel mite bangin Ahaz in
Pasian zia-et lo hi (Pai. 17:2, Thkna.6:16). Ahi zongin a kibat lohna uh in
Pasian in kumpipa tungah “kei hong zia-et in,” ci-in sawl hi (Mal. 3:10 tawh
enkak in). Piaknopna lungsim tawh phal takpi-in piakna-ah Pasian in thupha
tampi pia dingin Amah zia-et ding pen Topa deihna hi. Ahi zongin Topa heh hiam
heh lo hiam, ci-in Ama lungduai-na zia-et ding hi lo hi.Ahi zongin Ahaz in ama
sungah Pasian in nasem a, Amah mah muang dingin ngaihsun lo hi. Ahaz in a
lungsim kongkhak khakcip hi; upna lut thei lo hi.
Isaiah 7:13 sim in. Isaiah in bang thu gen hiam?
_________________________________________________________________
Ahaz in Pasian zia-et Pasian muang lo-in Amah lunggimsak lo dingin kingaihsun hi. Ahi zongin a taktakin tua bangin a gamtatna in Pasian lunggimna piangsak zaw hi. Isaiah 7:11 sungah, Isaiah in kumpipa tungah “na Pasian” tung pan nalamdang khat ngen in, ci-in sawlin, Isa. 7:13 ah “Isaiah in “ Ka Pasian” ci-in pulaak hi. Mi kimkhat in hih thute buaipih kha thei hi. Ahaz in Pasian a nial manin Isaiah in “Nangma Pasian” ci nawn lo-in “Keima Pasian” a ci hi zaw hi. Topa in Isaiah Pasian hi. Ahaz biak Pasian hi lo hi.
Bangci bangin tuni a thusin in Pasian
lungduai-na leh mi khempeuh a hong hotkhiat nopna hong hilh hiam? Mihing in
Topa tungah a lungsim khempeuh tawh a ki-ap zawh loh ciangin mihing lungkhauhna, mihing mittawtna thu bang
hong hilh hiam? A tawpkhakna-ah Ahaz nget bangbangin Pasian in nalamdang bawl
hileh Ahaz in Pasian a um ding hiam? Na ngaihsutna na lawmte tawh kikum in.
WEDNESDAY | January 13
A SUAK DING NAUNGEK HILHKHOLHNA LIM (Isa. 7:14)
“Nuailam
(Sheol) a niam pen mun leh tunglam a
sangpenna mun” (Isa. 7:11) limcinna
kipia taleh Ahaz in kikhel tuan lo hi.
Pasian in lim khat kong lak ding hi, ci-in Amah mah in pulaakin (Isa.
7:14), tua bangin a pian theih nadingin
vanglian Pa Pasian bekin sem ding hi ( Isa. 55:9, 1 Cor.10 2:9).
Tua limcin nadingin tapa khat
hong piang hi. Bangci bangin numei no
khat in in ta nei-in a min dingin “
Immanuel” ci-in naumin vawh ding hiam? Hih nupi in kua hi ding hiam? A Tapa in
kua hi ding hiam?
_____________________________________________________________
Gideon tungah kamciam a tangtun
bangin (Thukhente 6: 36 – 40) hih genkholhna
a tangtunna Thuciam Lui sungah om lo hi.
“Khangno lai numei” cih a khiatna in Jerusalam khua-ah a teeng nupi khat
hi ding hi; Isaiah zi hi kha thei hi, kici hi.
Kamsang khat genkholhna bangin tua numei in Isaiah zi hi ding hi. Tua
thupuakte in ama tate tungah thuhilhna kammal hi, cih kimu hi (Isa. 7:3; 8:
18). Ahi zongin a tapa min dingin Mahershalalhashbaz (Isa. 8: 1-4) kici ding
hi; Immanumel kici ding hi. Hih naungek nihte
in a sia le a pha khentel theihna a neih ma-un Syria leh Saklam Israel gam in kisia mang
ding hi (Isa. 7:15; Isa. 8:4).
Mi kimkhat in Immanuel in Ahaz
kumpi khit ciangin kumpi sem ding a tapa Hezekiah hi, ci uh hi. Ahi zongin Lai
Siangtho sungah tua bangin kigelhna om lo hi. Bang hang hiam cihleh Immanuel in
lamdang mi hi ding a, a khiatna in Pasian in eite tawh hong om hi; Pasian
ompihna a pulaak min hi. Amah in Isaiah 9 leh 11 sunga genkholhna bangin a tuam
vilvel TAPA hi ding hi. Amah in Pasian hihna nei ding a (Isa. (9:6), “Jesse
suanlekhak” panin a hong khangkhia ding hi a, (Isa. 11:10), Amah in a hoih
Kumpi Hezekiah tungah ukzawhna a nei ding hi.
Kiteenna om lo-in nungak khat in ta a neih leh tua ta in zawlta hi (Thuhilhkik 22: 20, 21). Bang hangin Pasian in upna thu tawh kisai naungek khat limcinna tungtawnin pulaak hi ding hiam? Thuciam Thak sungah Jesuh in Immanuel (Matt. 1:21–23), kici-in Ama hong suahna in lamdang hi; a siangtho zuthawl kipia khin nungak khat sung panin hong suak hi. Jesuh in Pasian Tapa hi (Isa. 9:6, Matt. 3:17); Amah in Jesse panin a hong khangkhia hi (Isa. 11:1, 10; Mang. 22:16). Ahaz sung pan a suakkhia ding naungek Immanuel in Khrih limcingkhol genkholhna a tangtunna hi. A thu piang khempeuh i thei kei hi. Theih dingin a kisam thute i thei hi. Pasian in eite a hong ompih nadingin “A hun a cin ciangin Pasian in numei tungtawnin a Tapa hong pia hi” (Gal. 4:4).
Khrih in mihingin hong piang
cih thu ngaihsun in. Hih thu in lau siatna leitungah khamuanna bang hong pia
hiam?
THURSDAY | January 14
“Pasian in Eite tawh hong omkhawm hi” (Isa. 7:14)
Isaiah tate min Shear-jashub a khiatna in “
a cianlai mite ciahkik ding” Maher-shalal-hash-baz, a khiatna in “ Mawk lak pah
ding, “ sutsiat pah ding” cih khiatna nei hi. Hih minte mah bangin Immanuel a
khiatna in “Kote tawh Pasian” (with us God) cihna hi. “Pasian kote tawh” cih in
a pulaak khak loh thupi khat om hi. Hebrew minvuahna-ah “hihna”(to be) nei lo
hi. Tua hangin Immanuel min a khiatna i pulaak ciangin “ Pasian in kote tawh
omkhawm hi” ci-in i gen hi. Isa.8:10 tawh enkak in. Jesuh cih min in Hebrew min
Yehoshua Greek min tawh a tomkaihna hi. A khiatna in Topa in honkhiatna hi. Hih
laimalah zong ‘hihna’ (verb) a kibehlap ahi hi. Isaiah a khiatna in “TOPA in hotkhiatna hi.” Ahi zongin
“Immanuel” a khiatna in a kimu thei lo a thu bek pulaak hi lo-in, tu-in tua
kamciam a tangtungin, “Pasian in eite tawh hong omkhawm hi.”
Pasian in eite tawh hong omkhawm ding hi,
cih kamciam in a thupi bang pulaak hiam? Pasian in a hong ompihna sangin a lian
zaw lungmuanna lian zaw om lo hi. Pasian in a mite tungah hamsatna leh gimna
kong thuaksak kei ding hi, ci-in kamciam lo hi. Ahi zongin Ama kamciam in eite
tawh hong omkhawm ding hi. David in “ Sihna limguam sung nangawn ka nawk hangin
siatna ka kihta kei hi. Bang hang hiam cihleh nangmah in kei nong ompih a, na
molhtum leh na ciangkhut in kei a hong lungmuangsak hi,” ci hi (Late 23: 4).
“Tui na ngahtan uh ciangin no tawh ka om ding a, gunte na ngahtan uh ciangin
hong tai kei ding hi; meikuang lak kantanin na pai uh ciangin hong hul kei ding
hi; meikuang in nang hong kang kei ding hi”(Isa. 43:2).
Babylonte in Daniel leh a lawmte meilipi sungah a khiat uh ciangin Topa in koi-ah om hiam? (Dan. 3:23- 25). Jacob in zingsang khuavak dong lungkhamin a om laitakin Topa in koi ah om hiam? Topa in gamlakah a om hi lo-in Jacob angsung mahah a om hi (Pian. 32: 24 – 30). Topa in muh theih dingin pumpi tawh a hong kilang kei zongin A mite thuak gimnate a thuakpih hi. Mihonpi in Stephen a bawlsiat laitakin Topa in koi ah om hiam? Topa in Pasian taklamah dingin a om hi (Sawl. 7:55). Ahi zongin Jesuh in vantung a kahtoh khit ciangin, Sangbel Pa taklamah a tu hi (Heb. 1:3).Bang hangin Stephen in bawlsiatna a thuak ciangin Topa in ding hi ding hiam? Morris Venden in hih bangin gen hi: “Jesuh in tu mawkmawkin a om thei kei hi.” Roy Gane, God’s Faulty Heroes (Hagerstown, Md.: Review and Herald Pub. Assn., 1996), p. 66.
Pasian in eite tawh hong omkhawm hi” cih
kamciam hong kipia napi gimthuakin leh zia-etna i thuak ciangin Topa hong
ompihna in bang khiatna nei hiam? Ama hong ompihna i theih mah bang phattuampih
i hiam? Bangci bangin na dawng ding hiam?
FRIDAY | January 15
Sinbeh Ding:”Ama min in
Immanuel, Pasian in ei tawh om hi. Pasian vangliatna in Jesuh Khrih maitang
panin kimu thei hi. Na khempeuhte kipatma-in Topa Jesuh Khrih in Pa tawh
pumkhat hi; Amah in Pasian limlemeel hi. Amah in Pasian liatna leh minthanna
tawh a kidim hi; vanglian khuavak tawh a kidim hi. Jesuh in tua vangliatna leh
minthanna pulaak dingin hih leitungah a hong pai hi. Mawh khuamial hih
leitungah Pasian itna khuavak tangsak ding leh Pasian in eite tawh hong om
dingin a hong pai hi. Ama pianzia ding
leh Ama min Immanuel kici ding hi, ci-in kamsangte in genkhol uh hi. Ellen G.
White, The Desire of Ages, 14 p. 19.
Ahaz in vantung panin thupiakna tawh
kalsuan hi leh Judah kumpi gam aa dingin thu hoih hi zaw ding hi. Ahi zongin
amah in mihing tha muangin dawibia mite huhna va ngen hi. A lungkham ciangin
Assyria kumpi Tiglath-pileser tung pan huhna ngen hi. “Keimah na nasem leh na
tapa ka hi hi; keimah hong do Syria kumpi leh Israel kumpi khut sung panin hong
honkhia in, ci-in huhna va ngen hi.’ 2 Kum.16:7. Tua bangin huhna ngen ding a
paisak ciangin kumpi inn sung leh biakbuk sung pan van le na tampi pua-in
kumpipa maipha va zong uh hi. Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 329.
Kikup Ding Dotnate
1. Thu khentatna khat na neih ding ciangin Pasian
tung pan a tuam vilvelin lim lahna (sign)
nget huai hiam? Tua bangin lim lahna nget in bang lauhuai-na om hiam?
2. Mi hong huh ding thu hoih hi. Ahi zongin mihing huhna in ciangtan nei ahihna koi bangin na phawk hiam?
3. Russian laigelh Leo Tolstoy in a lawm khat
laikhak hi. “ mi khat in sihna in na khempeuh a bei-na ahihlam a
theih ciangin nuntakna sangin a siahuai zaw dang bangmah om lo hi”
ci-in gelh hi. Koi bangin Pasian in eite tawh hong omkhawm
hi,” cih theihtelna in tua
bang thute hilh ding hiam?
Tomkaihna: Pasian in upna
nei lo Kumpi Ahaz thukhentatna hangin hamsa dinmunah koih hi. Um ding maw, up
lo ding ama khentat ding hi. Topa in lim lahna pia taleh Topa makaihna zui tuan
lo hi. Topa a belh sangsikin Assyria kumpi tawh kipawl zawsop hi.