LESSON 8 November 14–20
PILSINNALEH HOTKHIATNA
Sabbath Nitak
Tu Kaal Sung Sim Ding: Pian.1:26,
27; Isa. 11:1–9; 2 Tim. 3:14–17; 1 Kum. 4:29–34; John 14:17; 1Kor. 14 2:1–16.
KAMNGAH: “Lai Siangtho pen
Pasian lamlahna tawh a hong kipia hi-a, thuman thutak hilh nading, a khialte
taii nading, a man lote a manin puah nading, a manin nuntak theih nading
thuhilh nadingin a manpha mahmah ahi hi.” (2 Timothy 3:16).
Lai Siangtho in Pasian leh A mite thu a patcil a kipan a hong hilh
hi. Khat veivei Pasian leh a mite kizopna in tawlkhat sung a kinuak nungak le
tangval kingai bangin, ahih keileh pa leh a kisik tapa kizopna tawh kigenteh
hi. Ahi zongin tu kaal sung thusinna-ah laihilhsia leh sangnaupang kizopna
zangin i pulaak ding hi. Saupangte’n a laisin uh thei zo lo-in, lai- kia den hi
phial taleh laihilhsia in sangnaupangte theih dong lungtakin laihilh hi. Lai
Siangtho sung tangthute zong mihing kicinlohna thu vive kihel hi. Ahi zongin
Pasian leh a mite kikal kizopna-ah Pasian in Ama geelna bangin Ama hehpihna in
a mite tangtunpih hi. Pasian tawh kizopna-ah mihing vaipuak in a kitel khial
thei khat hi. Mi tampi in a lauhuai, siatna hong tun kizopna hi, ci-in ngaihsun
uh hi. English. Ahi zongin Pasian in Amah theihtelna leh Ama deihna bangin a
nungta dingin Pasian in mihingte hongsam tawntung hi zaw hi. Pasian a thei dingin
Amah i vazuatna in hong hehpihna hangin ama lamzuanin i kalsuanna masa ahi hi.
Tua bang hehpihna in mihingte thalawh theih hi lo hi. Ahi zongin tua hehpihna
sung nungta dingin i kisin thei hi. Khristian pilsinna-ah Pasian hehpihna thu a
hilh keileh tua pilsinna in bang pilsinna hi ding hiam?
SUNDAY November
15
PASIAN LIM LE MEEL SUUNIN
Pian. 1:26, 27 leh 5:1, 3 enkak in. Koi bangin Pasian in nate a bawlin mihing piangsak hiam? Mawhna a omkhitteh mihing tungah bang thu piang hiam?
_______________________________________________________________
______________________________________________________________
Lai Siangtho khiatna hilhciante in Pasian lim le meel” cih a khiatna kum za tampi sung buaipih uh hi. Mihing a hong kibawlcilin Pasian lim le meel in bang hi ding hiam? Gentehna-in Pasian in limlangh mai-ah dingin Amah bang linlian a nei dingin mihing hong bawl hiam? Ahih keileh nuntakna nei ganhingte sangin mihing in Pasian tawh kisuun pen hiam? Ahih keileh Piangsakpa leh ama bawl mihing in nungta khawm theihna, kizop theihna hi ding hiam? Lai Siangtho thuthuk kankhiate in Lai Siangtho siksanin a pulaak uh hangin Lai Siangtho in Pasian lim le meel tawh kisai kician takin hong hilh lo hi. Ahi zongin a kitel mahmah thu in mawhna in tua Pasian lim le meel mualsak, khelsak hi. Tua hangin Ellen G. White in pilsinna thu a hong hilhna-ah pilsinna mungtup lianbel in mihing in amah a Piangsakpa lim le meel a ngah kik theih nading hi, ci hi. (Education, pp. 14– 16). Koibangin pilsinna in hih a mungtup tangtun thei ding hiam?
A masa-in i theih dingin, nu le pa in tate tawh kizop a neih
bangun, mihing in Pasian in tawh kizopna nei dingin Pasian in a hong bawl ihi
hi. Tate in nu le pa lim le meel a puak bangun (Pian. 5:1) Pasian in Ama lim le
meel sunin hong bawl ihih manin Ama tanu tapa suakin, Amah tawh ki-innkuan
thei, a kizom tawntung dingin a hong bawl ihi hi. Tua hi-in Pasian lim le meel
in meel kisuun hihna sangin Pasian lungsim leh mihing kituah theina, kiho
theihna hi zaw hi. Pilsinna-ah zong a masa-in inn sungah nu le pa in tate tawh
kizopna, tua khit ciangin sangkahna-ah sangnaupangte leh laihilhsiate kizopna pan
pilna kingah hi. Pasian in tua bangin kizopna nei dingin Ama lim le meel
sununin mihing a hong bawl pen mihing in ganhingte tawh a kilamdanna hi. Mihing
in Pasian lim le meel nei-in, i nuntakna in a kilatkhiatsak mateng Ama
thuhilhna mangin Ama tung pan thusin ding ihi hi.
Tatkhiatna tangthu in piansak thu, hotkhiatna thu a kipan leitung
kibawlpha thak ding thute sinna hi. Hih thusinna-ah laihilhsia in Pasian hi-in,
mi khempeuh in a sin ding uh thu in vantung thu hi ( Ellen G. White, Education,
p. 301). Hih in innsung, biakinn, sanginnte leh mihing nuntakna bup adingin
bang hong hilh hiam?
MONDAY November
16
JESUH IN LAIHILHSIA BANGIN
Lai Siangtho sungah Jesuh in laihilhsia ahihna mun tampi-ah kigelh
hi. Amah in Pasian Tapa, Messiah, Mihing Tapa, Honpa, Tanpa, Topa, Pasian Tuuno
hi. Ahi zongin Jesuh tawh kum thum val bang Judea leh Galilee gam sungah
nasemkhawm, a kikhawl mite in Amah in Laihilhsia hi. Amaute in “Rabbi” ci-in
sam uh hi. Rabbi a khiatna in ‘Laihilhsia” cihna hi. Tua hi-in Jesuh in laihilh
nasep leh laihilhna tungtawnin hotkhiatna thu sem hi. Jesuh in laihilh nasep
leh hotkhiat nasep a tonkhawm dingin hong hilh hi. Kamsangte in zong tua mah
genkhol uh hi.
Isaiah 11:1–9 sim in. Jesuh laihilh nasep bang thu pulaak hiam?
Lai Siangtho sungah Messiah thu a kipulaakna mun mahmah khat in
Isaiah 11. Aneu 1-3 in Messiah a hong pai nading thu pilsinna kammal tawh
pulaak hi; Amah in theihna, pilna, theihtelna a pia, lamlak pa ci-in kipulaak
hi. A thukhupna-ah “ Tui in tuipi a tuam bangin Topa theihna leitung dim ding
ahih manin amaute in ka mual siangtho tungah bangmah liamsak lo-in a susia kei
ding uh hi” (Isa. 11:9). Tua bangin Lai Siangtho hilh siksanin Ellen G. White
in zong pilsinna thu a gelhnate ah pilsinna leh tatkhiatna thu kikhen lo
ahihlam pulaak hi ( Education, p. 30).
John 3:1–3 sim in. Nicodemus in Jesuh pen ‘rabbi’, ci-in hopih hi.
Tua banah Nicodemus in Jesuh bawl nalamdangte leh nunna thu a pulaakte amuh
ciangin Jesuh thuhilh siamna in Pasian kiang pan hi, ci-in thei hi. Nicodemus
in “ Rabbi’ ci-in a hopih ciangin Jesuh in nial lo a, Ama thuhilhsiamna in
vantung pan ahihna leh Pasian gam sung lut nadingin khat vei suahkik kisam
ahihna thu telthei hi. Jesuh hilh thute a kipan midangte hilh theihna in Pasian
kiang pan hong pai hi. Hi mah hi. Laihihsiamna in Pasian piakkhong khat hi.
Thuhilh dingin Pasian thupiak hi; Jesuh in hong hilhin, Pasian piak thuneihna a
ngah mite in zong a hilh ding uh hi.
Leitung in Topa theihna tawh kidim ding hi, ci-in genkholhna-ah
nang leh kei vaipuak in bang hi ding hiam?
TUESDAY November
17
MOSES LEH KAMSANGTE
2Timothy 3:14–17 sim in. Koi bangin pilsinna-ah Lai Siangtho in
dinmun nei ding hiam?
Lai Siangtho a masa lamteng Torah kici a, a khiatna in Thukham cihna hi. Bang hang hiam cihleh tua sungah thukham tuamtuam kigelh hi. Torah a khiatna in “thuhilhna,” “Laihilhna” cihna hi. Hih in thukham tawh kibang lo hi.; mi kim khat in Pasian hehpihna ngah nadingin thukhun thupiakte zuih kul hi, ci uh hi. A taktakin tua bang hi lo hi; thukham i cih in Pasian in mihing a hong bawllai-in ama geel bangin picing takin i nuntak theih nading, Pasian tawh thuciam sungah i kalsuan theih nadingin a hong hilh thute tawh kipawl ahi hi.
Hebrew kampau tawh kigelh Lai Siangtho in khennih hi-in, a
masa-in, kamsang masate leh tangthu bute pulaak thu in Pasian mite in tua thu
sin uh hi; kamsang nunungte pulaak thu in tua thuhilhnate a nuntakpihna uh leh
pilna thu a pia tua thute a sin ding uh ahi hi. Tua lo a dang Thuciam Lui thute
in Laigelhte kici-in eite etteh dingin laihilhsia-te leh sangnaupangte kikaalah
thupiangte, laihilhna leh laisinna lawhcing leh lawpsam cihte kigelh hi. Amau
mungtup a tangtun pilsinna a kigelh laibute in Esther, Ruth, Daniel leh Job hi.
Lai-kia pawlkhat in Job lawm li-te hi. Late in phatna bu hi. Late sungah zong
pilsinna thu khawkpi thum sungah kigelh hi: Late 1, Late 37 leh Late 73 hi.
Lungdamna Bute in zong a diakdiakin Jesuh thugentehnate in
pilsinna thu vive hi. Paul in pawlpite a laikhakna-ah zong limtakin hotkhiatna
tawh thupan-in ahi zongin a thukhupnate in pilsinna, nisim nuntak khuasak a
makaih thute hi. Mangmuhna Bu in zong pilsinna thu vive hi. Gentehna-in Pasian
Tuuno, Jesuh – A Lianpen Laihilhsia, Amah bek in pawlpi mailam thu ding Khrih
thupuak kigelhna laizial simkhia hi (Mang. 5:1–5)
Mi kimkhat in Moses gelh lai khempeuh in tuhun adingin kizang thei
nawn lo hi, ci uh hi. Thuhilhkina 17:14–20 ah kumpite leh tua bang ukna neite
telzia ding cihte in tuhun adingin kizang nawn lo hi. Pawl sungah kumpi bangin
dinmun kizang nawn lo hi. Koi bangin tuhun adingin Lai Siangtho hong hilh thute
khentel thei ding i hiam?
WEDNESDAY November
18
A PIL PASALTE LEH NUMEITE
Sanginn leh laisin pilna cihte tuhunin kilimzat kammal hi. Ahi
zongin Lai Siangtho sungah tua bang dan kithei khol lo hi. Pilna, mipil cih
kilimzat zaw hi. Gentehna-in Thuciam Lui in a pil pasal, a pil numei a gen
tampi kimu thei hi (2 Sam. 14:2; Pau. 16:23).
1 Kum. 4:29–34. Pilna a thupi-na bang hong hilh hiam?
Kumpi Solomon in pil mahmahin minthang hi. Ama pulaak ganhingte
thu, singkung lopate thu leh pilna pia paunak tampi pulaak hi. Pilna tawh
kampau mi hi, cih kilangh hi (1 Kum. 4:29–20 ). Paunak bu leh Thuhilhsia in thu
tuamtuam leh pilna thu tuamtuamte hong hilh uh hi (Pau 1:1; 25:1; 30:1; 31:1).
Lai Siangtho hong hih pilna in tuhun pilsinna tawh kibatna tampi
nei hi. Tate, a diakdiakin khangnote in nu le pa, laihilhsia-te tung pan a sin
uh thute hi (Thna 12:1), ahi zongin a taktakin mi khat in a khantawnin pilna a
sin ding hi. Nihna-ah pilna in nuntakpihna, zatkhiatna tawh kisai hi.
Gentehna-in miksi in phalbi sung a nek ding an khuakhal sungin khol khol hi
(Pau. 6:6–8). Ahi zongin pilna khempeuh in tatzia, zat theih pah vive hi lo hi.
A thu-in theih ding a hong hilh zong om hi. Bang hang hiam cihleh pilna in
Pasian sungah upna pan hong kipanin, thuman upna guipite tungah zong kinga hi
(Pau. 1:7). Pilna in tatzia hoih hong lak-in mite phattuamna zong a piangsak
hi. Tua banah siatna ding panin zong hong dal hi. A tawpna-ah tuhun pilsinna in
mihing theihnop leh dotna khempeuh hong dawng lo hi. Ahi zongin pilna in
theihloh thute kanbeh tohtohin i theih bangbang tawh lungkimna hong pia hi.
Pilna in i neih bang tawh Pasian thu theihna leh A hehpihna hong muangsak hi.
Jeremiah 18:18 gen bangin laihilhsia khat a vaipuak in siampite leh kamsangte
vaipuak mah tawh a kibang ahi hi. Amau gen thute in thukham, lamlahna leh a
tuam vilvelin Pasian tung pan thu hi-in, hih thute in Pasian tung panin a mite
ading ahi hi. Koi bangin pilna ngah thei-in khangsawnte in tua pilna ngah
thei ding uh hiam? Bang hangin hih thu in thupi hiam?
THURSDAY November
19
PAWLPI MASA HUNLAI PILSINNA
Jesuh in a nungzuite - a sangnaupangte a nusiat ding hun naita
ahih manin amaute kigingkholsak hi. Hih in Lai Siangtho hong hilh a thupi
mahmah pilsinna thu guipi khatin kiciamteh hi. Amaute in a SIAPA uh tawh kum
thum val kituah khin uh hi. Hih kum thum val hun in Tan 8- 10 laisin, ahih
keileh College sangkah hun tawh kikim phial hi. Mihing hihna lampanin en
lengzong kum thum sung thusinna tawh amau le amau-in a dingkhia thei ding
dinmun a tung uh hi ta hi. Ahi zongin Jesuh in amaute sangin muhkholhna nei
ahih ahih manin amaute in Kha Siangtho makaihna sungah pilna sin toto dingin
gen hi. Tu-in amaute tawh a tawntungin a om ding, a hilh ding, lamlak ding Kha
Siangtho in amaute Hehneppa, Palaai (paracletos) hi ding hi ( John 14: 16, 17).
Amah in Thuman a lak Kha Siangtho hi. Pilna tawh kisai-in Kha Siangtho a
kipulaak loh hangin Kha Siangtho in thuman thutak tawh nasem ahih manin Ama
nasep in pilna tawh kisai nasep mah ahi hi.
1 Kor. 2:1–16 sim in. Paul in pilsinna tawh kisai a thupi bang thu
pulaak hiam?
______________________________________________________________
_______________________________________________________________
Paul in Korin pawlpite tungah Khrih leh Ama sihna thu simloh
thudang b gen lo hi (1Kor. 2:2), leitung pilna gen lo-in hotkhiatna thu bek mah
gen hi. Tua in a tawpkhakna hi lo hi (1 Kor. 2:6), bang hang hiam cihleh
Khristian upna sungah mi thakte in a picin uh ciangin sawltakte in pilna thu,
piancil a kipan Pasian koih thu, (1 Kor. 2:7),leh Pasian thuthukte hilh thei
ding uh hi (1Kor. 2:10). Hih thu khempeuh in Kha Siangtho makaihna nuai-ah
thusinna nei thei uh hi. Kha Siangtho a kimakaihsak mite in bangzahin thuman
theitel ding uh hiam? Paul in a thukhupna-ah Isaiah siksanin “ Kua in Topa sep
dingteng gen a, thu lamlak pa bangin kua in amah hilh ahi hiam?( Isa. 40:13),
ci hi. Kuamah in thei zo kei ci-in a nial theih loh dingun Kamsangpa in taangpi
telnop theihtheih dingin thu hilh hi. Paul in hih thu mah hilhkik hi: “Ahi
zongin Pasian in na khempeuh kankhia a, Pasian ngimna a ki-imcip a thutawng
dongin a kankhia hi. Mihing khat ngaihsutna pen ama lungsim bek mah in a theih
mah bangin Pasian Kha Siangtho bek mah in Pasian thu a cingin a thei hi. Eite
ngah lungsim pen leitung mite lungsim hi lo a, Pasian in eite tungah a hong
piak na khempeuh i theih nadingin Pasian hong piak Kha Siangtho lungsim ahi hi
(1 Kor. 2:10–13) Hih in thuman dikna lampi kisam ahihna hong hilh hi.
FRIDAY November 20
Ngaihsutbeh Ding: Jesuh
in hotkhiatna thu hilh ding a hong sawl in (Matt. 28:18–20) leitung mun
khempeuhah kizel ding sawlna hi. Nungzuite ahi keileh munthak phu-in hotkhiatna
thupuakte in “a kuankhia dingin sawlna ngah” mite (sangnaupangte) hi. Amaute in
mite Khrih nungzui suaksakin, tuiphumin, Jesuh thupiak a zuih nadingun hilh
ding uh hi. Thu-um mite in leitung mun mun tuamtuamah om minam tuamtuam, pau
namkimte in Khrih umin tui kiphum khit a kipan sangkahin pilna thu sin a kipan
uh hi. Hih in a lamdang hi lo hi. Banghang hiam cihleh amaute thusin ding tampi
om lai hi. Khrstiante in tua bangin tatsat lo-in theihna behlap tawntung ding
banah a upna leh a thuzuihna in nisim a nuntakna huzaap ding kisam hi. Thusinbeh
ding tampi om hi. Tua hangin Thuciam Thak sungah Jesuh thu pulaakna, (kerygma)
leh Khristian khempeuh in tatsat lo-in thusin ding ahihna ‘didache’ cih kammal
nih kizang hi.
Jesuh thupuakte genkhiatna ‘kerygma’ kizatna khat in 1 Kor. 2:2
hi; ‘didache,’ thusinna tawh kisai kipulaak 1Kor. 4 kipan Korin bup huam hi.
Khristian khat in bang thute sin ding hiam? Nasem, tawlnga, thu tuamtuamte,
khat le khat kizopna, pawlpi leh biakpiakna, sumzonna, mi phattuam nading
nasepna, makaite tawh kizopan, mi makaihna, innkuan sung kalsuanzia, kipi
kiteenna leh ta neihna, annek tuidawn, puansilh niikteen, teeknung guai-nung
ading kiginkholhna a kipan leitung nuntakna ding kiginkholhna leh tawntung
nunna ading kiginkholhna, cihte kihel hi. Hihte banah Khristian i cih in a theihna
behlap tawntung ding ahi hi. Kanloh sinloh in theihna kingah lo hi. Theih
nadingin sin kul hi.
KIKUP DING DOTNATE
1. Bangci bangin pilsinna in
pawlpi masuan nasepna-ah thupi hiam?
2. Ellen G. White in “ Vantung in sangkahna
mun hi” a cih ciangin a khiatna bang hi ding hiam? Education, p. 301.
1 Kor. 2:1–16 sim in. Pasian in Kha Siangtho humopna tungtawnin Paul hong hilh thute ngaihsun in. Ama hunlai –a mihing pilna, ukna cihte mangthang ding hi, ci-in gen ahihleh tuni tuhun a mihing pilna leh uknate in zong Paul gen mah bangin mangthang hilo diam?