LESSON 13 December 19–25
VANTUNG, PILSINNA LEH BEI HUN NEI LO THUSINNA
SABBATH
NITAK
Tu Kaal
sung Sim Ding: John 3:16, 1 John
5:13, 1Tim. 1:16, 1Kor.13:12, Zech. 13:6.
KAMNGAH: “Pasian in Amah a it mite aa dingin A bawlkholhsa nate in
mittang tawh kimu ngeilo, bil tawh zong a kiza ngei lo, mihingte lungsim sungah
zong a om ngeilote ahi hi.” 1Kor. 2:9.
Lakam gelh khat in sih ding
kihta ahihna tawh mi khat a sih ciangin bang piang ding, bang tuak ding,
khuaphawk kik theihna nei ding cihte theihna nei keileh koi bangin nungta zo
ding hiam, ci-in dotna nei hi. A lakam gelhna sungah IPH (Institute of
Preparation for the Hereafter), ci-in, sihnung ading kiginkholhna cih khiatna
nei hi. Ahi zongin sih khit ciangin bang piang ding cih theihtelna nei a nei lo
mi khat in bangci bangin kigingkhol thei ding hiam? Hih thu tawh kisai-in Lai
Siangtho in vantung, leithak leh mi siangthote in a tawntungin thusinna nei
ding uh hi, cih thute hong hilh hi. Tu quarter sung thusinna om mah bangin
tulaitak i nuntakna, pilsinna, i sep i bawl khempeuh in tawntung hun aa dingin
kiginkholhna vive hi.
Leitung pilsinna-ah
gualtung tuangin minthang mahmahin theihna, pilna sangpipi tawh kidim hi mah
taleng, tawntung nunna sung lut kha kei lehang, i nuntak in bang mannei ding
hiam? Bei hun, khawl hun a om ngei nawn lo ding, a tawntungin thusin, cihte tu
kaal sungin i kikum ding hi. Tua hun ciangin i sin ding thute i theikhol kei
hi.
SUNDAY December
20
MISITE
TUAH DING THU
Kum 1600 huam sungin French
laigelh minthang khat Blaise Pascal in mihing nunzia laigelh hi. Ama gelhna-ah
mihing in bangbangin gamtat hoihin, kum sawtpi nungta taleh a hun kigenkhol
thei lo hi bek a, a sawt lo-in leitung nuntakna bei ding vive ihi hi, ci hi.
Ahi zongin i nuntak hun sung sangin sih khit a hun in sau zaw ding hi, ci hi.
Tua hi-in Pascal ngaihsutna-ah mi khat a sih ciangin a tuah ding thu bangmah
ngaihsun lo-in nungta hi, ci hi.
Pascal gen in thuman hi.
Lai Siangtho in zong Jesuh sungah hotkhiatna ngah mite a sih uh hangin amaute
tungah kipia kamciam om bangin tawntung nunna in amaute ngak gige hi, cih hong
hilh hi.
A nuai-a Lai Siangtho munte
sim in. Lametna bang hong guan uh hiam? John 6:54; 3:16; 5:13; 4:14; 6:40;
1Tim: 1:6; Jude 1:21, Titus 3:7.
________________________________________________________________________________________________________________________________
Singlamteh hangin tawntung
nunna in khamuanna hong guan hi. Tawntung nunna simloh a manpha dang bangmah om
lo hi. Vankhua-nuai leh a sung a om na khempeuh a Piangsakpa in hih leitung hi
taleh leitung dang tampi zong bawl hi (Heb. 1:2), Ama sungah nunna, mihing
hihna i nei hi (Sawl. 17:28). Amah in Pasian hi napi mihingin hong piangin hong
si hi. Bang dingin hong si hiam?
Tua hi-in Thuciam Thak in
tawntung nunna a hong kamciam hi; tawntung hoihna a hong pia hi. Siatna neu-no
khat beisakin hoihna muh nadingin kum mak awn tul tampi in zong hong cin zo lo
ding hi. Ciangtan nei lo tawntung thu in na khempeuh lemtuah ding hi; ciangtan
nei lo-in ciangtan neite tungah ukna nei-in zawhna nei hi.
Pascal in zong a laigelhna
khatah hih bangin pulaak hi. Leitung in a hong tung ding leitung tawh
tehkakna-in hih leitung in ciangtanna tawh kidim hi. Tawntung aa ding
kiginkholh kei lehang, tua sangin sia-huai zaw bang mah om lo ding hi.
Sih khit ciangin a piang
ding thute leh tawntung nunna a kin lo mite tungah bang na pulaak ding hiam?
MONDAY
December 21
NUNNATHAK
“Amaute mit panin khitui
khempeuh nulsak ding hi. Thu luisa maiming khinta ahih manin sihna, dahna, leh
na sa-a kahna cihte om nawn lo ding hi, a ci hi (Mang. 21:4). I lamet leitung
in natna, gimna, sihna dim hih leitung tawh nakpi-in kilamdang ding hi.
Khristian khatin a lawmte
khat tungah Khrih tungtawnin hotkhiatna, tawntung nunna thu pulaak hi. Tua mipa
in a dawnkikna-ah gen hi. Tawntung ding hi. Kum 70, 80 sung zong kicingsa
mahmah ing. Tawntungah kua nungta nuam ding hiam? Nopna om mawk ding hiam, ci hi.
Hih bangin a ngaihsun mipa in tawntung nunna in hih leitung nunna tawh a
kizomsuak dingin ngaihsun hi. Tawntung nunna in hih leitung nunna tawh
kizomsuak ding nunna hi lo hi. Tua bangin a kizom suak ding hileh kua in
tawntung nunna lunggulh ding hiam? Kilunggulh lo ding hi. Lai Siangtho hong
hilh mah bangin leitung nate khempeuh beisiang ding a, na khempeuh a thakin
kibawl pha kik ding hi.
A nuai-a Lai Siangtho munte
in a hong tung ding nunna thak thu bang pulaak uh hiam?
2 Pet.
3:10–13______________________________________________
Mang.
21:1–6_______________________________________________
A thupi kidot ding thu in:
Hih nunna thak sungah nuntak nadingin bang kisam hiam? Koibangin tua nunna ngah
thei ding i hiam? Koi bangin tua nunna thak tawh nungta takpi ding na hihna
kitelcian na hiam? Khrih hong piak tua nunna kamciam tawh a hong kipelhsak thei
bang a om hiam?
TUESDAY December
22
TUA HUN
CIANG I THEI DING HI
“Vantung in thusinna ding
mun hi. Vantung leitung leh a sunga om na khempeuhte thu i sin ding hi. Lai
hong hilh ding Siapa in ciangtan nei lo PA hi. Hih vantung Sanginnpi pan a
mengkhia laisinna mun khat in Eden huanah hong kiphuan hi. Hotkhiatna thu a
kigeelin a hong kisemkhia, hih thu mah Eden sanginnpi sungah kisin kik ding hi.
“ Ellen G. White, Education, p. 301.
Midangte mah bangin nang
zong thudotnop tampi nei mi na hi kha thei hi. Bang hangin mawhna, gimna,
natna, sihna piang hiam? Bang hangin nopna, damna, nuntakna om thei hiam cihte
mi tampi in dong uh hi. Kimlepaam nate, mihing telzawh loh lamdang i sak thu
tampi om a, a thei nuam vive ihi hi. Leitung pilna a khantohna tawh kizui-in
nate thu theihna tampi hong khang hi mah taleh a huampi-in khuavan-nuai leh a
sung om nate thu mihing theihzawh dingin lian lua hi.
Miksi a kipan ni, kha,
aksi, nate sung om subatomic particle, khuavan-nuai a om nate thu mihing in a
theih a om hangin, tua nate in mihing telsiangzawh ding hi lo hi. Mihing
theihna in bangmah gentham lo hi. Mihing in leitung nate thu theikhin zo lo
ahihleh tawntungin a kisin ding thu in mihing ngaihsut zawh ding hi lo hi.
A nuai-a Lai Siangtho munte
in mawhna, gimna bei ding tawh thu bang pulaak uh hiam?
1Cor.13:12______________________________________________
1Cor.4:5________________________________________________
Tu-a i telzawh loh thute a
hong kihilhcian hun hong tung ding hi, ci-in kamciam hong kipia hi. A lamdang
lametna nei hi lo i hiam? Pasian min phat ding simloh a dang bang om hiam?
Tu-in upna lenkipin, Pasian kamciamte muangin a hong kipia khuavak tangsakin a
tawp dongin kipsuak ding kisam hi. Lungdamhuai thu in eite hong thahatsak Khrih
hangin na khempeuh i zo thei hi” (Phil. 4:13).
Lungsim vangik puak na nei
hiam? Bang in hong lungmangsak hiam? Koi bangin na theihtel thute in tu-in na
theihzawh loh thu om taleh, Topa muanna hong guan hiam?
WEDNESDAY
December 23
HIH
LEITUNG KHIT A PILSINNA
“Tuhun laitakin tomno sung
lungkhamna ka thuakte uh in ka thuakna uh sangin nakpi takin a lianzaw tawntung
minthanna sung hong tunpih ding hi. Bang hang hiam cihleh a kimuthei nate a
mitsuan ka hi kei uh a, a kimu thei lo nate tomno sung bek kimang a, a kimu
thei lo nate a tawntungin a kip ahi hi” (2 Kor. 4:17–19). Hih in lametna bang
hong hilh hiam? Mit tawh a kimu thei nai lo Jesuh tungtawnin a hong kipia kamciam
bang in hong ngak hiam? Mang. 21:1; 2:7; 7:14–17.
Jesuh sungah a hong kipia
kamciamte hong tung takpi ding hi, cih Ama hangin muanna i nei hi. Lai Siangtho
in tua lametna khuavak hong tan hi-in, vantung kicinna om khempeuh i tel zo kei
hi. Ahi zongin i tel mahmah thu in tua hong kamciamte sungah mawhna om nawn lo
ding, vangliatna bek tawh kidim hi.
Gimna khempeuh, natna
khempeuh in mawhna leh mawhna thaman hi. Khrih in mawhna suksiat leitung bawl
thak dingin hong pai-in, mawhna om ma leitung i ngah kik ding hi. Eite a hong
kitatkhiatna hangin Jesuh thuakna, a khutpawn i mu tawntung ding hi.
“Mawhna khuamial bei-in
leitung na khempeuh hoih kitel takin i mu thei ding hi. Microscope bek tawh
kimu thei nate, tua hun ciangin i mit mahmah tawh i mu thei ding hi. Telescope
bek tawh i et nate, mittang tawh kimu thei ding hi. Siatna khempeuh bei-in leitung
in hoihna bek tawh kidim ding hi. Leitung hoihna thu tatsat lo-in i sin ding
hi. Nate hoihna i mu ding a, mawhna lawnkhak, mawhna mei-ma pawm peuh khat
neu-kha khat zong kimu lo ding hi. Kimlepaam panin awging hoih nono kiza ding
a, thuumna, tau-na peuhmah om nawn lo ding hi. Na khempeuh i et ciangin Pasian
khutma leh Ama min kigelh a mu ding hi. Leitung, huihlak, tuipi sungah siatna
khat zong om nawn lo ding hi. Ellen G. White, Education, p. 303.
Gimna, hamsatna om nawn
lo-in nungta tawntung ding cih thu ngaihsun in. Na mitkha-ah bang hong suak
hiam? Bang thu, bang na mu dingin na lamen hiam?
THURSDAY
December 24
A LIAN
PEN LAIHILHSIA
Tu quarter sung thusinnate
sung pan thu bulpi i sin khat in Khrih in leitungah hong omlai-in laihilhsia
khat hi, cih thu i gen hi. Khrih in nasep kipat a kipan thuhilhna leh sepna
khempeuh in a nungzuite tungah Ama thu a hilhna, Pa thu, hotkhiatna thu, a hong
piang ding hun sung a lametna thute hilh hi ( Matt. 5:2, Mark 4:2, Luke 10
19:47, John 6:59).
Lungdamna Bu sung sim
lehang Jesuh thuhilhna vive kimu hi. Tu-in zong Ama Kammal tungtawnin Topa in a
kibawl ding leitung thak hong hilh hi. Tua leitung thak in tuhun mawhna tawh
kidim leitung tawh kilamdang lua mahmah ding hi. Tua hun ciangin leitung in
ciangtan om lo ding hi.
“Amaute khat in hopihin na
khut a liammate in bang hiam ci-in dong hi. Tua ciangin amah in ka mite adingin
liamnate hi, ci ding hi” (Zech. 13:6). Zechariah in bang hong hilh hiam?
“Bei hun nei lo ding nite
in vanglian Pasian thu leh Khrih thute pulaak tawntung ding hi. Theihna a tam
semsem mah bangin itna, zahtakna, nopna zong khang semsem ding hi. Mihing in
Topa a theihna tam semsem hileh Topa zia le tong hoihna mu tel semsem ding hi.
Jesuh in Ama hong hotkhiatna thu amaute mai-ah a hong lahkhiat ciangin tatsa mi
khempeuh in Amah biak nopna lungsim hat semsem ding a, hotkhiatna hangin
lungdamna tawh kidim-in sim zawh loh mihonpi in kham guasemte tawi-in, aw
ngaihtakleh aw kihual takin phatna lasa khawm ziahziah ding uh hi. Kidona
Lianpi a bei ta hi ding hi. Mawhna leh mawhnei mi om nawn lo ding hi. Vantung
vannuai na khempeuh in siantho-na tawh kidim ding hi. Na khempeuh kipumkhatin
lungdamna tawh kidim ding hi. Amah in na khempeuh Piangsakpa, nuntakna khempeuh
kipatna, na khempeuh in Ama tung pan khuavak leh nuamna tawh kidim hi. A neu
pen atom panin a gol pen dongin, nuntakna nei a hi a, nuntakna nei lo hitaleh,
piansak na khempeuh hoihna leh kicinna khempeuh in Pasian in itna hi ci-in
pulaak hi.” Ellen G. White, The Great Controversy, p. 678.
A tawntungin a kisin ding
thu in mawhnei mite dinmunah hong nungta Khrih leh Ama hong kipiakna simloh
mihing in thudang a lungsimah a om kei ding hi. Thusin a bei ngei lo tua thu in
bangzahin lianin thuk hiam? Tu-in zong singlamteh tungah Khrih hong sihna
hangin lungdamna lian mahmah hi lo hiam?
FRIDAY December
25
Ngaihsutbeh
Ding: Ellen G. White, “The
School of the Hereafter,” pp. 301– 309 in Education; “The Controversy 4 Ended,”
pp. 662–678, in The Great Controversy.
“Tu-in i kihtak humpi in
tuuno tawh lumkhawm ding a, Leithakah na khempeuh in kilemna leh daihna tawh
kidim ding hi. Tua hun ciangin singkungte in golin, a kawi leenglaang cihte om lo
ding hi. Na khempeuh a hoih vive hi khin ding hi.
“Kimlepaam nate hoihna in
mihing kam in a pulaak theih loh vantung nate hoihna, limlangh bangin gun, lui
siangtho-te, singkung lopa, khuapi siangtho, puanpaak silhin phatna lasa
vantungmite phatna hong mukholsak hi. Mihing ngaihsutna in tatsa mite teenna
ding a ngaihsut zawh ding hi lo hi.” Ellen G. White, Heaven, pp. 133, 134.
“Vantung nopna ngaihsutin
vantung mun leh nate nopsakna bek ngaihsut khakna in tua mun nuam a hong tunpih
ding thute hong mangngilhsak zel hi. Khrih in a nungzuite tungah note om na mun
bawl khol dingin ka pai ding a, keima omna munah na om theih nadingin note
la-in ka hong pai kik ding hi, ci-in kamciam hi. Mihing in dikna ngah mite luah
ding thaman a hi bangin pulaak lo hi. Mihing in Pasian omna vantung nopcitna a
pulaak thei kei hi. Topa a lamen mite bek mah in tua nopna sungah a nungta ding
uh hi. Ellen G. White, The Great 8 Controversy, pp. 674, 675.
KIKUP
DING DOTNATE
1. Pascal
pulaak thu ngaihsun kik in. Bang hangin mi kim khat in tawntung nunna kin lo uh
hi ding hiam? Bang hangin tua bang ngaihsutna in leitung mite muhna-ah haivai
tawh kibang hiam?
2. I
lamet tawntung nunna in bang bangin thu upna-ah thupi hiam? Tua lametna om
keileh mihing leh leitung in bang lamen ding hiam?
3. A lamdang kimlepaam nate thu ngaihsun in. Nuntaknate, lei sung om nate, ni, kha leh aksi thu, nate thu (physics), daat tuamtuamte chemistry cihte in mihing telzawh thu tampi tawh kidim hi. Scientist-te ngaihsut bangin nate in olno takin a kithei ziau hi lo hi. Nate thu muh thakna khat khit khat a om sialin mihing telzawl loh thu thuk bei tuan lo hi. Hih thu in vanthak lei thakah zong a tawntungin thusin ding ihihna hong theitelsak hi lo hiam?