LESSON 12 December 12- 18
A Nungta Pasian Tawh
Kikholhna leh Ama zia le tong Neina
Sabbath Nitak
Kaal Sung Sim Ding: Pian.1, 2; Pai. 16:14–13 29; Isa.
58:1–14; Matt. 12:1– 13; Luke 13:10–17.
KAMNGAH: “Tua ciangin Jesuh in, Sabbath ni, mihingte phattuam
nadingin a kibawl hi a, mihing pen Sabbath ni a phattuam nadingin akibawl hi lo
hi. Tua ahih ciangin Mihing Tapa pen Sabbath ni nangawn a ukpa ahi hi,” ci-in a
thugen a khum hi. Mark 2: 27, 28.
Jodie in a sangkahna-ah amah bek Seventh-day Adventist hi. Sabbath
ni ciangin a lawmte tawh kibangin sangvai tuamtuamte-ah va kihel thei lo ahih
manin a lawmte in a upna thu thei khia uh hi. Ni khat a lawmte khat Galyle tawh
kiho uh hi. Galye pasal in kha 6 val bang a zinkhia ding ahih manin, Jodie in
Friday ni a tunsimin bangmah sem lo ahihteh ci-in giahpih dingin zawn hi. Kha
khat sung bang anne khawm, lasa, la ngai-khawm, upna thute kikum khawm uh hi. A
kaal nga-na hong tun ciangin Gayle in khua sung a vakna-ah khutbulh nai en a, a
sawt lo-in nitum ding, Sabbath lut ta ding cih thei hi. A upna in Pasian tawh
kizopna sungah nuamsa semsem hi. Sabbath in Pasian tawh kizopna kip hong guan
hi. Mimal hong picingsak hi. Sababth in tawlngak ni bek hi lo-in pilna ngah
theihna ni khat hi, cih i phawk ding kisam hi.
SUNDAY December
13
PASIAN VANGLIATNA PHAWK HU
Bang hangin Pasian in Piancil 1 leh 2 sungah a kizomin piansakna
thu hong hilh hi ding hiam, cih na ngaihsun ngei hiam? Pialcil 1 sungah Piansak
Nipi Kaal sung a thupiangteng kigelh a, ni 6 sung a kipiangsak nuntakna nei
khempeuh, kimlepaam nate leh mihing kipiaksakna thu kigelh hi. Piancil 2 sungah
zong piansakna thu mah kigelh hi; ahi zongin ni 6 ni-a piansakna thu siksanin
kigelh hi. Piancil 2 in Adam kipiansakna thu siksanin piansakna thute pulaak
hi. Piansak na khempeuh in Adam adingin kipiangsak ahihna, Eve, huan, lui
tuite, ganhingte in Adam aa dingin kipiangsak hi. Piansakna in thu thukpi hi.
Piangsakpa vangliatna, a siamna kilangh hi. Hoihna tawh kidim Pasian ahihna
kimu thei hi. Pasian in mihingte leh a piansak na khempeuh tawh kizopna nei
nuam Pasian hi; piansak nate it a mihing khat le khat ki-it ding hong deih
Pasian hi.
Pian.1, 2 sim in. Koi bangin Sabbath kipatcil in (Pian. 2:1-3)
Piancil thu leh mihing kipiansakna tawh kizopna nei hiam? Koi bangin Sabbath
ni-a Pasian thupha leh Sabbbath ni siangtho-sak cih thu na tel hiam?
_______________________________________________________________
________________________________________________________________
Sabbath kipatcil ni-a Adam le Eve dingin kingaihsun in. Tua in na
zi, na pasal tawh ni masa pen, Sababth masa pen, Pasian tawh kimuh masak pen
ni, pilsin kipat masa pen ni hi. Piangsakpa na theih kipatcil, nate hoihna na
muhtung hi ding hi. Na gei-ah saai, uiphuk a kipan meel tuamtuam nei ganhing
namkim na muh masakcilna hi ding hi. Sangawng saau, lawi a kipan a tuamtuam na
muhcilna hi. A tuamtuam nate hangin lamdangsa-in na om ding hi. Na kim na paam
panin awging tuamtuam na za ding hi. Hihte khempeuh banah itna, vaipuak nasep
na neihlam zong na kiphawk ding hi. Nang hong Piangsakpa tawh na kizopcilna
ahih mah bangin piansak nate tawh zong kizopna kipan pan na hi ding hi. Adam
leh Eve aa dingin Sabbath masa pen in lawpna vive tawh kidim hi. Piangsakpa leh
piansaknate hangin lungdamna tawh kidim dingin Pasian in hun hoih a piak ahi
hi. Amuh, azak uh na khempeuh lamdangsakna tawh kidim uh hi.
Adam leh Eve in Sababth masa hun sung-a a ngah uh pilna thute
gelhkhia in. Kibatlohna tampi om taleh, tuni tuhunah a kizangsuak thei dingte
pulaak in. Koi bangin tua thute in Sabbath nopna hong pia hiam?
MONDAY December
14
MUHKHIATKIKNAHUN
Egypt panin Israelte paikhiatpih dingin Moses a kisawl ciangin
mihonpi in Pasian tanu tapa ahihlam uh mangngilh uh hi. Amaute in Pasian cih in
kua hi-a, bang hangin amah kibia a, Ama kamciamte a phawk kik ding uh kisam hi.
Sababth in hih thute theihkikna guan hi. Sabbath in Pasian tawh a tuam vilvelin
kizopna nei minam ahihna uh namdangte thei uh hi. Pasian in manna a piakna
tungtawnin Israelte pilna guan hi.
Pai. 16:14–29 sungah Israelte thusin bang thute kimu thei hiam?
__________________________________________________________
__________________________________________________________
Pasian in Israel mite nisimin lamdangtakin manna pia hi. Amaute in
nisim a kitangsapna zah sangin tam ngah zaw hileh Pasian mangngilh ding uh ahih
manin Pasian in nisim khamkhop ding nisimin pia hi; nisimin nalamdang mu uh hi.
Nisimin Pasian kepna mu uh hi. Ahi zongin Sababth ni a tunteh nidang bang lo-in
tuamdeuh hi. Friday a tunsialin nalamdang nih vei mu kha uh hi. Pasian in
Friday ni-in nidang a manna a piak zahnih pia-in Sabbath hun sung tawntung
manna muat lo hi. Hih nalamdangin Pasian in amaute a Honkhia-pa ahihna tecipang
hi.
Israelte in kum 40 sung manna ne uh hi (Pai. 16:35). Pasian in
sehnel gam sungah Israelte a ompihna amaute in a phawk tawntung nadingun
biakbuk sungah manna lawhta dim khat (omer/2.2 liter) koih dingin Moses thupia
hi (Pai. 16:32, 33). A tuam vilvelin amaute in Sabbath ni-a Pasian thupha piak
a phawkna ding uh ahi hi. Tua banah Pasian in Israelte tungah a tuam vilvelin
Sabbath a phawksak hun om hi. Sabbath in Israelte pen Pasian sungah mi thak
hihna, Amah tawh kizopna thak, Ama mi ahihna muhthakna guan hi. Amaute in
Sababth ni phawkin siangtho-sak a, tua tungtawnin amau a Piangsakpa zia le tong
thei-in, Ama kamciam mitsuanin nungta uh hi.
Sabbath ni a niing mahmah khangno khat tawh kiho dingin kingaihsun
in. Amah pen a nu le pa sawlna hang leh Lai Siangtho thupiakna hang bekin
Sabbath tawlnga hi. Hih khangno in Sabbath ni nop a sak theih nadingin bangci
huh ding na hiam?
TUESDAY December
15
MASAK ZAWK DING THUTE SIN DING HUN
Israelte thuak khak nopna ahi a, gimna ahi zongin hihte khempeuh
in Sabbath tawh kizopna nei hi. Sabbath ni thupi ngaihsut lo-in, siangtho-sak
lo-in a om uhteh Pasian a nawlkhinna uh a kinlohna uh hi kilangh hi(Jer.
17:19–27). Sabbath siangtho-sakin Pasian deihna bangin a tawlngak uhteh Pasian
tawh kizopna hoih nei uh hi. Isaiah in Israel leh Sabbath kikaal a omzia uh a
pulaak thu Isaiah gen sim in.
Isaiah 58:1–14 sim in. Pasian in Israelte tungah a gen thu tuni tuhun ei adingin zong bang hong gen hiam?
Israelte in biakna pia-in, antang uh a, Pasian thuzui mahin
kingaihsun uh hi. Ahi zongin amaute nunzia in Pasian thupiak tawh kituak lo hi;
Topa tungah citak lo uh hi. Pasian in amaute tung pan a lamet nunzia Isaiah 58
sungah kigelh hi. Bang hangin Pasian in Isaiah tungtawnin Israelte a
thuhilhna-ah Sabbath thu pulaak kik hi ding hiam? Isa. 58:13, 14.
Isaiah in a thuhilhna-ah “note ut thu bangin gamta lo-in,” “note
ut bangin kampau mot pau lo’ dingin vauhilh hi. Cihnopna-ah Sabbath ni in
ngei-na khat bangin biakna piak ni hi lo hi; eima ut thu bangin om a, Pasian
mai-ah a kilawm lo gamtatna khempeuh hepkhiat ding hi. Ahi zongin Sabbath ni
pen nopsak ni, nuam ni, deihhuai ni hi ding hi. Sabbath ni nopsakna i cih in
Pasian zia le tong theihtelna leh Ama deihna bangin kalsuanna panin midangte
tungah Pasian zia le tong kilangsak hi. Sabbath hun zatzia ding a thu-in
theihna in kicing lo hi. Tua theihna in nunzia hong khel hi. Sababth in tua
dingin hun hoih hi. Sabbath in na dang tuamtuamte sangin Pasian masak zawk ni
hoih, hun pha hi.
Sabbath nuam na-sa hiam? Nuamsa lo na ahihleh bang kikhel ding na
hiam? Sabbath ni siangtho sak ding na kisin hiam? Na lawmte tawh kikum in. Na
hih theihzahin Sabbath thuman bangin nungta in.
WEDNESDAY December
16
A KILEEKKIM NUN NADING HUN
Jesuh in Pasian thukham zahtakin tawisang hi (Matt. 5:17, 18). Ahi
zongin biakna makaite tungah thukham hilhcianna tampi nei hi. Sabbath thupiak
tawh kisai thu mah lim hilhpi pen hi. Jew makaite in amau biakinn (synagoues)
panin Torah/ Thukham kihilh lo uh hi lo hi. Laithei-te leh Pharisee-te in zong
thukham in bang gen hiam cih a thei lo uh hi lo hi. Ahi zongin amaute thuhilhna
sangin a thukzaw-in Jesuh in Sabbath ni-in a Nungzuite thuhilh hi.
Matthew 12:1–13; Luke 13:10–17 sim in. Jesuh in tua thupiangte
tawh thuhilhna bang nei a, tuhun adingin bang hong hilh hiam?
Jesuh in Sabbath ni-in mite a damsakna hangin mawhna tawh kisai
thu kinialna lianpi piang hi. Tua bangin Jesuh in nalamdang a bawlna hangin
biakna makaite in Jesuh leh a Pa kizopna, Jesuh thuneihna leh Sabbath thupiak
tel zo lo uh hi. Jesuh in Sabbath tungah alungpuak Mark 2: 27, 28 sungah kimu
thei hi. “Sabbath in mihingte adingin kibawl hi a, mihing in Sabbath ni adingin
kipiangsak hi lo hi. Tua hi-in Mihing Tapa in Sabbath tungah ukna nei hi,” ci
hi. Jesuh in Sabbath ni pen vangik puak bangin ngaihsut ding deih lo hi.
Sabbath ni in Pasian zia le tong theih nading, Ama bawlsa nate manphatna muh
nadingin mihingte aa dingin a kipiangsak hi zaw hi.
Biakna makaite in Jesuh gamtatnate a thudot uh ciangin Jesuh in a
nungzuite, Jew makaite leh mihonpi in Lai Siangtho leh amau thu up thute leh
Pasian deihna a kantel dingin hilh hi. Thukhun thupiak limtak zuih ding thupi
mah hi. Ahi zongin tua thukhun thupiakte in bang ngimna nei hiam cih ngaihsun
lo-in gumzuih, pumzuih hoih lo hi. Thukhun thupiakte in ngimna nei uh hi; tua
ngimna in Pasian zia le tong theihtel nading hi. Ama zia le tong anei mi in Ama
nungzuihna-ah cihtakna nei-in eite aa dingin Topa dikna bulphun a ama thupiak
bangin nuntakna-ah lungdamna tawh kidim hi.
Koi bangin Sabbath ni-in na tawlnga hiam? Topa theihtelna, Amah na
muan ni-in na nei hiam? Ahih keileh thupiak zuihna ciang lelbekin na ngaihsun
hiam? Tua bang ahihleh koi bangin Pasian deihna bangin Sabbath hun na zang ding
hiam?
THURSDAY December 17
MITE AA DING HUN PIAK NI
Jesuh in a nungzuite etteh dingin Sabbath nisialin Jew biakinnah
(synagogue) pai hi. Hankhuk sung pan a thawh khit ciangin zong nungzuite in
Sabbath Ni a tunsimin kikhopna innah va pai uh hi. Synagogue in Jesuh
thawhkikna thu leh Sabbath tawh kisai thu kidotna leh dawnna, thusinna mun
phualpi hong suak hi. Jesuh in Thuciam Lui genkholhna bangin Hebrew mi Messiah
ahihna tangtung hi. Jesuh thu pulaak nadingin Synagogue sim loh mun hoih zaw
dang om lo hi. Nungzuite in Jew mite leh Pasian kihta mi kimkhatte tungah Jesuh
thu hilh uh hi (Sawl. 13:16, 26)
A nuai-a Lai Siangtho munte en inla, koi bangin Jesuh nungzuite in
khua sung mun tuamtuamah tecipang uh hiam? Koi munte-ah thugen uh a, kua mite
tungah thu hilh uh hiam, bang thu gen uh hiam, thugenna hangin a gah bang kimu
hiam? Sawl. 13:14–45; 16:13, 14; 17:1–5; 18:4.
______________________________________________________________
______________________________________________________________
Sawltakte tecipanna in mimal tecipanna hi-in Lai Siangtho thumah
pulaak uh hi. Paul in Israel mite khangthu a genbehna-ah “ i pa-te” ci-in Zeisu
hun dongin Pasian tawh kizopna kip a nei tinten, tua mite in Egypt gam a Moses
a kipan Thukhente, kumpite leh David khangdong a mite pulaak hi (Sawl. 13:17).
Paul leh a dang sawltakte in zong amau tuahkhak thute leh amau theih thute in
Lai Siangtho ukna sungah om ahihna gen hi. Amaute in theihhuai theite genin,
kikum, kinialna tuamtuam nei uh hi. A tuahkhak uh thute pulaakin, Lai Siangtho
hilhin tua bangin a nasepna uh in vanglian hi. Biakna makaite in tua bangin
sawltakte in Jew leh Gentile mite lakah nasepnate amuh uh ciangin hazaatna
lungsim nei uh hi.
Seventh-day Adventist Pawlpi in a dinkhiat a kipan tudongin
thuhilhna, thugenna, mimal tuah thute pulaakna, Lai Siangtho hilhna cihte tawh
nasem hi. Sababth school leh Sabbath suun, AY a kipan biakpiakna tuamtuamte in
biakpiakna tawh kisai pilsinna vive hi. Pilna ngah theihna tuamtuamte in
Sabbath ni-a biakpiaknate a huh hi a, Sabbat ni biakpiakna khempeuh in pilna
thu bulpi vive hi.
FRIDAY December 18
Ngaihsutbeh Ding: Ellen G. White, “The Sabbath,” pp. 3
281–289, in The Desire of Ages sim in.
“Jewte in namdangte lak pan a kimu thei-in kilamdanna a laak
dingin Sabbath simloh a dang bangmah amaute tungah kipia lo hi. Sabbath
siangtho takin a zangte in Pasian bia taktak mite hi, cih ciamtehna dingin
kikoih hi. Sabbath in milim biakna panin kihepkhiatna leh a nungta Pasian tawh
kizopna pulaak hi. Sabbath siangtho takin zat nadingin mihing in a siangtho
ding kisam hi. Upna tawh amaute in Khrih dikna ngah thei uh hi. Israelte tungah
Sabbath thukham a kipiakin “Sabbath ni a siangtho-a zat ding phawk in,” cih
thupiak tawh kitonkhawmin Topa thupiak in “Kei ka siantho mah bangin note in
zong na siangtho ding uh hi,” ci hi (Pai. 20:8; 22:31). Tua hileh Sabbath in Pasian
bia mi taktak hihna lak hi.” Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 283.
“Tua ahih ciangin Sabbath in a hong siangtho-sak Khrih vangliatna
limla hi. ……Khrih tungtawnin Israel Pasian tawh kipawl theihna a
hong pia Sabbath in a hong siansak vangliatna limla hi.” The
Desire of Ages, pp. 1 288, 289.
KIKUP DING DOTNATE
1. Seventh-day Adventist thu-umte in Sabbath zatzia tawh kisai kikum kinial mun hi. Sabbath zatzia ding tawh kisai pilna hong pia thei thute kaikhawm inla, na lawmte tawh kikum un. Pasian zia le tong i telzawk nadingin Sabbath ni-in bang sem bang bawl ding cihte kikum un.
2. A tungdeuh a Ellen G. White laigelh ngaihsun in. Sabbath ni-in nasep tawlngakna bek in midangte lak pan kilamdanna hi pah lo hi. Khrih dikna nei mi leh siantho-na ngah khin mi tatzia in koi bang hi dingin na ngaihsun hiam? Hih in Sabbath i zatzia tawh bang kisawhkhakna nei hiam?
3. Koi bangin Sabbath hun sung nuam nasa
zaw ding hiam? Sabbath ni-in Pasian tawh na kizopna a picing zaw dingin a hong
huh ding thu thum gelhkhia in. Hih thumte na zat pah hi ding hi.