LESSON 11 December 5–11
KHRISTIAN LEH NASEP
Sabbath Nitak
Tu Kaal Sung Sim Ding: Pian. 3:19; Thsia.16:15; Pai. 25:10–30: Gal. 5:22– 26; Thna. 9:10; 1 Cor. 14 10:31.
KAMNGAH: “ Tua ahih ciangin ka hong it sanggamte aw, Topa hangin na nasepnate uh a mawkna hi ngei hetlo hi, ci-in na theih uh mah bangin Topa adingin a tawntungin na sem unla, ling hetlo-in lungsim kiptakin na om ta un.” 1Kor. 15: 58.
Nasep in Pasian geel hi.Pasian in mawhna lutma Eden huan sungah Adam leh Eve nasem dingin koih hi (Pian. 2:15). Amau a Piangsakpa in Ama lim le meel suunin a bawl ahih mah bangin Adam leh Eve in a sep bangbang itna leh lungsim khempeuh tawh sem uh hi. Mawhna lutma sihna, gimna, tawlna omna leitungah mihing in nasem hi. Piancil a kipan leitung thak hong tun mateng hih leitungah nasep in Pasian hong piak thupha hi, ci-in ngaihsut ding kisam hi.
Jewte in a tate uh nasep khat (trade) sinsak hamtang uh hi. Pa in
a tapa nasep khat peuh a hilh keileh a tapa in migilo suak ding hi, ci uh hi.
Jesuh, Pasian Tapa in A Pa deihna bangin citakin nasem hi. Ama khutsiamna in
Nazareth khua mite lokhawh singpuakna leh innsung vanzat kitangsapte bawlsak hi
ding hi (Mark 6:3). Tua bangin a sep takteh mailam hunah nasem dingin a
kigingkhol suak hi. Sawltak Paul in zong Aquila leh Prinsicilla tawh Topa na a
sepna-ah Sabbath ni khat Jew mite kikhopna sungah tua khua mite tawh kinial uh
a, tua bangin Topa na a sep kawm mahun puanbuk khui nasep tawh tuah uh hi
(Sawl.18:1–4, 2 Thess. 3:8–12). Khristian pilsinna-ah nasep tawh kisai thute tu
kaal sungin i kikum ding hi.
SUNDAY December 6
NASEPNA MAIPUAK TUAMTUAMTE
“Tua ahih ciangin mihingte in a nuntak laiteng a siam tawpun gamta-in lungdamin a om ding a thupi pen ahihna ka phawk hi. Eite khempeuh in an ne tui dawnin i sepna thaman tawh lungdamin i om ding kilawm a, tua pen Pasian hong piakkhong letsong ahi hi.” Thuhilhkikna.3: 12, 13.
“Nasem” kammal hong kipatna Anglo-Saxonah gawmpih dang om lo, kammal khat pan hong kipan hi. Kammal khat bek hi napi, kammal thum le li kigawmte bang mahin khiatna tampi nei hi. Nisim nuntak nading anletui a kipan kitangsapna tuamtuamte leh hamsat hun ciang aa dingin kiginkholhna -ah nasep kul hi. Nasep hoih ta keileh sep nei lo-in om sangin hoih zaw veve hi.
Nasep in mi khat ii manphatna khat suak hi. Nuntak khuasak nadingin bang sem na hiam? Ahih keileh nang kua mi na hiam cih hong kidong hileh i nasep i pulaak hi. Pension khin uhamte in zong amau sep zawh bangbang, volunteer ahi zongin, thaman kipia-in ahi zongin, na khat sem veve uh hi. Nasep nei mi khat zingsang thawh a lol kul hi. Khangno nasemte in khuasung lamdungah a hun uh mawk beisak lo uh hi; siatna sung om lo zaw uh hi.
Pian. 3:19 sim in. Bang tawh kisai thu hi-a, nasep tawh kisai bang hong hilh hiam?
______________________________________________________________
______________________________________________________________
Mawhna omma nasep in mawhna omkhit thakhat in hong kikhel hi. Hih in nasep tawh kisai tampi huam hi. Mi kimkhat in nasep pen khua-ul suakin sih dong nasepna hi, ci uh hi. Sum ngah theihna khat semin tua khitteh cidamlaitak mahin nasem nawn lo uh hi. Mi kimkhat leuleu in nasep pen nuntakna hi; nasep in mihing khat ihihna pulaak hi, ci uh hi. Hih bang mite in nasep khat nei kei le-uh lungkia-in kalsuanzia ding thei lo, omdan khawldan ding mel thei lo uh hi. Tua bangin bang mah sem lo-in a om uh a sawtteh lungsim pumpi thazawmin si baih uh hi.
Khristiante in Pasian nasepzia kantel ding kisam hi. Nasep in sum ngah nading bek hi lo hi. Mihing in sum thalawh mi khat hihna sangin mannei zaw hi. Man is more than just an employee. Theitel hi lehang nasep in Pasian nasepna mah hi pah a, tua nasepna tungtawnin Topa tawh kizopna nei thei ihi hi. Laihilhsia-te nasep in sangnaupangte Pasian piak siamnate limtak a zat theih nading uh leh midang kitangsapna huh thei dingin a makaih ding uh hi.
Bang na nasem hiam? Koi bangin na nuntakna na zang hiam?
Koi bangin Topa min thangsak zaw thei ding na hiam?
MONDAY December
7
NASEPNALEH KHOI-IN PANTAH
Nuntak khuasakna nasep ahih keileh nasep khat peuh in nunzia ngei-na hi. Tutsa-in sabuai tungah nasemsemte, computer tawh nasemte zong nasem mah hi.
A nuai-a Lai Siangtho munte ah ‘khut’ in bang limciinna nei hiam?
Thkna.6:15 _________________________________________________
Thna.. 9:10 _________________________________________________
Pau. 21:25 _________________________________________________
Jer. 1:16___________________________________________________
Pasian in mihing sep ding hong guan hi. Tua nasep in lungnopna
hong pia-in kitangsapnate kicingsak hi (Pau.10:4, 12:14). Lungsim ngaihsutna
tawh kisai thusinna (psychology) ah “ei le ei khuasak theihna (self-efficacy)
cih khat om a, tua in mihing khat ciat in na manpha khat sem thei hi, cih hong
hilh hi. Lungsim in hi zo mahinteh cih hi lo hi-in a taktakin semkhia takpi
ding hi. Nasep in Pasian hong piak thupha hi; (Late 90:17) nasep in nuntak
manneihna khat hi. I khut in sepna tawh midangte in thupha ngah dingin Pasian
in a na geelkholh ahi hi. Paul in zong mannei na khat sem dingin hong hanthawn
hi. Tua hi leh midangte in zong phattuamna ngah ding uh hi. Paul in Sawl. 20:
34, 35 siksanin tua bangin hong hilh hi; “Kei leh ka kithuahpihte kisapna
khempeuh ka ngaih theih nadingun keima khut mahmah tawh na ka sepna thu note in
na thei uh hi. Topa Jesuh mahmah in, “ Ngahna sangin piakkhiatna-ah lungdamna
lian zaw hi,” a cihna phawkkhawmin nakpitakin nasepna tawh na khempeuhah a
zawngkhalte huh ding hi hang, ci-in note kiangah kong lakkhin zo hi.”
Nehemiah thunget in eite thunget hi sak ding kisam hi: “ Topa aw, kote khut hong khauhsak in” (Neh. 6:9).
Na nasep tungah bang lungsim puak na nei hiam? Koi bangin na nasep
in mite aa ding thupha hi thei hiam?
TUESDAY December
8
NASEPNALEH DEIHHUAI PEN
Pai. 25:10–30:38 a huampi-in sim in. Koi bangin Pasian in biakbuk lamzia ding kiciantakin Moses sawl hiam? Hih in Pasian zia le tong bang pulaak hiam?
Pasian in Ama aa ding biakbuk lamdingin Moses a sawlna-ah Moses in
“ Topa aw, tuma kum 40 laipan Egypt gam sung pan ka paikhiat a kipan buk lam mun mahmah ing, tawl khat sungin ka kam ziau ding hi,” ci leh ahi thei thu hi. Midian gam pan a khangkhia mi khat aa dingin buk lam nasep pen a hamsa hi lo hi. Moses in biakbuk lam dang sangin a thupi zaw ngaihsut tuamtuam nei kha ding hi. Ahi zongin ama ngaihsut bang lo-in buk lamzia ding a kipan a sung a vanzat dingte, biakbuk sung nasem siampite puansilh ding a kipan khat zong sit lo-in Pasian in a neng a tawngin hilh dikdek hi (Pai. 25:23–30).
Tua bangin Pasian in limtakin a neng a tawngin a hilhcian dikdekna thu in nasepna khat peuh zulhzau lo-in a hoih penpen a sep ding a deihna hi. Vanzatte zong a hoih pente mah kizang hi. Pasian in a hi sinsen dingin deih hi, cih hong hilh hi.
Tua bangin nasem dingin Pasian in a sawl ciangin a thu bekin
genziau lo-in vai kisam khempeuhah Amah mah in makaih hi (Pai. 31:1–13 , 35:30–
36:1); nasem dingte tungah nasep siamna, theihna guan hi. “ Sep ding khat
peuhpeuh sep nading zia a thei dingin Topa in siamna leh pilna a guat mi
peuhmah in Topa thupiaksa khempeuh tawh kituakin sem ding uh hi” (Pai. 36:1)
Tua tham lo-in Bezalel leh Oholiab tungah midangte hilhsiamna pia hi “ (Pai.
35:34) Tua bangin amaute tungah kipia siamnate midangte tungah a hilhna
tungtawnin mi tampi in nasep siamna nei uh hi. Tua dingin Pasian in amaute gel
a tuam vilvelin siamna pia hi (Pai. 36:2). Tua hi-in mihing in mawhna tawh
kidim hi taleh a siangtho nasep Pasian nasem dingin paulap nei lo ding hi. I
hihna khempeuh, siamnate akipan, hun, pilsinna-ah a hoih pen, siamna sit lo-in
hanciam ding Pasian in hong lamen hi.
WEDNESDAY December
9
NASEP LEH UPNA THU
“Kha Siangtho tawh a kidim mi in Kha Siangtho sawl bangin nungta hi” (Gal. 5:25). Nasep leh thu zuih a kikhen thei hi lo hi. Khristian thu zuihna in puan bangin hamsatna khat, zia-et na khat tuah ciangin suahkhiat, nusiat ding hi lo hi. Khristian thu zuihna in mi thak suahna hi-in nasepna a kipan na khempeuh kilamdangsak hi.
Galatians 5:22–26 sim in. Paul in nasepna tawh kisai bang siamnate pulaak hiam?
__________________________________________________________
__________________________________________________________
The Expository Dictionary of New Testament sungah Kha Siangtho tawh kidim (spiritual) mi tung panin Kha Siangtho gah kilangh khia hi, ci hi. Khrih tawh kizopna nei mi in a hihna khempeuhah a upna bangin nungta hi. Florida Zato-ah cina gimpha khat leh amah a kem a khoi mi khat om hi. Nurse-te zong natkhoi-in sungtum pusuak kitaaklah uh hi. Cina ompih in nurse hopihin koi panin sangman na hi hiam, ci-in dong hi. Hih nurse nu in hih zato a nasem nurse a tamzawte mah bangin, Florida Hospital College pan sangman hi. Tua cina kem in Florida Hopital College mu nuam hi. Hih college in bangci dan college hiam ci-in mu nuamin va pai hi. Bang hang hiam cihleh Florida Hospital College pan nurse sinkhinte in mun dang pan sangmante sangin mi hehpih zaw, mi kin zaw uh hi, cih mu khia hi. Hih natkhoi in zong college tawh kisai a theih nop thu tuamtuam a dot khit ciangin Florida Hospital College aa dingin $ 100000 huhna sum pia hi. Hih college in sangnaupangte limtakin hilh hi. Thu zuihna in i nuntakna buppi huam hi.
Koi bangin na nunzia in na upna, na thu zuih pulaak
hiam? Bangci bang huzaap a nei mi na hi hiam?
THURSDAY December
10
NASEP LEH NEIHSA ZEEKSIAMNA
“Na mai-ah om sep ding a om khempeuh na hih theihzah siit lo-in sem in” (Thna. 9:10). A pil penpen Solomon in na khempeuh kepsiamna hong hilh hi. Khristian neihsa kepna tawh kisai-in sumzeek siamna bek kingaihsun kha hi. Neihsa kep i gen ciangin sum le paai bek hi lo hi. Pawlpi in a nasepna khempeuh limtakin matut nadingin neihsa zeeksiamna in na tampi huam hi.
Pasian in pawlpi tungah bang thupha pia hiam? Mimal khat ciat in
Piangsakpa tung pan thupha, siamna ngah hi. Peter gen mahbangin ‘thu-um mi
khempeuh in siampi” ahih mah bangin Pasian in siamna tuamtuam, sum, tha le
ngal, hun leh a dang thupha tampi hong pia hi (1 Pet. 2:5) Thna. 9:10; 1
Kor. 10:31 sim in. Eima nasep leh mite tungah nasep tawh kisai hilh ding thu
bang hong hilh hiam?
Tuhun mi tampite theihkhialh thu khat in nuntak khuasakna, sepna
bawlna tuamtuamte khat le khat kisawhkhakna nei lo-in a tuamdin ciat ding hi,
ci-in uh hi. Nasepna, innkuan, thu zuihna, leh hun awng (awl hun) cihte in bang
mah kizopna nei lo uh hi, ci uh hi. Hihte khempeuh in kizopna nei-a gawmkhop
pen hoih lo hi, ci uh hi. Gentehna-in nasepna pan innciahin innah nasepna vai
tengmah tawh buai-in innkuanpihte tawh hun zangkhawm man lo, inn sung vai
bangmahsai pih lo uh hi. Tua bang mahin innkuan sung thute nasepna-ah tonpihin
inn sung vai-te hangin nasepna-ah nawngkai-na om hi. Tua bang mahin nisim
nasepnate hangin thu zuihna zong nawngkai-sak hi. Ahi zongin thu zuihna in
innkuan, nasepna hihna khempeuh a hong huzaap ding kisam hi. I nasepte in
Pasian tawh kizopna pan hong kipan ding a, Amah tawh nasemkhawm ding ihi hi.
Nasep in Pasian tawh kinai-na, Amah tawh nuntak khopna khat hi. Thu zuihna pan
nisim nasep tuamkoih ding pen Pasian hong ompihna a nial suak hi. Nai khat, ni
khat ahih keileh nasepna-ah Pasian tawh kizopna nei lo hi lehang Pasian a nial
mah ihi vive hi.
Dotna nihte: Amasa-in nisim khuasakna leh thu zuihna a khen mi na
hi hiam? Nihna-ah tua bangin a tuam koih mi na hihleh koi bangin thu zuihna in
na sepna, na hihna khempeuh hong huzaap ding hiam?
FRIDAY December 11
Ngaihsutbeh Ding: Pian.3;
Thna. 2:18–23, Ephesians 6:5–8; Ellen G. White, “The Temptation and Fall,” pp.
52–62, Patriarchs and Prophets sim in.
Nasep in thupha hiam ahihkeileh hamsiatna hiam? Nasep in mawhna hang a hamsiatna tawh kibang hi (Pian.3:17). Ahi zongin limtak kantel hi lehang hamsiatna thuak pen leitang hi-in, nasepna hi lo hi. Ellen G. White hong hilh bangin nasep in Pasian hong piak thupha khat hi: “Huan bawlin leitang kepcingna in Pasian in itna tawh mihing nasep dingin a hong piak ahi hi. Pumpi ki-uk zawh nading, silesa, gawl deihna zawhzawh nading, pumpi deihna thuakzawhhat nadingin a hong kisinsak ahi hi. Mawhna hangin kiamsuknate pan khantoh theih nading, mawhna siatsak nate puahphat nadingin nasep hong guan hi.” Patriarchs and Prophets, 17 p.
Gimlua tawllua-in nasepna, nuaisiahte ukcipna, ahih keileh na dang
thu dang kinlo-in nasep bek mah mannei-sa cihte in hamsiatna khat hi. Koi koi
dinmun hi taleh nasep tawh kisai-in asia leh apha khentel ding kisam hi. Khristian
pilsinna-ah sangnaupangte in nasep manphatna a theih dingun hilh kisam hi. Tua
bang mahin nasep bek mah thupi penin koih loh ding kisam hi.
KIKUP DING DOTNATE
1. Thna 2:18–24 sim in. Koi bangin Solomon in nasep pen thupha hi thei, hamsiatna zong hi thei hi, ci-in ngaihsun hiam? Koi bangin lungsim puak ngaihsutna in nasep pen thupha hi ding hiam, hi lo ding hiam cih ngaihsutna hong huzaap hiam?
2. Sepna tawh innkuan a kem, a picingsak ihi hi Koi bangin nasep in inntungah hoihlam huzaap hi ding hiam?
3. Hoih takin nasem mi leh nasep uuk mi hih ding hoih hi; ahizongin na sep bek a uuk mi suahkhak loh nading bang in hong dal ding hiam? Thna. 2:23.
4. Paul in kiciantakin hong hilh thu
in: “Note tawh ka hong omkhawm lai-un na a sem lo mi peuhmah in an nesak kei
un,” ci-in ka hong gen uh hi” (2 Thess. 3:10). Hih thu in khiatna nei hi. Ahi
zongin a kizat theihlohna mun zong om a, bang mun, bang thute-ah zat ding hoih
lo hiam? Zuih loh theih loh thukhun khatin koih khak loh ding kisam hi lo hiam?