MUC

Print Friendly and PDF

Tuesday, June 9, 2020

LESSON 13 September 19–25 UPNA SUNGAH KALSUAN

LESSON 13   September 19–25

UPNA SUNGAH KALSUAN


Sabbath Nitak

Tukaal sung sim ding: Phil. 2:5–11; Matt. 4:18–20; Sawl. 9:3–6, 10–20; John 21:15–19; 1 John 3:16–18.

KAMNGAH: Khrih Jesuh sungah a om lungsim note sungah om ta hen. Amah in Pasian lim leh meel tawh dimin a om napi-in, Pasian tawh kizakim theih nadingin thatang hat thu a suang kei hi.  Amah kiniamkhiat tawm zaw a, nasem lim a hong pua zaw hi.  Mihing-in hong kibawl a, mihing teekteek mah a hong sun hi” (Philippians 2:5–7).

      Khrih in vantung vangliatna, vantungmite biakpiakna leh Pa tawh kikholhkhopna nusia-in telzawhloh dongin hong kipia khia hi. Jesuh in Pa itna pulaak ding leh a mangthangte a itna hangin tankhia dingin leitungah hong pai hi. Hotkhiatna ngah mite in Tanpa tawh Pa Pasian a Kumpi tokhom mai-ah i din hun mateng eite a hong kihotkhiatna dingin vantung in a hong kipiakna i tel zo kei ding hi. Vangliatna tawh kidim tawntung i teen nading mun i tun mateng Jesuh hong kipiakkhiatna i telmuh zaw semsem ding hi. Jesuh in vantung nusia hi bek lo hi; mawhnei mi in tawntung sihna ding pan a suah tak nadingin Jesuh mahmah in tua sihna hong thuak hi. Eite in tawntung nunna sung i ut theih nadingin Jesuh in tawntung nunna nusia ngam phial zah-in hong it hi. Eite in i kham lukhu-te Ama khephungah i suahkhia ciat ding a, awngaih mahmah-in, “A kigo Tuuno in vangliatna, hauhna, liatna, thupha khempeuh leh minthanna ngah dingin kilawm hi,” ci-in Amah phatna i sa ding hi” Mang. 5:12. Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 14 131.

     Eite a hong hotkhiat nadingin Jesuh in hong piak a nunna in genzawh hi lo hi. Pasian Gam sung om ding a mangthang mite zonna-ah, Ama thupiak zui-in Ama hong makaihna bangin sem-in Amah tawh nasep khopna-ah eimal deihna nial-in kipiakkhiatna kisam hi. Eite kipiakkhiatna leh Ama hong kipiakna tehtheih hi kei taleh, Ama adingin i sepna khempeuh in upna tawh kalsuanna ahi hi. Nopsakna pan-in a hamsa lampi-ah kalsuanna hi.  Khat veivei ciangin Topa in kipiakkhiatna hong kal a, ahi zongin a hong khap nuamna in i thuak hamsatnate sangin lian zaw hi.


SUNDAY              September 20

AMA NUNNA HONG PIA JESUH HONG ITNA

      Sawltak Paul in Khrih lungsim puakzia a nei dingin thu-um mite hong hanthawn hi. Hih in dotnophuai hong neisak hi. Khirh lungsim puak in koi bang hiam? Bang in a lungsim ngaihsutzia makaih hiam? A ngaihsut thu laigil in bang hiam?

     Philippians 2:5–11 sim in. Koi bangin Khrih lungsim puak pulaak hiam? Bang in a nunzia makaih-in bang lampi tawn hiam?

__________________________________________________________________

_____________________________________________________________

     Jesuh in a tawntungin Pasian tawh kikim hi. Paul in hih thuman hih bangin pulaak hi: “Jesuh in Pasian taktak (pianngei, lim le meel) hi napi Pasian tawh kikimna let tentan dingin ngaihsun lo hi’ (Phil. 2:6). “Pasian lim le mel cih kammal in Greek ‘morphe’ tawh kigelh hi. Na khempeuh kipatkhiatna, a phungpi cihna hi. Manphatna, thupitna kibang pulaak kammal hi. SDA Bible Commentary in hih bangin pulaak hi: “Khrih in Pa tawh kikim  hi; Amah in na khempeuh tungah ukna nei hi. Khrih in Amah leh amah hong kiniamkhiat a thukzia Paul in hong hilh hi. Volume 7, p. 154.  Khrih in a tawntung a om ahihna Ellen G. White in hih bangin genbeh hi: “Khrih sung pan nuntakna khempeuh hong kipankhia-in, Ama nuntakna in kuama tungah kinga lo hi.”  The Desire of Ages, p. 530.

     Jesuh in a tawntungin Pasian tawh kikim hi; Amah leh amah in kiliansak lo hi’ (Phil. 2:7). Greek tawh kigelhnate-ah Jesuh in Pasian tawh kikim ahihna Amah leh Amah in awngsak a, mihingin hong nungta-in sila dinmun tawh hong nungta hi, ci hi. Sila ahihna tawh vantung itna thukham hong kilangsak hi. A tawpkhakna-ah singlamteh tungah tua itna hong lak hi. Eite in a nungta tawntung ding leh a hong hotkhiat nadingin Ama nunna hong pia hi.

     Jesuh nuntakna khempeuh in nuntakna pia itna panin hong luangkhia hi. Jesuh nungzui cih in Jesuh in mi a it bangin midangte a itding, Jesuh in mi ading na asep bangin nasem a sem mi hi ding hi. Jesuh in hotkhiatna thu a hilh bangin mi tungah hotkhiatna thu hilh ding cihna hi. Jesuh in Kha Siangtho tungtawnin nangma angsung huaihamna hemkhia dingin na kiphal ciangin, na piak ding kisam hi.  Jesuh in na khempeuh nusia-in hong nungta hi. Ahi zongin Lai Siangtho in Ama nunzia hih bangin pulaak hi: “Tua ahih manin Pasian Amah a sang pen munah lamto-in min khempeuh sangin a thupi zaw min a pia hi” (Phil. 2:9)

      Vantung adingin na khempeuh kipiaktham taakcing hi. Angsung deihna nial ding kisam hi. Pasian ading sepna hangin nuamna in lianzaw, manpha zaw hi. Khrih tawh a tawntungin nuamna sungah nuntakna ngaihsun hi lehang hih leitungah eite kipiakna in gentham hi peuhmah lo hi.  Khrih adingin nangma deihna na nial a nunung pen in bang hunlai hiam?Tua in na Khristian kalsuanzia bang pulaak hiam?

 

MONDAY       September 21

KIPUMPIAK DINGIN A HONG SAPNA

      Peter leh John dingin kingaihsun in. Galilee gam sung zingsang nisuak khintung zanmial khuadam a veeng ding hi ta hi. Ngasa tampi man ding simloh nadang bang mah na ngaihsun kei hi. Tu sawngteng ngasa-mat tuahpha mahmah na hih manin tuni zong nidangte mah bangin tuahpha dingin na lamen hi. Tua leh zingsang khuavak tung phetin Nazareth khua- mi Jesuh in nangma kiang manawhin a hong pai hi.  A sawt lo-in na nunzia khempeuh kikhel ding cih pen na ngaihsun kha kei hi. Na nuntakna-ah na khempeuh in a ngei bang nawn lo ding cih na ngaihsut-in na nei kha kei hi. 

     Matthew 4:18–20 sim in. Bang hangin Peter leh John in Khrih nungzui dingin tua bangin kipia ngam uh hi ding hiam? Jesuh in bang thu siksanin nga-mat sangin a thupi zaw na sem dingin amaute samkhia hiam?

_______________________________________________________________

______________________________________________________________

     Lungdamna thupuak John gen in a genna-ah Peter leh John in Jesuh thu a zak uh kum khat val khin hi. Ahi zongin Khrih nungzui dingin bangmah khentatna leh kipiakna nei lo uh hi. Khrih in Ama nungzui dingin hih Galilee ngabeng mi nihte a sap ciangin, amaute in Pasian sapna hi, ci-in Khrih melpuak, a kampau, a gamtat khempeuh tungtawnin theitel pah uh hi. Pasian sapna ngah cih kitel uh ahih manun gunkuang, a nisim nasep uh, leh a neihsa khempeuh uh nusia ngam uh hi. A lamdang na a sem dingin sapna ahihlam thei uh hi.  Pasian in tu-a na nasep a nusia dingin hong sawl lo khol ken teh.  Ahizongin a lamdang na a sem dingin hong sam hi. Tua nasep in Ama hong itna mite theisak ding leh Ama minthan nadingin thuman thutak teci hi dingin hong sam hi.

     Jesuh in siahdong Matthew a sap ngaihsun in (Matt. 9:9).  A lamdang thu bang na mu hiam?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

     Roman uk sung a siahdongte in kumpi tungah piakzah ding sangin a tamzaw-in siahkai uh hi. Mipite genthei-sak uh hi.  Tua hangin siahdongte in gam mite muhdahna, nawlkhiinna lianpi thuak uh hi. Khrih in Matthew tungah “Ka nung hong zui in,” ci-in a sapteh, Matthew in Jesuh thu zakna nei khin hi; a nungzui dingin lunggulhna lianpi nei hi; Ama nungzui dingin a na kigingkhol khin hi, cih kimu hi. Jesuh in Ama nungzui ding khatin tua bangin a sap ciangin Matthew in lamdangsa hi. Mihing in a leitung nuntakna sangin a manpha zaw khat lunggulh hi. A thupi, a mannei ngimna tawh i nungta nuam hi.Tua hi-in Ama nungzui dingin Khrih in Matthew a sap bangin eite hong sam hi.

     Jesuh nung zuihna-ah i nusiat ding bang na ngaihsun hiam? Bang hangin a tawpkhakna-ah tuate in nusiat thamcing hiam?

 

TUESDAY        September 22

PAUL: PASIAN TEELTUAM MIZAT

      Paul in Khrih a san ciangin ama nuntakna buppi in lamdangtakin kikhel hi. Khrih in Paul nuntakna thak guan hi. Paul in nuam a sak ama nuntak khuasak nusia-in cikmah-in a ngaihsut khak ngei loh dinmun tawh kalsuan hi.  Kha Siangtho makaihna tawh Paul in Mediterranean huam sung mi tul tampite tungah Pasian Kammal pulaak kawikawi hi. Khrih ading teci a hihna in biakna leh leitung ah kilamdanna lianpi piangsak hi.

     Sawl. 9:3–6, 10–20 sim in. Koi bangin Jesuh in Paul nasep ding geelkhol hiam?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

     Jesuh in Ama minthan nadingin kuama ngaihsut khak ngei loh mite mah zangh hi. Dawilut mite, Samaritan numei, a pumpi zuak numei, siahdong, Galilee ngabeengte banah tu-in Khristiante a bawlsia Paul teel hi. Amaute in vantung hehpihna hangin a kikhel mi, Khrih in amau nuntakna sungah a sep thute genkhia dingin a kisawl mite hi. Amaute in Jesuh thu gen ding cimtak ngei lo uh hi. Khrih in amaute adingin a sep lamdang lua mahmah ahih manin gen lo, pulaak lo-in om thei lo uh hi.

     Sawl. 28:28–31 leh 2 Timothy 4:5–8 enkak in.  Paul in a masuan khempeuhah  lungkia- lo nunghei ngei lo-in a nuntakna bulpi-in Khrih ading a sepzia bang hong hilh uh hiam? 

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

     A nununglam ciangin Paul in Rome khua panin paikhiat ding kiphal nawn lo hi. “Gentile mite tungah hotkhiatna thu kihilh ta hi. Amaute in um ding uh hi,” ci hi (Sawl. 28: 28). Ama kiangah a hawh mi khempeuh tungah Paul in hotkhiatna thu gen hi (Sawl. 28:30, 31).  A sih madeuhin Paul mahmah in “gal kidona pha ka do zo hi. Tai kidemna-ah a mong dongin ka taizo hi. Upna ka lencip zo hi, ci-in pulaakkhia-in Timothy in zong hotkhiatna thu gen dingin vaikhak hi (2 Tim. 4:7). Pasian in Paul sep zawh bangin a sem zo dingin hong sawl lo hi mah taleh nuntak kilamdangsak ding sepna-ah Amah tawh nasemkhawm dingin mimal hong sam hi.  Paul in a nasepna khempeuh ah hamsatna thuak taleh Topa sapna nusia ngei lo hi (2 Kor, 11:25–30).Hun khatlai-in Khristian thu-um mite a bawlsia mipa in tu-in hangsan takin Khristian upna tangko-in huzaap lianpi nei mipa hong suak hi. Jesuh cih simloh mi khat in Topa nasepna-ah huzaap lianpi a neih nading lampi in Topa tungah ki-ap, kipiakna ahi hi.

     Pasian in bang sem dingin nang a hong sam hiam? A sem takpi mah na hi hiam?

 

WEDNESDAY          September 23                                                                  

ITNA HONG KALH THUTE

      Itna in gamtatna panin kilangh hi. Khrih a it taktak mite in a mangthang mite adingin na khat peuhpeuh sem dingin lawpsak hi.  Paul in Korin pawlpi tungah tua itna hih bangin pulaak hi: “Mi khempeuh tangin mi khat si khinzo ahih manin mi khempeuh zong a si hi hi cih ka um taktak uh hi. Khrih itna in kote hong tawnsawn hi (2 Kor. 5:14).  Hotkhiat ngah nadingin siatna nusia cih pen Khristian upna bulpi hi lo hi. Jesuh in hotkhiatna a ngah nadingin vantungah hoihlohnate nusia hi lo hi. Midangte in hotkhiatna a ngah nadingun Jesuh in a hoih nate nusia hi. Jesuh in Ama na sep nadingin i hun, i siamna, sum le paai, neihlelamh pia ziau ding bekin hong sam hi lo hi; i nuntakna buppi pia dingin hong sam hi zaw hi. Zingsangtungin Galilee tui gei-ah Nungzuite tawh a kimuhna-ah vantung pan itna in a hong kalh thute Jesuh in hilh hi.

     John 21:15–19 sim in. Jesuh in thumvei Peter bangdong hiam? Peter in bangci dawnkik hiam?  Bang hangin Jesuh in thumvei Peter dong hi ding hiam?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

     Peter in thumvei Jesuh nial hi. Tua hi-in Peter in thumvei itna pulaak ding Jesuh in deih hi.  Jesuh in Peter mawhna mai-sakin muanna tawh Ama nasem dingin a sawl thu Nungzui dangte in zong thei kim ding deih hi.

     John 21:15–19 sim in. Peter in Jesuh a it taktak a pulaak koi bangin Jesuh in dawng kik hiam? Tua bangin a itna manin bang sem dingin Jesuh in sawl hiam?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

     Pasian hong itna in semkhia lo-in a om kei hi; khutzep-in en mawkmawk lo hi.  Itna man takin khat le khat kideihsakna, kiholim khawm cihte sangin thuk zaw hi. Itna mantak sungah kipiakkhiatna kihel hi. Itna in gamtang dingin hong tawsawn hi. Itna mantak in a mangthang mite tungah hotkhiatna thu gen lo-in hong omsak lo hi. Jesuh in Peter tungah “Ka Tuute na vak in,” ci-in a sawlna-ah Ama nasem ding thupiakna leh Ama sungah lungmuanna a pulaak kammal hi.

     Peter  in itna tawh nasem dingin Topa’n deih hi. Jesuh genkholh bangin Peter in a Topa nial bek tham lo-in Jesuh ka theih takleh Pasian in kei hong dawm kei ta hen, ci-in a kiciam zumhuai taleh Topa in Ama nasem dingin sawl veve hi. Hih in bang hong hilh hiam? Topa na taisan-in na nial kha hiam? Hi phial taleh a lungdamhuai thu in hehpihna kingah lai hi, Pasian in hong nusia nai lo hi. Na kiphal nakleh Topa in Ama nasem dingin nang hong deih veve hi.

     Peter mah bangin Topa na nial kha ngei hiam? Nial kha ngei na hihleh Jesuh in Peter tungah a pulaak thute banah na tuah khak thute in bang hong hilh hiam?

 

THURSDAY           September 24

ITNA HANGIN CIHTAKNA 

     Jesuh leh Peter a kiho khit uhteh tua gun gei-ah mi nih hong pai hi. A gei-uhah tuihualte ging-in, Jesuh in Peter tungah nungzuih hih nadingin a kisam kipiaknate hilh hi.  “Ka Tuute na vak in,”ci-in Jesuh sawl bangin Peter in sem taktak ding ahihleh a thuak ding thute a theihkholh ding Jesuh in deih hi.

    John 21:18, 19 sim in. Jesuh in Peter tungah nungzui hihna-ah piakkhiatna bang gen hiam? Bang hangin Jesuh in Peter lamdangsak dingin tua bangin pulaak hi ding hiam?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

    Khrih in hun khat ciangin Peter in a Topa adingin singlamteh tungah kithahna a thuak ding genkhol hi. Tua bangin Peter in a thuak ding a pulaakna-ah Khrih in Peter deih telsak hi. Lungdamna a lian penpen ahi Pasian gam adingin mi tampi ngah nasem dingin sawl hi. Peter in Pentecost Ni hong tun ciangin mi tul tampi in Khrih hong zuan mu hi. Jesuh min tawh na lamdang tampi kilangin mi tul tampi in Pasian min phat uh hi. Peter in Khrih nasepna sungah tawntung nuamna lianpi nei hi. Ahi zongin tua bang nuamna ngah nadingin kipiakna kisam hi. Ki-apna kisam hi. Nuntak beilawh hi.  Peter in bang bang gimna thuak taleh a upna nusia lo hi. Leitungah hotkhiatna thu gen a Jesuh tawh nasem dingin kipiakna lian lua cih om lo hi.

    1John 3:16–18 sim in. John adingin itna in muk le kam bek tawh itna hi lo hi. Koibangin John in itna taktak tawh kipiakna pulaak hiam?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

    Topa adingin mihing kipiaknate in tawntung nunna-ah kipiakna cih dingin zong gentaak lo hi. I hun, thatang, neih leh lamh kipiakna tungtawnin thaman hong kipia kik ding hi. Itna hangin sepkhiatna, matut dong cihtakna in lungdamna piangsak hi. Khrih ading teci hihna leh Ama palaai hihna pan hong nungtolhsak thei, hong khenkhia theite Topa i itna in hong zo sak thei hi. Tua zawhna in nuntak a manphatna leh a lian penpen nuamna hong suak hi. Jesuh gen bangin “Hih thute thei-in na zuih uhleh thupha ngah mi na hi ding uh hi” (John 13:17).  I nunzia in Pasian minthanna suakin, Ama hong itna mite theisakin, A thuman kilangsak mi in a lian penpen nuamna, a bei ngeilo lungdamna nei mi hi.

    Mihing in hun tomno sung bek thei ahih manin tawntung hun ngaihsun tel zo lo hi. Leitungah a hoih khempeuh sangin, Jesuh hong kamciam tawntung hoihna, a tawntung nuntakna sungah nungta dingin nusiat ngamlah loh dingin leitung nate iplahhuai bang om hiam?

 

FRIDAY     September 25

NGAIHSUTBEH DING: “Pawlpi makaite khempeuh in pawlpi mimal khat ciat in Pasian nasepna khat teitei-ah kihelkim thei dingin makaih ding uh hi. A beisa hunin tua bangin kimakaihna om lo hi. kisem lo hi. Geelkholhna gina om lo ahih manin Pasian hong piak siamna tuamtuamte kizang lo hi.  Mi tawmmo khat bek in tua bang supna phawk thei uh hi. Galkaphonpi makaite bangin Pasian nasepna-ah zong thu-um mimal khat ciat in zong nasem dingin makaite in pantah ding uh hi.  Makaite leh pawlpi mite in khut kilen-in na a sep mateng hokhiatna thu puak kizo lo ding hi. 

     “Mawhnei mite a hong kihotkhiatna dingin mimal hanciamna, cihtakna kisam hi. Nuntakna thu puak dingin va pai inlaa, amaute in nang hong zuan ding ngak kei in.  Amaute a domsang ding, asatsuah dingin sem in. Tawntung gam hong nai mahmah ta hi.  Hun in manpha-in a mawkna-in beisak kei in. Leitung silesa tawh nuntak hunte in pammaih hi. Kua in Topa zongin Ama nasem dingin Topa tung pan sepzawhna tha-la a, a mangthang mite tungah hotkhiatna thu citakin gen ding hiam?

     “Pawlpi mite in Topa nasem dingin siamna nei ciat uh hi.  Topa adingin tua siamnate khangto ding kisam hi. Mipil nasem pa bangin pawlpi kilamthak nadingin mapangin, Topa ading siamnate uh a zang ding mi kisam hi.” Ellen G. White, Testimonies for the Church, vol. 9, 14 pp. 116, 117.

 

KIKUP DING DOTNATE

 

1. A tung a Ellen G. White gelh thu bulpi in bang hi ding hiam? Topa ading teci hihna leh pawlpi nasepna-ah a hong huzaap hiam?

 

2. Koi bangin itna mantak kilangh hiam?  Koi bangin itna man lo in nasem a, itna man tawh kizopna nei lo hiam?

 

3. Topa adingin mi pawlkhatte in nuntak beilawh dongin a kipiakkhiatna uh na lawmte tawh kikum in. Tua bang thute sung pan bang thu muhthakna na nei hiam?

 

4. Sunday ni-a Khrih ading bang kipiakna na nei hiam cih  na dawnna ngaihsun in. Na kipiakkhiatna a om hiam?  Bang hangin tua bangin kipia na hiam?  Koi bangin Khristian hi lo mi khat tungah na kipiakna hilhcian-in bang hangin tua bangin kipia khia cih na pulaak ding hiam?

To get the latest update of me and my works

>> <<