LESSON 5 APRIL 25 – MAY 1
SABBATH NITAK
TU KAAL SUNG SIM DING:
1Kor. 4:1-6; Titus 1:9; 2Tim. 1:13; Mk. 12:10; Lk. 24: 27, 44, 45; Isa. 8:20.
KAMNGAH: “Pasian
thu nungta-in a gamtang hi a, langnih a hiam namsau sangin hiam zaw lai hi.
Nuntakna leh lungsim, guh leh taang khenkhia thei hi. Mihingte’ lungsim ngimna
leh a ngaihsutnate zong theithei hi,’ Hebrew 4: 12.
Tu kaal sungin Lai Siangtho bek siksan
cih thu i kikum ding hi. Lai Siangtho a genkhiatna kantelna-ah zuih ding thu
guipite in Pasian Kammal theihtel nadingin a kisam pelmawh thu ahi hi. Thu
upna-ah Lai Siangtho in a thunei pen ding ahihna lenkip ding kisam hi.
SUNDAY APRIL
26
LAI
SIANGTHO KI-UKSAK
Seventh-day Adventist pawlpi a hong
khankhiat a kipan pawlpi mite in amau le amau Lai Siangtho limtak a kantel mite
hi, kici uh hi. Lai Siangtho bek mah siksan-in nei-in, Lai Siangtho thuneihna
sungah a kalsuan pawlpi hi. Pasian thuthuk kantelna a kipan, thu up leh thu
zuihna khempeuh in Lai Siangtho tawh sittel a, Lai Siangtho bek mah a zui
tinten pawlpi i hi hi. Tua lo a tuamtuam – pupa ngei-na, biakna sung tuahkhak
thute, mihing ngaihsutna khempeuh in Lai Siangtho thuneihna nuai-ah a koih
pawlpi i hi hi. Lai Siangtho bek mah siksan a thu upna in Lai Siangtho
thuneihna i kemcing hi. Pawlpi bulphuh pawlpi tungah kinga-in Lai Siangtho a
khiatna genna a nial i hi hi. Tua hi keileh Lai Siangtho siksan lo-in a pua
lampan huzaap bulphuh a Lai Siangtho a khiatna pulaak suak ding hi.
1Kor. 4: 1-6 sim in. Lai Siangtho
khengval-in thuhilhna in lauhuai ahihna bang na mu hiam? Bang hangin tua in
thu-upna ah thupi hiam?
___________________________________________________________ ___________________________________________________________
Lai Siangtho khengval-in thu-upna cih
ciangin Lai Siangtho sung thu i theihtel zawk nadingin a beisa thupiangte
(history), nidang mite tawh kisai thute (archaeology) cihte kisam lo cihna hi
lo hi. Tua bang thute in Lai Siangthu sung thute i tel nading hong huh thei hi.
Tua banah hilhcian laibu (commentary), kammal telkhekna (lexicons), zon-olna
(concordance) cihte in zong hong huh thei hi. Ahi zongin Lai Siangtho thuman
theihtelna tak in laibu tuamtuam, leitung pilna (science) cihte in hong pia
thei lo hi. Lai Siangtho sunga kigelh lo thu khat peuh Lai Siangtho tawh sittel
masa phot ding kisam hi.
Upna thu-ah Lai Siangtho bek mah
thunei ahih man-in, Lai Siangtho thuneihna a khengkhia ding bang mah om lo hi.
Lai Siangtho gen langpan lo-in, a gen loh thute zong pulaak loh ding thupi hi.
Khristian taktak in Lai Siangtho bek mah siksan-in upna, hotkhiatna thu pulaak
hi. Upna om khempeuh, laibu kigelh khempeuh tungah ukna nei Lai Siangtho bek
mah om hi.” Martin Luther, Luther’s Works, vol. 32., 11,12.
Sawl. 17:10,11 sim
in. Lai Siangtho bulpi-in koih ding thu
tawh kizom-in bang hong hilh hiam?
MONDAY APRIL
27
LAI
SIANGTHO A KIKHATNA
Lai Siangtho sung a kigelh khempeuh in
Pasian humopna tawh kigelh hi, cih pen Lai Siangtho mahmah in a pulaak ahi hi
(2Tim. 3:16). Kamsangte in amau ut thu a gen uh hi lo-in Pasian tung pan a ngah
uh thute Kha Siangtho makaihna tawh a hong pulaak khiat ahi hi (2Pet. 1: 20,
21). Lai Siangtho a hong piankhiatna a bulpi in Pasian ahih manin, a sung a kigelh
thute khat le khat in kilangdo lo hi.
Titus 1:9; 2Tim. 1:13 sim in. Bang hangin Lai Siangtho kikhatna in upna thu
adingin thupi mahmah hiam? ___________________________________________________________ ___________________________________________________________
Kha Siangtho humopna tawh kigelh ahih
manin, Lai Siangtho sung thu khempeuh in tui bangin luangkhawm hi. Tua hi-in
Lai Siangtho sung thute i tel nadingin Lai Siangtho mah in hong hilh hi. Lai
Siangtho in tua bangin luangkhawm lo hi leh, upna thute zong khat le khat
tonkhawm thei lo ding hi. Lai Siangtho sung thute lawng khatin tonkhawm lo hi
leh, thuman leh thuman lo i khentel thei kei ding a, thuman pan a lampial thute i thei thei kei
ding hi; thuman thutak hilhna i nei thei kei ding hi; Pasian thuman pan
lampialte thuman lampi hilh theihna om lo ding hi. Tua lo-in Lai Siangtho in
thumanna nei lo hi ding a, a hong suahtak theih vangliatna zong nei lo suak
ding hi.
Jesuh leh Lai Siangtho a gelhte
khempeuh in Lai Siangtho a hong kipatna bulpi Pasian siksan-in, Piancil pan
Mangmuhna dong in pumkhat ahihna pulaak ciat uh hi. Jesuh leh sawltak dangte in
Thuciam Lui siksan uh hi. Tua in Thuciam Lui leh Thuciam Thak pumkhat ahihna
hong hilh hi; Rom. 3: 10 – 18 in Thuhilhsia 7:20; Late 14: 2, 3;5:9; 10: 7;
Isa. 59: 7, 8 siksan hi. Tua hi-in Thuciam Lui leh Thuciam Thak kituahlohna om
lo hi. Thuciam Thak, Thuciam Lui kamsangte gelh thute a kitel zaw dingin
Thuciam Thak in hong hilh kik hi. Tua bangin Thuciam Thak leh Thuciam Lui in sa-khat
bangin luangkhawm uh hi; a pulaak uh thuman khuavak in khat ahi hi. Pawlpi thu
up-te in Lai Siangtho mun khat bek siksan hi lo hi.
Lai Siangtho mun
khat leh mun khat kitukalhte koi bang ngaihsutna na nei hiam? Koi bangin tua
bangte na telsiam hiam?
TUESDAY APRIL 28
LAI SIANGTHO KICIATNA
Lai Siangtho sung telhak thute mun
khat bek siksan lehang i tel kei ding hi; Lai Siangtho bup huam a et kul hi.
Matt. 21: 42; 12: 3, 5;19: 4; 22:
31; 24: 15; Mk. 12:10,26; 13:14; Lk. 6:3 sim in. Lai Siangtho hong hilh thute
kician mahmah ahihna Jesuh in bang pulaak pha-kik kik hiam.
___________________________________________________________________________________________________________________________
Lai Siangtho gen thute khat le khat a
kitukalh hi lo hi. A hong hilh thu khempeuh in kician mahmah hi. Lai Siangtho
in,a diakdiakin hotkhiatna thu guipi a hong hilh thute in, naupangno hi taleh
uham in hi taleh telthei uh hi. Ahi zongin mihing in i tel zawh loh thu zong
tampi om hi. Pawlpi makaite cih bangbang (ecclesiastical magisterium) zui-in
Lai Siangtho a khiatna gen ding hi lo hi. Mimal khat ciat in Lai Siangtho
thuman theihtelna nei thei hi. Mi kimkhat bek in Lai Siangtho theitel ding uh
hi lo hi; thu-um mimal khat ciat in (priesthood of believer) a telthei ding thu
a hi hi. Tua hi-a mimal khat ciat in Lai Siangtho sim, kantel ding kisam mahmah
hi. Bang hang hiam cihleh Pasian in a hong gen thute eite in a telthei i hi hi.
Limciinnate simloh Lai Siangtho sung a
kigelh thu-te a kigelh bangin hi pah-a a khiatna dang nei hi lo hi. A
tuamdeuh-in a kipulaak, limciinna cihte simloh, Lai Siangtho a kigelh bangin i
san ding kisam hi. Handbook of SDA theology, 2000, 65. Lai Siangtho a gelhte in
amau pulaak thu, kammal, deihna kitel takin a hong hilh uh hi-in, ei ma
hoihsak, ei deih bangin gen ding hi lo hi.
Lai Siangtho sung a kigelh thu telzawh loh a om kei hi, a ci i hi kei
hi. Lai Siangtho in Pasian Kammal hi-in
mihing in mawhna tawh kidim i hi hi. Bang bang hi leh Lai Siangtho in a hong
hilh hotkhiatna thu khempeuh in kician mahmah, kitel mahmah hi.
Khat vei vei Lai
Siangtho na simna mun a khiatna theitel lo hi mah lecin, a khiatna na nung
theih om hi lo hiam? Tua bangin na tuahkhak thute in, nang mah bangin, Lai
Siangtho a khiatna thei lo mi khat, huh thei ding hi lo na hiam?
WEDNESDAY APRIL
29
LAI
SIANGTHO A KHIATNA LAI SIANGTHO MAH IN GEN
Lai Siangtho buppi in kithukhat ahih
manin Lai Siangtho a khiatna Lai Siangtho mah in pulaak hi. Tua bangin Lai
Siangtho kithukhat lo hileh Lai Siangtho a khiatna i theithei zo kei ding hi. I
sim Lai Siangtho a khiatna i theihlohte, a mundang Lai Siangtho in hong hilh
hi.
Lk. 24: 27, 44, 45 sim in. Koi
bangin Jesuh in Lai Siangtho siksanin Amah mah kipulaak hiam?
_____________________________________________________________
________________________________________________________________
Lai Siangtho a khiatna Lai Siangtho
mah in a pulaak a hoihna in Lai Siangtho theihtelna hong khangsak semsem hi.
Tua hi-in mi khat in ama deih bangin Lai Siangtho deihkaih theih hi lo hi. Tua
hi lo-in i simna mun tawh kisai a thunung leh a thu-ma cihte limtak kantel ding
kisam hi. I simna mun tawh kisai thu i tel nadingin a nung leh a ma thute
banah, a bu bup in bang pulaak hiam cih i kantel ding kisam hi (Gentehna-in
Sawl. 10: 12 i sim ciangin, Sawl. 10 sung in bang thu hi-a, Sawltak buppi
in a gente ngaihsut ding kisam hi). Mun
khat leh mun khat a kizom bilbial ahih manin mun khat bek siksan a i deih khat
va pulaak ziau in thuman hi lo hi.
Paul gen mah bangin “Lai Siangtho sung
a kigelh khempeuh in eite a hong hilh nading a kigelh ahih manin (Rom. 15: 4),
i theihnop thu khat mun khat bek siksan lo-in Lai Siangtho buppi huam a et ding
ahi hi.
Lai Siangtho a khiatna Lai Siangtho
mah in pulaak hi. Lai Siangtho mun khat leh a dang mun khat enkak a sim ding
kisam hi. Lai Siangtho buppi in a hong hilh thu muhtel ding kisam a, Lai
Siangtho sung mun khat le mun khat in kizopna nei hi; mun khat bek in a tuam
din hi lo hi. Lai Siangtho a sim mi khat in Lai Siangtho thu guipi-te ahi
Pasian in leitung a piansakna, Satan in Pasian a langpanna leh hotkhiatna thu
siksan ding kisam hi.’ Ellen G. White, Education, 190.
Lai Siangtho mun khat leh mun khat
gawmtuah a i sim ciangin limtakin sim ding mah thupi hi. Ahih theihleh Lai
Siangtho kigelhna Hebrew, Greek, Aramaic cihte zong theih ding thupi mahmah hi.
Tua ahih keileh zong Hebrew, Greek tawh kinai thei pen a kitei khia Lai
Siangtho version tuamtuamte zong sim ding kisam hi. Lai Siangtho thuman
theihtel nadingin Hebrew leh Greek cihte kisam hi masa lo hi; ahi zongin thuman
theih nadingin tampi hong huh thei uh hi, cih hi zaw hi. Lai Siangtho kigelhna
kammalte i thei kei zongin citakin thungetna tawh thuman theihtel nopna leh
kiniamkhiat lungsim leh ki-ap kawm-in a sim mi khat in Pasian thuthukte
theihtelna gah nei ding hi.
Pawlpi thu up, gentehna-in mite om
zia, cihte in Lai Siangtho mun khat bek siksan hi lehang thuman i theitel zo
kei ding hi. Thuman theihtel nadingin Lai Siangtho buppi in bang gen hiam, cih
kantel ding kisam hi.
THURSDAY APRIL 30
ELLEN
G. WHITE LEH LAI SIANGTHO BEK SIKSAN
Isa. 8: 20 sim in. Bang hangin “Thukham leh teci pinnate” in
thuhilhna, upna cihte sittel nadingin thupi hi, ci hiam? Hih in Lai Siangtho a
gelh lo kamsangte (non-canonical prophets) tawh kisai-in bang cihnopna nei ding
hiam?
___________________________________________________________________________________________________________________________
Lai Siangtho bek siksan thu upna i gen
ciangin Ellen G. White laigelhte tawh kisai ei Seventh-day Adventist thu-umte
adingin i pelh theih loh thu khat hi. Amah pen hun nunung-a a nungta mite
adingin Pasian kamtai hi-in, Pasian humopna tawh thu tampi hong hilh hi. Koi
bangin ama laigelhte leh Lai Siangtho in kizopna nei hiam?
Ellen G. White laigelhte sim lehang a
laigelhte leh ama ngaihsutnate in Lai Siangtho mah siksan ahihlam kimu hi.
Ellen G. White in thu-upna leh thu zuihna-ah Lai Siangtho in thunei pen ahihna
mun tampi-ah pulaak hi (The Great Controversy, 595). Tua banah Protestant thu
guipi, Lai Siangtho bek siksan upna leh thuzuihna limtakin hong hilh hi.
Ellen G. White in ama laigelhte leh
Lai Siangtho etkak ding hi leh, ama laigelhte pen khuavak neu ci-in Lai
Siangtho pen khuavak lianpi ci hi. Ama laigelhte in Lai Siangtho ah hong
makaih hi. Ama laigelhte in Lai Siangtho
a khengkhia ding, a luahkhia dingin a gelh hi lo hi. Ama genna-ah “note in Lai
Siangtho theihtelna na nei kei uh hi. Thuman thutak theihnopna lungsim tawh Lai
Siangtho a kantel hi le-uh cin, Khristian picinna na ngah ding uh a, keima
laigelhte (teci pinnate) na kisam kei ding uh hi, ci hi. Pasian humop Lai
Siangtho thuman theihtelna nei lo na hih manun, keima laigelhte in thuman
theihtel ngahna dingin hong huh ding hi, ci hi.” Ellen G. White, 2T., 605.
Tua hi-in Ellen G. White laigelhte in
deihhuai hi. Kha Siangtho humopna tawh kamsangte in Lai Siangtho a gelh mah
bangun Kha Siangtho humopna tawh Ellen G. White in a gelh ahi hi. Ahi zongin
Ellen G. White laigelhte leh Lai Siangtho, a nasep uh kibang lo hi. Ama
laigelhte in Lai Siangtho behlapna hi lo hi; Lai Siangtho thuneihna nuai-ah om
hi. Ellen G. White in ama laigelh khempeuhte Lai Siangtho tawh a kibang
dinmun-ah koih ngei lo hi. Lai Siangtho a khengkhia dingin a gelh zong hi lo
hi. Thu upna leh thu zuihna a bulpi pen leh a sittel ding Lai Siangtho bek mah
hi, ci hi.
Ellen G. White
nasepna tungtawnin pawlpi hamphatnate ngaihsun in. Koi bangin Lai Siangtho bek
mah a thupi pen-a koihna in Ellen G. White laigelhte a deihhuai-na hong musak
hiam?
FRIDAY MAY
1
NGAIHSUTBEH DING:
Handbook of Seventh-day Adventist Theology, 64 -66.” Bible Teaching and
Study”in Education, 185 -192; “The Primacy of the Word” in 3SM., 29 -33.
“Lai Siangtho a kantel mi khat peuh in
thuman theihnopna lungsim kisam hi. Lai Siangtho a ban a ban-in sim-a kantel
ding kisam hi; Lai Siangtho siksanin mihing upmawh thu pulaakna in khialhna
lianpi hi. Pasian in bang hong hilh hiam
cih theihtel nopna lungsim tawh Lai Siangtho sim ding kisam hi. Lai Siangtho a
gelhte a ompih Kha Siangtho huhna bek in Lai Siangtho thuman hong theitel sak
ding hi. Thuman i theihtel nadingin thuman tawh nuntak kul hi. Pasian hong
thupiak khempeuh a nuntak pih ding ahi hi. Lai Siangtho kantelna-ah mihing
ngaihsutna khempeuh tawh citak a kantel ding kisam hi. Suang manpha a to mite
bang mahin hanciam, cihtakna tawh Pasian kammal thuman i zon ding kisam hi.”
Ellen G. White, Education, 189.
“Anduh, tui duh bangin Lai Siangtho
lunggulhna, Lai Siangtho thuman guipite i nuntakpih ciangin, Pasian hong
makaihna i ngah zaw semsem ding hi. Tuni-in Topa kammal ka tawisang hi. “Ellen
G. White in gen hi,” “Ellen G. White in ci hi’ cih sangin Israelte Topa Pasian
in ci hi,” “Topa in hih bangin gen hi’ci zaw in. Ama hong thupiak bangin nungta
in.” Ellen G. White, 3SM., 33.
KIKUP DING DOTNATE
1. Mi kimkhat in Lai Siangtho buppi in bang
gen hiam cih ngaihsun lo-in, mun
khat mun nih bek siksanin thu um khial uh hi lo hiam?
2. Matt. 11: 11 ah Jesuh in Tuiphum John
tawh kisai hih bangin pulaak hi: “Leitung
mi khempeuh sung pan Tuiphumpa Johan a lianpen ahi hi. Ahizongin vantung
ki-ukna sungah a neupen i cihte nangawn John sangin lianzaw lai hi.” Tuiphum
John in Lai Siangtho gelh lo hi mah taleh Jesuh in Ama thupi ngaihsut mahmah hi. Kamsang man i cih in Lai
Siangtho gelh kei taleh, kamsang man hi thei veve ahihna kimu hi lo hiam? Hih
in SDA pawlpi bang hong hilh hiam?
3. Thu up leh thu zuihna-ah Lai Siangtho in
thunei pipen hi, ci-in a um Adventist pawlpi bek ahi kei hi; Khristian hon khat
in zong tua bangin um uh hi.Tua ahihleh pawl dangte in Lai Siangtho siksanin a
thu up pawl khat uh, Adventist upna tawh a kituak lo thute koi bangin na
ngaihsun hiam?