MUC

Print Friendly and PDF

Sunday, March 8, 2020

LESSON 4 | APRIL 18 – 24 LAI SIANGTHO: PASIAN THUTHUK A BULPI I THEIHNA UK DING


LESSON 4  APRIL 18 – 24
LAI SIANGTHO: PASIAN THUTHUK A BULPI I THEIHNA UK DING

Tu Kaal Sung Sim Ding: Mk. 7:1-13; Rom. 2:4; 1Jn. 2: 15- 17; 2Kor. 10: 5, 6; Jn. 5: 46, 47; 7:38.

KAMNGAH: “Amaute in Thukhamte leh Tecipanna bangin a gen kei uhleh amaute sungah khua vak om lo hi”(Isaiah 8:20).

           Khristian pawlpi tuamtuam in a up thute Lai Siangtho a siksan lo a om kei hi. Ahi zongin Lai Siangtho thuneihna leh Lai Siangtho dinmun a pomzia uh kibang lo hi. Pawlpi khat leh pawlpi khat in Lai Siangtho a muhzia uh kibang lo hi. Hih thu pen zaai mah mah hi. Lai Siangtho a khiatna telkhehna a hong huzaap a huampi-in thu nga i pulaak ding hi. Tuate in pupa ngei-na, tuahkhak thute, tualsung ngei-na, ngaihsutna, Lai Siangtho mah mah in zong huzaap hi. Hih thu nga-te in pawlpi kalsuanzia leh Lai Siangtho thuthuk kanzia huzaap mahmah hi.
          Ngei-na, nuntak khua-sakzia leh i tuahkhak thute in i ngaihsutna, i lungsim hong huzaap mahmah hi. A sia leh a pha khentel theihna, ngaihsutna i nei ciat hi. Lai Siangtho i sim ciat a, i simna tungtawnin Pasian leh Ama deihna i thei thei hi.
          Pupa ngei-na, tuahkhak thute, tualsung ngei-na, ngaihsutna leh Lai Siangtho thunga siksanin ahih keileh gawmkhawm a, koi in Lai Siangtho thu telkhehna-ah thu nei pen ding hiam? Koi bangin hih thu nga in kizopna nei hiam? Hih thu nga lak pan i masak zawk bel a thupi pen a kikoihin a dangte sangin ultungsak zawk in Lai Siangtho thu thuk i kankhiat huzaap hi.

SUNDAY     APRIL 19
PUPA NGEI-NA

          Pupa ngei-na in a sia hi pah lo hi. Nisim nuntak khua-sakzia ah pupa ngei-nate hong kidawk zelzel hi. Pupa ngei-na in i mihing hihna khat hi. Tua hi-in pupa ngei-na in biakna-ah  a thupi dinmun nei hi. Ahi zongin pupa ngei-na sungah a lauhuai thu zong om hi.
          Mk. 7: 1-13 in Jesuh in Ama hunlai-a mite ngei-na koi bangin mu-in pulaak hiam?
___________________________________________________________________________________________________________________________
         
          Jew minam tawh kisai thute, thuhilhsia-te in nungzui-te tungah a hilh uh ngei-nate Jesuh in a hoih lo –te langdo mahmah hi. Tua hunlai mite in pupa ngei-na leh Lai Siangtho a thupitna a kikim-in koih uh hi. Pupa ngei-na khang khat khit khang khat hong kizom toto hi-in, a tam zaw in Pasian Kammal siksan hi lo-in, Ama geelna zong hi lo hi. Jew biakna makaite, upa-te in ngei-na thupi takin a koih uh hangin (Mk. 7: 3, 5), Pasian thukham tawh a thupi-na kikim lo hi (Mk. 7:8, 9). A tawpna-ah Pasian kammal in mihing ngei-na puahpha zo nawn lo hi (Mk. 7: 13).
          1Kor.11:2; 2Thess. 3:6 sim in. Koi bangin Pasian Kammal leh pupa ngei-na khentel ding i hiam?
________________________________________________________________          ___________________________________________________________
         
          A nungta Pasian Kammal in cihtakna, thumanna, Pasian zahtakna hong guan thei hi. Cihtakna in ngei-na hong suak hi. Ahi zongin eite cihtakna in Lai Siangtho, Pasian deihna a pulaak Ama Kammal kigelh tungah cihtakna hi ding hi. Tua ahih manin Lai Siangtho in pupa ngei-na tungah thupitna nei hi. Bangbangin ngei-na khat in hoih mahmah taleh Lai Siangtho in dinmun sang zaw hi. Tua hi-in Pasian tawh kizopna, kituahkhakna pan a khangkhia ngei-na khat peuh Lai Siangtho tawh sittel tawntung ding kisam hi.
          Pawlpi in a neih ngei ngei sepna bawlna khat peuh “ngei-na” khatin a kikoih thei ding hiam? Bang hangin tua bang ngei-na khat in Lai Siangtho hong hilhna tawh kibang lo ahihna khentel ding thupi hiam? Na lawmte tawh kikum in.

MONDAY       APRIL 20
TUAHKHAK THUTE

          Rom. 2:4; Titus 3: 4, 5 sim in. Koi bangin Pasian hoihna, a lungduai-na, mawhmai-sakna, a hong hehpihna cihte na tuak hiam? Bang hangin a thu bekin thei hi lo-in, nuntakpih ding thupi hiam? Thu khat panin i tuah thute in Lai Siangtho tawh kituak lo banah upna pan lam hong pial pih thei ding hi lo hiam?
___________________________________________________________________________________________________________________________

          Mihing in tuahkhak tampi i nei hi. I tuahkhakte in i ngaihsutna, i lungsim puak hong huzaap mahmah hi. I tuahkhak tungtawnin Pasian tawh kizopna a nei thei dingin a hong bawl i hi hi.  Mihingte khat le khat kizop a hoihna, music a hoihna, leh siamna (art) hang a nuamna, kimlepam nate a lamdang hoihnate,hotkhiatna hangin nuamna leh a vanglian Ama kamciamte a mu thei ding, a nuntakpih thei dingin Pasian in hong deih hi. Biakna leh upna thute in a thu bek hi lo hi; mihing khentatna mawk hi lo hi. I tuahkhak thute in Pasian tungah i lungsim puakzia, Ama kammal i telzia cihte tung huzaap lianpi nei hi. Ahi zongin mihing tuahkhak thute in ciangtan nei-in, Pasian’ deihna theihtel nadingin kicing zo lo hi.
          2Kor. 11: 1-3 sungah a lauhuai vau-hilhkholhna bang kigelh hiam? I phutkhak thute tungah kingakna in ciangtan nei ahihna bang hong hilh hiam?
______________________________________________________________________________________________________________________
         
I tuahkhak thute in zuau thu hi thei hi. Lai Siangtho tawh kizui-in gen lehang mihing tuahkhak thute in bang dinmun cih i theih ding kisam hi. I tuahkhak thute in Lai Siangtho makaihna leh zuunna kisam a, i phutkhak thute Lai Siangtho mah tawh sittel tangh tangh ding kisam hi. Khat veivei ciangin Lai Siangtho leh Pasian deihna tawh kituak lo i tuah hun om thei hi. Tua bang i tuah ciangin i deihna sangin Pasian Kammal mah i muan tinten ding kisam hi. Pasian Kammal tawh kituak lo a nuntak kalsuan khak ding kidop kuk a, Lai Siangtho tawh kituak lo peuhmah i pelh ding kisam hi.
         
          Pasian it a midangte zong a upna in a lian penpen thukham hi (Mk. 12: 28 – 31). Tua upna bangin nuntakna in thupi mahmah hi. Tua kawm mahin bang hangin i tuah thute Pasian Kammal tawh sittel tawntung ding thupi hiam?
  
TUESDAY        APRIL 21
NGEI-NA (culture)

          Ngei-na tawh a nungta mite i hi hi. Ngei-na in hong huzaap hi; ngei-na zui-in kinungta hi. Kuamah in ngei-na tawh kipelh lo hi. Thuciam Lui sungah nidang Israelte tangthu en lehang amaute kimlepaam a om mite ngei-na in huzaap mahmah hi, cih kimu hi. Tuhun zong tua bang mahin kimlepaam ngei-na in hong huzaap hi lo hiam?
          Pasian Kammal in ngei-na khat tungtawnin hong luangkhia hi mah taleh tua ngei-na khat in Pasian Kammal ciangtan lo hi. Ngei-na in Lai Siangtho i telzia hong huzaap mahmah hi zongin, Lai Siangtho in mi nam, kumpi thuneihna leh liatna khempeuh sangin vanglian zaw, amaute tungah om hi, cih i phawk ding kisam hi. Tua hangin Lai Siangtho in ngei-na khempeuh tungah om a, a hoih lo ngei-nate a hoih a puahpha ding vangliatna tawh kidim hi.

          1Jn. 2: 15- 17 sim in. John in leitung nate it kei un, a cih ciangin bang a cihnopna hi ding hiam? Leitungah nungta ihih hangin koi bangin leitung lungsimpuak nei lo-in nungta ding i hiam?
          ___________________________________________________________          ___________________________________________________________

          Piansak na dangte bangin ngei-na zong mawhna in susia hi. Tua hi-in ngei-na in Pasian thukhenna nuai-ah om hi. I ngei-na kimkhat in i upna tawh zong a kituak om ding hi. Ahi zongin  ngei-na leh upna khentel ding kisam hi. Lai Siangtho upna in ngei-na a sittel ding ahi hi. Ngei-na in Pasian Kammal tungah a cihtak ding kisam hi. Vantung thuman tungah kinga lo-in Pasian thuman in i sungah a hong om keileh kimlepaam huzaap in hong vulcip ding hi.
          Khrih nungzui-te in leitung mitsuan lo-in, leitung pai zia-te tawh kikhentuam ding uh a, ahi zongin leitung mite kiang pan tuam om ding hi lo hi. Honpa in mi tawh kikhawlkhawm hi. Pasian deihna tawh kituak lo mite thapia hi lo-in, ahi zongin tua bang mite domsang-in, puahpha hi.” Ellen G. White, Counsels to Parents and Teachers, 323.
          Na ngei-na sungah Lai Siangtho tawh kituak lo a om hiam? A thupi in, i upna hong susia thei ngei-na tuamtuamte khaktan ding thupi hi lo hiam?

WEDNESDAY     APRIL 22        
NGAIHSUTNA

          2Kor. 10: 5, 6; Pau. 1:7; 9:10 sim in. Bang hangin Khrih in i lungsim-ah a hong teen ding thupi hiam? Bang hangin Topa zahtakna in pilna kipatna hi thei hiam?
_______________________________________________________________          ___________________________________________________________

          Pasian in mihing tungah ngaihsuttheihna, sia leh pha khenteltheihna hong guan hi. Mihing in a gamtatna khempeuh leh a up thu-te in ama ngaihsuttheihna leh tua tungtawnin a khensattheihna kimu hi. I upna in mittaw sialkhau-let bang ahi kei hi. Kumzalom 18 sungin  mihing ngaihsutna liatsakna (Age of Enlightenment) hong khankhiat manin Nitumna gamte khempeuh tua ngaihsutna in huzaap hi. Hih hun ma-in mihing thutheihna in ama tuahkhak thute tungtawnin theihna ngah hi, cih hi-in, ahi zongin, mihing ngaihsutna thupi pen cih thu a hong khan ciangin ngaihsutna in thutheihna bulpi hi, cih thu hong om hi. Hih bangin a pom mite in (rationalist), thuman thutak i cih pen mihingte tuahkhak thute hi kei in, ngaihsutna, lungsim sung pan hong kipan hi; thuman pen i lungsim ngaihsutna tungah kinga hi; thuman leh thuman lo ngaihsutna in sittel hi, ci uh hi. Pawlpi thuneihna a kipan Lai Siangtho in mihing ngaihsutna nuai-ah hong tung hi. Mihing ngaihsutna tawh kituak lo khempeuh a nial uh hi pah hi. Tua bang thu in Lai Siangtho muhzia huzaap pah hi.
          Tua bang ngaihsutna a nei-te in nalamdangte, Pasian vangliatna, Jesuh suahna, sihna pan Jesuh thawhkikna, ni guk sungin na khempeuh kipiangsak cihte up taakcing lo hi, ci uh hi. Mihing thu ngaihsuttheihna, mihing lungsim mawhna in susia khin ahih manin, tua-te khempeuh Khrih ki-uksak ding kisam hi. Mihing in khuamial sungah nungta-in, Pasian tawh kigamla hi (Eph. 4:18). Pasian Kammal in khuavak a hong taan ding kisam hi. Tua banah Pasian in eite  hong Piangsak Pa hi, cih thu in, mihing leh ama ngaihsutna in Pasian tawh kizopna nei ahihlam hong hilh hi; Pasian lo-in nungta lo ihihna kilangh hi.
          Topa kihtakna in pilna kipatna hi (Pau. 3:9, 10; 1:7 enkak in). Pasian hong lamlahna Lai Siangtho thuman thutak tawh i nuntak ciangin, i ngaihsutnate zong Pasian deihna tawh kituak thei bek ding hi.

          Kum zalom tampi hunlai-in USA president Thomas Jeffersonin ama ngaihsutna tawh kituak lo Lai Siangtho sung thute balkek hi. Jesuh nalamdang bawlte a kipan sihna pan a thawhkikna thute beimang dek phial hi. Hih in thuman theihtel nadingin mihing ngaihsutna in ciangtan nei ahihlam hong phawk pha-sak hi lo hiam?

THURSDAY       APRIL 23      
LAI SIANGTHO

          Lai Siangtho a gelh kamsangte, sawltakte a makaih Kha Siangtho in Pasian Kammal tawh kituak lo thu, Pasian Kammal a langpan thu cihmah hun-in gen lo, pulaak lo hi; Pasian Kammal pan-in kuamah lampial pih ngei lo hi. Ei Seventh-day Adventist pawlpi in Lai Siangtho pen tatzia ngei-na, mihing tuahkhak thute, mihing ngaihsutna leh pupa ngei-nate tungah thunei hi, ci-in a um i hi hi. Na khempeuh in Lai Siangtho tawh sittel kul hi; i dinmun kalsuan zia khempeuh Lai Siangtho tawh sittel kisam hi, a ci i hi hi.
          Jn. 5: 46, 47; 7: 38 sim in. Jesuh Khrih in thuman thutak theihtelna kisam ding hiam?  Koi bangin Lai Siangtho in Jesuh in Messiah taktak hi, cih pulaak hiam?
_________________________________________________________
________________________________________________________________

          Tuhun ciangin mi kimkhat in Pasian tung pan “thu” ka ngah hi; Kha Siangtho in hong hilh hi,”ci-in kampau uh hi. Ahi zongin hih bang thute in Lai Siangtho langpan hi.  Tua bang mite in Pasian Kammal, Lai Siangtho sangin Kha Siangtho in thunei zaw, lian zaw hi, ci-in ngaihsun uh hi. Lai Siangtho tawh kituak lo thuman kici khempeuh, thugen khempeuh in lauhuai hi. Tua bang mite pen Kha Siangtho in a makaih mite hi lo uh hi. Lai Siangtho bek in lauhuai-na pan hong kem hi. Thu-upna leh thuzuihna khempeuh Lai Siangtho bek in sittel ding hi.
          “Lai Siangtho tungtawnin Kha Siangtho in mihingte hong hopih hi; thuman thutak hong lak hi. Tua hi-in a man lo thute kilangh khia-sakin, i sung panin tua zuau thute hong hepkhiat-sak hi. Thuman thutak Kha Siangtho in Pasian Kammal tungtawnin na hong sem hi; tua Kha Siangtho tungtawnin Khrih in a teel a mite Amah tawh hong nungta khawmsak hi.” Ellen G. White,  The Desire of Ages, 671.
          Kha Siangtho in cihmah hun-in Pasian Kammal kul nawn lo hi, ci ngei lo hi. Mihing in Khrih tawh a kinai zaw semsem dingin Kha Siangtho in Lai Siangtho tawh kituakin nasem khawm hi. Tua hi-in upna thu khempeuh sittel nadingin Lai Siangtho bek mah om hi. Lai Siangtho in thu-upna man hong hilh hi (1Tim. 4:6), Pasian Kammal muanhuai-in nial ding om lo ahihna hong hilh hi. Mihing in Lai Siangtho tungah thunei ding ahi kei hi.  Pasian Kammal in mihing tungah thunei-in a hong sittel ding hi zaw hi. A tawpna-ah Lai Siangtho in Pasian mahmah in Ama Kammal a hong gelhkhiat ahi hi.

          Bang hangin mihing ngaihsutna sangin Lai Siangtho in thu-upna leh thu zuihna-ah siatna pan-in hong kem hong dal hiam? Thu-upna leh thuzuihna-ah Lai Siangtho siksan lo hi lehang bang dinmun tung ding i hiam? Mimal khat ciat in Pasian in hong hopih hi, hoih i sak tek bangin kalsuan hi lehang buai-na leh khialhna simloh bang dang om ding hiam?

FRIDAY             APRIL 24
NGAIHSUTBEH DING: Ellen G. White, “The Scripture a Safeguard,” 593 – 602 in The Great Controversy sim in.
          Pasian Kammal ngaihsutna tungtawnin pupa ngei-na, tuahkhak thute, gatzia ngei-nate, ngaihsutna leh Lai Siangtho i mu khia thei hi. Dothuai thu thum in, “hihte lak pan koi in Pasian thuthuk kantelna-ah thunei pen hi ding hiam? Lai Siangtho nial lo napi a nuntakna bang mah kilamdanna a nei lo om hi. Ahi zongin Kha Siangtho kimakaihsak-in, tatzia ngei-na, pupa ngei-na, tuahkhak thute, ngaihsutna khempeuh Lai Siangtho in a hong puahphat ding a thupi pen ahi hi.
          “Hotkhiatna ngah nading a kisam thu Lai Siangtho in hong hilh hi. Lai Siangtho in a khial lo Pasian deihna a hong kilaakna ahi hi; Lai Siangtho tungah kuamah in thunei lo ahihna i pom ding kisam hi. Lai Siangtho in nunzia sittel nading, thu up ding hong lak a gamtat khua-hek hoih hong hilh hi.” Ellen G. White, The Great Controversy, 19, 20.

KIKUP DING DOTNATE

1.       Bang hangin Pasian deihna bangin nuntak khuasak ding – nuntakna khempeuh, lungsim khempeuh tawh Topa it a, eimah i ki-it bangin midangte zong it ding sangin pupa ngei-nate bangin nuntak ding baihzaw mahmah hi ding hiam? (Matt. 22: 37 – 40).

2.       Na lawmte tawh Sunday ni a dotna kikum un. Pawl sungah pupa ngei-na in bang dinmun nei hiam? Pawlpi ngei-na sungah thupha leh hamsatna bang na mu hiam?

3.       Pupa ngei-na in bangbangin hoih taleh koi bangin Pasian Kammal, Lai Siangtho in thunei pipen hi sak ding na hiam?
4.      Mi khat in, “Sunday in ni siangtho ni ding hi, ci-in Topa in hong hopih hi, a ci khat omleh koi bangin na dawng ding hiam? Hih thu in mihing tuahkhak thu khempeuh Lai Siangtho tawh sittel ding a kisapna hong       hilh hi lo hiam?

5.       Pawl sungah tatzia ngei-na (culture) in a hong huzaapte ngaihsun in. Koi           bangin ngei-na khat in upna huzaap hiam? Hun khatlai-a pawlpi a huzaap mahmah ngei-na khat, tu-in tua huzaap in a hoih lo huzaap hi, cih na theihkhak a om hiam? Hih thuin, tua bang khialhna a hong om kik loh nadingin, tuhun ading bang thu hong hilh hiam?

To get the latest update of me and my works

>> <<