LESSON 3 APRIL 11-17
SABBATH NITAK
TU KAAL SUNG SIM DING:
Matt.4: 1-11; 22: 37 – 40; Lk. 24: 13 –
35; 44, 45; 4: 25 – 27; Sawl. 4: 24 – 26.
KAMNGAH: “Ahi zongin Jesuh in, “Lai Siangtho
sungah, ‘Anlum bek tawh mite nungta lo a, Pasian genkhiat thute tawh nungta zaw
hi,” ci-in kigelh hi lo ahi hiam? ci-in a dawng hi. Matt. 4:4.
Tuhun khangthak sungah mi tampi in
leitung pilna, ngaihsutnate siksanin Lai Siangtho thu kantel uh a, tua in Lai
Siangtho in a gen thu uplohna, Lai Siangtho thuneihna nialna cihte piangsak hi.
Lai Siangtho in tuhun tawh kituak nawn lo hi; tuhun pai zia a thei lo tanglai
mite gelh laibu mawkmawk khat hi lel hi, ci uh hi. Lai Siangtho in Pasian in
mihingte a hong muh zia hong hilh hi napi, tua bangin a um lo mite in Lai
Siangtho sung a om thu kimkhat siksanin, Lai Siangtho pen mihing in Pasian a
muh zia a kiciaptehna hi, ci uh hi. Tua bang ngaihsutna in Lai Siangtho in
tuhun tawh kituak nawn lo hi, cih ngaihsutna hong guan hi.
Tua bang ngaihsutnate i nial hi.
Thuciam Thak sungah Jesuh leh sawltakte in Lai Siangtho (Thuciam Lui) a muhzia,
a pom zia uhkimu thei hi. Bangci bangin
Thuciam Lui mite, munte leh thupiangte tawh kizopna nei thei uh hiam? Bangci
bangin Thuciam Lui gen thute a khiatna pulaak uh hiam? Pasian Kammal a um lo
mite bang lo-in Jesuh leh Sawltakte bangin Lai Siangtho zui ciat ni.
SUNDAY APRIL
12
‘A
KIGELH HI’
Tuiphum John in Jesuh a tuiphum khit
ciangin Honpa in a nasep kipan hi. Tua a kipan Kha Siangtho in Judea gamlakah
paipih-in, tua munah Jesuh in mihing ahihna tawh thanem mahmah-in a om laitak
Satan’ zia-etna thuak hi.
Matt. 4: 1-11 sim in. Koi bangin
Jesuh in Amah mah-in Satan zia-etnate do hiam? Hih thu tungtawnin nuntakpih
ding bang thu na ngah hiam?
__________________________________________________________________________________________________________________________
Gawlduhna tawh zia-etna a thuak
ciangin Jesuh in “mihing in an le tui bek tawh nungta lo hi. Pasian kam pan a pusuak thu tawh nungta hi,
ci-in Lai Siangtho sungah kigelh hi, ci-in dawng kik hi (Matt. 4:4). Jesuh in
nuntakna nei THU, na khempeuh kipatna THU pulaak hi. Tua in Lai Siangtho phungpi leh a thuneihna
pulaak ahi hi. Leitung minthanna, vangliatna tawh a kizol ciangin Jesuh in “ Na
Topa Pasian bek na bia ding hi,”ci-in hilh hi (Matt. 4:10; Lk. 4:8). Biakna
mantak in mihing bulphuh hi lo-in, Pasian bulphuh hi. Biakna man in Topa Kammal
zuihna tungah kinga ahihna Khrih in hong hilh pha hi. A tawpna-ah Satan in nate
iplahna leh upmawh thu tawh Jesuh a zia-et takteh, Jesuh in “Na Topa Pasian na
zia-et kei ding hi,” ci-in kigelh hi lo hiam, (Matt. 4: 7; Lk. 4: 12), ci-in
Lai Siangtho mah siksanin Satan zia-etna dawngkik hi.
Satan in thum vei Jesuh a zia-etna
khempeuh ah Jesuh in Lai Siangtho sungah ‘Kigelh hi,” ci-in dawngkik hi. Lai
Siangtho lo-in Satan zia-etna zawhna ding om lo hi. Hih in ei adingin manpha
hi. Thu upna, thuzuihna-ah a bulpi ding leh i dinmun sittelna dingin Lai Siangtho
bek mah in eite siksan ding ahi hi. Jesuh in Lai Siangtho bek mah siksanin
Satan zia-etna khempeuh tungah zawhna ngah hi. Jesuh in Pasian hi. Ahi zongin
Satan a do-na khempeuh-ah Jesuh in Pasian Kammal mah tawh do hi.
Mihing hoihsak thu, ngaihsutna,
deihkaih, kam tungnung zawhna cihte in zia-etna hong zawhpih hi lo-in, Lai Siangtho
kammal bek mah in zawhna ahi hi. Khrih in Lai Siangtho thuneihna leh a
vangliatna tawh Satan zia-etna zo hi. Lai Siangtho a muanhuai-na, belhtak
ahihna siksanin Khrih in hotkhiat nasep hong kipan hi.
Koi bangin Pasian Kammal tungah
kinga-in A hong gen bangin nungta ding na hiam?
MONDAY APRIL
13
JESUH
LEH THUKHAM
Matt. 5; 17 – 20; 22: 29; 23: 2, 3
sim in. Khrih in bang thu gen hiam?
___________________________________________________________________________________________________________________________
Pasian
Kammal leh thukham sawl mang dingin Jesuh in a Nungzuite hilh hi. Jesuh in Lai
Siangtho thuneihna cikmah hunin nial ngei lohi; mi khempeuh ading ahihna pulaak
pha pha hi. A thuhilhna khempeuh-ah Lai Siangtho bulpi in Pasian hi, ci-in
pulaak tawntung hi. Sadducess-te tungah “Note in Lai Siangtho thu ahi a, Pasian
vangliatna ahi zongin thei lo na hih manun na ngaihsunkhial uh hi,” ci hi
(Matt. 22: 29). Lai Siangtho leh a sung a thu-te, a thu-in theihna bek in, thuman
phungpi Topa theihtel nadingin kicing zo lo hi. Jesuh in thuman thutak hi.
Matt. 22: 37 – 40 in, Jesuh in
Moses thukham a muhzia bang pulaak hiam?
_____________________________________________________________ ___________________________________________________________
Jesuh in Thukham hilh sia-te khat
tungah tua ma kum 1500 val khin hunlai-a Moses tungah kipia Thukham Sawm deihna
a huampi-in pulaak hi. Jesuh in Thuciam Lui thukham a sang penpen dinmun-ah
lamto ahihna kimu hi. Christian tampite in thukham thak hong kipia khin ahih
manin Thuciam Lui thukham kisam nawn lo hi; tua tangin thukham thak hong kipia
hi, ci-in ngaihsun uh hi. A taktakin Jesuh in Thuciam Lui siksanin thuhilh hi.
Jesuh in a kicing zaw-in thukham deihna hong hilh hi. Thukham khempeuh leh
kamsangte pulaak khempeuh in Pasian itna leh mite itna tungah kinga hi, (Matt.
22: 40), Thukham 1-4 in mihing leh Pasian kizopna hong hilh-in, 5-10 in mihing
leh mihing kikal kizopna hong hilh hi. Thukham leh kamsangte cih kammal in
Thuciam Lui manphatna pulaak hi. Thukham leh kamsangte Thuciam Lui- Moses gelh
khempeuh, kamsangte gelh khempeuh, tangthu khempeuh, a huam khin kammal hi.
Khrih in Lai Siangtho thuneihna pulaak
hi. Eite in zong tua bangin Lai Siangtho thuneihna a lenkip ding i hi hi. Lai
Siangtho in ciangtan nei lo Pasian kammal hi, siatna khempeuh a beisak ding leh
upna bulpi ahi hi.” Ellen G. White, Christ’s Object Lessons, 39, 40.
Lai Siangtho
thuneihna sangin innkuan, leitung pilna leh ngei-na tuamtuamte in a hong huzaap
zaw hiam?
TUESDAY APRIL
14
JESUH
LEH LAI SIANGTHO
Lk. 24: 13 -35, 44, 45 sim in. Koi
bangin Jesuh in Lai Siangtho siksanin nungzuite hotkhiat lungdamna thu hilh
hiam?
__________________________________________________________
Khrih a hong sih khit nungah nungzuite
in lungmang-in, cih nading thei lo uh hi. Bang hang hi ding hiam? Bang thu pulaak uh hiam? Luke pulaakna-ah
Jesuh in nungzuite tungah nih vei kilangh hi. A masa-in Emmaus pai-na lampi-ah
kilangh hi. A kik ciangin nungzui dangte tungah kilang hi. Hih mun nihte-ah
Jesuh in Thuciam Lui genkholhnate tangtung ahihna pulaak hi. “Tua ciangin Jesuh
in Lai Siangtho sungah ama thu a kigennate khempeuh Moses laibu a kipanin kamsangte
laibu khempeuh a khiatna a gen hi” (Lk. 24: 27) Tua banah “Moses Thukham laibu
sunga kigelh thu khempeuh a tung ding ahi hi. Khrih in sihna thuakin, a ni thum
ni-in sihna panin hingkik ding (Lk. 24: 44, 45) genkholhnate a tangtunna ahi
hi. Lai Siangtho a theihtel nadingun Jesuh in amaute lungsim kongkhak honsak
hi.
“Kamsangte laibu khempeuh” cih thu in
Moses Thukham, kamsangte leh Phatna Late khempeuh huam hi (Lk. 24: 44). Jesuh
in mihingin a hong piang THU ahihna hi (Jn. 1: 1-3). Kum zalom tampi lai-a
genkholhnate a tangtungin Lai Siangtho vangliatna (thuneihna) hong hilh hi. Ama
kammal vangliatna siksanin a nungzui-te sepzia ding Jesuh in ama nunzia mahmah
tawh hilh hi. Hotkhiat lungdamna thu gen dingin paikhia dingin a kisawl banginnungzuite
in zong a pai-na khempeuh uah Lai Siangtho hilhcian uh hi. Mun khempeuh-ah
thuman theihtelna zel-in, mi tampi in kikhel uh hi.
Nungzui 12 tungah a thupiak om bangin
tu-in zong eite tungah thu hong pia hi. “Vantung leh leitungah om vangliatna
khempeuh kei hong kipia hi” (Matt. 28: 18-20). Tua vangliatna in Pa, Tapa leh
Kha Siangtho siksan hi. “Tua ahih ciangin note pai unla, midang khempeuh, keima
nungzui mi suaksakin, Pa min, Tapa min leh Kha Siangtho min tawh tui sungah na
phum un” (Matt. 28: 19). Tua khit ciangin thupiak bulpi “kong thupiakte a zuih
nadingun na hilh un,” cih thu-ah Jesuh in bang hong hilh hiam? A hong thupiak
in bang hi ding hiam? Ama hong hilh thu khempeuh in Lai Siangtho bulphuh hi.
Genkholhna bangin THU siksan-in thu hilh hi; Lai Siangtho genkholhna om bangin
Jesuh in a Pa sawl bangin nasem hi.
Jesuh in Lai Siangtho buppi saang
khin ahihleh bang hangin eite in zong saang lo ding i hiam? Lai Siangtho sunga
kigelh pawlkhat in tuhun-in kisam nawn lo thu om hi taleh, koi bangin Lai Siangtho
thuneihna saang thei veve ding i hiam? Na lawmte tawh kikum in.
WEDNESDAY APRIL
15
JESUH,
LAI SIANGTHO KIPATNA LEH A THU
Lai Siangtho in Pasian Kammal hi,
ci-in Jesuh in a hong hilh ciangin, Lai Siangtho in Pasian gen thute hi, cih hong
hilh ahi hi. Lai Siangtho kipatna in
Pasian hi. Tua ahih manin Lai Siangtho in nuntakna nei khempeuh tungah thu nei
hi. Gentehna-in Matt. 19: 4, 5 ah Jesuh in Moses gelh thute siksanin thuhilh
hi. Ahi zongin hih munah Jesuh in Lai Siangtho sungah kigelh hi, ci ziau lo-in,
Piangsak Pa in numei pasal piangsak hi, ci-in Lai Siangtho pulaak genkik hi.
Lai Siangtho sunga kigelhte in Pasian kiang pan hong pai ahihna thu hong hilh
hi. Moses gelh ahih hangin tua thute kipatna bulpi in Pasian hi, cih pulaak hi.
A nuai-a Lai Siangthote sim in. Koi
bangin Jesuh in tua mite leh a thupiangte theitel hiam?
Matt.
12: 3, 4___________________________________________________
Mk.
10: 6-8 _____________________________________________________
Lk.
4: 25 – 27 ___________________________________________________
Lk.
11: 51 ______________________________________________________
Matt.
24: 38 ____________________________________________________
Jesuh in Thuciam Lui sung a kigelh
thute, mun le mualte, a kihel mite in a om takpi mah ahihna pulaak hi.Piancil
1, 2; Abel (Pian. 4), David in biakbuk anlum a nekna, Elisha cihte in a piang
taktak thu ahihna pulaak hi. Kamsangte thuakna zong pulaak kikkik hi (Matt. 5;
12; 13: 57; 23:34 – 36; Mk. 6: 4). Lauhuai thute a hilhkholhna-ah Noah hunlai
thupiangte hih bangin pulaak hi: “Tuiciin a tun ma hunin, teembaw sungah Noah a
tum ni hun ciang dong, mite anne zune-in om uh a, mo kipi, mo kikha-in nuntak
ngei-na bangin om uh hi. Tuiciin hong tungin tui in mi khempeuh a tupcip hun
ciang dong, kuamah in bangmah a theih loh mah bangin Mihing Tapa hong pai
ciangin zong kuamah in thei khol lo ding uh hi”(Matt. 24: 38, 39). Jesuh in tua
bangin a thuhilhna khempeuhah Pasian thukhenna hangin a piang thute pulaak hi.
Jesuh in a piangkhinsa thute a genkik
ciangin, tuhun Khristian tampite in Satan khemna sung tungin Satan leh a pawlte tawh kipawl ahihna thu
hong hilh hi lo hiam? Bangci bangin tua bang khemna tawh kipelh ding i hiam?
THURSDAY APRIL 16
SAWLTAKTE LEH LAI SIANGTHO
Thuciam
Lui a gelhte in Jesuh mah bangin Lai Siangtho in Pasian tung pan hong pai hi,
ci uh hi. Thu upna, gamtat zia le tong, a tangtungkhin genkholhnate leh Thuciam
Lui in Pasian Kammal a thuneihna saangkim uh hi. Amaute in Lai Siangtho sung
thute lenkip uh a, a thuneihna khat zong nial lo uh hi. Sawltakte in Pasian
Kammal thuneihna a telzia uh a nuai-a Lai Siangthote in bang pulaak uh hiam?
Sawl.
4: 24 – 26
_________________________________________________
Sawl.13:
32 – 36
_________________________________________________
Rom.
9:17
_____________________________________________________
Gal.
3:8
_______________________________________________________
Lai Siangtho in Pasian kammal tawh kizopna nei ahihlam kimu
hi.Sawl.4 sungah Kha Siangtho tawh a
kidim madeuh-un, nungzuite in Peter leh John a suahtakna hangin Topa min a phat
uh hi.Tua bangin Topa min a phatna-uhah awging ngaihtakin lasa uh a, ama nasem
David tungtawnin Pasian in Piangsak Pa
hi, ci-in minphat uh hi. Tua in David kammalte in Pasian kammal mah hi, cih
hong hilh hi. Sawl. 13: 32 – 36 in David gen thute mah Paul in genkik hi; Ama
kammalte mah Pasian kammal mah ahihna hong hilh hi. Aneu 32 ah “Na pu na pate
uh tungah Pasian kamciam” ci-in kigelh hi. Romans 9:17 ah Paul in Lai Siangtho
kammal Pharoah tungah hong tung hi, cih thu in Pharoah tungah Pasian in a gen
thu cih ahi hi. Gal. 3:8 ah zong Lai Siangtho in a gen thute Pasian mahmah in a
gen thute mah ahihna kimu hi. Pasian kammal in Pasian mahmah tawh kizom ahihna
hong hilh hi. Thuciam Thak a gelhte in Thuciam Lui in Pasian kammal hi, cih thu
siksan uh hi. Thuciam Thak sungah Thuciam
Lui siksanna mun 2688 val bang om hi. Isaiah siksan mun 400, Late siksan mun
370, Paikhiatna siksan mun 220 om hi. Sawltakte in a gen, a gelh uh thute in kamsangte
siksan uh hi. Thuciam Lui genkholhnate a tangtunna a pulaak uh ciangin, “Lai
Siangtho ah kigeh hi,” “Lai Siangtho in ci hi” cih kammal tawh pulaak uh hi
(Matt. 2:5; Mk. 1:2; 7:6; Lk. 2: 23; 3:4; Rom. 3:4; 8: 36; 1Kor. 1:19; Gal.
4:27;1Pet. 1:16). Jesuh thuhilhnate leh
sawltakte gen thute in Thuciam Lui bulphuh uh ahihna kimu thei hi.
Lai Siangtho vangliatna (thuneihna) neu ngaihsut khakna in bang
zahin lauhuai hiam?
FRIDAY APRIL 17
NGAIHSUTBEH DING:
Ellen G. White, “As a Child,” 68 – 74 and “ The Temptation,” 114 – 123 in the
Desire of Ages.
“Mi kim khatte amau le amau in Pasian
kammal sangin a pil zaw-in kingaihsun uh hi. A kip tawntung thuman bulpi Pasian
kammal tawh kisittel ding sangin amau theihna, pilna (science) tawh Lai
Siangtho sittel uh hi. Amau ngaihsutna, amau theihna, amau deihna tawh kituak
kei leh Lai Siangtho nial uh hi.’ Ellen G. White, Signs of the Times, March 27,
1884.
Lai Siangtho sung a kipulaak Pasian
ngimna leh Ama pilna theihtelna a nei mite in thuman theihtelna tawh kidim uh
a, sia khempeuhte SIA, Jesuh Khrih
adingin a kician nasem mite hi uh hi.
Khrih in A mite thuman pia hi. Leitungah thuman a kizelsak dingin sapna ngah
mite ahi uh hi. THU lo -in siantho-na, thumanna om lo hi. Tua hi-in mi khempeuh
in tua THU a theihtel ding uh kisam mahmah hi.” Ellen G. White, Fundamentals of
Christian Education, 432.
KIKUP DING DOTNATE
1. Jesuh leh Gospel Bu gelhte a kipan Paul
in Thuciam Lui pen Pasian Kammal hi, ci-in saang uh ahihleh tuhun mi tampite’n
Lai Siangtho a muhkhialhnate uh bangzahin lauhuai hiam? Tua bangin Lai Siangtho
upkhialhnate sungah i om khak loh ding bang zahin thupi hiam?
2. Tuhun Lai Siangtho thukan mi kimkhatte in
Lai Siangtho in Pasian kammal taktakin saang zo lo uh a, muang taktak lo uh hi.
Tua bang mite in Pasian in ni guk sungin na khempeuh piangsak hi, cih thu um lo
uh hi. Leitung leh a sung a nate a hong pian nadingin kum mak tul za tampi kisam
hi, ci uh hi. Pasian in Adam a piansak tungin mawhna nei lo, leitung ah mawhna
om nai lo cihte nial uh hi. Tuiciin om lo hi, ci uh hi. Abraham zong om kei ci uh hi. Mi kimkhat in
Moses leh Paikhiatna cihte huahtawm thu hi, ci uh hi. Jesuh nalamdang bawlte a
kipan Jesuh in sihna pan thokik hi, cihte a takpi hi lo hi, ci uh hi.
Genkholhna thute zong akiphuak
tawm mawkmawk hi, ci uh hi. Lai Siangtho vangliatna, thuneihna leh a thuman
thutakte muanlahna a om ciangin hih bang dinmun hong tung ahi hi. Tua bang
ngaihsutnate panin thuman theihtelna dingin tua bang mite makaih thei ding i
hiam?
3.
Tuesday ni-a dotna tawh kisai-in,
Lai Siangtho sung a thu kimkhat in tuhun adingin kisam nawn lo hi taleh, koi bangin Lai Siangtho telthei ding i hiam.