MUC

Print Friendly and PDF

Wednesday, December 11, 2019

LESSON 9 Feb 22- 28 NIIN SUNG PANIN A SIANGTHO MUNAH


LESSON 9           Feb 22- 28
NIIN SUNG PANIN A  SIANGTHO MUNAH



Sababth Nitak

Tu Kaal Sung Sim Ding: Dan. 8; 2: 28; Pian. 11: 4; Siam. 16; Heb. 9: 23- 28.

KAMNGAH: “Amah in, “Zingsang le nitak biakpiakna tulnih le zathum vei a cin khit ciangin biakinnpi kipuahkik ding hi,” a ci hi” (Daniel 8: 14).


     Daniel 8 sung a mangmatte in BC 548/547 kum a Daniel tungah a kipia thute hi. Daniel 8 in Daniel 7 sung a thukhenna tawh kisai thute hilhcianna hi. Daniel 2, 7  sunga mangmuhnate bang lo-in Daniel 8 in Babylon leh Medo- Persia pulaak nawn lo hi. Bang hang hiam cihleh hih hun in Babylon in a gallelh hun, Persia in Babylon dinmun la ding hi ta hi. Daniel 7 leh 8 in kibatna tampi nei hi. Ahizongin Daniel 8 sung a kammal zatte leh limciinna kizangte kikhel hi. Bang hang hiam cihleh Mawhsuutpi Ni in vantung biakbuk siansuahna in kizopna khat nei hi.  Tua hi-in Daniel 8 in vantung biakbuk kisiansuahna hong hilh hi.
     Daniel 7 in vantung thukhenna, Mihing Tapa in Pasian Gam a luahna, vantung biakbuk kisiansuahnate pulaak hi. Tua hi-in vantung biakbuk siansuahna leh Daniel 8 sunga mihing kido-nate in  Tua hi-in Daniel 7 leh Daniel 8 in tonkhawm hi; vantung biakbuk siansuahna ( Daniel 8) in Pasian thukhenna (Dan. 7) in kizopna nei hi.


SUNDAY            February 23
TUUTAL LEH KEELTAL

     Dan. 8 sim in. Bang tawh kisai mangmuhna hiam? Koi bangin Daniel 2 tawh kibatna nei hiam?

________________________________________________________
_____________________________________________________________________
     Daniel 2 leh 7 bangin Daniel 8 in, limcinna dang khat tawh, leitung kumpite khankhiatna leh a kisiatna uh genkhol hi. Hih limcinnate in Pasian biakbuk siansuahna tawh kizopna nei hi. Bang hang hiam cihleh tuutal leh tuu in, Israel mi honpite tawh kisai thukhen ni, Mawhsut Ni a biakpiakna dingin a kizang ganhingte hi. Tuutal leh tuu in biakbuk a meihal biakna-ah kizang ganhingte hi. Ahi zongin Mawhsuut Ni biakpiakna-ah tuutal leh tuu kizangkhawm hi. Tua hi-in hih ganhing nihte in, Mawhsuut Ni tawh kisai limcinna  khat nei hi.  Daniel 8 in Mawhsuut Ni tawh kisai hi.
     Daniel pulaak bangin tuutal in a kii tawh mun thum – nitumna,saklam, leh khanglam si kawikawi hi (Dan. 8:4).  Hih in mun tuamtuamah thuneihna limcing hi. Tuutal in “ama ut bangin kiphasakin gamta ahih manin amah a khozo ding leh a thahatna pan a suakta zo ding ganhing khat beek a om kei hi” (Dan. 8:4) Vantungmi in a hilhcian bangin kii nih nei tuutal in Medo-Persia limcing hi (Dan. 8:20). A kii tawh mun thum si kawikawi in  tuutal in a zawh leitung kumpi thumte limcing hi.
     Tua khit ciangin kii lianpi nei a lian mahmah keeltal khat hong dawk hi. Hih keeltal in Alexander the Great makaih Greek limcing hi (Dan. 8: 21). Hih keeltal in hat lua mahmah ahih manin a khe in leitang sik kha lo hi (Dan. 8:5); a manlannna limcing hi. Hih in Alexander the Great in hun tawmno sungin a galzawhna limcing hi. Hih thu mah Daniel 7 in kha nei kamkei (gialbeem) tawh genteh hi.  Genkholhna bangin keeltal in hat semsem a, kii li a hong po nadingin a kii gol pen kitan hi (Dan. 8:8). Hih limcinna tangtung hi. Alexander in a pian kum 33 cingkhin, a galkuanna Babylon ah June, 323  BC in si ahih manin, a sih khitteh a galkapmangte in gam khat ciat uk uh hi.

     Dan. 2: 38 leh Dan. 8: 20, 21 kikal a kumpi li lak pan in kumpi thum a min hong kihilh hi. Koi bangin hih in genkholhna a muanhuai-na thu hong hilh hiam?


Monday         February 24
Kii Neu A Hong Khankhiatna

     Dan. 8: 8-12 sim in. Kii neu in koi lam manawh hiam? Bang hangin hih thu i theih ding thupi hiam?
_________________________________________________________________
________________________________________________________________
    
Tua keeltal kii li-te in van huih li-te kawkin a hong khankhiat khit ciangin kii neu khat hong khangkhia hi. Hih kii neu hong khankhiatna i tel mahmah ding kisam hi. Zanni-a i pulaak bangin, kii neu in Alexander khitteh a khangkhia gam li-te limcing kii li lak pan hong khangkhia maw, ahih keileh van huih lite lak pan hong khang khia hi ding hiam? Kii neu in van huih li lak pan hong khangkhia hi. Grecian Empire  a khiat khit, Grecian Empire mah phungpi-in nei-in a hong khangkhia gam li khitteh kii neu in hong khangkhia hi. “Kii neu in pagan Rome khitteh papal Rome hi. Daniel in pagan Rome mu masa-in, Jew mite leh Khristian masate langpang bawlsia-in, pagan Rome khitteh tuni dongin vangliatna nei banah mailam hunah zong vangliatna a nei suak ding papal Rome limcing hi.” The SDA Bible Commentary, vol. 4., 841.
     Kii neu in a masa-in leitaw-lamah zawhna ngah a, tua khit ciangin, nisuahna-lam leh Vanglian Gam dongah a khangliatna in khang semsem hi  (Dan. 8:9). Leitaw, nisuahna leh Vanglian Gam cihte in pagan Rome ukna nuai-a om gamte tawh kizopna nei hi. Daniel mangmuhna-ah kii neu in a bulpi khat ahih bangin  leitaw, nisuahna, Vanglian gam cihte in thupiang thupi limcing uh hi.Daniel 7 sung a kii leh kii neu etkak theihna hih bangin kimu hi.       
(1). Kii nihte in a kipatin neu uh hi (Dan. 7:8; 8: 9).

(2). A nihun lian semsem uh hi (Dan.7: 20; 8:9).

(3). A nihun bawlsiat hatna nei uh hi (Dan. 7:21, 25; 8: 10, 24).

(4). A nihun kiliansak uh a, Pasian langpangin kampau uh   hi  (Dan.7:8, 20,25;Dan.8:10,11,25).

(5).  A nihun Pasian mite do uh hi (Dan. 7: 25; 8: 24)

(6).  A nihun a thuneihna un genkholhna bangin ciangtan nei uh hi
      (Dan. 7:25; 8: 13, 14)

(7). A nihun leitung hun bei dong vangliatna nei ding uh hi
(Dan.  7: 25, 26; 8: 17, 19).

(8). A nihun Pasian vangliatna in beimangsak ding hi (Dan. 7:11, 26; 8:25).

(9).  Daniel 7 pulaak kii neu in papacy limcing hi a,  Daniel 8 sung a kii neu in zong papacy limcing hi.

     Tua hi-in Dan. 2 leh Daniel 7 in a pulaak bangin tudongin pagan leh papal Rome vangliatna kiplai hi.


Tuesday                    February 25                                              
BIAKBUK NASEP LANGPANNA

     Dan. 8: 10-12 sim in.  Kii neu gamtatna bang pulaak hiam?
_________________________________________________________
________________________________________________________________
    
Daniel 8: 10, kii neu in  thu zuihna-ah Babel tausang nungzui kik hi (Pian. 11:4). Lai Siangtho Lui sungah “aksi” “ mi honpi” cihte in Pasian mite limcing hi. Israel in Topa galkap/mi honpi hi (Pai. 12:41). Daniel in zong Pasian mi honpi in aksi bangin taang uh hi, ci-in pulaak hi (Dan. 12: 3). 
     Kii neu in vantung a om mite va do gawp cih hi lo zaw-in, Pasian mite, vantung gam mite a bawlsiat pulaak hi (Phil 3: 20).  Khristian tul tampi in pagan kumpite thahna thuak uh hi taleh Daniel 8 in tu-in kii neu nasep in vantung langpanna limgen zaw hi. Tua hi-in  kii neu nasep genkholhnate in papal Rome leh khang khat khit khang khat sung a om Pasian mite a bawlsiat pulaak hi.
     Daniel 8:11 in “Kumpipa Tapa” thu pulaak hi. Daniel sung mundangte ah Sathau Kinilh Pa (Dan. 9: 25), Michael na gam Ukpa (Dan. 10:21), “Gam Uk Pa Michael”(Dan. 12:1), ci-in kipulaak hi. Hihte in Jesuh longal kuamah dang a gen hi lo hi. Jesuh Khrih in Kumpi, vantungah eite Siampi Lianpen Pa hi.  Tua hi-in papacy leh a kalsuannate khempeuh in Jesuh’ siampi nasep suankhiat ding hamciam hi.
     Daniel 8: 11, nisim meihal biakpiakna in Moses biakbuk a biakpiaknate, meihal biaknate a kipan mawhthuumsak cihte pulaak hi.  Meihal biakna tungtawnin mawhnei mi in mawhmai-na ngah hi. Hih bangin Moses biakbuk a biakpiaknate in vantung biakbuk a siampi nasem Jesuh limcing hi. Genkholhna om bangin papacy in Khrih mawhthuumsakna, mihing siampite mawhthuumna tawh laihsak hi. Tua bangin a man lo biakpiakna tawh kii neu in Khrih palaai nasep nawlkhinin, biakbuk a Khrih nasep hemkhia hi.
     “Leitungah thuman lawnsuk hi. A hihna khempeuhah lawhcing daupai hi (Dan. 8:12). Jesuh in Amah le amah in thuman ka hi (Jn. 14:6); Pasian kammal in thuman thutak hi (Jn. 17:17).  A langkhatah papacy in minam pau tuamtuam tawh Lai Siangtho kiteikhiat ding phal lo hi; Lai Siangtho pen pawlpi ukna nuai-ah koih hi. Upna tawh kalsuanna-ah Lai Siangtho kimakaih sak lo-in, ngei-na ki-uksak hi.

     Mihingte ngei-nate sangin Lai Siangtho thuman thutak in manpha, thupi hi, ci-in na tel hiam?


Wednesday                      February 26                                    
BIAKBUK SIANSUAHNA

     Dan. 8: 14 sim in. Bang thu piang kigelh hiam?
_________________________________________________________
________________________________________________________________

Kii neu in nasia takin a langdo khit nungah biakbuk kisiansuah ding hi, ci-in kigenkhol hi. Hih thu i telzawh nadingin Daniel 8:14 sung a bangin biakbuk siansuah ding thu leh Daniel 7: 9-14 in a gen thukhenna tawh kizopna nei hi. Hih thukhen in vantungah thupiang ahih manin, biakbuk in vantung biakbuk hi pah ding hi. Tua hi-in Daniel 7 in Pasian hotkhiatna leh thukhenna siksanin mihing khat le mihing khat kizopna a pulaak banah Daniel 8 in vantung biakbuk siksanin tua thupiangte pulaak hi.
     Leitung biakbuk in vantung biakbuk linlian bangin kibawl hi. Biakbuk in hotkhiatna thu khempeuh limcing hi. Nisimin mawhnei mi khat in biakbukah a biakpiakna ding tawh va pai hi. Biakbuk in mawhmai ding thuumna mun hi-in, mawhna khempeuh tua biakbukah kikhol hi. Tua hangin biakbuk in mawhna (niin) tawh kidim hi.  Tua hi-in a hun a cinsialin mawhna tawh kidim biakbuk in siansuah kul hi. Kum khatin khat vei Mawhsuut Ni khat om a, tua ni in biakbuk siansuah ni hi (Siam. 16).
     Bang hangin vantung biakbuk siansuah kul hiam? Mawhnei mi in a mawhna kisikin mawhmai-na a nget ciangin ama mawhna in leitung biakbukah a kisuankhiat mah bangin, a kisik mi a mawhna mai ding a thuum mi in Jesuh Khrih um a, a mawhna in vantung biakbuk ah kisuankhia hi. Mawhsuut Ni-in ganhing tampi in sihna thuak uh hi. Hih in Jesuh hong sih ding limcing khol hi. Tua hangin mawhnei mi in Mawhsuut Ni-in mawhmai-na ngah hi.
     Mawhsuut Ni-in leitung biakbuk a kisiansuah bangin vantung biakbuk kisiansuah ciangin, koi bangin Khrih in Ama sisan tawh mawhna thukhenna tawh hong kipelhsak hiam? Daniel 8:14, biakbuk siansuahna, leitung biakbuk a kisuansuah bangin vantung biakbuk zong kisuansuah hi. Hih siansuahna thu bulpi in mawhnei mi khat in a mawhna a mai nadingin Messiah sisan a kitangsam hi; tua hileh mawhna thukhenna tawh kipelh ding hi.

     Heb. 9:23 – 28 sim in. Koi bangin Khrih a hong sihna hangin hotkhiatna i ngahna pulaak hiam?


Thursday                 February 27
GENKHOLHNA HUNTE

    Dan. 8: 13 sim in. Bang dotna om hiam? Koi bangin tua thute a tel thei dingin hong huh hiam?
______________________________________________________________________    ______________________________________________________________
   
    Nitak leh zingsang 2300 in bang hun hi ding hiam? Amasa-in i theih dingin Daniel in tuutal leh keeltal a muh khit ciangin, kii neu gamtat leh a suksiat khempeuh a pulaak takteh, tua genkholhna in thudotna Daniel 8:13 in pulaak hi.  Tua dotna in genkholhna a tun ciangin a piang ding thu tawh kisai dotna hi. A hun sauvei zah ding dotna hi lo hi. Tua genkholhna-ah kii neu ngah ding hun a kiciangtan a genna hi lo hi. Hih 2300 genkholhna in tuutal hun a kipan kii neu ngah hun huam kha hi.  Tua hi-in hih 2300 in a taktak kum tampi hun sung huam hi.
    “ Bang tan vei sawt ding hiam? cih dotna (tuutal- Media-Persia; keeltal – Greece leh kii neu leh a nasep (Rome- pagan leh papal), vantung mi in dawng kik a, “ni 2300 sawt ding a, tua khit ciangin biakbuk kisiansuah ding hi (Dan. 8:14). Genkholhna ni 2300 in kum 2300 sawt hi. Hih in Medo-Persia Empire hun panin kipan a, Greek empire khit, pagan leh papal Rome dong huam hi.   Lesson khatna-ah i pulaak bangin genkholhna ni khat in kum khat hi (year-day principle) Nitak leh zingsang 2300  in kum 2300 cihna hi. Tua lo-in hih 2300 in kum 6 hi bek ding hi. Genkholhnate in kum 6 sung bek hi lo hi. Tua hi-in genkholhna ni khat in kum ahih kul hi. Daniel in hih bangin a kipat kum pulaak lo a, ahi zongin a huamkhak a bei hun hong hilh hi.

    2300 genkholhna in a sawt penpen genkholhna hi. Kum 2300 cih pen ngaihsun in. Mihing nuntak hun tawh i tehkak ciangin sawt mahmah hi. Koi bangin hih in Jesuh hong pai nadingin genkholhnate a tangtung ding i ngakna Pasian a lungduai-na hong phawksak hiam?


Friday         February  28
Ngaihsutbeh Ding: Daniel 2, 7 leh 8 sung a genkholhnate a nuai-a bangin kimu thei hi. Bangci danin biakbuk siansuahna thu hong hilh uh hiam?

Dan. 2                                        Dan. 7                                                           Dan. 8

Babylon                                          Babylon                     
Media Persia                            Media Persia                                         Media Persia
Greece                                           Greece                                                          Greece
Pagan Rome                           Pagan Rome                                         Pagan Rome
Papal Rome                            Papal Rome                                           Papal Rome
-------------                              Vantung thukhenna                        Biakbuk Siansuahna
Nih vei Kumkikna                Nih vei Kumkikna                        Nih vei Kumkikna
Suangtumpi kikhuk         Suangtumpi kikhuk                    Suangtumpi kikhuk


      I pulaak a om bangin Dan. 2, 7 leh 8 sung a thute in a kibang tampi         om hi. A khangkhia ding gam a pulaakte uh kibang hi bek tham lo-in, kum 1260 khit (AD 538- 1798), papal Rome khit a  thukhenna  zong pulaak hi.  Hih thukhenna in biakbuk siansuahna tawh kizopna nei hi. Hih thu mah Daniel 8 in Rome khit ciangin thupiang hi, ci hi.  A tom a pulaak lehang Daniel 7 in a gen thukhenna in leitung bei tawh kizomto a, Daniel 8 in a pulaak  biakbuk siansuah thu tawh a kibang ahi hi. A pulaak thu in thu khat bek hi-in, limcinna nih tawh hong hilh hi. Tua thu in 1260 kum sung kii neu in pawlpi a bawlsiat khit a thu piang ahi hi.

Kikup Ding Dotnate

1.   Koi danin a tunga i pulaak thute in biakbuk siansuahna thu hong hilhtel hiam? Biakbuk kisiansuah hun in Daniel 7 gen thukhenna tawh kibang hi. Kii neu thuneih 1260 kum khit, Pasian in  tawntung Ama Gam a hong phut madeuh a thupiang hi.

2.  Daniel 8 sung a genkholhnate in siatna, lauhuai vive tawh kidim hi. Ganhing nihte in gam lianpi nih limcingin, khat le khat kido uh hi (Dan. 8: 8-12).  Hih gam nihte khitteh a khangkhia kii neu in gitlohna leh bawlsiatna tawh kidim hi (Dan. 8: 23 – 25). Lai Siangtho in leitung siatnate imcip lo hi. A piang bang pulaak hi. Koi danin siatna tawh kidim leitungah Pasian leh Ama hoihna na muang hiam?

To get the latest update of me and my works

>> <<