MUC

Print Friendly and PDF

Wednesday, December 11, 2019

LESSON 5 Jan 25 -31 KIPHATSAKNA PAN KINIAMKHIATNA-AH


LESSON 5    Jan 25 -31
KIPHATSAKNA PAN KINIAMKHIATNA-AH



Sabbath Nitak

Tu Kaal Sung Sim Ding: Dan. 4: 1-33; 4: 34 – 37; Pau. 14:31; 2Kum. 20: 2-5; Jonah 3:10; Phil. 2: 1- 11.

KAMNGAH: “Pasian in hong lah na lamdangte, bangzahin lian ahi hiam? A bawl na lamdangte, bangzahin vanglian ahi hiam? A tawntungin Pasian kumpi hi ding a, amah in a tawntungin a uk paisuak ding hi” (Daniel 4: 3).


     Kiliatsakna in mawhna kipatna hi. Tua in vantung tokhom kim a om vantungmi Lucifer sung panin hong kipan hi. Pasian in Ezekiel tungah “Na melhoihna na kisaktheihpih kha a, na minthanna in nang hong haitatsak hi. Leilak ka hong denna a, kumpi dangte hilhkholhna-in nang ka hong koih hi (Eze. 28: 17), ci hi .  Kiliatsakna in Lucifer siatna piangsak hi. Tu-in zong kiliatsakna in mi tampi siatna sung tunpih hi. Eite khempeuh in mawhnei mi ihi hi. I nuntakna in Pasian tungah kinga hi. Tua hi-a bang hangin kiliansak, kipha-sak, gitlo ngam i hiam?  A taktakin i hihna khempeuh in kiniamkhiatna tawh kidim ding hi lo hiam?
     Nebuchadnezar in kiniamkhiat a thupitna a theih nadingin hun sawtpi kisam hi. Mei phualpi sungah a li-na MIPA a muh hangin kumpipa in a nunzia khel tuan lo hi. Pasian in Nebuchadnezar a kumpi gam a lakkhiatsakin ganhing lungsim nei-in gamlak ganhingte tawh a nuntak ciangin a nunzia kikhel thei pan hi.


SUNDAY                     January 26
HIH IN A LIAN BABYLON HI LO HIAM?

     Dan. 4: 1-33 sim in. Kumpipa tungah bang thu piang hiam? Bang hang hiam?
     ______________________________________________________________     ______________________________________________________________
    
Pasian in Nebuchadnezar a nihvei-na mang pia hi. Kumpipa in a nihna a mangmat genkik thei hi. Ahi zongin kumpipa a kipan Babylon mipilte in a khiatna genthei lo uh hi. Kumpipa in a mangmat khiatna gen dingin Daniel samsak hi. Kumpipa in vantung a banto singkung lianpi khat mangman hi. Tua singkung puk ding thupiak ngah hi. Daitui nuai lakah singzung leh a bulsum bek om lai hi. A mang sungah vantungmi gen,”Amah in mihing lungsim nei nawn lo-in, kum sagih sung ganhing lungsim a nei ding hi” cih thu in kumpipa patau-sak hi.
     Hih mangmat in thupi mahmah hi, cih thei ahihmanin  Daniel in kumpi dang khat ii mangmat hi zaw leh ci-in deihsak hi. Ahi zongin Daniel in ahi bangin, tua mangmat in Nebuchadnezar kumpipa limcing ahihna pulaak hi.  Lai Siangtho sungah singkung in kumpite, gam tuamtuam, ukna lian (empires) limcing hi (Eze. 17: 31; Hosea 14; Zech. 11: 1, 2; Lk. 23:31).  Singkung lianpi in a kiliatsak kumpi limcing hi.  Pasian in Nebuchadnezar tungah ukna, vangliatna pia hi. Ahi zongin kumpipa in a neih khempeuh Pasian piak ahihlam phawk lo hi.

     Dan. 4:30 sim in. Kumpipa in Topa vauhilh kholhna a awlmawhlohzia bang kigelh hiam?
     ______________________________________________________________     ______________________________________________________________

     Kiliatsakna in mihing a kipan na khempeuh in Pasian tungah kinga hi, cih mangngilhsak ahih manin lauhuai hi.  Pasian a mangngilh mi  a nuntakna lauhuai hi.

     Lawhcinna bang na nei hiam? Kiliansak, kipha-sak lo-in na angtang thei hiam? Koi bangin tua bangin na om ding hiam?


MONDAY                    January 27
KAMSANG IN VAUHILHKHOL

     Dan. 4: 27 sim in. Vaukholhna a gen banah kumpipa in bang sem dingin Daniel in genbeh hiam? Bang hang hi ding hiam? Pau. 14: 31.
     ______________________________________________________________     ______________________________________________________________
    
Daniel in kumpipa mangmat a khiatna a pulaak banah Nebuchadnezar in siatna pan a suahtak theih nading lampi zong hilh hi: “Tua ahih ciangin kumpipa aw kong thuhilhna hong mang in. Mawhna bawl nawn kei inla, diktakin gamta in. Mizawngte hehpih leteh, tua in a sia-a na gamtatnasate hong puahsak ding a, na nuamsa toto ding hi,” a ci hi (Dan. 4: 27).
     Nebuchadnezar in inn lianpipi ban-ah huan tuamtuam, tuilakna tuamtuam, biakpiakna mun tampi leh ama nasepnate in lamdangin leitung kizelin minthang hi. Tua bangin a nasepnate-ah sila, mizawngte nenniamna zangin tha le ngal tawh a sepsak ahi hi. Tua banah makai uliante bekin Babylon hauhna nuamsa uh hi. Nebuchadnezar kiliatsakna in Pasian a theihtel ding khaktan hi; a kiphatsakna in a gam mite genthei-sak hi. Daniel in kumpipa gamtat siatnate a pulaak ding om hi taleh, mizawngte huh in ci-in a thuhilh in, Pasian in mizawngte lunghimawh tawntung hi, cih phawksak hi.
     Nebuchadnezar tungah a kihilh thu in a om ngei nai lo thu thak hi lo hi. Thuciam Lui kamsangte in Pasian mite  in mizawngte simmawh nengniam loh ding hilh tawntung uh hi. Judah mite a saltanna uh a hang bulpi zong mizawngte a nenniamna uh kihel hi. Mizawngte hehpihna in Khristian nunna-ah a thupi pen khat hi. A langkhat panin mizawngte bawlsiatna, simmawhna in Pasian mahmah langdo-na hi pah hi. Mizawngte i huh takteh na khempeuh in Pasian neihsa hi, cih a pulaak hi-in, neihlelamhte in eima neihsa hi lo-in, Pasian neihsa kemte i hi bek hi, cih a phawk i hi hi.
     Neihsa tawh mite huhna tawh Pasian a zahtak, a pahtawi, na khempeuh a uk Topa hi, cih kilang hi. Na khempeuh in Pasian neihsa hi, cih thu in neihlelamhte manneihna, zatna ding hong theisak hi. Nebuchadnezar in hih thu thei kha lo hi. I lawhcinna, i sepna khempeuhah Pasian vangliatna i phawk khak keileh Nebuchadnezar bangin siatna i thuak ding hi. Hih thu phawkin cimawh, huh kisamte panpihin huhna tawh Pasian’ vangliatna pulaak ding kisam hi.


TUESDAY                   January 28
A SANG PEN PA IN UK

     A mawhna kisikin Pasian mawhmaisakna ngen dingin kihilh taleh Nebuchadnezar in ama kiphatsakna hangin thukhenna thuak hi (Dan. 4: 28 – 33). Kumpipa in a kumpi huang sung vak kawikawi-in a vangliatnate ngaihsunin amah leh amah kiphat hi. Kumpipa in lungsim kisiat natna khat ngah a, a kumpi huangah om thei nawnlo-in kihawlkhia hi. Khuak tawh kisai natna lycanthropy,ahih keileh zoanthropy nei hi ding hi. Tua bang natna neite in ganhing bangin gamta uh hi. Tuhunteh tua bang natna “species dysphoria” kici-in,  pumpi sung nate kisiatna panin a piang hi-in, ganhing lungsim guan hi.

     2Kum. 20: 2-5; Jonah 3:10; Jer. 18: 7, 8 sim in. Kumpipa in mawhna gimthuakna tawh a kipelh theih nading lampi bang kigelh hiam?
________________________________________________________________     ______________________________________________________________
    
Nebuchadnezar in gimna lianpi a thuak khit ciangin a nunzia kikhel hi.  Kumpi inn sungah om a, vangliatna tawh kidimin  a omlai-in Pasian tawh kizopna nei lo hi. Ahi zongin a vangliatna khempeuh bei-in gamlak ganhingte tawh a nuntak ciangin, Pasian in Nebuchadnezar kikhel a Pasian tungah a nuntakna kinga ahihlam a theih nadingin hun hoih pia hi. Pasian in a kiphasak kumpipa a hilhnop thu in “ Pasian in na khempeuh uk hi” (Dan. 4: 26). Pasian geelna sungah kumpipa tungah thukhenna in deihna lianpi nei hi.  Vantung thukhenna in a pulaak om bangin “ Hih pen a vil, a patau vantungmi’ thukhenna ahi hi. Tua ahih ciangin mun khempeuhah a om mi khempeuhte in, “ a Lian Pasian in mite’ kumpi gamah a vaihawm hi, cih a thei ding uh hi. Amah in a teel peuhpeuh a neupente nangawn kumpi a suaksak thei ding hi,” a ci hi (Dan. 4: 17). Pasian in Nebuchadnezar a thuhilh in  eite zong a hong hilhna ahi hi. Bang hang hiam cihleh Pasian in mi khempeuh a uk hi.

     Bang hangin Sangpen Pa in uk hi, cih thu i tel ding thupi hiam? Koi bangin hih thu theihtelna in  i nuai a om mite tawh kizopzia hong huzaap ding kilawm hiam?


Wednesday            January 29
VANTUNG LAM A ENTO MITTE

     Dan. 4: 34 – 37 sim in. Koi bangin, bang hangin kumpipa adingin nate kikhel hiam?
     ______________________________________________________________
     ______________________________________________________________

Nebuchadnezar in a lamdang natna thuak dingin Pasian in phal hi. Ahizongin Pasian in kumpipa cidamna pia kik hi. Kamsangpa genkholh mah bangin kum sagih a cin khit ciangin kumpipa nunzia kikhel hi; natna tawh kidim kumpipa in vantung Pasian mitsuan hi (Dan. 4:34).  “ Kum sagih tawntung kumpipa khut nuai om mite in kumpipa nunzia lamdangsa uh hi. Kum sagih tawntung mite mai-ah kiniamkhiatna sin hi. Kum sagih khit ciangin kumpipa in a thungaihsut theihna ngah kikin vantung Pasian mai-ah kiniamkhiatin, Pasian thuhilhna thuak ahihlam amah leh amah kitel hi. A mawh a khialhna kisikin a nuntakna a hoih kiksak Pasian hehpihna in  pulaak hi.” Ellen G. White, Prophets and Kings, 520.
     I nuntakna-ah Pasian mitsuan lehang kikhelna lianpi piang thei hi. A thutheihna a ngah kik petin kumpipa in a nunzia kikhel takpi ahihna kilang hi. Nebuchadnezar in Israel Topa Pasian a theihtel ding hun hoih thum vei khahsuah ngei khin hi. Pasian in saltang Judah tangvalte tungtawnin a lamdang thuthuk theihna (Dan. 1) a pulaakte kumpipa adingin a nungta Pasian a theih nadingin Pasian in lampi a honsak hi.  Daniel in kumpipa mangmat leh a khiatna pulaak hi (Dan. 2).  Hebrew tangval thumte in mei phualpi sung pan suahtakna ngah uh hi (Dan. 3). A tawpna-ah hih bang thupiangte in kumpipa lungsim khel zo lo ahihleh bang in khel ding hiam? Kumpipa lungkhuah taleh Pasian in a li vei-na hun hoih khat pia kik hi. Tua ciangin kumpipa lungsim kikhelin a kumpi inn sungah om thei kik hi (Dan. 4). Nebuchadnezar nunzia in a hong pulaak bangin Pasian in Nebuchadnezar tawh kizopna nei thei dingin hun hoih khat khit hun hoih khat pia pia hi. Paul pulaak bangin kum zalom tampi khit ciangin Topa Pasian in mi khempeuh in kikhelin, thuman thutak thei-in hotkhiatna ngah dingin lunggulh hi (1Tim. 2:4). Nebuchadnezar tungtawnin hih thuman kilangh hi.
    
     Topa in bang lampi tawh nang hong kiniamkhiatsak hiam?  Na tuahkhak thute in bang hong hilh hiam? Gim thuakna tawh Pasian hong khel ding sangin gim thuak lo-in Ama hong khelna dingin bang kipuahphat ding na nei hiam?


Thursday                January 30
A KINIAMKHIAT LEH  LUNGDAM MI

     A kisik kumpipa in “A Lianpen Pasian leitung mite bangmahin a sim kei a, vantungmite leh leitung mite ama khutnuai ahi hi. Ama deihna kuamah in nial thei lo a,a bawlnate kuamah in a hang a kan thei kei hi,”ci-in pulaak hi (Dan. 4: 35).

     A beisa-in Nebuchadnezar nunzia tawh enkak lehang hih ama pulaak thu in a thupi thugui bang pulaak hiam? Bang siksanin Nebuchadnezar in a nungta Pasian um takpi hi, ci thei ding i hiam
     ______________________________________________________________     ______________________________________________________________

     Daniel 4 a gelh pen Nebuchadnezar ahih theihna ding siksan ding thu om hi. A taktakin hih Daniel 4 pen kumpipa in a gam sung mun khempeuhah a laikhak a hawmkhiat hi ding hi. Hih  laikhak in kumpipa in a kiphatsakna, ganhing bangin a nuntak khitteh Pasian in a nuntakna a bawlpha ahihlam phawkin a lungsim kiniamkhiatna thute pulaak hi. Nidang kumpite in hih bangin amau le amau kiniamsakna pulaak ngei lo uh hi. Amau leh amah kiliatsakna vive tawh kidim uh hi. Tua hi-in Nebuchadnezar in a kiliatsakna, ganhing bangin a nuntaknate kiphawkin a nunzia kikhel takpi hi, cih a gam sungtenga a laihawm in pulaak hi. Tua banah kumpipa in a kikhelna thu, kiniamkhiatin, Pasian vangliatna pulaakin tua bangin a laihawm takteh Nebuchadnezar in gammial nasem (missionary) khat hong suak hi. A nungta Pasian tung pan a theih thute leh a kikhelna thu pulaak lo-in om thei lo hi.
     Daniel 4: 34 – 37 in kumpipa thungetna leh Pasian min a phatnate in Pasian tawh kizopna a neih takpi thute pulaak hi. Tu-in kumpipa in mihing in ciangtan nei ahihlam phawk thak kikin, a deihhuai-nate muh thakna nei hi. Tua bangin Topa tungah a lungdamna a pulaakkhiat in Daniel biak Pasian vangliatna a pulaak hi-in, Pasian in mihingte leh leitung nate a simlohna phawk phing hi (Dan. 4:35). Ei le ei kiliaatsak nadingin  mihing in bangmah i hi kei hi. Tua hi-in  Daniel thukhupnate in kumpipa kiniamkhiatin, Topa tungah lungdamin, Pasian min a phatnate in eite zong kiliansak lo ding hong hilh hi.    Tuni dongin Topa in mihing nunzia hong khel hi.  Mihing in bangzahin kiliansakin, siatna tawh kidim hi taleh, Pasian in hehpihna leh vangliatna tawh kidimin, mawhnei mite vantung Pasian tate dingin hong khel hi. 
     
     Philipians 2: 1-11 sim in. Kiphatsakna hemkhiat ding tawh kisai bang hong hilh hiam?


Friday             January 31
Ngaihsutbeh Ding: “Hun khatlai-in a kiliansak mipa in a kiniamkhiat Pasian tapa hong suak hi. A gilo,  a ngongtat kumpipa in tu-in a pil kumpipa hong suak hi. Israel Pasian a zahko, a gensia mipa in, tu-in Sangbel Pa vangliatna phawkin, Jehovah Pasian kihtakna nei ding leh a gam mite lungdam nading nasem hi. Kumpite Kumpi, topate Topa in a thu hilhna tawh Nebuchadnezar in a tawpna-ah liatna taktakin hoihna taktak tawh kidim hi, cih thu theitel hi. Hih in ukna nei khempeuh in a theih ding uh ahi hi. Jehovah in a nungta Pasian hi, ci-in kumpipa in hih bangin pulaak hi: “Keimah Nebuchadnezar in vantung Pasian ka zahtak hi; Amah liansakin a min ka phat hi. Ama sepna khempeuh leh a thukhennate in thuman hi. A kiliansak mi niamsak thei hi.”
     Leitungah a vanglian pen kumpi in Pasian min a phat teh, tu-in Pasian  deihna tangtung hi. Lai Siangtho sungah Nebuchadnezar nunzia a hong hilh nunung pen in  a gam mi khempeuh theih dingin Pasian hehpihna, a hoihna leh a thuneihna a pulaak hi.” Ellen G. White, Prophets and Kings, 521.

Kikup Ding Dotnate

1.   Kiliatsakna in siatna piangsak hi. Kiliatsakna in Pasian langpanna kician mahmah khat hi. Tua in khengval deuh hi,ci-in na ngaihsun hiam? Tua bangin na ngaihsut leh ngaihsun pha kik in.  Mi khat kiliansak semsem leh midangte’ kiliansak a deihlohna khang semsem hi. A taktakin a kiliansak mi na hi hiam, cih nang leh nang na kitheih nopleh, “mite’n hong deih lo-in, hong hehsak uh ciangin, ahih keileh pahtawi-na ngah ding kimlai hong kipahtawi keileh na lungsim puak in a kiliansak mi na hih leh hihloh na kithei ding hi. Kiliatsakna, kiphatsakna in khat le khat kidemna, ki-elna piangsak hi. Kiliatsakna kampau khat omleh kiliansakna kampau tawh thukkik ding i pianpih hi. A kiliansak mi nih in kilem thei lo hi.” C.S. Lewis, Mere Christianity (New York: Touchstone, 1996), 110.  Lewis gen thu in na lungsim kiliansak na hihlam hong thei-sak hi lo hiam?

2.  Tu kaal sung leh a bei-sa i sin thute in na khempeuh tungah Pasian liatna thu i sin hi.  Bang hangin hih thu i teltheih ding kisam       hiam? Hih thu i tel nadingin Sabbath  thuman in bangci bangin hong huh hiam?

To get the latest update of me and my works

>> <<