LESSON
10 Feb 29 – Mar 6
Sabbath Nitak
Tu Kaal Sung Sim Ding:Dan. 9; Jer. 25: 11, 12, 29; 2Kum. 19:
15 – 19; Matt. 5: 16; James 5:16.
KAMNGAH: “ Topa aw, kong thungetna uh
hong za inla, ka mawhna uh hong maisak in. Topa aw, hong ngai inla hong sem in.
Mi khempeuh in Pasian na hihlam a hong theih nadingun hong zekai kei in. Hih
khuapi leh hih mite na neihsa ahi hi,” ka ci hi (Daniel 9: 19).
Lai
Siangtho sungah a thupi mahmah thungetna khat in Daniel 9 sungah kimu thei hi.
A lungkham hunin Daniel in a mai-ah om hamsatna khempeuh thungetna tawh nawktan
zo hi. Kuamah in a theih zawh loh Pasian a thei lo kumpipa mangmat hangin
Daniel leh a lawmte in a sawt lo-in thahna thuak ding uh hi ta hi. Hih thu
hangin Daniel in Topa tungah thungen hi (Daniel 2). Pasian tungah thungen lo-in
kumpipa tung bekah thungen ding thupiak om taleh, Daniel in nisim a neih ngei
bangin Jerusalem mai-ngatin thungen veve hi (Dan.6). Daniel thungetna (Dan. 9) i ngaihsut ciangin
Daniel 8 sung a zingsang leh nitak 2300 genkholhna in Daniel tungah huzap
lianpi nei hi, cih i phawk ding kisam hi.
A
huampi-in tua genkholhnate Daniel kihilh hi
mah taleh amah a hilh vantungmi
nihte kiko-na thu Daniel in tel zo lo
hi. “Ni 2300 khit ciangin biakbuk kisuansuah ding hi’ (Dan. 8:14). Daniel 9 sungah, tu-in tua genkholhna tawh kisai thu kamsangpa
tungah kihilh beh hi. Hih hun sung mahin kamsangpa in lungsim khempeuh tawh a
thunget Pasian in dawng hi.
Sunday March
1
PASIAN KAMMAL
THU BULPI
Daniel 9: 1, 2 sim in. Daniel in
Topa kammal (Lai Siangtho) limtak sim a, a sim thute telcian hi. Daniel sim Lai Siangtho in bang hi ding hiam?
_____________________________________________________________________ ______________________________________________________________
A thunget i
ngaihsut ciangin Daniel in, Pasian in Moses leh kamsangte tungah a pulaak Ama
thute limtak simtel hi,cih kilangh hi. Jeremiah laizial a simna panin saltan hun sawttan ding in kum 70 sung hi
ding hi, cih Daniel in mukhia hi (Jer. 25: 11, 12; 29:10). Daniel in a nuntak hun in a thupi genkholhna
bang hun sungah nungta ahihlam kitheitel hi.
Daniel thunget hun in BC 539 sung hi. Hih
kum pen Persia Empire in Babylon a zawh kum hi. Tua hi-in Nebuchadnezzar in
Jerusalem do-in biakbuk a sukkhiat kum 70 khengval khin hi. Tua ahih manin
Jeremiah genkholh bangin Pasian mite in a sawt lo-in a gam uah ciah kik ding uh
hi. Topa Kammal muang ahih manin Daniel
in a mite tungah na lianpi khat piang ding hi, cih thei hi. Pasian in a genkholh bangin
Babylon-ah saltan hun bei ding hi ta ahih manin Jew mite in a gam uah ciah kik
ding uh hi ta hi.
Ama hunlai-a Lai Siangtho a simna
tungtawnin Daniel in a mipihte mawhna in bang zahin lian cih mu tel hi. Bang
hang hiam cihleh amaute in Pasian tawh a thuciam uh mangngilh uh hi. Pasian tawh
a kizopna uh kisia hi. Tua hangin amaute in a pelh theih loh uh mi gamah
saltang uh hi (Siam. 26: 14- 45). Tua hi-in
Pasian pulaak thute a kantelna tungtawnin Daniel in genkholhna hunte
theitelin, a mipihte aitangin Pasian tungah thuumna nei hi.
Leitung hun beikuan sungah a nungta ihih
manin a beisa hunte sangin Lai Siangtho sim a, Pasian kammal bangin i nuntak
ding kisam mahmah hi. Lai Siangtho bek
in tuhun in bang hun hiam cih hong hilh hi. Lai Siangtho in a sia leh a pha
kido-na hong hilh a, leitung in siatna tawh beisiang ding a, Pasian in tawntung
Ama Gam hong phut ding hi. Lai Siangtho simna-in hun tam zang semsem hi lehang
tulaitak i dinmun, leitung kihei-dan cihte a kipan leitung in siatna tawh kidim
hi taleh lametna tawh nuntak theihna hong hilh ding hi.
Bangci bangin Lai Siangtho in leitung nate
in a mawkna ahihlam hong theitelsak hiam?
Monday March 2
HEHPIHNA ZUAN DINGIN THUUMNA
Dan.
9: 3-19 sim in. Daniel in bang siksanin hehpihna ngen hi ding hiam?
________________________________________________________ _____________________________________________________________________
Daniel thungetna panin theih ding thu
pawl khat kimu hi. (1). Bang thu hangin a mipihte in gim thuakna uh hi ding
hiam ci-in a muhkhiat theih nadingin Daniel in thungen hi lo hi. Daniel in a
mipihte saltanna a hang theitel hi. A thungetna-ah Daniel mahmah in saltanna a
hang pulaak hi. “Topa kote Pasian thu
mang lo-in Ama nasem kamsangte tungtawn
a hong piak thukhamte ka zuih loh uh hangin hong hehpihlai hi” (Dan. 9: 10), ci
hi.
A
nunung pen Daniel’ mangmuhna tawh kisai Daniel 8 a nunung lamah nitak leh
zingsang 2300 tawh kisai, amah mah in telzo lo hi (Dan. 8: 27). A nihna-ah Pasian in a mite a hehpih ding
ngetna, A mite in mawhin siatna tawh kidim uh hi taleh Pasian in amaute mawhna
maisak dingin kiging tawntung hi. Hih in
hotkhiat lungdamna thu hi. Mihing in amah leh amah kihonkhia zo dingin hoihna
bang mah nei lo hi. Hehpihna ngah ding kilawm lopi mah, mawhmai-na ngah ding
kilawm lopi mah Topa tung panin hehpihna, mawhmai-na ngen uh hi. Hih in Pasian
mai-ah mimal khat ciat i dinmun ding hi lo hiam?
Dan.
9: 18, 19 sim in. Topa in Daniel thunget pia dingin Daniel in bang siksan hiam?
____________________________________________________________
________________________________________________________________
Pasian in Daniel thunget a piak theihna
khat in Daniel in Pasian min zahtak hi; a min phat hi. Daniel in ama nopsak
nading leh a mipihte nopsak nadingin thungen hi lo-in, Pasian min a than
nadingin thungen hi (Dan. 9: 17 – 19).
Daniel in Pasian min ading bekin thungen ahih manin a thunget Pasian in
pia hi.
2Kum.
19: 15- 19 sim in. Koi bang danin
Hezekiah thunget in Daniel thunget tawh kibatna khat nei hiam? Matt. 5:16 in
Pasian min i thansak theih dan ding bang lampi hong hilh hiam?
Tuesday March 3
MI ADING THUNGET A MANPHATNA
Dan.
9: 5-13 sim in. Daniel a kipan mawhna hangin Judah gamin gimna thuak hi. Daniel in tam veipi “ ka mawh khin zo uh hi” ci-in a pulaak in thupitna bang nei hiam?
________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Lai Siangtho sungah mite adingin
thungetsakte lakah Daniel in a mipihte adingin a thungetsak zong kihel hi. Tua
bang thungette in Pasian lungsim sukha hi; tua bang ciangin amaute in gim thuak
ding thukhenna tawh kipelhsakin, a galte khut sung panun suakta uh hi. Pasian
in Jew khempeuh suksiat ding a sawmlaitakin
Moses in amaute adingin a thungetna hangin amaute in gimna tawh kipelh
uh hi (Pai. 32: 7 – 14; Gam. 14: 10 – 25).
Gam sung khempeuhah nasia takin kialpi tungin a cihmawh laitakun, Elijah thungetna Topa in dawng ahih manin,
guahzu-in leitang in nek ding an pia kik hi (1Kum. 18).
I
lawmte a kipan mite adingin thu i nget ciangin Pasian in i thunget hong pia-in
a kisam bangin na hong sem hi. Khat
veivei ciangin Pasian in i thunget hong pia pahpah lo hi. Ahi zongin Pasian in
A mite kitangsapna mangngilh ngei lo hi, cih i phawk ding kisam hi (James 5:
16).
Daniel
in a mipihte leh Pasian kikaalah palaai-in om hi. Lai Siangtho a sinna
tungtawnin kamsangpa in a mipihte in Pasian thukham palsatin mawhna tawh kidim
uh a, Pasian vauhilh kholhna a thudonlohnate uh mu khia hi. Mawhna, siatna in a
vukcip laitak mahun Daniel in a mipihte
dam nading, mawhmai-na a ngah dingun thungetsak hi. Daniel in mipihte bangin
mawhna siatna tawh kidim a mawhmai-na kisam ahihlam amah leh amah kiphawk
hi.Daniel nunzia in eite adingin Pa mai-ah a va ding Khrih, Palaai limcing hi
(John 17). Ahizongin Danial in Khrih
tawh a kibat lohna tampi nei hi. Khrih in mimawh hi lo hi (Heb. 4: 15) Tua
hi-in mawhmai ding thunget kisam lo hi; mawhmai nading biakpiakna a piak kul lo
hi (Heb. 7: 26, 27). Ahi zongin Khrih in mawhnei mi khat bangin hong nungta hi.
“Khrih tawh i kipawlna hangin eite zong Pasian tawh a kibangin midik i
suahtheih nadingin mawhna a nei lo Khrih pen eite tang dingin Pasian in mawhnei
mi a suaksak hi” (2Kor. 5: 21).
Na
hoihna, siantho-na, dikna, gamtat hoihna khempeuh gawmtuah inla, Pasian maipha
leh hotkhiatna ngah nadingin Pasian vantungmite mai-ah a va puak hi lecin,
Pasian in lehdo langpan gamtatna-in ciamteh ding hi.” Ellen G. White, Faith and
Works, 24. Hih in eite aitangin mawh hong thuumsak Palaai i kitangsapna hong
hilh hi lo hiam?
Wednesday March
4
MESSIAH NASEP
A
mipihte adingin Daniel in a thungetna sungah thu guipi nih kihel hi: a mipihte
mawhna leh Jerusalem kisiatna pulaak hi. Pasian in kamsangpa thunget pia hi.
Messiah nasepna tungtawnin minamte in hotkhiatna ngah a, biakbuk in kisiansuah
ding hi. Pasian in Daniel thungetna bangin thakhatin sem pah hi. Messiah nasep
in minam khempeuh in hotkhiatna ngah ding hi.
Dan.
9: 21- 27 sim in. Nipi kaal 70 sungin a
kizo siang ding nasep in bang nasep hi ding hiam? Bang hangin tua nasep in
Jesuh bek in sem thei ding hiam?
________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________
(1). “Gamtat khialhna” Hebrew ‘pesha’
cih kammal in khentatna tawh thukham palsatna, mawhna hi, cih thei napi-in
mawhna bangin ngaihsut lohnate a pulaak kammal hi (Pau. 28: 24). “Pesha” kammal in lungkhuahna tawh Pasian
langpanna a pulaak kammalin zong kizang hi (Eze. 2:3). Ahi zongin mihing in
Pasian a langpannate Khrih sisan in maisakin, Kalvary pan hong luangkhia dikna
hong kipia hi.
(2). “Mawhna khempeuh a bei nading.” Dik hi, ci-in
a hong pulaak ciangin mawhna khempeuh
mai hi. Mawhna hong om a kipan mihing in Pasian deihna cinh zo lo hi. Ahi
zongin Messiah in mihing kicinlohna khempeuh hong lakkhiatsakin Ama kicinna
hong pia hi.
(3).
“Pasian tawh kilem kik nading.” Paul gen
bangin “Tapa sungah Pasian kicinna teng a om nading, singlamteh tunga luang
sisan tungtawnin kilemna piangsakin, leitunga om nate hitaleh vantunga om nate
hitaleh na khempeuh ama tungtawnin amah
tawh a kilemkik-sakna in Pasian lungkimna ahi hi.” Kol. 1: 19, 20. Jesuh bek in
mawhna sung pan hong honkhia hi.
(4).
“Tawntung Thutang Hong Puak Ding.” Khrih in eite thuak ding khempeuh singlamteh
tungah hong thuak khin hi. Tua hangin Pasian tawh kizopna thupha i ngah thei
hi. Upna tawh Pasian tung pan hong pai dikna i ngah hi.
(5).
“Genkholhna leh Mangmuhnate Pulaak Nai Ken.” Khrih in amah leh amah a hong
kipiak ciangin, Thuciam Lui sunga Ama hong sih nading enkholhna khempeuh
tangtung hi. Mawhna hang Ama sihna in kicing hi.
(6).
“Sathau Kinilh A Siangtho Bel.” Hih
munah Siangtho Pen cih in nunna pulaak hi lo-in biakbuk (mun) pulaak hi. Tua
hi-in vantung biakbukah Khrih in
palaai nasep a kipat thu pulaak hi (Heb. 8:1).
Thursday March 5
GENKHOLHNA TAWH KISAI NI LEH KUM
Daniel
in nitak leh zingsang 2300 khit ciang a mangmuh in a lungsim linglawngsak hi.
Bang hang hiam cihleh tua a muh thute tel zo lo hi (Dan. 8: 27). Kum sawm khit
ciangin Daniel huh dingin Gabriel hong pai kik hi (Dan. 9:23). A kilaak nunung
bel mangmuhna in Daniel tel zawh loh
thute telsak hi. Kaal 70 khit ciangin Messiah in a nasep dingte sem khin zo
ding hi, ci-in kilaak hi. Genkholhna ni khat in kum khat (year-day principle)
tungtawnin genkholhna nipi kaal 70 in kum 490 sawt hi, cihna hi. A kipat ding
hun in Jerusalem kipuahphat kik ding thupiak hun panin kipan ding hi (Dan. 9:
25). BC 457 kumin Kumpi Artaxerxes in
Jerusalem kipuah kik ding thupia hi.
Ezra
makaihna tawh Jewte in Jerusalem puah kik kipan uh hi (Ezra 7). Nipi kaal 70 “kiciangtan”
“ kituam koih hi.” Hih in kum 490 sung
tawntung a thupiangte in genkholhna kum 2300 sungah om hi (Dan. 8). Kum 2300 a
kipat hun leh kum 490 a kipat hun in BC 457 hi. Genkholhna nipi kaal 70 in khen
thum kisuah hi: nipi kaal 7, nipi kaal 62 leh a kaal sagihna hi.
Genkholhna-ah
nipi kaal 7 in kum 49 hi. Hih in Jerusalem kipuah kik ding a hun sawttan ding
hi. Hih nipi kaal 7 khitteh nipi kaal 62 in kum 434 hi-in Kumpi Messiah hong
pai hi (Dan. 9:25). Tua hi-in kumpi Artaxerxes thupiak khit zawh kum 483 in
AD 27 hi-in, Jesuh Messiah tui kiphum
hi; Kha Siangtho in sathaunilhin hotkhiat nasep kipan hi.
Nipi
a kaal sagih sungin a thupi mahmah thu piang khat om hi. (1) Messiah in a
mipihte pan kihemhia hi ( Dan. 9: 25).
Hih in a mite adingin Khrih sihna thuak limcing hi. (2). Messiah in mi tampi tawh thuciamna kaal khat
sung nei hi. (Dan. 9:27). Hih in Khrih nasep leh sawltakte in Jew mite laka a
nasep uh limcing hi. A nunung pen kaal in
AD 27 – 34 sung huam hi. ( 3). Hih a nunung pen nipi kaal laizangah
meihal biakna leh piaknate khempeuh a bei pulaak hi ( Dan.9: 27).
Jesuh in a kituiphum khit kum 3 a cin ciangin, Jesuh in meihal biakna
leh piaknate a kul nawn lo dingin Amah mah hong si hi. Amah mah hong si ahih
manin Ama hong sih ding genkholhna leh
limcingna khempeuh tangtung hi. Ama sihna in a kicing Thuciam Thak ahih manin ganhing tawh biakpiaknate beisiang
hi. Nipi kaal 70 in khen thum a kisuah a nunung pen kaal in AD 34 kumteh
tangtung hi.
Stephen
in thahna a thuak takteh hotkhiatna thu in Jew mite bek hi lo-in Gentile
mite lakah kizel hi.
Dan.
9: 24 – 27 sim in. Messiah hong pai ding kamciam lametnate lakah gal, gimna,
gitlohna bei lo hi. Koi bangin leitung
in siatna tawh kidim hi taleh lametna tawh nungta ding na hiam?
Friday March 6
Ngaihsutbeh Ding: Daniel
9: 24 – 27 genkholh nipi kaal 70 leh koi
bangin Dan. 8: 14 in a genkholh ni 2300 -in kizopna nei hiam? Kum 2300 in BC
457 panin 1844 AD ciang huam hi. 1844 AD in vantung biakbuk siansuah kipan hi
(Dan. 8: 14). 1844 leh Daniel 7, 8 in
biakbuk kisiansuahna thu kipulaak hi. Daniel 7 in a gen thukhenna leh Danie 8
sung thukhenna in AD1844 kumin kipan hi, cih hong hilh hi. Kum 1260 sung upna
hangin bawlsiatna thahna a bei ciangin biakbuk siansuah kipan hi. Ahizongin hih
hun in Kumpi Jesuh a hong pai-ma leh Ama tawntung Gam hong phut ding lamenin i
ngak hi.
KIKUP DING DOTNATE
1. Lai
Siangtho thuthuk a kan mi kimkhat in ni 2300 genkholhna leh nipi kaal 70 genkholhna in khat bek
hi, ci uh hi. Bang hang hi ding hiam?
Siksan ding a om diam?
2. Daniel
in mite ading a thungetsakna in mite ading thungen dingin hong hilh hi lo hiam?
3.
Khrih in eite ading a hong sihna eite lamet, tua bek mah i nei hi. Koi danin
hih thu in hong kiniamkhiatsak hiam? A thu zaw-in mite it a, a mawhnate uh
maisak ding hong hilh hi lo hiam?
4. Daniel
in in a thungetna leh a lamet thu Lai Siangtho siksan hi. A tawpna-ah Judah gam
in gal lel a, gam mite namdangte sila dingin kipaipih hi. A gam uh kisia-in a
khuapi kisia hi. Tua bang hi taleh a gam uah ciah kik ding lametna nei uh
hi. Lai Siangtho sim leh Pasian kamciam
simloh koi panin lametna nei ding uh hiam? Pasian kamciamte in lametna hong
guan hi lo hiam?