LESSON
9 Nov 23 – 29
Sabbath
Nitak
Tu
Kaal Sung Sim Ding: Ezra 1: 9-11, 8: 1-23; Dan. 1:1, 2:9; 5;
Thkna. 30: 1-6; Neh. 11: 1,2; 12: 1-26.
KAMNGAH:
“Amaute in a sanggam uh ahi a makaite pawmin, Pasian nasem Moses in a piak
Pasian thukham zui-in, i Topa thupiakte, a ngeinate leh a thukhamte zui dingin
kiciamna bawl uh hi” Nehemiah 10: 29.
Nehemiah in khanggui honkhat leh mi
kimkhat pulaak nawn lo hi. Ahi zongin Topa in ciamteh dingin sawl hi. Topa
adingin a thupi lo bang mah om lo hi. Na khempeuh kin a a en Pasian hi. Jesuh
in innkuan ciat a kipan thupi lo ci-in i ngaihsutte Pasian in thupisa-in,
mihingte a hong don tawntung ahihna khanggui ciaptehna in hong hilh hi. Pasian in vasa gitta a kipan i samzangte
dongin a thudon Pasian hi, ci-in Jesuh in hong hilh hi. “Gitta nih in dangka
nih tawh kizuak hi lo hiam? Hi mah taleh Pasian in gitta-te mangngilh lo hi. A
taktakin Pasian in na lutung a om samzang mal phazah dongin thei khin hi.
Lunghimawh kei un. Note in gitta sangin na manpha zaw uh hi” (Lk. 12: 6, 7). A
neng a tawng a thudon Pasian in eite hong mangngilh lo hi. Hong lunghimawhsak
thu le la khempeuh zong Amah in thei khin hi.
Tua hi-in lungmuanna, khamuanna leh
tawldamna i nei thei hi. Hih thu in hong lungnuamsakin eite in zong nate a
thudon dingin hong hilh hi.
SUNDAY Nov.24
Na
Khempeuh A Uk Pasian
Ezra 1: 9 – 11; Dan. 1: 1,2 sim in.
Bangci bangin Daniel in Ezra pulaak thute theihna hong pia hiam?
________________________________________________________
________________________________________________________
Ezra
in kicingtakin a thu pulaak hi. Daniel in ahihleh a thu huampi-in pulaak
hi. A gen khempeuh uh thute en lehang
Topa khut sung a thupiang hi, cih kimu hi.
“Minamte tuahkhak thute in eite tungah
thu hong gen hi. Minam buppi hi taleh mimal in hi taleh Topa in Ama geelna
sungah a hong koih khak loh om lo hi.
Tu-in mi khempeuh in a khial ngei
lo Pasian sittel thukhenna tawh kipelh kuamah om lo hi. Mi khempeuh in eima
khentatna bangin sihna ahih kei leh nunna sung i om ding hi. Pasian in Ama
geelna tangtung dingin nasem hi.” Ellen G. White, Prophets and Kings, 536.
Daniel 5 sim in. Belshazzar tungah
thukhenna bang hong hilh hiam?
________________________________________________________________________________________________________________
BC
539, October sungin Babylon in Medo-Persian kumpi Cyrus khut sung tung hi.
Belshazzar in amah leh ama hauhna, a liatna, a minthan muangkhial hi. Zu tawh
pawi bawlin, tua zan laitakin a kumpi bei-in thahna thuak hi. Kumpi
Nebuchadnezzar tungah thupiangte thei khin hi napi-in Belshazzar in a nunzia
kikhel ding ngaihsun lo hi. Pasian hong vauhilhkholhna leh a thuhilhnate a
thudon lote in gimna tawh kipelh lo uh hi. Daniel in genkhol hi napi, amaute in
kamsangpa genkholhte thusim lo uh hi. Pasian siantho-na leh Ama hong ompihna i
ngah kei leh i kalsuanna lampi in buai-na, kisiatna, hamsatnate leh a tawpkhakna-ah
tawntung sihna i thuak ding hi.
Nebuchadnezzar tuahkhak thute a pulaak
khitteh Daniel in, “Nang, kumpi Nebuchadnezzar tapa in na pa thuaknate thei hi
mah lecin na kiniamkhiat kei hi,” Dan. 5: 22.
Bangci bangin eite in zong Belshazzar khialhnate tawh kipelh thei ding i
hiam? Bangci bangin singlamteh in Pasian mai-ah kiniamkhiatna taktak hong guan
thei ding hiam?
MONDAY Nov 25
Amaute
Khuapite-ah
Ezra
2 leh Neh. 7 sim in. Bang na ciamteh thei hiam?
________________________________________________________ ___________________________________________________
Neh.
7 in Ezra 2 sunga thute pulaak kik hi:
Babylon saltanna panin Zerubbabel leh Joshua makaihna tawh a ciahkik mite min
kigelh hi. A taktakin hih min kigelhte ei adingin khiatna nei lo hi. Ahi zongin
a thupi thu kimkhat hong hilh hi. I kin loh thute Pasian kin hi; bang hang hiam
cihleh Pasian in a neng a tawngin na khempeuh a thudon Pasian hi.
Tu-in Jerusalem kulh kizo khin ta hi.
Ezra leh Nehemiah a kipan amau khanghun sung mahin, saltanna pan a ciah masa-te
hanciamna tawh kulhcian zo uh hi; Pasian bek in amaute zawhna pia hi. Nasep
hamsa, langpannate hangin nasep kizawh baih ding zahin zo thei lo uh hi taleh,
amau mai-a khang mite maban zomto ahih manun tua bangin nasep zo thei uh hi.
Ezra leh Nehemiah makaihna in manpha
hi; ahi zongin mipi in bangmah sem kei leh amau makaihna in bangmah man lo ding
hi. A pawl, a pawlin nasep kiseh uh a, sun le zan kikhelin tatsat lo-in nasem
uh hi. Tua hangin manlang takin nasep kizo hi. Ezra 2 leh Nehemiah 7 in kizopna
nei hi. A nihna biakbuk kizo khin banah Jerusalem kipuahphat kizo siang a,
khuapi muanhuai khat hong suak hi.
Neh. 7: 73 sim in.
Pasian deihna bangin nasem ding lungtupna lianpi a neih uhteh amau mavanna
in bang thu hong hilh hiam?
________________________________________________________
________________________________________________________
Israelte
in amaute khuapi ciatah teeng uh hi. Saltanna pan a gam uh zuanin ciah kik uh
a, khuapi lampha kik uh hi, cih thu in lamdang hi. Hun khatlai-in a khuapi uh
kisuksiatsakin, biakbuk beisiangin na khempeuh vut le vai a suah khit nungah,
tu-in tua mun kisia va zuan kik uh a, khuapi leh biakbuk a kipan na khempeuh a
thakin kipan kik uh hi. Amaute banah a
kim le paam a mite in lamdangsa uh hi. Pasian kamciam bangin tangtungin, Ama
gen bangin a nuntak uhteh tua bangin nungta kik thei uh hi.
Tu
laitakin na khempeuh lamet bei tawh kibangin na kingaihsun phial zongin, Topa
muangin mainawt thei hi lo na hiam?
TUESDAY Nov. 26
Siampite
Koi-ah Om uh hiam?
Zanni-a thusinna-ah genkholhna a om
bangin tangtung takpi-in Babylon panin Jew mite a gam uhah va ciah kik uh hi.
Ahi zongin mihing ahih manin hamsatna, buai-na tawh kipelh lo uh hi. Saltanna
pan kipuahphatna nei ding uh kamciam kipia hi napi Jew tampi in a pu a pa-te uh
teenna gam le leitangah ciah kik ding ut lo uh hi. Babylon ah om suak dingin
deihtel zaw uh hi. Bang hang hi ding hiam?
Ezra 8: 1-15 sim in. Aneu 15 limtak ngaihsun
in. Bang thu himawhpi kigelh hiam? Bang hangin mi kimkhat in hun khatlai-in a
teenna Israel kilamkik ding lunghimawhna nei uh hi ding hiam? ___________________________________________________ ___________________________________________________
A taktakin bel Babylon a om Levi a
kipan Jew khempeuh in ciahkik nuam lo uh hi. Amau ut lohna a hang tuamtuam om
kha ding hi. Tampi tak in Babylon gamah suak hi-in, Babylon simloh mundangah
teeng nuam lo ding uh hi. Pawlkhatte in a ciah kik nading uh lampi a ngaihsut
uhteh tua lampi in lauhuai-na tawh kidim banah a theih ngei loh uh lampi leh
khual gamla hangin ciah kik nuam lo uh hi ding hi. Amaute pawl khatin Biakbuk ah nasem ding Levi
pawl khat tawh ciahkhawm uh hi.
“Tu-in saltanna-ah gamah a om zawh uh
kum 150 val bang a cing ding hi ta hi. Nippur
khua pan a kimu nidang van kimkhat in, tua hunlai mite nunzia, gam
ki-ukzia cihte a kipan Jew mihau tampi in Artaxerxes I uk sungin Mesopotamia ah
teeng uh hi, cih pulaak hi. Tua hi-in Ezra leh makai dangte in mipi lungsim
zo-a a gam uhah ciah kik ding a zot uhteh hamsatna tampi tuak uh hi. Hih a ciah
kik mite in a gam uhah teen kik ding a ngaihsut uhteh Babylon gama a nopsakna
uh bangin a gam uhah nopsakna ngah lo ding cih mukhol uh hi. Tua bang kawmkalah
a sanggamte uh tawh teengkhawm dingin, Ezra in innkuan 2000 val bang zolzo-in a
ciahpih theih pen lamdang hi.” The SDA Bible Commentary, vol. 3., 376.
“Eite in hamsatna tampi tawh Pasian gam sung i lut
ding hi” (Sawl. 14:22). Topa tungah a
citak mite in hamsatna, gimna thuak ding hi, cih thu na theitel hiam?
WEDNESDAY Nov. 27.
Pasian
Mai-ah Kiniamkhiat
Thkna. 30: 1-6 sim in. Hebrew mite
tungah bang thupha kamciam kipia hiam? Ezra leh Nehemiah mah bangin Pasian
nasemte adingin tua kamciam in bang gen hiam? ___________________________________________________ ___________________________________________________
Ezra
leh Nehemiah in genkholhna thute theitel uh hi. Pasian in amaute saltanna panin
ciahpih ding hi, cih thei uh hi. Bang
thu hangin saltang uh cih thu zong thei uh hi. Pasian thu mang lo, a mawhna uh
hangin saltang uh hi taleh Pasian in amaute hehpihin makaih hi. Tua hi-in Topan
in saltanna pan ciahpih ding hi, ci-in Topa muang uh hi. Topa in amaute kamciam
pia hi mah taleh amaute in gimna thuak lo ding uh hi, cihna hi lo hi. Pasian in
amaute kamciam pia hi mah taleh amaute in hamsatna, gimna thuak uh hi.
Ezra 8: 16 – 23 sim in. Mainawt ding
bang nei uh hiam? Koi bangin mainawt uh hiam? ___________________________________________________
___________________________________________________
Pasian
in amaute tonpih ding kamciam theipi mahin Ezra in a lampi ding lauhaui-na tawh
kidim ahihna thei hi. Tua hi-in antangin Pasian mai-ah ki-ap, kiniamkhiat uh
hi. Topa ompihna bek in amaute mazangsakin matun ding uh hi, cih thei ahih
manun amaute lawhcin nadingin Topa tung
bekah kinga uh hi. Ezra in tua bang hun laitakin lauhuai tuamtuam pan a cing a kem dingin
kumpipa huhna kisam hi, cih ngaihsun hi. Ahi zongin a tawpkhakna-ah Nehemiah
bang lo-in kumpite huhna ngen lo hi (Neh. 2:9).
Tua bangin Ezra in kumpi huhna
ngen hi leh Topa mindai-sakna suak ding hi, ci-in ngaihsun hi. Bang hang hiam
cihleh Ezra in kumpipa tungah “ Ka Pasian un amah a zong mite khempeuh ompihin
amau a’dingin a hoih na sem a,amah a nusiate khempeuh tungah amah heh hi, ci-in
pulaak khin hi (Ezra 8: 22). Hih in Topa in Ezra leh Nehemiah a ompihna,
saltanna pan a ciah kik mite lauhuai-na panin kemin a ompihna kimu hi.
Na khempeuhah Topa i muan ding ahi
hi. Khat veivei ciangin midangte tung
pan huhna i nget hun om thei zel hi lo hiam?
Tua bang ciang bang hangin khialhna hi pah lo-in, a kilawm kituak, ahi
ding mah hiam?
THURSDAY
Nov. 28
Tua
Khuapi Siangtho Sungah
Neh. 11: 1,2 sim in. Bang thu om hiam? Bang hangin mundangah teeng
lo-in Jerusalemah a teeng dingte aisanna tawh kitel uh hi ding hiam? Nehemiah
in bang hong hilh hiam?
________________________________________________________
________________________________________________________
Saltanna
panin hong ciah kik uhteh Jerusalemah a teeng ding khang thak kisam hi. Khuapi
sangin khuaneu-ah teen ding baihzaw ding hi. Mun le mual nei khin, pupa gamh
tawh nungta thei ding uh hi. Tuate nusia-in Jerusalem khuapi sungah va teen
ding pen amau adingin hamsa mahmah kha ding hi. Tua bangin pupa gamh, mun le
mualte nusia uh hi leh, leitang ngah kik nawn lo ding uh hi. Nuntak khuasak
nading hamsatna tampi tuak ding uh hi; khua-ta leh khuapi sung omzia, nunzia
kilamdang hi. Amau om ngei lohna, a theih ngei lohna munah va teen ding pen
hamsa ding hi.
Pasian nasem dingin i om ngei nailohna
khuapi hi taleh khuata-ah va om ding hamsatna tampi om hi lo hiam? Khuapi
sungah thuman thuhilh dingin mun thak kipat ding hamsa hi; kipiakkhiat mahmah
kisam hi. “Pawlpi nasemte in a paikhiat ding zahun paikhia-in nasem nai lo uh
hi. Pawlpi makaite in sep ding, sep zawh ding a kilawm zahin sem lo, matun zo lo uh hi. Khuapi sungah nasepna tawm mahmah lai
hi. Mi tul tampi in hotkhiatna thu thei
kha lo-in a nuntakna uh bei hi. Kha Siangtho vangliatna leh Khrih hong itna
tawh kidimin a mangthang mite in hotkhiatna thu a zak ding uh lunggulhna lianpi
ka nei hi.” Ellen G. White, 7T., 40.
Bang hangin Neh. 12: 1-26 in siampite
leh Levi min khat khit khat ciamteh hi ding hiam? Koibangin Jerusalem kulhpi
ki-apna (Neh.12:27 – 47) leh hih siampi leh Levi minte (Neh.12: 1-26) kizopna
nei hiam?
________________________________________________________
________________________________________________________
Pasian
in nate limtakin a om ding deih hi. Na lianpi kisepma-in a kipia khia mi a om
ding kisam hi. Siampite in Nehemiah nasep huhin, kulhcian kizo siangin pualam
pan a nawlkaisak bang mah om nawn lo-in nuamtakin Pasian bia thei uh hi. Khuapi a bit nadingin khuapi kulh kisam uh
hi. A kipia khia siampite om kei leh a biakpiakna uh kisia ding hi. Amau pansan
ciatah mapang uh hi.
FRIDAY
Nov. 29
Simbeh
Ding: Ellen G. White, “The Test of Discipleship,” 57 – 65,
in Steps to Christ.
“Mi kimkhat in Khrih in itna tawh a
mawhnate uh maisakin, Pasian tanu tapa-in nungta uh hi napi, amaute in kicinna
nei lo ahihlam uh kiphawkin a lungsim, a nunzia uh in Kha Siangtho’ puahthakna
hi takpi mah hiam, ci-in amau le amau kisittel uh hi. Tua bangin lunghimawhna
neite in nungkik lo-in mainawtin kalsuan uh hen. Jesuh khe phungah khitui
luangin i mawh, i kicinlohnate lungkia lo-in va puak in. I guallelh hangin eite
hong kinusia lo hi; Pasian in hong taisan lo-in, hong nusia lo hi. Khrih in
Pasian ziatlamah om hi; Amah in eite adingin hong thuumsak hi. Khrih in Amah
tawh nungta khawm dingin hong puahpha nuam a, Ama siantho-na leh a hoihna na
sungah hong koih nuam hi. Amah na ki-uksak leh, Khrih in na nuntakna-ah na hong
sem ding a, Ama hong pai kik mateng Ama siantho-na tawh na kidim ding hi.
Lungkia lo-in thungenin, lunghiang lo-in um in.
Ei le ei kimuanna tawm semsem hi leh
i sungah Honpa vangliatna hong dim ding a, cidamna, lungnopna hong pia Amah i phat ding
hi.” Ellen G. White, Steps To Christ, 64.
Kikup
Ding Dotnate
1. A beisa kum tul tampi-a Daniel in a
genkholhte, kumpi khat khit kumpi khat hong khangkhia-in a kigawm kik zo nawn lo Europe leh a tangtung
genkholhnate ngaihsun in. Bangci bangin
hih thute in siatna tawh kidim leitungah, na khempeuh in Pasian ukna sungah om
hi, ci-in khamuang hiam?
2. Pasian in i lungsim, i nunna a kipan na
khempeuh thei hi.