LESSON
7 Nov.
9 – 15
Sabbath
Nitak
Tu
Kaal Sung Sim Ding: Neh. 9: 1- 38; Dan. 9: 4 -19; Kol. 1: 16, 17; Rom. 5: 6-8.
KAMNGAH:
“A khialhna a im mite a dau pai lo ding a, a mawhna pulaakin a kikheel mite in
hehpihna ngah ding uh hi.” Paunak 28: 13.
Buk Pawi (Sukkot) khit ciangin makaite
in mipi kaikhawm kik uh hi. Pawi bawl sawt nai lo, a sep ding khat uh mansiang
nai lo ahih manun, tu-in Topa mai zuanin a mawhnate uh pulaakin mawhmai-na ngen
uh hi. Makaite in mipite tungah a mawhnate uh hangin ‘dah nawn kei un. Kap nawn
kei un,” ci-in a pulaak uh sawt nai lo hi. Ahi zongin mawhna hangin dahna, mawh
thuumnate thupi lo cihna hi lo hi. Ahi zongin tu-in pawi bawl khin, lungsim
takpi tawh mawh thuum ding hun hi, ci-in pulaak uh hi.
Hih munah pawi bawlin lungdam khitteh
mawhthuumna nei ding, ahih keileh mawhthuumna nei-in lungdamkohna nei ding
ci-in a hong hilhna hi lo hi. Mawhthuumna khitteh lungdamkohna pen kilawm zaw,
i zat zawk hi mah taleh khat veivei ciangin Pasian mai-ah lungdamkoh masak ding
a kilawm zawk hun om hi. Bang bang hi taleh a tawpkhakna-ah Rom. 2:4 gen
bangin, Pasian’ hoihna in mawhna hong kisiksak hi. Topa hoihna in Amah phat lo-in, lungdam lo-in
hong omsak lo hi. Pasian in i mawhnate hong maisak ding, hong silsiang ding leh
hong bawl thak ding kisam ihihlam kiphawk theih ding kisam hi.
SUNDAY
Nov 10
Anngawl
A Biakpiakna
Neh. 9: 1-3 sim in. Bang hangin Israel
mipi in gamdang mite tawh omkhawm lo-in kituam khen uh hiam?
________________________________________________________ ___________________________________________________
Nehemiah in mihonpi lungdam kipak ding
thupi khatin ngaihsun hi mah taleh tu-in anngawl dingin mipi kaikhawm hi. Mi
honpi in amau le amau kisiansuah tawm ding uh a, Pasian va zuanin, a lutung
uhah vut kibuakin, puan hampi (ippi)
silh ding uh hi. Gamdang mite in Israel mihonpite mawhna sungah kihel lo
uh ahih manun amaute in Israel mite kiang pan tuam om uh hi. Israel mite in a
mawhna uh kiphawk ahih manun mawhmai-sakna a kisaplam uh kiphawk uh hi. Amaute
mawhna hangin gamdangah saltangin a omna thu phawk uh hi.
Israel mihonpi in a mawhnate uh
theihtel ahih manun mihonpi-in thungen (corporate prayers), mawhthuumna nei uh
hi. A pu, a pate uh siatna hangin Israelte in a minam bupun saltangin a ciah
kik mi tawmno khat bek a omna uh hehin a pu a pate uh ngawh thei uh hi. Ahih
kei leh a makaite uh deihtel khialhna leh amaute siatna ngawh thei uh hi. Ahi
zongin tua bangin hehna thangpaihna tawh kidim lo-in mawhmai-na ngah dingin
Pasian kiang zuanin mawhsuut uh hi.
Neh.9:3 in mipi in Thukham Laibu nai 3
sung sim uh a, tua khitteh nai 3 sung mawhsuutna leh biakpiakna nei uh hi. Hih in a thum vei-na Torah (Pasian Thukham) a
simna uh hi. Torah simna-ah mawhsuutna in a bulpi khat hi; Pasian kiang pan
hong pai thuman thutak siksanin mawhsuutna hi. Lai Siangtho i simna tungtawnin Pasian
in eite tawh hong kinai a, Kha Siangtho in hong hopihin thuman hong hilh hi.
Pasian Kammal in i ngaihsutna hong bawlpha-in, thuman theihtelna hong guanin,
siatna pan hong domto-in a sangna munah hong koihto hi. Israel mite in a mawhna
uh kisikin, thuumin tau uh hi. Bang hang hiam cihleh Pasian mai-ah hun siangtho
zangin ki-apna in Ama hoihna, siantho-na hong musakin, vangliatna tawh kidimin
na khempeuh a Piangsak Pa in mihing in mawhna tawh kidim hi mah taleh eite tawh
hong omkhawm hi, cih hong telsak hi.
Tua ahih manin i nuntakna-ah Pasian
kihel lo hileh i pu i pate tawh kilamdanna bang mah nei lo ding i hi hi. I
sungah Pasian a hong om tak ciangin Ama deih bangin a nungta thei ding i hi hi.
Dan. 9: 4- 19 sim in. Bangci bangin
Daniel ii thunget in tuhun adingin man nei hiam? Koi bangin Pawlpi in hi taleh
mimal adingin zangkim thei ding i hiam?
MONDAY
Nov.
11
Amaute
Thunget Kipatna
Lai Siangtho a sim uh tungtawnin
thunget hun tampi a zatna uh panin Pasian hoihna leh Israel mite cihtak lohna
kilamdanna kimu thei hi. Neh. 9 sung mipi dawnkikna in thungetna sangin
thugenna tawh kibang zaw hi. Tua bang kammalte Lai Siangtho mundangah zong kimu
thei hi.
Neh. 9: 4-8 sim in. Amaute thunget
kipatna-ah bang thute kimu thei hiam? Bang hang hiam?
________________________________________________________
________________________________________________________
A kipatna-ah mihonpi in Pasian phatna nei uh hi; a diakdiakin a min
siangtho phat uh hi. Hebrew ngei-na-ah min pen mi khat kisapna bek hi lo-in ama
nunzia, a gamtat pulaak hi. Tua ahih manin Pasian’ min a phat uhteh Pasian
nunzia, a zia le tong phat uh hi-in, phattaakcing, biaktakcing ahihna kimu hi.
Tua min in na khempeuh a Piangsak Pa pulaak hi.
Thunget kipatna-ah Pasian in Piangsak Pa hi-in biak ding hi; na khempeuh
a Kemcing Pa hi, cih pulaak hi (Neh. 9:6; Kol. 1: 16, 17). Hebrew kammalin
kemcing cih kammal in “nungta-sak’ cihna hi.
Abraham in kicinna nei lo hi taleh ama
lungsim leh a cihtakna hangin, na khempeuh a Piangsak Pa in amah teel hi. Abraham in Pasian a uplahna mun tampi-ah kimu
hi. Ahi zongin Pasian in a tapa pia dingin a nget ciangin Abraham in nial ngam
lo hi (Pian. 22). Abraham in Topa tung cihtak ding kisin hi. Zankhat thu in a
piang thei hi lo-in, Pasian tawh nisim a kizopna tungtawnin cihtakna tawh a
nungta mi ahi hi. Hebrew mite ngaihsutna-ah ‘lungtang’ in ngaihsutna bulpi hi.
Abraham in a lungsim ngaihsutna, a gamtatna khempeuhah citak hi, ci-in Pasian
in ciamteh hi.
Amaute thunget kipatna-ah (Neh. 9)
Pasian pen ( 1) Piangsak Pa (2). A Kemcing Pa (3). Ciampel lo Pasian ci-in
pulaak uh hi. Amaute in Pasian nunzia, Pasian ahihna genkhia uh hi. Pasian in a
thuman citak eite hong piangsak Pasian, hong kemcing Pasian, a kamciam a
tangtungsak Pasian hi. Hihte in bang bang hamsatna om taleh, hong kin lo-in eite kiang pan gamla-ah om tawh a kibat
hangin, Amah muanna hong guanin, Amah tawh hong kinai-sak hi.
Bang hangin Pasian in eite hong
Piangsak Pa hi, cih thu in upna thu-ah thu bulpi hiam? Hih sangin a thupi zaw,
kaal khat ni sagih lakah ni khat Amah tawh hun zangkhawm a, Piangsak Pasian
a pulaak a thupi dang bang om ding hiam?
TUESDAY
Nov.
12
A
Beisa Hunte Panin Thusinna
Neh. 9:9- 22 sim in. Koi bangin hih
thunget in a masa-te tawh kilamdanna nei hiam?
________________________________________________________
________________________________________________________
Israel
mite tungah Pasian cihtakna hangin Ama minphatna panin Egypt gamah amaute
cihtak lohna, sehnel gam sung a tuahkhak thute pulaak kik uh hi. Pasian in
Israel mite a ompihna pulaak uh hi. Ahi zongin a pu a pate un Topa tungah citak
lo-in, ngawngkhuah uh a, Pasian hehpihna a phawk khak lohnate uh mawhthuumna
nei uh hi. Mihing siatna, Pasian tungah cihtak zawh lohnate phawk theihna in mawh
thuumna leh mawh kisikna piangsak hi. Kum tul tampi hun bei khinsa-a thupiang
hi mah taleh amaute khialhna mah tu-in zong mimal khat ciat in i tuah kha hi.
Tua hi-in hotkhiat lungdamna thu in mi
khempeuh adingin hong kipia ahihna kilang hi. Mawhthuumna in tawntung sihna pan
hong honkhia thei lo hi; eite tang dingin Khrih hong sihna bek in tawntung
nunna hong pia hi. Mawh kisikna, mawhthuumna in Khrih bek in diktanna hong pia
hi, cih thu theihna-ah a bulpi mahmah thu khat hi. “Kisikna leh upna tawh Khrih
in eite Honpa hi, ci-in i up tak ciangin,
Topa in i mawhnate hong maisakin, thukham palsatna hangin i thuak ding
khempeuh Aman hong thuak hi. Tua ciangin mawhnei mi in Pasian mai-ah mawh nei
lo – midikin kiciamteh hi; Vantung maipha a ngah mi suak hi; Kha Siangtho
tungtawnin Pa leh Tapa tawh kizopna nei hi.” Ellen G. White, 3SM., 191.
Tua laitak mahin Topa hoihna in i
mawhnate hong kisiksakin mawhmai ding i ngen a, Pasian vangliatna tawh mawhna
nusiat ding i khentat hi. Israel mite in lungkhuah uh hi mah taleh Topa in
amaute it hi. Israel mite adingin Topa in a sep nate ngaihsun lehang tuhun leh
mailamah zong Topa ompihna kimu thei hi. Tua hangin Topa nasepnate i phawk
tawntung ding thupi mahmah hi. Pasian nasepnate mangngilh hi lehang siatna sung
i sung hi.
Na nuntakna sungah Pasian nasepnate
ngaihsun in. Koi bangin mailam hunah hamsatna khat na tuah ciangin lungnop
khamuan a na om thei ding hiam? Koi bangin lungkiatna, lau-na, gimna tawh kidim
lecin Topa hoihna na muang zaw semsem ding hiam?
WEDNESDAY Nov
13
Thukham
Leh Kamsangte
Neh. 9: 23 – 31 sim in. Bangci bangin
Israelte nuntak khuasakzia leh a lian mahmah Topa’ hoihna kipulaak hiam? Neh.
9: 25.
________________________________________________________
________________________________________________________
Mihonpi in thungetna a neih
khit uhteh tu-in amaute thungetna leh amaute tungah thuhilhnate in Israel mite
luah dingin Pasian in a piak Canaan gamah Israelte nuntak khuasakzia tawh kisai
vive thu hi. Tu-in amaute in leitang nei-in, leenggahhuan bawl uh a, ahi zongin
tuate a mawk ngah bangin ngaihsun uh hi. Neh. 9: 25 in a pulaak mah bangin
amaute in leitang pan-a a piangte ne-in gilvahin thau uh hi. Gilvahin thau cih kammal pen Lai Siangtho
sungah a kimu mengmeng lo kammal hi (Thkna. 32: 15; Jer. 5: 28). Hih mun nihte
ah zong a hoih lo genna kammalin kizang hi.
Mite in Topa hoihna nuamsa uh hi napi
amau nopsak in Topa sungah nopsakna hi lo hi.
Amau neihsa nate tawh lungnuam uh hi. Na tawh kidim uh hi mah taleh
Pasian tawh kinai-na nei lo uh hi. Kitangsap bang mah nei lo hi leng lungnuam
dingin i ngaihsun hi. Ahi zongin Israelte in kitangsap bang mah nei lo-in
Pasian in thupha pia hi mah taleh amaute in nate tung bekah nopsakna nei uh a,
Pasian tungah kipiakna nei zo lo uh hi. Thupha hong Pia Pa mangngilhin a
thuphate mitsuanin kinei kha zel hi. Hih in khialhna lianpi hi. Pasian hong
piak nate in lungdamna hong pia lo cihna hi lo hi. Thuphate hangin a lungdam thei dingin Pasian
in hong deih a, ahi zongin tua thuphate in Amah tawh kizopna kip hong nei-sak
hamtang thei lo hi. A hong piak thuphate limtak kem lo hi lehang Pasian tawh
kizopna hong daltan thei nate suak thei hi.
Ahi zongin tu-in (Neh. 9) Israel
makaite in Pasian tung a cihtak lohnate uh mawhmai-na ngen uh hi. A beisa thute
a ngaihsut kik uh ciangin a minam buppi-in a khialhnate uh pulaak uh hi. Amaute
mawhthuumnate lakah a thupi pawlkhat kimu thei hi. Bang hang hiam cihleh hih
thute pulaak kikkik uh hi. (1) Israel mite in Pasian thukham nawlkhin uh hi (
2). Amaute in kamsangte bawlsia uh hi. Amaute in Pasian thukham leh Ama
kamsangte in mimal a kipan a minam buppi a khantoh nadingun a kisam mahmah hi,
cih mutel uh hi. Amaute thunget a khupna-ah “mi khat in Pasian thupiakte a
zuihleh amah in tua thukhamte tawh a nungta ding hi (Neh. 9: 29) Hih in Siam.
18:5 siksan hi. Tua thupiakte in kamsangte tungtawnin Kha Siangtho in pulaak
hi. Nuntakna bucing tawh i nuntak
nadingin Pasian in a thukham hong pia hi; Ama thuman i tel nadingin Pasian in Ama
kamsangte hong sawl hi. A hong piak thupha letsongte bangci zat cih mimal in i
kidot ding thupi mahmah hi.
THURSDAY
Nov.
14
Phatna
leh Ngetna
Neh. 9: 32 – 38 sim in. Amaute
mawhthuum thungetna-ah a tawpkhakna in bang mitsuan hiam?
________________________________________________________
________________________________________________________
A vanglian Pasian ahihnate hangin
amaute thunget in phatna tawh kidim hi; Pasian in vanglian hi; lamdang hi;
hatna tawh kidim hi, hehpihna leh a kamciam tangtungsak Pasian hi. Kote thuak
gimnate in thusim lo-in om kei in, ci-in thungen uh hi (Neh. 9:32). Gammite in
amaute a uk makaite siah pia uh hi. Kim le paam, a ciang a ciang pan mite in Israel mite uk uh hi. Israelte in mi khut
nuai-ah a om uh ning mahmah khin uh hi. Ukpi gilo khat khit gilo khat nencipna
thuak uh hi. Mite nenniam thuakna pan suahtak ding lamen tawntung uh hi.
A lamdang thu khat in amau le amau
sila, nasemte kici uh hi. Gam sung in siatna tawh kidim ahihna thu a pulaak
khit uhteh a tawpna-ah sila ci-in kipulaak uh hi. Sila-te in amaute a uk
thuneite nuai-ah om mite hi. Hih kammal in amaute mai-a om mite bang lo-in,
Topa ukna nuai-ah om ahihna uh kimu thei hi. Amaute in Topa tungah cihtakin,
Ama thupiak nuntak pih ding a lunggulhzia pulaak uh hi. Pasian sila ahih mah
bangun amaute aitangin Pasian in nasem dingin ngen uh hi.
Ezra leh Nehemiah tawh mipite in gimna
lianpi thuak uh hi, cih pulaak uh hi (Neh. 9: 37). Amaute thuak gimna in Egypt
gama Israel mite thuakna tawh kibang hi, ci uh hi (Neh. 9:9). Egypt gim thuakna pan suahtakna hangin Topa
tungah lungdamkoh thungetnate mangngilh theih ding hi lo hi. A beisa hun a
Pasian in a mite a hotkhiat bangin, kumpite, kumpi tanu tapate, siampite a
kipan kamsangte in Topa tungah cihtak lo hotkhiat thamcing lo mi mah ta le-uh,
tu-in Topa in amaute honkhia dingin thuum uh hi. Tua ahih manin amaute in
Pasian hehpihna leh hehpih itna tung bekah kinga uh hi; amau gamtat hoihna leh
a pu a pate uh hoihna mitsuan lo-in, galte khut sung panin Topa hot ding bek
lamen uh hi.
Romans 5: 6-8 sim in. Bangci bangin
Israel mite in Topa tung pan bang ngen uh hiam? Topa tung pan amaute’n a nget
uh thu-te siksanin khamuanna bang na ngah thei ding hiam? Paul in bang pulaak hiam?
FRIDAY Nov.
15.
Simbeh
Ding: Ellen G. White, “Confession,” 37 – 41, in Steps to
Christ.
Neh. 9:25 sungah Hebrew mite pulaak
thu in, a pu a pate un a lian mahmah Topa hoihna sungah amau le amau in nop a
sakna thute pulaak uh hi. Tua bang nopsakna pulaak kammal a khiatna in (Eden
Huan, Pian. 2: 15), Eden cih kammal tawh a khiatna kibang hi. Cihnopna-ah
amaute in Eden nopna sungah nungta uh hi.
Hotkhiat lungdamna thu in a taktakin puahphat thakna, bawl thakna pulaak
hi a, Eden nopna sangin mihing in a pulaak ding nopna dang om ding hiam? Pasian
in Hebrew mite piangsakin Pasian sawlna zui ding leh nial ding deihtel theihna
pia-in, mawhna dim leitungah Eden nopna kilangsak dingin amaute teeltuamin koih
hi. Saltanna pan hong ciah kik khit uhteh zong tua ding mahin Pasian in amaute
koih hi. “Topa in Zion hehnem taktak ding a, ama kisiatna khempeuh khuatuahna
mitin a en ding hi; ama sehnel gamte Eden bangsak ding a, a gamtulte Topa huan
bang ding hi. Ama sungah lungnopna leh kipahna, lungdamkohna leh lasakna awging
a om ding hi” Isaiah 51: 3.
Topa in Israel mite tungah a kamciam
bangin amaute in leitung nate tawh nuamsa mah uh hi. Tua bangin amaute
lungdamna, nuamna khempeuh in na khempeuh kicinna Eden hoihna a ngaihsuk theih
nading uh ahi hi. Tua bangin leitungah a nuntak hun sungun nuam a sak ding uh
hi mah hi. Pasian in leitung nate piangsakin, nidang Israelte mah bangin mihing
in leitung nate a noptuampih ding mahin nate kipiangsak hi. Amaute mawhna in
Pasian thupha sungah a nopsakna uh hi
lo-in, tua nopsakna a pia a Topa uh a mangngilhna uh in mawhna hi (Eze. 23:
35). A thupha ngahte uh in Topa a phawk nading uh leh namdangte lakah Topa
kilangsak ding uh hi napi, tua thuphate hangin Topa mangngilh zawsop uh hi.
Kikup
Ding Dotnate
1. Jesuh in
“Ling laka tute ahihleh thu za napi hih leitung nuntak nading lunghimawhna
leh hauhna khemna in depgawp a a gah lote ahi hi,” ci-in gen hi (Matt.
13:22). “Hauhna khemna” cih in bang
pulaak hiam? Koi bangin hih thu in tu
kaal sung thusinna tawh kisai mawhthuum thungetna tawh kizopna nei hiam?
2.
Piansakna thu ngaihsun kik in.
Nehemiah thungetna sungah Topa in Piangsak Pa leh A Kem Pa ahihna a pulaakte
ngaihsun in. Piansakna thu in upna
bulpi khat hi lo hiam?
3.
Mawhna in i pianpih hi mah taleh tua
thu siksanin Satan hong suksiat theih nading lampi sialsak lo-in, siatna panin
zawhna koi bangin ngah ding i hiam?