MUC

Print Friendly and PDF

Thursday, September 5, 2019

LESSON 5 Oct. 26 – Nov. 1 Thukham Deihna Palsat


LESSON 5     Oct. 26 – Nov. 1
Thukham Deihna Palsat


Sabbath Nitak

Tu Kaal Sung Sim Ding: Neh. 5: 1-5, 7 – 12, 14 – 19; Pai. 21: 2-7; Micah 6:8; Thkna. 23: 21 – 23.

KAMNGAH: “Tuni mahmahin a lote, a leenggui lote, a olive lote, a innte uhleh a meeta na lak uh sum, an, leenggahzu leh sathaute, amaute tungah pia kik un.” Nehemiah 5:11.

          Tuhun in a haute hau semsem, a citheite cithei semsem taleh cimawhte cimawh tektek, a zawngte genthei semsem hi. Koi bangin hih buai-na bei ding cih pen leitung makaite in hanciam uh hi. Jesuh in  “ Note lakah cimawh genthei om tawntung ding hi,” ci-in pulaak hi (Matt. 26:11). Hih thu siksanin mi huh nial ding hi lo hi. Lai Siangtho in tua bangte i huh theih bangin huh dingin hong sawl hi. Tua lo-in Khristian hihna in mannei lo hi.
          Saltanna pan a ciah kik mite in hamsa, genthei takin Jerusalem puahpha kik uh hi. A haute in a zawngte nengniam uh hi. Saltanma in zong khat le khat kideidannate om khin hi. A gam uh a va tunkik khitteh zong kideidannate om kik hi.
          Tu kaal sung kikup ding thu in: koi bangin Nehemiah in khat le khat kideidannate kantan hiam? A siathuai zaw penpen in Thukham a zui mite in khat le khat kinengniamna tawh kidim hi. Thukham zuihna bek tawh lungkim a, thukham ii deih – Jesuh nunzia nei ding, cih ngaihsun kha lo uh hi.

SUNDAY   Oct.27
Mite Dahna

      Neh. 5: 1-5 sim in. Bang piang hiam? Bang hangin mipi kap hiam?          ___________________________________________________          ___________________________________________________

          Jewte in Nehemiah makaihna nuai-ah kipumkhat uh tawh kibang hi; a pua lam pan huzaapte langdo uh hi. Ahi zongin a gambuppi-in gamdang pan galdo-na leh bawlsiatna do kim lo hi. Galte do-in gualzo uh hi taleh amaute sungah kitapkhapna hong om hi. Makaite leh mi citheite angsung huaihamna hangin nautangte in cimawh simmawh nengniam thuak uh hi. Cimawh gentheite in suahtak ding kiko-na thuumna nei uh hi.
          Innkuan pawl khat in annek ding nei lo, tate in gilkial uh hi. Kialtunna hangin mi khat in a van neihteng uh tawh an batlak uh hi. Bang mah nei nawn lo innkuan tampi om hi. Kimkhatte in Persia kumpi tungah siah piak ding nei nawn lo-in a tate uh sila-in paisak uh hi. Tua bangin mite gentheihna zungpi in kial leh siahpiakna hang hi. Persian kumpi in Judah gam pan innkuan khat in kum khat in talent 350 siah piak ding thukhun koih hi (Neh. 5: 1-5). Siah a pia zo lo a omleh sumleitawi ahih keileh a neihsa van khat uh piak kul hi. A kum kikteh a piak ding a neih kei leh a beisa kum a leiba tawh kibehlap toto hi. A tawpkhakna-ah sila-in a pai kul hi. Inn le lo a taan khit uhteh salin khat peuh mah, a diakdiakin naupang khangnote paisakin leiba loh nading nasem uh hi.
          Khat veivei ciangin i gamtatna hangin gim i thuak hi. Ahi zongin cinatna, hamsatna tuamtuamte eima khialhna hang a i thuak hi lo hi. Persian kumpi gitlohna hangin gammi tampi in gim thuakin zawhlawh uh hi. Gammi tampi in zawnna panin suahtak zo lo uh hi.
          Sum le paai hamsatna hangin a genthei-te nunzia lamdang sakna om thei hi. Sum le paai tawh khat le khat kinengniamnate in bang hong hilh hiam?


MONDAY    Oct. 28         
Thukham Deihna Nial

          Neh. 5: 6-8; Pai. 21: 2-7 sim in. Banghangin Nehemiah in hehna tawh dawng kik hiam?
________________________________________________________________________________________________________________

          Tuhunin tua thupiangte i tel zo kei zongin nidanglai-in sila leh to om hi. Nu leh pa khat zaw sangsangin sila-in a om mah bangin a tate zong sila dingin zuak hi. Nu leh pa in a tate uh sila-in zuak thei hi. Ngei-na leh gam sung ki-ukzia thukhun in zong phal hi.  Pasian in deihtel theihna a piak hi mah taleh tua bangin Israel gam sungah gamtatnate tungah thu nei veve hi. Tua hi-in kum sagih sialin to-te in sila-te suahtakna pia uh hi. Tua bangin Pasian in sila khat in khantawn sila panin honkhia-in a mite suakta takin a nungta ding deih hi.
          Thukhun in sumleitawi phal hi; ahi zongin summet lak ding phal lo hi (Pai. 22: 25 – 27; Siam. 25: 36, 37; Thkna. 23: 19, 20). Namdangte tawh tehkakna-in, Israelte in summet tawmno khat bek ngen la uh hi. Kha khatin za khat ciangin peek khat (1%) piak ding ngen uh hi. BC 700 kimlai-a Mesopotamia-te in ngun, sumngo ahih leh za ah sawmnga (50%) ngen uh a, anhum ahihleh za ah za (100%) ngen uh hi. Tua hi-in Mesopotamia-te zat tawh tehna-in za ah sawm le nih (12%) pen tawm mahmah hi. Ahi zongin bangbang hileh Pasian Kammal hong hilh bangin, summet lak himhim pen thuman lo hi (Neh. 5:10).  A lamdang khat summet pia-te in a lungkimlohna uh pulaak lo uh hi.  Tua bangin summet la-in, summet pia-in a om uh hangin gam ki-ukna thukhun tawh kizui-in summet la, summet pia uh hi. Tua hi napi bang hangin Nehemiah heh hi ding hiam?  Nehemiah in summet lak a hehna pulaak pah lo hi.  Ahi zongin hih thu lunghimawh mahmah hi.
          Nehemiah in na khat semkhia dingin hong kipan hi. Khat le khat tung pan summet kingetna hangin a dahna nusia lo hi; gam thukhun palsatna hilo hi; ngei-na khatin a zat uh banah midangte sangin hoih zaw tham hi. Ahih hangin thukham deihna – ki-itna, hehpihna cihte nei lo uh hi. Hamsat hun ciangin khat le khat kihuh kipanpih ding uh masuan nei ciat uh hi.  Pasian in nengniam thuakte panpih hi.  Kamsangte tungtawnin tua bangin mizawngte nengniamnate langpan hi.
          Bangci bangin thukham palsat hi lo napi-in thukham deihna langpan kha thei i hiam? (Micah 6:8).


TUESDAY   Oct. 29
Nehemiah In Semkhia

          Nehemiah in gam makaite leh uliante tungah “No mi le no mi summet tam na kila lua uh hi,”ci-in hanhilh hi (Neh. 5:7), napi a deihhuai kikhelna nei tuan lo uh hi. Tua hi-in Nehemaih in lungkia lo-in nengniam thuakte tungah thuman a tun nadingin hanciamin nasem hi. Makaite, uliante hilh khin ing, ka nasep ding zo khin ing, ci-in nusia hi leh zong nusia thei hi. Hih mite mah tawh kido do ding cih thei hi. Ahi zongin kinengniamna a bei mateng, a nasep a tangtun masiah a nasep khawl ding lungkim lo hi.
          Neh. 5: 7 – 12 sim in. Nehemiah in bang thute langpan hiam? Kipuahphat nadingin bang thute siksan hiam?
          Nehemiah in mipi kaikhawm hi. Khat le khat kinengniamna hemkhia-a khat le khat kiheh ding limtak hilh hi.  Makaite, uliante in thuman lo-in a gamtatnte uh mipi-te mai-ah genkhia hi. Tua bangin a genkhiatna a hangin a gamtatnate uh kiphawk a, kisikin kuamah nengniam nawn lo ding deihna hi.
           Nehemiah in sila thu bulphuhin thuhilh hi. Jew tampi in a mipihte uh zuakin namdangte sila suak uh hi.  Tu-in Nehemiah makaite, uliante tungah mipihte zuak, kilei cihte thu hoih mah ahi hiam, ci-in dong hi. Israel mi khat in a mipih Jew mi khat suahtak nading ci-in namdangte tung pan lei-in, ama sila dingin koih veve uh hi. Hih in a deihhuai mah hiam, ci-in a mipihte dong hi.
          Tua bangin Nehemiah dotnate makaite leh uliante in a cih nading uh thei lo uh hi. Bang hang hiam cihleh a nial theih nading thu mu nawn lo uh hi. Tua hi-in Nehemiah in a nasep maban zomsuak hi. Amaute tungah “Note’ gamtat hoih lo hi. I gal ahi mi namdangte’ zahkohna i ngah loh nadingin i Pasian zahtakna tawh na gamtat ding uh kilawm hi,” ci-in hilh hi (Neh. 5:9). Tua khitteh Nehemiah mahmah in midangte sum leh nek ding an leitawi a piak a khialhna, “Tu-in summet lakna khawl ciat ni” ci-in pulaak hi (Neh. 5:10). A mipihte tungah summet la-in sum leitawi in hoih lo ahihna thu a pulaak khitteh, summet la nawn lo-in khat le khat kihuh zaw dingin hanthawn hi. A lamdangin mi khempeuh zong thukim pah uh hi.
        Mi khat tungah siatna na tun kha ngei hiam? A tam zaw-in i thuman leh siatna bawl ngei lo kuamah om lo hi. Tua khialhna na khialh kik loh nadingin tu-in bang in hong khaktan hiam?


WEDNESDAY   Oct. 30
Kiciamna

          Neh. 5: 12, 13 sim in. Bang hangin Nehemiah in a kamciam a pelh mite tungah hamsiatna pulaak hi ding hiam?  
          Makaite in mite tung pan a ngah uh sum leh vante pia kik dingin a pulaak uh hangin Nehemiah in tua bangin kamciam bek tawh lungkim lo hi. Tua a kamciam uh bangin sem takpi ding cih deih hi. Tua hangin makaite siampite mai-ah kiciam uh hi. Hih in thupi mahmah hi. Bang hang hiam cihleh hun khatteh a kamciam bangun sem kei le-uh, amau kamciamte mah siksanin thukhenna thuak ding uh hi.
          Bang hangin Nehemiah in hamsiatna pulaak hiam? Amaute thuak ding a limcing dingin Nehemiah in a puansilhte sung pan nate kiakhia ding bangin a puanzialte singkhia hi. Tua hi-in a kamciam a pelh uh leh puansin khiat bangin a nuntakna uh a kipan a na neih khempeuh uh kisingkhia mang ding hi. Tua hunlai-a mite in hamsiatna pulaak khia uh hi. Tua in thuciam, thukham a thupi-na kilangsak hi. Mite in tua thuciamte a palsat uhleh hamsiatna ngah ding uh hi. Tua ahihmanin mite in a kamciam bangun a nuntak nadingun tua bangin Nehemiah in kiteltakin hilh hi.
          Thuciam Lui in kiciamna in siangtho ahihna bang pulaak hiam? Pai. 30: 2; Thkna. 23: 21- 23; Thuhilhna 5:4, 5; Siam. 19: 12; Pian. 26: 31.
          Kampau pau theihna in mihingte tungah Pasian hong piak a manpha mahmah letsong hi. Tua in mihing leh ganhing kilamdanna khat hi. I pau khiat kammalte in huzaap lianpi nei hi; nunna piangsak thei, sihna piangsak thei hi. Tua hi-in i genkhiat thute kidop kul hi; kamciam i piakma-in limtak ngaihsut kul hi; mi tawh kizopna-ah limtak ngaihsutna tawh kampau ding thupi hi. Tua banah i gen bangin sep kul hi. Mi bangin na kampau-na hangin Khristian thuman mu-in, mi bangzah in na kampau-na hangin upna pan lampial hiam?
          Mi tungah i kampau huzaapzia ngaihsun in. Koi bangin i kampau ding, bang hunin pau ding, koi bangin gen ding cihte theitel ding i hiam?

THURSDAY   Oct. 31
Nehemiah Tung Pan Etteh Dingte

          Neh. 5: 14 – 19 sim in. Nehemiah in bang thu siksanin gam mite tung pan gam-uk kumpi ahihna tawh kizui-in a ngahte bang mah ngen lo  hi  ding hiam? Neh. 5:18.
          Neh. 5: 14-19 in Nehemiah in Kumpi Artaxerxes kiang a tun zawh, Judah gam-ukin a om kum 14 khitteh a pulaak hi ding hi.  Gamuk uliante in gam mite tung pan phiangsiah ngah dingin kilawm hi mah taleh Nehemiah in ama ngah ding bang mah pulaak lo hi.Ama neihsa tawh lungkim hi.  Ama kitangsapte amah le amah kisik hi. Tua banah a innkuanpihte leh kumpi huang sung a kisam bangbang pia hi.           Kumpi min Zerubbabel bek mah i thei hi. Nehemiah in a pulaak kumpi sem ngeite Nehemiah leh Zerubbabel kikal a kumpite i ding hi. Kumpi a sep nawn loh ciangin neihsa bang mah nei lo hi. Mite ngaihsut bang hi lo-in Nehemiah in hauhna zong lo-in neih le lamh hauhna kin lo hi. Nehemiah in neihsa hau mahmah hi. Tua hi-in nisimin mite an pia zo hi; mihuh hat mahmah hi (Neh. 5: 17, 18).
          Abraham in a innkuante namdangte khut sung pan a mite a hotkhiatna thu tawh kibang kei taleh Nehemiah in tua thuguipi mah nuntakpih hi (Pian. 14).
          Neh. 5:19 sim in. Bang pulaak hiam? Koi bangin hotkhiatna thu tawh kizom thu bang kipulaak hiam?
          Nehemiah in Topa muangin ama nopsakna ding teel lo zaw-in Topa teel masa zaw nasem khat hi-in, ettehtaak cing mahmah khat hi.  Bang dinmun tawh i nungta zongin amah bangin i kalsuan ding ahi hi. Kipiakkhiatna bang mah nei lo-in Topa nasem ding hamsa i sa kei hi.
          Phil. 2: 3-8 sim in. Koi bangin tulaitak na nunzia in nangma deihna nial mi nahihlam kilang hiam?


FRIDAY    Nov 1
Simbeh ding: Ellen G. White, “A Rebuke Against Extortion,” 646- 652 in Prophets and Kings.
          “Nehemiah in nenniamna thuakte kiko-na aw a zak ciangin a lungsim in hehna tawh kidim hi. Thuman lo-in gimthuaknate hangin amaute thuumna aw ka zak ciangin ka heh mahmah hi, ci hi. Kinengniamna khau khempeuh sattatin thuman thutak adingin ka nungta ding hi, ci hi. A mipihte gimthuakna panin a suahtak nadingun khentatsa-in nasem kipan hi.” Ellen G. White, Prophets and Kings, 648.
          “Jesuh in cimawh genthei-te suahtak nading pulaak hi bek lo-in sem takpi hi. Thuman thutak i pulaak bangin sem takpi dingin hong hilh hi. “Thuman pen thuman bangin pulaakin, thuman lote a man lo mahin pulaak ding kisam hi.  Tua val pen khialhna hi.” Ellen G. White, Thoughts from the Mounth of Blessings, 67. Hih in khiatna nei lo kampau-na, a mawkna kampau-na mawhpaih hi. Leitung nuntak khuasakna, sum le paai zonnate in zuau khemna, thuman pan lampialna, ahi lopi a kiphatna, uang genna, thuman lo tawh nasepna tawh kidim hi. Kuamah in kineihkhemna tawh kampau-na, gamtat khempeuh thuman hi,ci lo hi.

Kikup Ding Dotnate

1.      Banghangin sumzonna leh mi tawh kizopna khempeuh huaihamna in ukcip hiam?

2.    Bangci bangin Pasian mite in huaihamna pelh ding hiam?       Huaihamna pelh nadingin Pasian in bang hong pia hiam? Isa 58: 3-12; Micah 6: 6-8.

3.      Kampau theihna leh kammalte ii huzaapte ngaihsun in  John 1: 1, 2 in Kammal/Thu cih in bang khiatna pua hiam?  Koi bangin hih in kammal thupina leh i paukhiatte in khiatna bang nei hi, cih hong hilh hiam?

4.      Tuma kum tul tampilai-in Jesuh in note lakah mizawng om tawntung ding hi, ci-in a gen thu in lamdang hi.  Cimawhte huh ding hong hilh hi. Koibangin Jesuh gen – note lakah mizawng omden ding hi,cih thu in Khristian khat in cimawh dongtuakte huhding hiam?

To get the latest update of me and my works

>> <<