LESSON
13 Dec.
21- 27
Sabbath
Nitak
Tu
Kaal Sung Sim Ding: 1Kum. 12: 1-16; Sawl. 15: 7-12; Jn. 11:
46 – 53; Neh. 4:7-23; Ezra 8: 21- 23, 31, 32.
KAMNGAH:
“Tua ahih ciangin mi khempeuh anne tuidawnin midangte a kholh ding le lungdam a
om dingin a ciah uh hi; bang hang hiam cihleh amaute tungah a kigen thute
amaute in a theitel uh hi” Nehemiah 8: 12.
Ezra leh Nehemiah in Pasian tungah
kipia zo, Topa in a sawl bangin nasep a zo ettehhuai makai hoihte hi. Amaute in
Topa a itna uh tawh kidimin, tua itna in a cihtak nasem mi hisak hi. Amaute
cihtakna in eite etteh ding hi.
Tu kaal sungin Ezra leh Nehemiah a
kipan makai hoihte thu i sin ding hi.
Lai Siangtho sung a makai hoih khempeuhte thu i sin khin zo kei ding hi.
Ahi zongin makai khat tung panin thuhilhna tampi kimu thei hi. Makai khat na hi
kei zongin kim le paam huzaap a nei thei mi na hi hi. Lai Siangtho makai hoih
khempeuh in Pasian Kammal tawh nungta uh hi. Tua Kammal in amau ngaihsutzia, a
nunzia uh khelin kipuahphatna leh kilamthakna piangsak hi. Pasian Kammal leh
Ama hilhnate hangin lungdamna lianpi nei uh hi. Makai khat hi taleh nautang mi
khat in hi taleh, Seventh-day Adventist thu-um mi khatin i nuntakna-ah Pasian
Kammal nuntakpih ding kisam mahmah hi.
SUNDAY Dec. 22
Makaite
Huzaap
Lai Siangtho sungah ettehhuai makai
hoih a om mah bangin ettehhuai lo makai gina lo zong om hi. Khat veivei ciangin
gamtat hoih leh gamtatsiat tawh a makaih makai zong kimu thei hi. Makai gina
lote in zong khat veivei ciangin na hoih sem uh hi. Makai hoih khat in zong
khat veivei teh a hoih lo khat sem kha hi. Bang bang hi taleh makai i cihte
zong mihing mah hi-in, siatna bawl thei, a hoih zong sem thei hi; thuman thei,
thuman lo thei hi. Tua bang makai a tuak kha lo kua om ding hiam?
Makai-in a hong kikoih ciangin a hoih
thu tawh huzaap lianpi na nei thei hi. Ahih keileh thu hoih lo tawh huzaap na
nei thei hi. Innkuan sung hi taleh nasepna munah a hoih lo huzaap na neihleh
hong kithei khia ding hi. Pawl sung, khua sung, u le nausungah makai khatin na
omleh huzaap lianpi nei na hi hi. Tua hi-in makai khat in Lai Siangtho thuman
leh a hong hilh bangin nuntak ding thupi mahmah hi lo hiam?
A nuai-a makaite in ettehhuai hiam,
ettehhuai lo hiam ngaihsun inla, bang hangin etteh dingin hoih a, banghangin
etteh huai lo hiam?
Rehoboam
(1Kum. 12: 1-16) _____________________________________
________________________________________________________
Peter
(Sawl. 15: 7 -11)
____________________________________________
________________________________________________________
Josiah
(2Kum. 23: 1-10) ___________________________________________
________________________________________________________
Deborah
(Thukhente 4: 1-16) ________________________________________
________________________________________________________
Ahab
(1Kum. 21: 1-16) ____________________________________________
________________________________________________________
Bang
thu in makai hoih hisak-in, bang thu in makai gina lo hisak hiam? Bang bang
dinmunah na om zongin, amaute tungpanin bang thute nuntakpih ding na hiam?
MONDAY
Dec. 23
Topa
MUHNA-ah Siatnate
Anuai-a
munte-ah makai gina leh makai ginalo in mite tungah bang huzaap uh hiam?
1
Kum. 15: 26, 34 _______________________________________________
________________________________________________________
2
Kum. 13: 1-3 ___________________________________________________
________________________________________________________
John
11: 46 – 53. __________________________________________________
________________________________________________________
Kimakaihna
khat peuhah mite a lawpsak ding makaihna, ahih keileh thakiamsak thei makaihna
hi thei ahih manin makai khat in a kidop mahmah ding kisam hi. Huzaap hoih lo
nengkhat in na tampi susia thei hi. A thupi zaw diakin i gamtat zia le tong
leh, Khrih tungah ki-ap zawhna in mite nunna-ah kilamdanna lianpi piangsak hi. Lai Siangtho sung mi kimkhat in siatna tawh huzaap
uh hi. I gamtat zia le tong a kipan Khrih tungah ki-apna in mite tungah na
lianpi sem hi. Pawlpi makaite in huzaap
lianpi nei hi. Pasian tawh kizopna nei makaite in a hoihlam huzaap nei-in,
Pasian tawh kizopna nei lo makaite in ahihleh siatna lamah huzaap hi.
Ezra leh Nehemiah in Topa tawh kizopna
kip nei uh hi. Anngawl a thungen Ezra leh Nehemiah in a nasepnate uhah zawhna
lianpi ngah uh hi. Buai-na tawh kipelh lo uh hi taleh Ezra leh Nehemiah
makaihna tawh Judah mite in Pasian tawh kizopna nei uh hi. Gam mi khempeuh Topa
kiang makaih uh hi. Tua bangin huzaap lianpi tawh nasem uh hi mah taleh mi
kimkhat in kikhelna nei lo-in, amau nunzia siatna leh amau khentatna bangin
thuak ding uh hi. Mi khat in upna kip nei mah taleh mimal deihtelna bangin thu
kikhen ding hi.
Nungzuite hunlai-in Jesuh mu-in, Ama
thugen ngai-in za bek tham lo Jesuh bawl nalamdangte zong mu khin hi napi-in,
Jesuh a nial veve mi tampi om hi. Bang
dinmun-ah i nungta zongin huzaap hoih ahih keileh huzaap hoih lo i nei hi. A tawpkhakna-ah
mimal khat ciat in eima khentatna tawh kizui-in Pasian mai-ah thukhenna i thuak
ding hi.
Nangma huzaap ngaihsun in. Bangci
bangin a hoih zaw huzaap hoih zaw na nei ding hiam?
TUESDAY
Dec. 24
Hangsanna
leh Hatna
Neh. 4: 7- 23 sim in. Nehemiah in lau
lo-in kalsuan ahihna bang in kilangsak hiam? Bang in tua bangin hangsansak hi
ding hiam?
________________________________________________________
________________________________________________________
Nehemiah
in amah a langpangte, Jew mite a patau-sakte lau lo-in do hi. Mite in
kuankhia-in galdo dingin Nehemiah mah kithawi-in do masa hi. Nehemiah in “Topa
Pasian in hong do-sak ding hi,” ci ziau lo hi. Mipi in amau masuanah mainawt
dingin thupia hi. Lum le teipi, galvante pua kawmin kulhpi ciangto to uh hi.
Jewte in Nehemiah makaihna-ah lau lo-in hangsan takin galdo ding kiging uh hi.
Nehemiah in a mipihte hanthawn hi; mite muanna nei hi; amaute tawh nasem khawm
hi; nasep guan hi. Nehemiah in amah kia
bekin nasem lo-in, mite tungah nasep khat ciat pia hi. Tua bangin nasep sawlin
a inn sungah lutsan ziau lo hi. Amah mah in nasemte tawh semkhawm hi; nasep
hamsa taleh seppih hi.
Khat veivei ciangin Pasian in mite
tungah bang mah sem lo-in Ama sep ding lamenin a ngak ding uh thupia hi. Ahi
zongin mun tampi-ah Pasian in mite tungah “nasem ding kigingkhol dingin sawl a,
zawhna kong pia ding hi,” ci-in a pulaakna zong om hi. Suahtakna leh Topa
thupha a ngah nuam mi in mimal sep dingte seploh phamawh hi.
“Nehemiah in Pasian na a sepna-ah
Pasian muanna nei-in, cihtakin nasem hi. A galte guallelhna in ama hatna hong
suak hi. A thadah mi in siatna sung tung
baih hi. Ahi zongin ngimna kician nei-in a hanciam mi sungah siatna in mun ngah
zo lo ding hi. Cihtakin a kalsuan mi in lungkia lo-in upna tawh a mainawt mi
hi. Na khempeuh Topa deihna bangin a sem ciangtan om lo Pasian itna a phawk mi
hi. Pasian nasem taktak mi khat in khentatna kician nei-in lungkia lo-in
kalsuan hi. Bang hang hiam cihleh tatsat
lo-in ama kingakna mun in vantung hehpihna tokhom hi.” Ellen G. White, Prophets
and Kings, 660.
A tawpna-ah Nehemiah in Pasian vangliatna leh
Pasian a theihtelna panin hatna ngah hi.
Tua mah bangin Pasian a theihtelna in a upna bangin mainawtsak zo hi.
Nehemiah leh James in dinmun kibang lo hi mah taleh, James
pulaak in, “Mi khat peuh in “Mi khat in upna nei a, adang khat in
gamtatna nei hi,” ci zenzen leh, gamtatna in a zui lo upna hong lak dih in; keimah
in ahihleh ka upna ka gamtatna tawh ka hong lak ding hi, ka ci ding hi” (James
2: 18) cih thu koi bangin Nehemiah nunzia in pulaak hiam?
WEDNESDAY
Dec.
25
Ngimna
leh Hanciamna
Ezra leh Nehemiah nasepna-ah bangin
amaute thaguan hiam? Neh. 2: 1-10; 7: 8-10.
________________________________________________________ ___________________________________________________
Ezra
leh Nehemiah in Pasian deihna bangin mipite makaih dingin hanciam uh hi. Mipi
in amau ut bangin gamtat-in thuman nunghei uh hi. Tua hangin amaute in gim
thuak uh hi. Ahi zongin Pasian in amaute puahpha dingin A kamciam tangtunin,
amaute teen nading Kamciam Gam sung tunpih veve hi. Moses bangin a citak makai dingin Topa in Ama
pilna tawh a citak Ezra leh Nehemiah telkhia hi. Topa in, kum za tampi
hunlai-in, Moses zangin a mite a bawlthak mah bangin Ezra leh Nehemiah in zong
kilamthakna-ah makai uh hi. Makai picingte in hih mi nihte mah bangin ngimna
nei hi.
Ezra leh Nehemiah in ngimna nei-in,
tua ngimna mitsuanin mainawt uh hi. Ezra leh Nehemiah in ngimna tawh nungta uh
hi. A makaih uh Pasian’ mite dinmun ding leh nunzia ding ngimna nei uh a, tua
ngimna a tun dongun amaute makaih hi. Ezra in Pasian Kammal kantelin, tua
khitteh mite tua Kammal hilh hi. Nehemiah in na hoih sem ding leh Topa ading
hangtakin nungta dingin mipi hanthawn hi. Ezra leh Nehemiah in a kipuahpha kik
khuapi Jerusalem bek tham lo-in, a sung a teeng mite in khanlawhna leh kikhelna
thak nei mite hi dingin lamen uh hi. Tua hangin a khialhnate uh bawlpha-in,
mawhnate pulaakin, a gamtat zia le tongte uh kipuahpha dingin hilh uh hi.
Makai picingte in tungtham
kipuahphatna hi lo-in kikhelna taktak, nunzia kilamdang mu nuam uh hi. Ezra leh
Nehemiah in itna leh vangliatna tawh kidim Pasian, nalamdang bawl Pasian sungah
upna nei-in, mimal khat ciat in Amah tawh kizopna kip nei dingin makaih uh hi.
Nehemiah 1-3 sungah Nehemiah in Pasian
ading a ki-apna ziate, mipite gentheih hamsatnate in i lungsim hong sukha hi.
Neh. 1 in Judah gam sung a Israel mite in a hamsatnate uh a kipulaak uhteh
Nehemiah khitui luangin a kahna kiciamteh hi. Tua ciangin Nehemiah in khukdinin
Pasian in a sawl bangbang sem dingin ki-ap hi. Nehemiah in mite nuntakzia
kilamdangsak dingin nasem hi. Amah pen cihtakin nasem mi, Pasian adingin a
nungta mi hi. Persia gamah gam uk makai khat hi-in sum tampi ngah khin hi napi,
dinmun sangpi hi-in sum tampi ngahna tawh mite nunzia kilamdangsak ding teel
lo-in, hamsatna Judah gam zuan kikin, a sepna khempeuh ah langpanna thuak hi.
Nehemiah in bangbang hamsatna, bang bang dinmun hitaleh upna tawh kalsuan hi.
THURSDAY
Dec. 26
Kiniamkhiatna
leh Thuakzawh Hatna
Ezra 8:21 – 23, 31, 32 sim in. Ezra in
kumpi pa tawh kiho ding a pelhna in hai-na hi ding hiam, ahih keileh hangsanna
hi ding hiam? Bangci bangin Ezra leh mipi in kiniam ahihna uh kimu thei hiam?
________________________________________________________
________________________________________________________
Tawlkhat
khit ciangin Nehemiah in kumpipa galkapte tawh tonkhawm dingin khentat hi. Ahi
zongin Ezra in kumpi pa tung pan huhna bangmah a ngen lo hi. Pasian mahmah in
lauhuai-na pan kemcing dingin lametna nei hi. Tua hi-in nuamtakin Judah a va
tun uh ciangin Pasian ompihna hangin lungdamko hi. Khat veivei ciangin ei
mahmah in zong mihing tungah kinga-in muan leh suanin i neih khak ciangin
Pasian in na hong sem thei lo hi. Ezra in tua bang munah Pasian in Amah leh
Amah hong kilangin nasem dingin telzaw hi. Tua hangin Ezra in kumpi pa mai-ah
Pasian in a vanglian Pasian hi, ci-in pulaak hi.
Ahi zongin Ezra in upmawhna thu tawh
kalsuan lo hi; amah leh amah kimuang lo hi. Amah in a mipihte kaikhawmin
anngawl uh a thungen uh hi. Pasian tawh kizopna kip a neih matengun dingkhia lo
uh hi. Amaute in Pasian mai-ah kiniamkhiat uh hi; a zuatna gam uh nuamtak a
tunpih dingin ngen uh a, lauhuai-na tawh a kipelhna uh in Pasian vangliatna a
kilatkhiatna leh Pasian in amaute thunget pia hi.
Neh. 5: 14 – 19 sim in. Bangci bangin
Nehemiah in a lungsim niamkhiatna kimu-sak thei hiam?
________________________________________________________
________________________________________________________
Makai
ginate in amau le amau kiniamkhiat, kiliansak lo uh hi. Nasem lungsim pua uh
hi. Na lianpi a sem makaite in pahtawi-na, minphatna lamen lo uh hi. Nehemiah
in mite huh hi; pia khia hi. Nehemiah in Pasian a muanna kilangsak hi. Sit nei
lo-in, a lungsim khempeuh tawh Topa Pasian tungah ki-ap takpi a mite etteh
taakcing suak hi. Lungsim picing nei-in, a mawkna in kampau lo, gamta lo hi.
Mite sangin amah le amah kiliansak lo hi. Tua bang lungsim a neih laitak in
Nehemiah in Jew gam sungah dinmun sangpi nei hi. Ahi zongin amah mah in nasem
hi. Tua in Jesuh nunzia kilangsak hi. Jesuh in mite ading i nunzia ding Ama
nunzia tawh hong hilh hi. Jesuh in mite ding nasem ahihleh eite in bang dinmun
tawh nungta hi taleng Ama nung i zuih ding ahi hi.
“Jesuh in mi sawm le nihte samin
amaute tungah “note lakah mi khat in a masa pen leh makai a suah nopleh amah
mah in a nunung pen nungzui suak masak phot ding hi,” ci-in hilh hi (Mark 9: 35). Jesuh in Pasian mai-ah makai taktakte thu
bang hong hilh hiam?
FRIDAY Dec. 27
Ngaihsutbeh
Ding: Ellen G. White, “The Privilege
of Prayer,” 93 – 104, in Steps to Christ.
“Saltanna pan a gam uhah a ciah kik
Zerubbabel, Ezra leh Nehemiahte makai-in a kipuahphatnate uh leh a kikhelnate
un, hun nunung a mite kipuahphat ding hong hilh khol hi. A beibaang Israel mi
tawmnote in thaneem uh hi; gitlohna tawh kidim a galte uh bawlsiatna thuak uh
hi. Ahi zongin leitung in Pasian leh Ama thukham a theihtel nadingun Pasian in
amaute kemcing hi. Amaute in biakna a man zui, a siangtho Pasian’ Thukham a
kemcing mite hi. Jerusalem kulhpi leh
biakbuk lamkikna uhah a thuak khak uh kibang lo-in, langpanna lianpi tawh
kipelh lo uh hi. Hih puahphatna-ah a makaite uh thuakna in lian mahmah hi. Ahi
zongin amaute in lungkia lo-in hangtakin mainawt uh hi. Amaute in kiniamkhiat
uh a, Pasian in nasep hong zawhpih ding hi, ci-in Ama tung bekah kinga uh hi.
Kumpi Hezekiah mah bangin Nehemiah in “Topa bek mah muan leh suanin nei-in,
Topa nung a zuihna pan lampial lo-in, Ama thupiakte lenkip hi…., Topa in amah
ompih hi” 2Kum. 18: 6,7. Ellen G. White, Prophets and Kings, 677.
Kikup
Ding Dotnate
1. Bang hangin i sep theih, i sep zawh zahzah
Pasian mai-ah nasepna in i makaite panpihna suak thei hiam?
2. Bang hangin kiniamkhiatna tawh kimakaihna
in hamsa mahmah hi ding hiam? Tua dingin hong kisawl a, thaman zong lian hi lo
hiam? Bang hangin Khristian makai khat in a kiniamkhiat makai hi ding thupi
mahmah hiam?
3. Ezra leh Nehemiahte in thungen mi hi. Ezra
leh Nehemiah Bu sungah “Thungen” “thungen mi” cih kammal bangzah kigelh hiam?
Hih makaite in tatsat lo-in thungen makai-te hi. Thungetna tawh kisai bang hong
hilh uh hiam?
4. “Bang hang hiam cihleh amah in TOPA
kiptakin len hi. Amah zuihna panin kihemkhia lo a, TOPA in Moses tungah a gen
thupiaknate a zui hi” (2Kum. 18: 6). Bangci bangin mi khat in TOPA kiptakin len
hiam? Kiptaklen cih a khiatna bang hi ding hiam? Bangci bangin Ama Thukhamte nuntakpihna
in TOPA kiptakin len hi, cih tawh kizopna nei hi ding hiam?