MUC

Print Friendly and PDF

Thursday, July 11, 2019

TOPA’ HONG KALH THU




Micah 6:8  -“Mun khempeuh a om no mihingte aw , Topa in ahoihnate hong gen khin zo hi. Topa in note tung panin hong kalh thu in: Thuman thutang sem dinga,  itna kip nei tawntungin  Kiniamkhiatna tawh Pasian thu man ding ahi hi.”


Jeremiah22: 16- “Amah in mizawngte leh micimawhte  thuman tawh thu khen a,  na khempeuh ahoih a suak pah hi. Tu a bang a hihna in kei nong theihna uh hilo ahi hiam? Topa in kong ci hi.”
Israel mite kiangah Topa’ ii kalh thu in

1.    Pasian zahtak ding,  Thuhilhsia 12:13
2.   Ama lampite tot ding, Late 119:105
3.   Amah it ding, lungsim khempeuh  leh nuntakna khempeuh              tawh Topa na sem ding,
4.   Pasian thukhamte zuih ding cih simloh a dang kal lo hi.
Thuhilhkikna 10:12,13.

Piancil 17:1- “ Abram kum sawm kua leh kua aphak ciangin ama tungah Topa  kilangh a, Kei, Vanglian Pasian ka hi hi. Hoihtak gamta in la, paubaang kei in.”

Pai. 20:23 – “ Note in kei tawh nong biakkhop dingun ngun pasiante leh kham pasian ten a bawl kei ding uh hi.”

Hih a tunga LST munte in Pasian’ deih biakpiakna maan hong tangko a, limtaka ciamteha zuih pah ding ahi hi. Pasian in gan tawh biakna, tacil tawh biakna te tawh lungkim lo a, thuman thutak, hehpihna  itna,lungtang ong kal hi. Meigong tagah te tung, mipih lawm leh gualte tungah kiniamkhiatna tawh a diktatna ong kal hi.

Thudik tak a gamtatna, itna hehpihna i cih in  thuman thutak genna, mantak a gamtatna,  kiniamkhiatna cihte hi pah hi.  Tua bang nunzia pen  Pasian tawh tonkhopna zong hi pah hi. Pasian leh mite itna  zahtakna in thupiak suangpek amasa leh anihna  Pasian itna leh mihing itna hi pah hi.

Pasian in thudik thuman ong kal a, tua thudik thuman i cih pen ama deihna, thukhenna tawh kituak a gamtat, nuntak, khuasakna a hi hi.

Israel mite in Pasian’ santheih  santhamcing biakpiakna-in bang hiam cih thei nuam uh hi.  Kinenniamna, kikhemna thute hangin a theih a upsa uh Topa’ deihna thumante nangawn mansuah ta uh hi. Tua ciangin Pasian in dawnga Keimah in muhtheihnate, apua tham nate ngeina bang lel a biakpiaknate ka deih kei a, tua bangte ka zong kei hi. Lungsim takpi , lungsim tawngnung pen  Pasian ngaihsutna leh  mipihte tunga itna deihsakna thuman thu tak tawh kizopna ka deih hi,  ci hi. Hih pen Pasian’ hong kalh lungsim ahi hi.


1. Thumaan thute sem ding(Joshua 7: 1-26)

Hebia pau in “Shaphat” hi a, “thukhenna” cihna hi. Misphat pen Pasian ii thukhenna cihna hi. Kamsang lakah thupizaw diakte thuhilhna i et ciangin eite in i pualam kineihna bek tawh sungtawng lam a, i gamtatna leh thumanna pen kikhel theilo ahih lam hih Lai Siangtho munte in ong gen hi. Late 51: 16,17- “Banghang hiam cih leh ganhing tawh biakna na deih kei hi. Meihal biakna nang hong pia hi ta leng zong nang na lungdam kei ding hi. 17 “ Pasian’ san’ theih biakna pen lungsim kitamzan a hi hi. Pasian aw a kitamzan, akisik lungsim na simmawh kei ding hi.

Isaiah 1: 11-… Tuutalte leh ganhing thaute’ sathau tawh meihal biaknate ka kham ta hi.Bawngtalte, tuunote, keeltalte’ si tawh kei, ka lungkim kei hi. 17- “ Gamtat hoih ding kisin un, thumanin gamta unla, nenniamna kheel un. Paneilo te hu’ unla, meigong numeite panpih un.

Isreal mite Jordan gun gal hong kan khitciang Jericho khua pan kipanin khua khat khit khua khat hong do in hong zo toto uh a, a gualzawhna uh hong min thang mahmah in a kim vua om gam le khua tampi tak in hong lau mahmah uh hi. Tua bang in a gualzawhna uh a hang pen Topa’ thupiakte khat zong nusia lo aa, a kip let man uh hi.

 Gamlian tampite hong zo to in Khua lian tampite le kulhlian tampite hong phukpai gawpzo khin uh hi mah napi, Khuaneu mi tawm lel khat ahi Ai khua hong sim na uh ah, lel pha lua ki sa in mi tampi in sih lawh in hong om uhhi. Amau zong lamdang sa in Topa mah hong dong pah uh a, Topa in adawn na ah “ ….Israel in ka thupiakna le ka thuciamte pal sat khin hi. Note lakah asim tham mawhna bawl na om uh hi. Note lak pan atuam vilvel in na hepkhiat khit mateng note tawh kong om khawm nawn kei ding hi.” a ci hi.

A zingciang zingsang tung mah in Joshua in siansuahna hong bawl pah a, Israel minam khatkhit khat Topa’ mai ah hong ding sak hi. Topa’ khut in, a beh khat khit khat, innkuan khat khit khat hong baan pai-in atawp na ah Judas beh, Achan inn kuan tungah Isreal mite ii buaina apiang sak pa ahih na hong kawk ta hi.

Achan cih min pen Hebrew pau hi-in ‘Akan’ akhiat na pen ‘akician lo’ ahih kei leh ‘buaina piang sak pa’ cih na hi. A pa pen Carmi hi a Judah minam sung pan hi. Achan pen pilna nei-in, anu le apa in aneu akipan Topa’ thu nungta sungah a makaih mi khat ahi hi.

Hih mun ah Achan ii lungsim sungah Pasian ii thuciamna le thupiaknate nungngat in iplah na le deihluatnate ki-uksakna hang tawh a minam bup un guallelhna le a tawpna ah a mipihte sung na-ngawn ah Topa muanlahna dong hong tung sak hi.

Joshua in Achan hong taai in, “Banghang in ih mipihte’ sungah haksatna hong tung sak na hiam” ci hi. Achan’ kam pan kisikna a dimtak tawh a mawhna hong pulak hi. Ahih hang Topa’ thukhenna ama tung’ hong tung in a innkuanpihteng le a laak vanteng suangtum tawh hong kideng lum hi. Hih thute Isreal te’ khang tangthu sung ah hong kiciam teh hi.

2.  Itna leh hehpihna nei ding :

“ Pian saknate in Pasian’ itna hong lak hi. Vantunga i Pa in lungdamna leh pilnate leh nuntakna bulpi ahi hi. Pasian piansak nate pen hoih mahmahin lamdang mahmah hi. Nitang leh guahtuite in leitung no suaksak nuamsakin mual leh guamte in Topa’ hong itna pulaak hi. Hihte in apiansak mite ii nisim kitangsapnate hong sik hi. Late laigelh pa in,

“Nuntakna a nei khempeuhte’ mit in nang hong en uha, nangmah in ahun atun ciangin amaute an na vak hi. Nangmah in na khut na honga, nuntakna anei khempeuhte’ deihna akicingin na pia hi. Late 145: 15,16
“ Mi khempeuh in nang hong mitsuan uh a, ahunhunin amaute an na pia hi. Na khutpeek na zal a, anungta peuhmah amau lunggulh in na taisak hi. “ Late 145: 15,16 ( ZIV- NIV)

Leitungah a kilawm a kituak ding, nuam asa ding, a kicing dingin Pasian khut in bawl hi. Pasian thukham – Itna thukham palsat ciangin lungkhamna sihnate in ong tuam hi. Ahi zongin mawhna hangin i thuak laitak nangawnin  Pasian in hong itna hong lak veve hi. Pasian hong itna in a gamtatna tawh hong kilangh hi. Amahmah in a kiciangtanlo  hehpihna leh itna a neihna hong lak hi. Mawsi in thungenin,  “ Mawsi in kong thum hi, na minthanna kei hong lak in “ a ci hi. Amah in “ Keima hoihna  khempeuh na mai-ah ka paisak dinga, na mai-ah keima min ‘ Topa cihna ka pulak ding hi. Ka dik nop mite tungah ka dik dinga, ka hehpihnop mite ka hehpih ding hi.” Hih in Pasian vangliatna pulaak hi. Topa in Mawsi kiangah, “Ama mai ah Topa, Topa , hehpihna nei in adik Pasian , lungduai in itna kip leh thutakna tawh a dim,  mi tul tampite a dingin itna kip a nei, mawhna thu palsatna leh khialna maisakin ahih hangin, bangbang hi taleh mawhna akhah khong ngeilo, pate’ mawhna tate tung leh tute tung, khang thum khang lina dongin a thukpa” ci in pulak hi. (The Greatest Love p. 7-9)
A lian penteng bekah hilo-in aneu pen dongah ahuam kim muhtheih, lawn theih pah ding hi ding hi.

Mate 22: 37,38-“ Zeisu in na Topa Pasian na lungsim khempeuh, na nuntakna khempeuh, le na pilna khempeuh tawh na it ding hi, cihna ahi hi. Hih pen amasa pen , alianpen thukham ahi hi.”

Hih thu pen Thukham hilhsiate khat in Zeisu thang a siahna a dot thu ahi hi.

Rom 13: 10 – “Midangte a it peuhmah in amaute tungah siatna bawl hetlo ahih manin itna i neih ciangin Thukham buppi a zui khinta i hi hi.” Itna cihin gamtatna tawh Pasian zahtakna hi a, mihingte ii hoihna ding hi. Hihte khempeuh Pasian in eite a dinga adeih inuntakpih ding a hong kalh thute ahi hi.

3. Kiniamkhiatna tawh Pasian tawh tonkhawm 
Hebia pau in “Sana” hi a “hoihtaka kidawm” cihna hi.
Biakna man taktak i cih ciangin i gamtatna a hoih lama khantohna cihna hi. Eite in a puatham bek tawh i kha i nuntak sak sanginah , a taktak a i lungsim takpi tawh i kha nuntakna i khan sak ding hi zaw hi. Phariseete in thuneuneute bek, a bul a bal in thupi sak a, tithes piakna bek thupi-sak a, thumanna, hehpihna  upna cihte nawl khin uh hi.Thumanna, hehpihna cihte in mihingte ii neih ding hi a, Pasian lim leh mel sutna hi. Mate 22:39-40. Kidawm taka pai cih ciangin Pasian deihna bangin zui a,nungta cihna hi.Mate 22:37,38

I nuntakna sungah a kitangsam na tampi om hi. Motor hawl theih nadingin license, sanginnah laihilh theih nadingin certificate (sep theihna lai) kisam hi. Pasian tawh tonkhawm ihih theih nadingin  ong kalh thu om hi. Vantungah gimna lianpi ong pia ding hi ci a launa bek hilo in Topa itna, zahtakna,  ama pahtakmi i  hih ding kisam hi.  A bawlna lamdangte panin zong Topa i mu thei hi.  Ama nungzui diktak suah nadingin na nuntakna  picing sak inla,  ong nusiat  kammal bangin  nungta in. Tatsat loin  tua ci hi lecin Amah na thei tel semsem dinga,  Ama na bang cisep ding cih zong hong thei sakin Amah zong hong it semsem sak ding hi.

 Pasian tawh lam paikhawm cihna hi. Pasian deihna tawh kizui a nungta cihna hi. Khatvei lai-in khedap zuak ding minih khualzin khawm uh hi.  A zuak nading mun uh pen khedap amu ngeinailo, a zangngeinailo khua hi. Khat pa in “  Lawm aw i khedap khawng mahmah ni, amau khedap mu ngeilo zang ngeilo uh hi ci hi. A khat pa in khawng het kei ni, amau khedap mu ngeilo zang ngei lo uh aihteh ci leuleu hi. Lampi-ah tonkhawm lawmta khedap zuak ding tuak ngaihsut kibat loh manin  tonkhawm thei nawnlo-in kitawngin kikhen uh hi. Minih thukimna omlo-in lampi ah tonkhawm theilo takpi uhhi.
“ Saihka ( Peithum nei)  pen mi nih tuanna hi a, kilehngatin a lang tuakah kitu hi.  Kilehngat ahih manin muh dan kibang loin paidan zong kibang lo hi. Khat a mai pai hi-in khat a nung pai hi. Tua tawh kibangin Zeisu tawh i tonkhop nasungah Pasian’ deihna , Pasian ngiimna leh ei ngiimna a kituak hiam? Saihka a pai bangin  tonkhawm napi i kileh ngat hiam?

1. Adam leh Eve-te in a kibawl cillai-in Pasian thukham theihna nei uh hi.

2. A thukhamte in a lungtang sung uhah kigelh hi.

3. Mihing in thukham palsatna tawh amawh hangin thukham pen kikheel tuan lo hi.

4. Mawhmai sak nading ci-a a kigo tuam  ganhing in Chrih sihna a kawkawk ahi hi.

5. A tungin thukham kipalsat lo hileh sihna omlo ding a, Gumpa cih zong kisam lo ding hi. Tua banah gangawh biakna zong kisam lo pah ding hi.

6. Adam in a suan leh a khakte tungah Pasian thukham hilh hi.

7. Pasian thukham pen  pa tung panin tapa tungah cih bangin a khangkhangin na kihilh suksuk hi.

8. Mawhna leh kihhuainate leitungah suk lua, sia lua ahih manin tuiciin tawh sawpsiang kul hi.

9. Pasian thukham pen Noah leh a innkuanpihte in keem hi.

10.Noah in a suan a khakte tungah Pasian thuhilh sawn hi.

11. Adam tunga kipia bang, Noah kep bang leh Abraham zuih bangin thukham kikem hi leh Mawsi tung a kipia thukhamte kisam lo ding hi.

12. Abraham suante in Pasian tawh  a kithukimna uh, vunatna bangin kip suak hi le-uh milim biakna sungah lut khalo bek tham lo-in Izipt gamah saltanna zong tuak kha lo ding uh hi.
Topa’ mai-ah thumang leh kiniamkhiat ding, nunem himhim ding, leitung nopna, deihgawhnate-ah tualbial lo ding, tua bang ding hong deihna in, Topa Zeisu in apumpi leh anuntakna tawh hong lakkhia ahi hi. Tua teng tungtawnin  ong kamciam Kha Siangtho ong pia nuam ahi hi.


To get the latest update of me and my works

>> <<