A Nasemte khat in Huzaap
Geoffrey Samuel, 51
Solomon Islands, August 3
Solomon Tuikulh gam a, Innlamna Company ah Makaipi
ahi Geoff Samuel in, kum khat sung bekbek a, pong 90 (Kg 40) gihna akiam a khutnuai-a
nasempa khat a muh ciangin a mit bang umzolo phial mawk in lamdang sa mahmah
hi.
Ama’ giltuui veva en
kawmkawm in, “Kei zong tua dan in ka hih thei peuhmah tam maw?” ci kawmkawm in
a gil zawtzawt hi.
Geoff ahihleh kg 130
gik zen` hi. Kum 10 sung sitset bang sikhang le lungtang kinawhsai luatna natna
thuak khin hi. Hanmual lampi pheiizuih hak lo ding`, ci-in amahmah ki ngaihsun
hi.
Adventist innkuan panin
khangkhia bek lo in, pawlpi sangte ah kah ngei ahih manin Geoff in Adventist
te’ cidamna thupuakte pen za ngei bek thamloh in thei mahmah hi. Himah taleh a
theihna leh a pumpi pianzia kinaak` lehbulh mahmah hi. Solomon Tuikulh tung aa
teng` midangte mah bangin, Adventist pawlpi mite’n zongh nitaak an pen tam neek
penpen zawsop uh hi. Tua lak ah, Geoff pen suuk penpen hi.
An a neek ma`in
hibangin, “Topa Pasian aw, hih an nongpiak manin lungdam mahmah ingh. Ka
gawlduhna a kikeem zo dingin thahatna hong pia in” ci napi, aduh zahzah ne veve
mawk hi.
2017 kum kipat lam ni
khat, ama’ khutnuai-a nasem ahi, innlam daandingte lim neuneu aa, asuaih siam
Herik kiangah Geoff hong pai-iin vaneh pheii pheii hi.
“Tua zahtak a, na
gihna na khiaptheih daan ong hilh dih in lawm aw” va ci ngeungau hi.
Herik in zongh Ellen
White’ gelh laibu ahi, “Counsels on Diet and Foods-Neekledawn tawh kisai
Ngaihsut hoih piakna” cih pen hoih takin sim in, anneek kidawm in, thasaanna
bawl a, a zuihna thu a gen hi.
“Kei’ hihdan mah in ong
hilh thei mah ning ei” ci hi.
“Cik ciangin kipan
thei ding ka hia lawm?”
“Na ut pah naak leh
tuni zongh kipanpah thei lel ni ei” ci hi. Anih un Solomon Island Housing
Limited zumpi panin hong ciah in, tuipi geii singkung liimliap nuai-ah minit 45
sung
khawng thasaanna,
exercise hong bawl khawm uh hi. Setkan 20 sungkhawng bek thasaanna nangawn
Geoff a’ dingin hanciam pii mah aa, hanciam hong kuul pian mawk hi.
“Ka kipat ciil ni in,
setkan 20 nangawn pen cinh lah dekdek ingh. Ahizongin setkan 5 ta bang ka
behlap zawh ciangin ka lung-dam mahmah hi. Tua daan in nisim in tua tanh ta
khawng ka beh-lap zawh tohtoh nadingin ka hanciam hi” Geoff in ci hi.
Tua bangin ahih
tawntung ciangin a gihna nakpitakin hong
kiam a, midang
tampite in zongh hong zom ziahziah ta uh hi. Herik in tua bangin makaih a,
Geoff in ahih theih bangin huh den hi. Tu-in ahihleh pawl tuamtuam, biakna
tuamtuam pan in mi 200 val bangin nipikaal khat in ni li ta, Adventist te’ neih
cidamna ding
aa
thasaanna innpi sungah thasaanna nei dingin hong ki
kaikhawm den ta uh hi.
Ahihna peuhpeuh uh thungetna tawh patpih in
thungetna mah tawh tawppih uh hi. Kaalkhat in khatvei ta, tua a pai mite’
mi-mal teci panna dingin hun khenkhia uh hi. Herik le Geoff in neek-ledawn a
thupi mahmahna bulphuh ngiat in hanthawn den uh hi. Amaute’ ngaihsut hoih
piakna te pen Ellen G White tungtawn vive ahi hi.
“Tu-in hibangin i hihnate nuam nasak uh leh,
khaalam tawh kisai in koi ci bangin zangh thei ding i hia leh?” ci-in Herik in
amaute dongh zeelzeel hi.
“Zingsang simin, thu zongh ngen lai le-uhcin
bangzah takin nuamzaw laiding cih ngaihsun sin vua lawmte,” Geoff in na cihbeh
hi.
Amau’ pau in, “Hem waka!” (It works!), Senpyi lua
si!, hoih lua si!,” ci-in innkhaan lianpi sunga kimawl mite’ kam panin, a pumpi
tung uh-ah kilamdanna lianpi ahi, a gihna uh kiam in, a form te uh angei
abatkik lam thei ciat uh ahih manun teci panna aw`te hong ging khia ziahziah ta
hi.
Herik le Geoff te bel zatui zaha zatsiam siavuan
khawng hi se lo uh hi. Ahizongin Pasian’ ngimna bangin mihingte in apumpi uh
akep uh ciangin amau mahmahin Pasian’ damsakna ngah uh hi, cih pen Herik te
lawmtate in thei uh hi.
Geoff in ahihleh a gihna nidang ngeina a ngah kik
theih nadingin a hanciam pianlai kul ding hi. Tu-in zongh, kha 18 sungin pong
80 (kg 35) bang kiam khin ahih manin nidang tawh tehna-in, nakpi takin aheek
nuam sa mahmah hi.
“Tu in kei zongh: taai zo, kahto zo, diang zo ta.
Kei nangawn in hiciang hih zo ci lengin, mikhempeuh in hih zo in teh,” Geoff in
ci hi.
Thauluatna pen Solomon Tuikulh tunga teng mite
adingin buaina lianpi khat suak a, zunkhum natna tawh kizom in tua lai-a mite
adingin damsakna kisam mahmah hi.
Tu kuata Sabbath 13na mission sumpi tawh “Save
10,000 Toes – Kheme 10,000 te Honkhia in” cih geelna lianpi ahi, Solo-
mon Tuikulh tunga teng mite’ zunkhum natna
dona dingin kizangh ding hi. “Save 10,000 Toes,” pen 2017 kum beilam in a ki
hongg hi-a, Herik le Geoff te’ nasepna ahi hi. Sabbath School mission sumpi
nong piak ciat manun nakpi takin lungdam mahmah hi. Topa’n thupha tampitawh
hongthuk kik ta hen.
Pound 90 Kiam Losing 90 Pounds
Herik Dun Siope, 46
Solomon Islands, July 27
Seventh-day Adventist innkuan sung panin a
khangkhia, Herik Dun Siope pen Solomon Tuikulh gam a’ dingin vanleng hawl
kidemna ah a minthang mahmah ahi hi.
Tahiti a kibawl South Pacific Kimawlna ah Solomon
Islands ai-awh in kimawl hi. Tua khit ciangin Fiji a kibawl South Pacific Games
ah zongh, a Gam ai-awh mah in va ki mawl hi. Medal tam-pi tak ngah hi.
Tua khit ciangin inn gol pipi akilam ding cianga ki
bawl, inn limneu khawng bawlna tawh manlah semsem hi. Zi nei-in ta zong li nei
hi. Lai Siangtho sim ngei pha meel lo in, biakinn tawh ki gam la semsem hi.
Pumpi taksa exercise bawlna te khawl in, bawltawm ngabungte, aksa bungte,
Coca-Cola te khawng tam pipi hong ne hong dawn ta hi. Kum sawmlekhat sung bang
sawt to ta-a, Herik pen damdam in a gihna khang semsem in, Kg 105 bang tungto
ta hi. Ama’ deih bang bektak pongmaan gihna ahi; pound 145 (kg 65) tungah tampi
khengto ta hi.
Ni khat, Herik veilam khepeek hong na pianpian hi.
Nipi kaal tampi mah cingto ta-a, tua a natna pen a khe-tawn dongin ki zeel to
ta hi. Zatui zaha tawh bawlsak kawikawi taleh kidang meel lo hi. Atawpna ah,
lam pai thei nawn lo hi.
Herik dah mahmah hi. A khetawn buppi ah sihuite bingin
si hoihtak in kileh nawn lo ahih lam thei hi. Tua hangin a khe pen a ki
tankhiat sak kul ding hi. Tua ciangin Pasian hong phawk hi.
“Ka dam nadingin zatui hong musak in, Siavuante
kiangah ka pai a, kuamah in hong damsak thei lo hi” ci-in thu a ngen hi.
A thunget khit zawh a sawt lo in, a sanggamte uh
Puteek khat in, Solomon Tuikulh Gam i’ khuapi ahi Honiara khuapi sunga, a inn
kongkhakpi uh va kiu hi. Tua puteek pa in zongh, “Banghang peuhmah a, Herik lam
pai thei lo hiam, va veh dih ning” a cih na thu a gen khit ciangin, Herik in
zong a thuteng leh bawl nading zatui a omlohna thu na gen hi.
“Phazo ei, kei ma’n
hong bawl ning ei,” puteek in ci hi. Ama’n ama’ bawltawm zatuite tawh nisim in
Herik bawl den
hi. Nipikaal thum bang a cinkhit ciangin,
Herik dingg thei ta-a,
ahizongin lam paithei nai lo hi.
“Na phei le na
tante-ah sagaap om vet lo mawk hi lo ahia! Na khe a’ dingin Exercise na bawl
kuul in cei,” Puteek in ci hi.
Herik in a damna
hangin Pasian’ tungah lungdam ko kawm in thu ngen a, “Topa Pasian aw, kei hong
zangh in. kong ki-aap hi. Mite a’ dingin thupha hong hisak in. Kei a’ ding a
nong geelsaksa thute hong musak in,” ci hi.
A thunget a mankhit
phet in, Herik in a lungsim sungah thu khat hong phawk vat a, a gihna a khiap
ding a kisapna phawk kik hi. A nung guh suk teng na sa ahih manin zan in hoih
takin ihmu thei lo hi. Lam a pai ciangin, huih diik dan lem lo in, huih kham lo
hi. Agihna a tamluat manin, a khe a na, ahihlam hong phawk khia hi.
Ahizongin koi bangin
gihna kiamsak thei mawk ding? Tua leh Herik in Ellen G White laibu khat hong
phawk hi. Tua pen “Counsels on Diet and Foods-Neekledawn tawh kisai Ngaihsut
hoih piakna” ahi hi. Neekna dawnna in i leitungah mawhna hong tutna thu a sim
khak ciangin lamdang sa mahmah hi. Hih mun a sim kha hi, “I nulepa masate in
agawlduhna uh a kideek lahna uh hangin Eden nopna a taan mah bangin, Eite
lametna bulpi ahi Eden nopna i ngah kik nadingin zongh, i gawlduhna kipkho
takin i nialzawhna tawh bek ding ahi hi.” (page 59).
Herik in a neekledawn
te nakpi takin hong kheel ta hi. Bung sunga kikoih bawlsa an te nekna hong
khawl ta-a, nakpi tak a hanciamna tawh caffine dat kihel dawntheih tuamtuamte
hong tangg ta hi. Cikhum zatna le nawi tawh kibawl ante hong ki daam hi. Tuate
tang’in Pasian in akipat panin neek dingin a sehsa, sing-gah tuamtuamte, anteh
theipuamte, gahlevuite, a hawngkhauh singgahte hong ne zaw ta hi. Tua banah
nitak nai li khit in an nek nawnloh ding leh, an gilvah lua a nek loh ding,
cihte zong hong hanciam to hi.
Tua banah, exercise
laak hong kipan ta a, a kipat lamin bel zingsang simin lamsiau den in, tua khit
teh inn ah a septheih ding nasep tuamtuamte sem in tua bangin a pumpi gamtaang
saksak ahih manin exercise ngah ta hi.
Kha sawmlenih, kum
khat sungin, pound 90 (Kg 40) hong kiamkik in—a hoihsak, ama’ deihzah gihna ah
hong tungkik thei ta hi. A ci damzaw bek lo in, ama’ uuk ahi, vanleng hawl
kidemna khawngte ah hong lunglut kik zo hi.
Tuazawh kum nihna, tu-in ahih leh Herik kum 46 pha
ta a, Adventist pawlpi’ neih ahi, cidamna dingin thasaanna inn lianpi sungah,
makaipi sem hi. Upna tuamtuam, biakna tuamtuam, pawlpi tuamtuam panin mi 200
val bang nipikaal khat in 4 vei ta bang hong pai in cidamna hong siim zel uh
hi. Tua thamloh in tua amau’ gambup cidamna lam vuankyi zumpite ah zong seminar
khawng vabawlpih zel hi. Ama’ cianpiakna te pen Ellen white lai-bu sungpan
direct in a lakkhiat vive hi-a, mi tampite, a gik luatna uh kiamin nuam sa
mahmah uh hi.
“Hi bangin ka pianna
pen Pasian in hong zat nopna khat om a, hong hi ci sak hi dingin ka um hi. Tua
bangin Topa Pasian in thupha hong piak manin ka lungdam mahmah hi. Tua in ka
khaa tha zongh hong hatsak tuam mahmah hi. Tua tawh kizom in kei zongh hih a
neu mahmah lampi tawh mite tungah thupha khat ahi dingin Topa’n thupha hong
piak lai nadingin thu nong ngetsak un.”
Tu kuata Sabbath 13na mission sumpi khenkhat
pen ka
gam uh Solomon
Tuikulh ah2017 kum pan a, kipan ahi: “Save 10,000 Toes” cih
project ah kizangh ding hi. A cihnopna in, Zunk- hum natna hangin mi
tampitakte a khemete uh aki tankhiatna
hangin kheme buisum mite i huut na in,
zunkhum natna beisak nading project pen Herik i nasepna ahi, ei
pau in, “Kheme 10,000 te Hon khia in” cihna ahi hi. Tua lai-a,
sumlepaai kisamte huhna in i mission sumpi kizangh ding hi. Mission
sumpi nong piakciat ma- nun lungdam mahmah hi.