LESSON
3 JULY
13 – 19
Sabbath Nitak
Tu Kaal Sung Sim
Ding: Pai. 16:16 -18; 20: 8 – 11; Thkna. 5: 12-15;
Matt. 12: 9- 13; Siam. 25: 1-7.
KAMNGAH:
“Tua ciangin Jesuh in, “Sabbath ni, mihingte’ phattuam nadingin a kibawl hi a,
mihing pen Sabbath ni a phattuam nadingin a kibawl hi lo hi.” Mark 2: 27.
Pasian in nasep khempeuh a zawh
nadingin Sabbath piangsak hi. Pasian in a tawlnga hi bek lo-in leitung adingin
tawlngakna piangsak hi. Sabbath in mihingte khat le khat kizopzia ding banah
Pasian tawh kizopna nei dingin mihing a hong kipiansakzia hong hilh hi. Tua
hi-in a mite adingin Sabbath a hong koihsak hi-in, Israel mite gam thak kipatna
hun lai-in zong Sabbath om khin hi. Hebrew mite adingin zong manpha mahmah hi.
Sabbath tawh kisai genna khat peuh a
om ciangin koi bangin Sabbath zang ding cih thu kipulaak hamtang hi. Sabbath
ni-in bang nate sep ding kilawm lo a, bang nate sep ding kilawm hiam? Hih
dotnate manpha taleh Sabbath in mihingte hi taleh a bawlsa na khempeuh tungah
Pasian in a hong piakkhong hehpihna limcing hi, cih thu i tel ding kisam hi.
Jesuh pulaak mah bangin Sabbath in
mihingte adingin kibawl hi. Sabbath i phawk takpi ciangin i nunzia hong khel
ding a, Jesuh nunzia mah bangin i nunzia in mite adingin thupha hi ding hi.
SUNDAY July 14
Manna Kicing
Pasian mite in saltangin nengniamna
thuakin a nuntakna uh panin suahtakna ngahin a teenna ding gam thak sungah
nuntakna hoih, a nuam nuntakna nei thei dingun thukham pia hi. Tua bangin
Pasian in a makaihna-ah a kimu thei manna tawh thuhilh hi. Gam sungah kum 40
sung a khualzinna uhah Pasian in amaute thupha pia-in, a teen nading gam sungah
huaiham angsung zong lo-in a teen nadingun thuhilh hi. Israel mite giahphual ah
zingsang simin manna khia den hi.
Pai.
16: 16-18 sim in. Mimal khat ciat in ama
khamkhop ding cih thu in bang hong hilh hiam? ___________________________________________________ ___________________________________________________
Paul in hih thu siksanin piakkhiatna
tawh kisai hih bangin hong hilh hi: “ Tu laitakin note cithei na hih manun amau
cihmawhnate-ah huh le-uhcin, note in haksat na tuah hun uh ciangin zong amaute
in hong huh ding uh ahih manin note khatlekhat na kihuh diamdiam ding uh ka
deihna ahi hi” (2Kor. 8: 14).
Pasian in Israel mite hi taleh eite
thupha tampi hong pia hi. I kitangsapteng nei-in tua lo khempeuh cimawh genthei
mite a huh hi lehang neksam kuamah om lo ding hi. Ni khat ading kitangsap bek
kaihkhopna in a zing ciang adingin Topa muanna kisam hi. Nengniamna thuak
saltangin a om Israel mite in nuntakna ding lunghimawhna tawh kidim uh hi. Ahi
zongin amaute in Pasian muanna nei-in, cimawh mite huh, hawmsawn dingin Topa in
deih hi. Ni khat adingin tua bangin ni khat khit ni khat manna kipia-a, ahi
zongin Friday hong tun ciangin a zingciang Sababth ni adingin manna a zah nih
kaikhawm dingin Pasian in thupia hi. Sabbath ni adingin a zahnih kaihkhop thu
in amaute kitangsapna khempeuh Pasian in pia hi, cih a muan nading uh ahi hi.
Pasian hehpihna in Friday ni-in a zah nih kaikhawm dingin thupia a, ni sagih ni
Sabbath ni-a Topa kamciam tawldamna sungah amaute nungta uh hi.
Sabbath ni-a Pasian hong piak
tawldamna i ngah nadingin Friday ni-in bangci kiginkholh ding na hiam?
MONDAY July 15
Sabbath Adingin Thu
Nihte
Pai.
20: 8 – 11; Thkna. 5:12 – 15 sim in. Koi bangin Thukham Li-na tawh tonkhawm
hiam? ___________________________________________________ ___________________________________________________
Sabbath Ni phawk cih thu in
Pasian in a mite tawh a hong kizopna, tua kizopna in Pasian in eite hong
Piangsak Pa leh Honpa ahihna hong hilh hi. Thukham Li-na thupiak in Sabbath leh
Sabbath ni-in i nunzia ding hong hilh hi.
Thuman lo pasian biakna tuamtuam tawh
kidim gam panin a hong suahtak khit uhteh Israel mite in Piangsak Pasian a
theihtel ding uh kisam hi. Sabbath in Piangsak Pasian theihtelna guan hi.
Pasian in Friday ni-in a zah nih manna pia-a, tua in Ama vang kilatna hi.
Thukham Li-na thupiak in Pasian in Piangsak Pasian hi, cih hong hilh hi.
Thuhilhkikna 5 sunga kigelh mah bangin Thukham Li-na thupiak in amaute
kihotkhiatna, amaute suahtakna pulaak hi. Israel mite in hih thute pulaak
kikkik ding uh a, Sabbath thupiak mangngilh lo ding uh hi. Israel mite in
saltanna Egypt panin suahtakna a ngah khit uhteh Pasian theihtelna leh
hotkhiatna sungah khangto semsemin, nipi kaal Sabbath in mawhna sung pan
suahtakna hangin nopsakna leh suahtakna limcing hong suak hi. Hih thu nihte in
Sabbath in Pasian leh a mite kizopna hoih hong neisak hi. “Amaute pen mi
siangtho-in ka bawlna thu a phawk nadingun kote’ kikalah thukimna limin Sabbath
tan’ding thu ka pia hi” (Eze. 20: 12).
I gensa mah bangin Sabbath in minam
thu pulaak hi lo hi. Pasian tawh kizopna tungtawnin cikmah hunin amaute teen
ngei lohna gam luah ding uh a, khual mite leh namdangte adingin thupha hi ding
uh hi. “Tua ahih ciangin Sabbath ni na tan’ding uh TOPA note’ Pasian in thu
hong pia hi” (Thkna. 5: 15).
Sabbath in eite a hong kipiansakna leh
hotkhiatna hangin lungdam ding hong phawksak ahih manin Topa tawh kizopna banah
mite tawh kizopna hoih hong neisak hi. Pasian in hong hehpih ahih manin eite in
zong midangte tungah hehpihna a nei ding i hi hi.
Koi bangin Sabbath in itna, hehpihna,
mi huhna lungsim hong guan hiam?
TUESDAY July 16
Mi Khempeuh Kikimna
Ni
Thukham Sawmte (Pai. 20) leh Thukham
Li-na tawh kisai kicingzaw-in hong hilhna Thuhilhkikna 5 i sim ciangin thupiak
hong hilh thute i telthei pah hi. Thukham pawl khat kammal li leh nga tawh
kipulaak hi taleh (Hebrew Lai Siangtho ah kammal nih bek ) thukham li-na tawh
kisai bang hangin Sabbath tawlngakna, koi bangin tawlnga ding, kua phawk ding
cihte a kipan tampi hong hilh hi.
Pai.20: 8 -11 sim in. Sila nasemte, khual mite, ganhingte tungah
thupiak in bang pulaak thu om hiam?
________________________________________________________ ___________________________________________________
Sabbath thupiak in mi tawh kizopna
limgen mahmah hi. Sigve K. Tonstad in hih bangin gen hi: midangte tungah
gamtatzia ding ngei-na i nei ciat hi. Sabbath thupiak in kinengniam mite domto
ding hong hilh hi. Mi tungah thuneihna ding hong hilh hi lo-in, a kinengniam
mite lamsang ding leh thaneem mite huh ding hong hilh hi. Tua mite in sila,
khualmi, gim thuak mite hi-in, kuama phawk khak loh mite hi. Tua bang cimawh dongtuak mite in ni sagih
ni-in tawldamna ngah thei uh hi. The Lost Meaning of the Seventh-day (Michigan:
Andrews University Press, 2009), 126, 127.
Thukham Li-na Sabbath in mi khempeuh
nopsak ni hi ding hi. Sabbath in mi khempeuh hong kikimsak hi. Nasem nei mi na
hihleh na nasemte in Sabbath ni palsal ding ukna na nei kei hi. Bang hang hiam
cihleh Pasian in tawlngak, nasep khawl ni dingin a hong piak ni hi. Nasem, mi
khut nuai-ah nasem mi na hihleh zong Sabbath in mi khempeuh Pasian mai-ah mi
kikim i hihna, a hong tatkhiat mi i hihna leh na dangdangte sangin Topa sungah
lungdam kipak dingin Sabbath in hong hilh hi. Na inn pua-a om mite hi taleh
khual mite hi taleh a kuama ciat in Sabbath hangin nopna thupha ngah ding hi
(Pai. 20:10).
Hih thupiak in Israel mite saltanna
leh nengniam thuakna panin nuntak khua-sakzia lianpi kikhelsak hi. Tu-in a muh
ngei nai loh uh gam thak sungah teeng ding uh hi ta hi. Hih gam thak sungah hun
lui sung amaute a bawlsia mite nunzia bangin nungta lo ding uh hi. Tua gamah
amaute nunzia ding kicingtakin a hilhna sungah Sabbath in Pasian mai-ah mi
khempeuh kikim i hihna hong phawksak hi.
Koi bangin Sabbath in kimlepaam mite
ading banah nangma Sabbath tawlngakna tungtawnin mite in noptuampih ding hiam?
WEDNESDAY
JULY 17
Damna Ni
Leitung piancilin Sabbath tawlngakna
in thu tampi huam hi. Jesuh in leitungah hotkhiat nasep a hong sep lai-in
biakna makaite in Sabbath deihna panin lampial khin uh hi. Sabbath in suahtak
ni, kinengniamna bei ni sangsikin vangik pua bangin lunggim ni, thongkia bangin
ngei-na tuamtuamte in hencip hi. Jesuh in tua bang ngei-na, mihing bawltawm thukhamte,
mite vangik a suan thei khempeuh langpan hi.
Tua bangin biakna makaite’ makaihna
thuman lo ahihlam mite in a muhtel nadingun Jesuh in Sabbath ni-in natna
tuamtuam damsak hi. Ni guk sung a ni khat peuhpeuh, damsakna ni-in zang thei hi
napi-in zang lo-in, Sabbath ni teekteekin natna a damsakna thu a hang in,
Sabbath’ deihna bulpi a hong hilhnop man ahi hi. Tua bangin natnate a damsak
ciangin Jesuh in Sabbath ni-in tua bang nasep ding kilawm kituak hi, ci-in hilh
hi. Jesuh in Sabbath ni-in tua bangin cinate a damsakna hangin Pharisee-te in
Jesuh a thah theih nadingun lampi zong kawikawi uh hi.
Matt. 12: 9-13; Mk.1: 21- 26; 3: 1-6;
Jn. 9: 1-16 sim in. Jesuh in Sabbath ni-in natna tuamtuam a damsaknate hangin
bang thu manpha na mukhia hiam?
________________________________________________________
________________________________________________________
Jesuh in Sabbath a thupitna pulaak
phapha hi. Sabbath in Pasian tawh kizopna, innkuan sung khat le khat kizopna,
midang tawh kizopna dingin hong kipia ahih manin, na dang, thu dang tuamtuamte
in Sabbath thupitna susia thei lo dingin daikaih kul hi. Ahi zongin aituam
nopsak nadingin Sabbath zat ding hi lo hi. Jesuh hong hilh mah bangin “Sabbath
ni-in thupha bawl ding kilawm kituak hi” (Matt. 12:12).
Pawlpi mi tampi in midangte huh uh hi.
Ahi zongin tua sangin i sep theih ding, i huh zawh ding om hi. Pasian in
nenniam thuakte, nawlkhin thuakte, gim thuakte hehpih ahih manin eite in zong
tua bang mite hehpih ding kisam hi. Sabbath ni-in nisim nasep ngei-te sem
lo-in, nuntak khua-sak nading lunghimawhin nasepna panin tawlnga-in, cimawh
genthei mite huh ding hun a hong kipiak ni hi. Tua in Sabbath tawlngakna man
hi. Pasian in “Thukham Li-na in nasepna pan tawlnga-in biakna pia dingin hong
sawl hi. Nisim nasep khempeuh nusia-a nasepna pan tawlnga-in Topa deihna tawh
kituakin hehpihna nei-in thupha bawl ding ahi hi. Gim thuakte tawldamna pia-in,
a dah a kap mite hehnemna cihte in Topa zahtakna leh itna tawh nasepna hi.”
Ellen G. White, Welfare Ministry, 77.
Sabbath ni-in mite ading bang thupha na
bawl hiam?
THURSDAY July 18
Leitang Ading
Tawlngakna
Sabbath in Israel mite tawh kipelh
thei lo hi. Ahi zongin Sabbath thuman guipi in kaal khat sungah ni khat mawk
mawk hi lo hi. Tua tawlngakna in kum sagih a cinsial-in leitangin zong tawlnga
hi. Kum sagih a cinsial-in leitang tawlngak kigawm toto-in kum sawmnga a cin
jubilee kum hi a, leitang tawlnga hi. Siam. 25: 1-7 sim in. Hih thupiak in bang thupi-na nei hiam? Koi
bangin Sabbath thuguipi in nasep na bawlna khempeuh hong makaih hiam?
________________________________________________________
________________________________________________________
Sabbath kum in leitang tawlnga ahih
manin a kum kik adingin ankung hoihsak hi. Sabbath kum in leitang kepcingna hi-in,
tua bangin lokho mite in leitang tawlnga-sakna in pilna tawh nasepna hi. A kum
sagih a cinsial-in sila mite adingin tua kum in manpha hi. Leiba lohzawhloh
manin sila-in a kizuak mite in, tua kum sagih a cinsial-in suahtakna ngah uh hi
(Pai. 21: 1-11). Tua bang mahin sum
sagih a cin ciangin leiba khempeuh mai-sak uh hi (Thkna. 15: 1-11).
Pasian in sehnel gam sungah Israel
mite manna a piak mah bangin, leitang a tawlngak ciangin a kum beisa kum sung a
nasepna pan a khai-gahte tawh nungta uh hi. Leitang tawlnga ahih manin a kum
kik ading kitangsam khempeuh Topa in pia dingin muanna nei uh hi. Tua banah
hehpihna siksanin sila-te suahtakna pia-in, leiba-te maisak uh banah amaute
kitangsapna khempeuh a pia ding Topa’ vangliatna a muanna-uh tawh tua bangin
gamta uh hi. Topa in amaute a theisak nop thu in amaute in a kitangsap khempeuh
a ngah nadingun midangte nengniam kul lo hi.
Sabbath thuguipi in kuamah nengniam
lo-in hehpihna, itna nei ding cih Sabbath in hong hilh siksanin Israel mite
nungta uh hi. Tua bang mahin Sabbath tawlngakna in nisim i nunzia hong khel
ding kisam hi. A taktakin Sabbath in, Jesuh hong hilh mah bangin Ama gam leh
dikna zon masakna hi. “Vantung a om note Pa in note kitangsap khempeuh thei
khin ahih manin na kisap bangbang hong pia ding hi” (Mat. 6: 32, 33).
Sabbath tawlngakna in a dang ni guk
sung na nunzia a kilamdangsak ding hi lo hiam? Sunday panin Friday ni dong
huaihamna, angsung thu theihna, hehpih theih lohna tawh kidim hi lecin Sabbath
ni-in tua bangin na om kei zongin, Sabbath na tawlngak in man nei ding hiam? Ni
guk sung tawntung huaihamna, angsung thu theihna tawh kidim na hihleh, Sabbath
ni-in tua-te tawh na kipelh takpi mah na hi ding hiam?
FRIDAY JULY
19
Ngaihsutbeh ding:
Ellen G. White, “ From the Red Sea to Sinai,” 295 – 297, in Patriarchs and
Prophets, “ The Sabbath” 281 – 289, in The Desires of Ages; Sigve K. Tonstad, “
The Social Conscience of the Seventh-day,” 125 – 143 in the Lost Meaning of the
Seventh-day.
“Jesuh in biakna makaite tungah gimthuak
mi khat huhna in Sabbath thupiak tawh kithuhual hi, ci-in hilh hi. Tua nasep in
vantung leh leitung kikal tuaksuk kahto-in gimthuak mite a huh Pasian
vantungmite’ nasep tawh kihual hi.
Sabbath ni-in mihing in a sep ding nei hi. A kipelh thei lo nate a sep
kul hi. Cinate don kul hi. Kitangsam mite huh kul hi. Sabbath ni-in gimthuak
vangikpua mi in tawldam ngah nading a huh lo mi in a mawhna thuak ding hi.
Pasian ni siangtho ni in mihingte adingin kibawl hi-in, hehpihna tawh nasep in
Sabbath’deihna tawh kihual hi. Sabbath ni ahih keileh ni khat peuh-ah gimthuak
mi in tawldamna ngah thei ding ahih nakleh nai khat sung nangawn gimthuak
dingin Pasian in hong phal lo hi.” Ellen G. White, The Desires of Ages, 206,
207.
KIKUP DING DOTNATE
1. Bangci bangin Sabbath na tawlngak in
Pasian na muanna pulaak hiam? Na nuntakna-ah Israel mite bangin manna na
ngahna, Topa in thupha hong piak phawk hiam? Na tuak thute na lawmte hawmsawn
in.
2. Pai.
20: 8- 11; Thkna. 5:12 – 15 sung a kigen mah bangin Thukham Li-na in Sabbath
tawh kisai thu tampi huam hi. Tua thute lak pan koi in na lungsim hong sukha
pen hiam?
3. Mimal ahi zongin mihon tungah a hi zongin
Sabbath thupha bang kimu hiam?
4. Na nuntakna-ah Sabbath in a hong khel thute
pulaak in. Sabbath thuman, thuguipi in tu-a na nunzia, na dinmun sangin a sang
zawa om thei ding hiam?
TOMLAKNA:
Piansakna leh hotkhiatna i phawk nadingin Pasian in Sabbath hong pia hi. Ahi
zongin Sabbath tungtawnin nisim nunna dingin thupi hong pia hi. Sabbath in Pasian
i muan ding hong hilh hi; mi khempeuh kikim ihihna hong hilh hi; Pasian tawh hi
taleh mi tawh kizopna, kikholhna hong khel hi. Jesuh in cinate damsakin, cimawh
genthei mite huhna tungtawnin Sabbath ni tawlngakzia ding hong hilh hi.