LESSON 9 MAY 25 - 31
A MAWK BEI HUNTE
Sabbath Nitak
Tu Kaal Sung Sim Ding:
Mk. 5: 22- 24, 35-43; 1Pet. 5: 6, 7; Pian. 37: 17- 28; Lk. 16:13; Rom. 6:16;
1Kor. 15: 26
KAMNGAH: “Hih bang nate bek hi lo-in, ka Topa Jesuh Khrih ka theihna
manpha zaw lua sa ka hih manin na dang khempeuh ka sum ngamzaw lai hi” (Filippi
3:8).
Sia leh pha theihna
singgah a nek phetun Adam le Eve in mawhna nei lo nunna nei nawn lo uh hi. Tua
in supna masa penpen hi. Mawh nei lo nunna munah angsung huaihamna,
kiphatsakna, buai-na, kiliatsakna in hong luah hi. Mawhna lut a sawt lo-in Adam
le Eve in sihna thei pah uh hi. Zumsel nadingin a silh ding uh puan dingin
ganhing in a nuntakna a piak kul hi.
Nuntakna singkung gei-ah
a pai ding uh kiphawl nawn lo hi. Kiphal hileh nuntakna singgah ne-in mawhpi
mahin a tawntung nungta ding uh hi. Hoihna tawh kidim Eden sungah ki-om sak
nawn lo hi. Kum tawlkhat khitteh thahna thuak hi. Abel in a sanggampa khutlum
tawh thahna hong thuak hi. A tawpkhakna-ah amau zong a nungta suak om lo hi. Khentatna
khat hangin leitungah supna lianpi hong tung hi.
Gimna, natna, supna tampi
i thuak hi. Innkuan sung pan hong nusia khat a om ciangin dahna lianpi i thuak
hi.
Tu kaal sungin innkuan
sung hong tung thei bei-na, supna tuamtuamte i kikum ding hi.
SUNDAY MAY 26
Cinatna
Nuntakna singkung tawh i
kigamlat zawh kum tul tampi cingkhin hi. Pumpi damlohna hong tung ciangin nunna
singkung hong lunggulhsak hi. I nuntak laiteng natna tawh kipelh kuamah om lo
hi. Damlohna in supna lianpi hi. Inn sungah cina khat a om ciangin amah bek hi
lo, innkuanpih dangte zong sukha hi lo hiam? Tate in damlohna hong neih uh
ciangin tate nat tangin nu le pa a na hi zawleh a ci nu le pa bangzah a om ding
hiam? Tua bang a piang thei hi lo hi.
Mi khempeuh in bang
thuak hiam? Mk. 5: 22-24, 35-43; Matt. 15:22-28; Lk. 4: 38, 39; John 4: 46-54.
________________________________________________________________________
Hih innkuante banah
innkuan tampi in mi khat adingin Jesuh huh ding ngen uh hi. Mawhna dim
leitungah a nungta ihih manin gimna tawh kipelh thei kuamah om lo hi. Mawhna
hong om ciangin sihna banah gimna, natna hong tung hi. Kumtawn, kha-tawn natna
nei mite in lamet bei kisa-in hehna tawh kidimin a nuntakna uh telzo lo uh hi.
Tua bangin a gim mite in “Ka Pasian, ka Pasian aw, bang hangin hong taisan na hiam,
ka kiko-na aw hong za in, ci-in awnggawp nuam uh hi (Late 22:1). David mah bangin gimna i thuak ciangin Pasian
tungah hehna, lungkimlohna, lungkhamna in hong tuamcip hi.
Jesuh hong pai kik mateng
sihna, natna, gimnate in khawl hun nei lo ding hi. Ahi zongin Lai Siangtho hong
hilh thuman thute i muang hi. Job in gimna lianpi a thuak laitak mahin Pasian
tawh kizopna kip nei hi. “Nidangin mi gensawn bekin nang ka hong thei a, tu-in
keima mit mahmah tawh nang ka hong mu ta hi” (Job 42: 5), ci hi. Paul in a pum
tungah natna khat nei den hi. Tua bangin a thuak manin gim thuak mite hehpih
hi. Gimna i ki-uksak kei nakleh, damlohna in a dam lo mite hehpihna hong nei
thei-sak hi.
Damlohna khat hong tun
ciangin bang kamciam tungah kinga ding i hiam? Khat veivei ciangin banghangin
singlamteh tungah Khrih gim thuakna in ei adingin thupi hiam? Natna tawh kidim
mite adingin Khrih in singlamteh tung pan a bei ngei lo Pasian hong itna pulaak
hi lo hiam?
MONDAY MAY 27
Mite Hong Muan Nawn Lohna
Mawh nei mi ihih manin
mite muantaakcing dingin kinungta lo kha zel hi. Midangte muanlohna a thuak
ngei lo i om hiam? Mite lehhekna, muanlahna na thuak ngei hiam? Innkuanpite
muanlohna, ciampel na thuak ngei hiam? Khat veivei ciangin tua bang supnate
nusiat hun a hoih zawk hun om a, kizop kikna hanciam ding a mawkna ahih hun om
thei hi. Zi le pasal kikaalah tua bang buai-na hong om ciang, nupa kaal leh innkuan
sung kizopna susia hi. Nupa suahna in mihingte khat le khat kizopna zia hoih
theihtelna hong guan hi.
Khat le khat kimuanna
a om beiteh koi bangin kimuanna nei kik thei-in kizopna hoih kik thei ding
hiam? 1Pet. 5: 6, 7; 1Jn. 4: 18; James 5: 16; Matt. 6: 14, 15.
__________________________________________________ ________________________________________________
A kisia kizopna pan a
hoih kizop kikna pen khualzinna tawh kigenteh hi. Gamla kitun zawh nadingin
kaal khat suan masa lo-in kuamah kitung lo ding hi. A khial zaw, a khial lo zaw
cih hi lo-in khialhna kithei-in maisak ding ngetna in kizop kikna dingin kaal
khat suanna hong suak hi. Numei pasal khialhna ahihleh a ciampel zaw bel in
mawhna mai ding a nget masak ding kisam hi. Khialhna ipcip thei lo a, khialhna
a kitheih ciangin nupa kaal kimuanna bei-in, kizopna kitat hi. Nih vei thum vei
tua bangin khialhna a om ciangin kizopna kisia semsem hi.
Kizopna-ah khat le khat
kimuanna in zan khat thu-in kingah hi lo hi; lungduai kisam hi; hun la hi.
Kisiatna lian lua leh kizop kikna baihpak lo hi. Khat veivei ciangin kal nih
suanin mainawtin na kingaihsut hangin a taktakin kal thum bang nungkin dinmunah
na om hi. Lamet nei mi khatin na kingaihsut hangin a taktakin lamet bei mi na
hihlam na kinungphawk hi. A kitat
kizopna zop kik ding hi-in, nupa kaal kizopna nuam semsem ding a, lungkimna
lianzaw lai ding hi.
TUESDAY MAY 28
Mite Hong Muan Nawn Lohna
Innkuan sung thatang
zatna in khat le khat muanna beisak hi. Thatang zatna a tam pen na mun in inn sung hi, cih mipilten
mukhia hi. Khristian innkuan hi taleh hi kei taleh, inn sungah thatang hatna
zangin siatna i cih in kampau-na, khut le khe zatna, lunggimna tuamtuam, numei
pasal mawhna cihte hi. Pasian mite innkuan sungah zong tua bang siatna tawh
kipelh lo uh hi.
A nuai-a Lai Siangtho
munte na sim ciangin ngaihsutna bang hong lut hiam? Bang hangin Lai Siangtho
sungah tua bang thute kiciamteh hi ding hiam?
Pian. 37: 17 28
__________________________________________
2Sam. 13: 1- 22
_________________________________________
2Kum. 16:3, 17: 17; 21: 6 __________________________________
A ngongtat mi khat in ama
khentel theihna zangin tua bangin a gamta hi-in ama deihtelna zang hi. Ama deih
zu, lunghimawhna, numei pasal mawhnopna lungsim, hehna kikhaalzawhna, cihte
ngawh ding hi lo hi. A ngongtat mi in itna nei lo mi hi. Bang hang hiam cihleh
itna nei mi in siatna pelh hi (Rom. 13: 10). Gamtat kipuahpahtna-ah lungsim
tawh kisai mipilte (psychologist) in hong huh thei ding hi. Ahi zongin kikhelna
taktak in lungsim khentelna tungah kinga hi. Pasian tungah a ki-ap mite in Topa
huhna tawh siatna tungah zawhna ngah ding hi. Tua bang mi in a mawhna kisikin
ngaihsutna leh zia le tong kikhel mi hi-in, siatna khempeuh bawlpha kikin,
agape itna tawh kipuahpha-in midangte it hi (Eph. 3: 20).
Zawhthawh thu-in gimna
thuak mi dinmunah a om dingin kingaihsun in.
Bang kammal, thapiakna, lametna na za nuam ding hiam? A hoihlohna uh
pholaak lo-in lungmuangin om thei-in, hehpihin tua bangin a ngongtat mi tawh
nuntakzia hilh ding bang hangin thupi hiam?
WEDNESDAY MAY
29
Suahtakna Supna
Mi bangzahin zongsatna
hoihlo sung pan suakta zo lo cih pen Pasian in thei ding hi. Mipilte in bang in
zongsatna bulpi hi, cih mu zo lo uh hi. Zongsatna kimkhat in i khuak sung pan
hong kipan hi. Zongsatna kimkhat in lunggulhna, deihnate panin hong pai hi. Ahi
zongin tua zongsatna a omna mun leh tua zongsatna pan suahtakna kibang lo hi.
Zongsatna pen zawhhak
kisa ciat hi. A thuak mipa bek hi lo-in innkuanpih, nu le pa, zi, pasal,
naupangte a kipan a kuama ciat in tua zongsatna hoih lo in hong sukha hi. Zu, tep
le muan, guihtheih zatui, sum kitahna tuamtuamte, numei pasal thaanghuai a
paa-kaa etna, numei pasal mawhna, annek a kipan siatna hong tun na khempeuh zat
khialhna kihel hi. Siatna hong tun ding cih theih hangin na khawl theih keileh
tua pen zongsatna hoih lo hi pah hi. A hong pia suahtakna sungah nuamtakin na
om zongin zongsatna hoih lo khat ii sila na suahleh tua suahtakna nei nawn lo
mi na hi hi. Peter in zongsatna hoih lo
leh a gah hih bangin pulaak hi: “A pumpi uh siatna hi napi, “Suahtakna kong pia
ding uh hi,” ci uh a, mi khat amah a
kizosak zo na khat peuh sila ahi hi” (2Pet. 2:19).
Bangte in zongsatna
hoih lo hong tun hiam? Lk. 16: 13; Rom. 6: 16; James 1: 13- 15; 1Jn. 2: 16.
____________________________________________________________________
Mawhna leh zongsatna hoih
lo khat pen kibang lo hi. Mawhna khat in zongsatna hoih lo hong tun thei a, ahi
zongin na mawh khak, siatna na bawl khak khat pen zongsatna hoih lo khat hi lo
thei hi. Tua hi-in na bawl khak mawhna in zongsatna hoih lo a suahloh nadingin
Pasian vangliatna tawh na khawl ding kisam hi. Mawhna, zongsatna hoih lo panin
suahtak nading lampi in lungtang thak nei ding kisam hi. “Bang hang hiam cihleh
eite in Jesuh Khrih tawh kipawl khin i hih manin si le sa deihna khempeuh,
huaihamna khempeuh i si khinsak hi” (Gal. 5: 24). Paul in zong Romans mite mawhna-ah misi
bangin Khrih adingin nungta dingin hanthawn hi (Rom. 6: 8-13).
“Puan bangin Khrih lungsim silh unla, huaihamna lungsim si-sak un”
ci hi (Rom. 13: 14).
Nang mahmah in
zongsatna hoih lo pan a suakta dingin na hanciam hiam? Ahih keileh innkuan, beh
le phung sungah tua bang mi a om hiam? Koi bangin huhna kisam ahihlam lungkia
lo-in a suahtak nading panpih ding na hiam?
THURSDAY MAY 30
Nuntak Bei-Na
Mihing in sihna thu i
thei hi. Sihna tawh kisai thu kipulaak i za, i mu hi. Ei mahmah in sihna tawh kinai ihihna zong i
thei hi.
1Kor. 15: 26 sim in.
Koi bangin sihna thu kipulaak a, bang hangin tua bangin kipulaak hi ding hiam?
__________________________________________________
__________________________________________________
It le ngaih khat in a
hong nusiat ciangin sihna gal a thuak kha hi lo hiam? Lam khat panin sihna in a
hoihna thu pulaak hi. Topa sungah a si mi in mitphiat kalin a si nawn lo dingin
hong hingkik ding uh hi. “Thu-um mi adingin sihna in thuneu khat hi. Khristian
khat adingin sihna in ihmutna hi; tawmvei sung khuamial sung leh gamdaihna
munah a om hi pak hi. Ama nunna in Pasian sungah Khrih tawh kisel khawm hi-in,
Khrih a hong pai kik ciangin tua nunna hong hing kik ding a, vangliatna tawh
kidim nunna ngah ding hi.” Ellen G. White, The Desire of Ages, 787.
A nungta lai lawmlegual,
innkuanpihte in a hong paisan mite hangin dahin kap uh hi. Dahna, kahna in
mihing ngei-na, i pianpih hi. It le ngaih khat in a hong nusiat ciangin I lungsim hong sukha-in, i thuakna kilang khia hi. Mi khat le khat in dah leh
kah i thuak dan kibang lo hi. Ahi zongin a huampi-in mihing thuak ding kibang
hi. It le ngaih khat in a hong nusiat ciangin, si ding cih i thei zongin, a
masa penin lamdang kisa vat thei a, ki-um thei lo hi. Lamdangsak vatna pen i lungsim thuakna hong
pulkhia hi-in, kha nih, kha thum bang kituak kha thei hi. Tua bang ciangin hong
nusia it le ngaihte ngaihsun tawntungin kiho-na, kampau-na-ah amau thu bek mah
kikum kipulaak hi. Tua bangin kha 6 pan kum khat bang kithuak thei hi. Dahna in
lungkiatna, lungmanna hong tun thei a, sihna hangin thuaklahna zong om thei hi.
Tua bang hun ciangin hehna, thangpaihna, lunghimawhna, kisuanna, kisikna
lungsim hong lut thei hi. Dahna in lunggimna, lunglenna khempeuh hong beisak thei
lo hi. A tawpkhakna-ah nisim nasep ngei-na bangin semin tha-thak la-in kalsuan
ding kisam hi.
A dah, a kap-te
adingin Rom. 8: 31- 39; Mang. 21:4; 1Kor. 15: 52-57 bang pulaak hiam?
FRIDAY MAY 31
Ngaihsutbeh Ding: Mi tampi in zongsatna hoih lo gah
at hi. Si le sa lunggulhna sila suakin sum bei, nasep suplawh, natna tawh
kidimin suahtakna suplawh uh hi. Ahi zongin Jesuh in mawhna leh zongsatna hoih
lo khempeuh panin a hong suakta sak dingin hong pai hi. “Tapa in a suahtak sak
mite a suakta taktak mite hi” (John 8: 36).
Jesuh in eite tawh hong omkhawm tawntung dingin kamciam hong pia hi
(Matt. 28: 20; Isa. 43: 2). Tua hi-in ei tha bek tawh galdo i hi kei hi. A
taktakin hih galdo-na in Topa aa hi-in (1Sam. 17:47), Amah in zawhna hong kamciam hi (1Pet. 1: 3-9).
Tuni-in zongsatna hoih lo khempeuh, si le sa lunggulhna khempeh panin Pasian
hong deihsak zawhna lampi-ah na kalsuan thei hi. Hanciam kisam lo hi, cihna hi
lo hi. Khat veivei ciangin siatna in hong zo ding hi, cihna zong hi lo hi. A lungdamhuai
thu in Topa na taisan kei nakleh Amah in hong nusia lo ding hi. Tua banah hong
huh thei ding mi khat ii huhna (professional help) i va nget in khialhna hi lo
hi. Topa in mihing khat tungtawnin tua
zongsatna hoih lote hong zawhpih thei hi.
Hamsatna leh zia-etna
tuamtuam in hong umcih ciangin Pasian kiang zuanin tai in. Amah in hong hu,
hong honkhia ding hi. Ama huhna ngen in, hong huh ding hi. Thungen ding nangmah
na hi-a, thunget kisam hi. Pasian phatna zong kisam hi lo hiam? Thupha namkim
hong pia Pa tungah tatsat lo-in lungdam ko ding kilawm hi lo hiam? Lungdam theihna lungsim neih ding kisin kul
hi. Pasian hong hehpihnate lungngai-in khat khit khat sim pha pha in. Gimna,
hamsatna, dahna na thuak hangin Ama min thangsak in.” Ellen G. White, 2SM. 268.
KIKUP DING DOTNATE
1. A kitat kizopna, kimuanna
bei-na munte-ah mawh kimai-sakna in bang
dinmun nei hiam? Matt. 6:12-15; 18:21, 22. “Itna in mawhna ciamteh lo hi” (1Kor. 13:5).
2. Dahna, gimna na thuak
ciangin Pasian hong hehpihnate ngaihsutna
leh khat khit khat phawkna hangin phattuamna bang na ngah hiam?
3. Koi bangin pawlpi in a
dah, akap mite a kipan genthei, dongtuak mite
hehnem, huh, panpih ding hiam?