LESSON 6 MAY 4 - 10
A THUPI KI-ITNA LA
Sabbath Nitak
Tu Kaal Sung Sim Ding:
Solomon La; Pian. 2: 7; 1Kor. 7: 3-5; Jn. 17: 3; 1Jn. 1:9; Rom. 1: 24-27; Gal.
5: 24.
KAMNGAH:
“Kei simloh kua mah ngai ken la, kei sim loh kuamah na nga-ah kawi ken. Itna in
sihna zahin thahat a, kingaihna in sihna zahin khauh hi. Itna in mei bangin a kuang
khia, a kisumit zolo a kuang semsem mei tawh kibang hi.” Solomon La 8: 6.
Mihing nuntak hun sungah hun thupi
mahmah khat in kiteenna, nupa suahna hi. Numei, pasal khempeuh in zi nei, pasal
nei hi lo hi. Ahi zongin zi nei, pasal nei-te adingin nupa suahna in a thupi
mahmah thupha khat hi. Tua thupha-te lak pan nupa suah nopsakna in a tuamtuam
vilvel thupha hi. A hun leh a mun tungtawnin nupa kikaal ki-itna a tuam
vilvelin pulaakna hi. Mi tampi ngaihsut bang hi lo-in Lai Siangtho in nupa
omkhop a nopna langpan lo hi. Lai Siangtho in Piangsak Pa in mihing tungah a
hong piak tua thupha zatkhialhna hi zaw hi.
A taktakin Solomon La in tom-in, a
kisim mun lo hi. Solomon La in monu Shulamite leh a lawmngaih Kumpi Solomon
kikaal ki-itna, a lamdang ki-itna leh nupa kikaal ki-itna pulaak hi. Soloman La
in Pasian leh a mite kikaal, Khrih leh a pawlpi kizopna limcingin kizang hi mah
taleh, a masa-in zi le pasal kikaal kizopna, ki-itna pulaak hi. Tu kaal sungin
Thuciam Lui sung a nupa suahna thute i kikum ding hi.
SUNDAY MAY 5
Khentuam Theih Hi Lo
Nunna
Koi bangin Lai Siangtho in mihing
pumpi pianzia pulaak hiam? Pian. 2:7; Late 63: 1; 84: 2; 1Kor. 6: 19, 20;
1Thess. 5: 23.
_______________________________________________________
_______________________________________________________
Biakna pawl khat in pumpi leh nuntakna
‘hu’ khennih suah uh hi. Pumpi in siatna tawh kidim hi-in, nuntakna ‘hu’ in
siangtho hi, ci uh hi. Ahi zongin Lai Siangtho in tua bangin hong hilh lo hi.
Numei, pasal a i pianna kipan pumpi in nuntakna buppi hi. Nuntakna in pumpi leh
‘nuntakna hu’ kikhen tuam lo thei lo hi (Pian. 2:7). Late gelhpa in a lungsim khempeuh tawh Pasian
bia hi (Late 63: 1; 84:2). Nuntakna buppi a siangtho ding, Pasian hong lamlah
bangin nuntak ding kisam hi.
Pasian hong piak pumpi a thupi-zia
nupa kizopna tawh kisai-in Solomon La in pulaak hi. Koi bangin Sol. 1:2, 13;
2:6; 5:10 – 16; 7: 1-9 in pumpi manphatna pulaak hiam? ___________________________________________________ ___________________________________________________
Lai
Siangtho in nupa kikaal pumpi nopsakna, kilunggulhna in thupha hi, ci-in hong
hilh hi. Nupa kikaal ki-itna sungah pumpi taksa deihnate maizum huai hi lo hi.
Nupa-te in amau kikaal pumpi deihna imcip lo-in kithei-sak ngam uh hi. Mun
khatkhat-ah nupa-te in amau lungsim a om bangbang nupa lupkhopna pulaak ding
kiphal lo hi. Tua bang ngei-na kizatna
munte-ah nupa kikaalah amau pumpi deihna pulaak ding hamsa hi. Tua bang
munte-ah numei leh pasal kizopna hoih takin theihna nei thei lo uh hi. Nupa
kikaal ki-itna a kip a kho semsem dingin Pasian hong piak nupa suah a nopna i
telzawk nadingin Lai Siangtho in hong hilh hi.
Koi bangin nupa lupkhopna ganhing
lungsim, ngei-na hoih lote in a suksiat loh nadingin kidal ding na hiam? Koi
bangin Lai Siangtho in nupa lupkhop a khengval-in zat khakloh ding hong hilh
hiam?
MONDAY May 6
Itna La Tuamtuamte Itna
Solomon La in itna tawh kisai hong lak
hi. Sol. 1:2, 13; 2: 10-13, 16; 3:11; 4: 1-7; 5:16; 6:6; 7:1 -9;8:6, 7. ___________________________________________________
________________________________________________________
Solomon La in lawmta nih kikaal
kizopna, kithuahna, khatlekhat kideihsaknate pulaak hi. Tua lawmta nihte in
nupa hong suak uh hi. Zi in a pasal tungah “nang in ka lawm na hi hi” ci-in
pulaak hi (Sol. 5: 16). “Lawm” cih kammalin nupa lupkhopna kihel lo kikholhpih,
kithuahpih pulaak kammal hi. Lawm bangin kikhawl thei zilepasal in a nuamsa
nupa-te hi.
Solomon La in lakam tawh kigelh hi-in
zi le pasal kikaal pumpi, lungsim kizopna pulaak hi. Nupa kikaal nopsakna in
Piangsak Pasian hong piak khong thupha hi. Zi le pasal, khat le khat kihuh
diamdiam ding hi. Amaute sungah Pasian itna a om ciangin “nupa ki-itna in
siangtho,deihhuai, nunna domsang hi.” Ellen G. White, The Adventist Home,99.
Solomon La in nunna a domsang itna thu
pulaak hi. Itna man in mihing sung pan hong piangkhia hi lo hi. Itna in Kha
Siangtho hong piakkhong hi (Rom. 5:5). Tua bang itna in nupa kikhantulsak hi.
Tua bang itna in ta in pa a muan bangin Pasian muanna hong neisak hi. Tua bang itna in na khempeuh hong pia itna
hi-in, Khrih pumpi pawlpi hong kipumkhatsak itna hi. Solomon La in nupa kizopna-ah
angsungkhual lo itna siksan hong hilh hi.
TUESDAY May 7
Itna Neihtheihna
Mi tampi in Solomon La in “Eden huanah
ciah kik dingin” hong hilh hi, ci uh hi. Solomon La sung a nupa-te in Adam leh
Eve gennuam hi kei taleh, Eden huan pulaak hi. Pasian in nupa-te in pum khat
dingin a geel thu limciinna leh thugentehna tawh pulaak hi (Pian. 2: 24, 25).
Koi bangin Solomon La in nupa kikaalah
cihtakna kisapna thu pulaak hiam? Sol. 4:7- 5:1. Koi bangin Paul in zong nupa
pumkhatna hong hilh hiam? 1Kor. 7: 3-5.
________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Solomon in a zi kiangah “hong pai in”
ci’n sam hi (Sol. 4:8). A lawmngaih in dawngkikin “ka huanah ka ngaihno hong
pai sak un” (Sol. 4:16), ci hi (Sol. 5:1).
Nupa kizopna-ah thuzawhna, thatang hatna tawh itna kingah lo hi.
Huaihamna, angsung nopsakna nialin, mite nopsak ding deihna tawh a kipia itna
hi. “Ka huan in, ama huan hi,” ci-in pulaak hi. “Solomon” “Shulamith” cih minte
in Hebrew laimal shalom pan hi-in, a khiatna in kilemna, kicinna cihna hi.
Hihte in kizopna picing pulaak hi (Sol. 4: 1-5; 5:10-16). Solomon La sung laimalte leh a thuluanzia in
kizopna hoih pulaak hi. “Ka it in keima
aa hi-in, kei in Ama aa ka hi hi (Sol.2:16), cih kammal in Thuciam pulaak
kammal hi-in, Eden huan a Adam in Eve tung a pulaak “Hih in kei guh pana guh,
kei sa pana sa ahi hi” (Pian. 2: 23), cih siksan hi.
Koi bangin pasal in zi luppih cih Lai
Siangtho in thei cih kammal tawh pulaakin, tua kammal in Pasian tawh kizopna
pulaak hiam? Pian. 4: 1, 25; 1Sam. 1:19; Lk. 1:34; Jn. 17:3; 1Kor. 8:3.
________________________________________________________
________________________________________________________
Lai Siangtho in ‘thei’ a cihte
pumkhat, sa-khat suahna limcing, pasal in zi luppih, cih kammal tawh pulaak hi.
“Thei” cih kammal in kipiakna, nupa kikaal kitheihcianna pulaak hi. Pumpi taksa
kizopna bek hi lo-in lungsim kikhatna pulaak hi. Tua banah zi le pasal pumkhat
suahna in thu-um mite leh Pasian kizopna limcing hi. Nupa kikal kipiakna,
cihtakna, kikholhna, ciangtan om lo nopna cihte in Khrih leh pawlpi kizopna
limcing hi.
WEDNESDAY May 8
Nupa Ki-Itna
Sol. 4:8- 5: 1 sim in. 4:16 leh 5:1 in
Solomon pulaak khempeuh ii thu guipi hong hilh hi. Tua in Solomon leh Shulamite
nupa suahna-ah nopsakna pen pulaak hi. Sol. 4: 12, 16; 5:1; 8:8 -10 in bang
pulaak hiam?
_______________________________________________________
_____________________________________________________________________
Solomon sungah nupa suah mateng lawm
kingai-te in lupkhopna nei lo ding ahihna thu Pasian in limtak hong hilh hi.
Tua bangin kiteenma a siangtho-na, Shulamite sanggampa in Shulamite pen
kongkhak, kulh tawh genteh hi (Sol. 8: 8, 9). Nungak picing khat in kiteen
mateng a pasal adingin siangtho takin kikem thei a, a pasal adingin a muanhuai
kulh tawh kibang hi (Sol. 8:8). Kiteen mateng a pasal in a siangtho, a bit
nungak ahihna hih bangin pulaak hi: “Ka lawmnu a ki-umcip huan hi a, a kinei
tuam tuinak ahi hi” (Sol. 4: 12). Ama nunna zia siksanin a lawm nungakte
kiangah zong nupa suah mateng itna kip tawh nuntak ding hilh hi. Solomon sungah
Shulamite in a lawm numei-te “ Jerusalem tanu-te” tungah lupkhop utna lungsim
ukzawh kisapna leh nupa suah mateng siangtho takin om ding thumvei pulaak hi (
Sol. 2:7; 3:5; 8:4).
Sol. 2:10; 4: 8 sungah mo in a mopa
ding nihvei a sapna thu kipulaak hi. Kiteenma-in nungak in tangval sapna sang zo lo hi. Ahi
zongin tu-in nungak in tangval huan
sungah sam hi. Tangval in lungdamtakin tua sapna zui hi (Sol. 5:1). Tangval in nungak hoihna bek hi lo-in nungak
in tangval ii lungsim khempeuh ngah zo hi (Sol. 4:9). Tangval in nungak itna
tawh kidim hi (Sol. 4: 10). Nuamna in tangval tuamcip hi; nungak in tangval
neihsa hong suak hi: “Ka lawmnu, ka nau nu, a ki-umcip huan hi a, a kinei tuam
tuinak ahi hi” ci hi (Sol. 4:12). Tangval leh nungak in pumkhat suakin Khapsa
Gam nunna zia hih bangin pulaak hi: “Lawm aw, khuaizu bangin na muk khum a, na lei in bawngnawi leh
khuaizu ahi hi. Na puante in Lebanon mual a paknamtui namkim nam hi” (Sol. 4:
11).
Nupa suahna-ah a kisik zi ahih keileh pasal
adingin lungdamna thu bang om hiam? 1Jn.
1:9; Late 103: 12; Isa. 55:7; Jn. 8: 11.
THURSDAY MAY 9
Piangsakpa Hong Piakkhong
Kemcing
Pasian in a tuam vilvel ngimna tawh
numei leh pasal hong piangsak hi (Pian. 1: 26-28). Mimal khat ciat in Pasian limlemel pua-in
numei leh pasal in nih hi lo-in, khat ahihna uh in a tuam vilvel in Pa, Tapa
leh Kha Siangtho pumkhat ahihna uh limcing hi. Numei leh pasal pumkhat suahna
in suanlekhak neihna, nunna thak kipatna ding hi-in, Pasian limlemel pulaak hi.
Piangsak Pa ii deihna bang hi lo-in
nupa lupkhopna tawh kisai Lai Siangtho in bang pulaak hiam? Siam. 20:7- 21;
Rom. 1: 24 27; 1Kor. 6:9- 20.
________________________________________________________
________________________________________________________
Lai
Siangtho in Pasian limlemel sia-sak thei, melhemsak thei na khempeuh deih lo
hi. Nupa lupkhopna tawh kisai Pasian in daikaihna hong koihsak a, a mite in
Topa deih bangin nupa suahna a nei dingin Pasian in makaih hi. Mihing tuahkhak
thute Pasian thupiak tawh sittel hi lehang mihing nunna khempeuh in mawhna tawh
kidim hi.
Mawhna tawh kidim leitungah thu-um
mite in nupa tawh kisai thu, koi bangin Lai Siangtho in hong hilh hiam? Rom. 8:
1-14; 1Kor. 6: 15-20; 2Kor. 10:5; Kol. 3: 3-10; 1Thess. 5: 23, 24.
________________________________________________________
________________________________________________________
Thu-um mite in Khrih hong pai
ciangin mawhna siatna sung pan suahtak ding lamen-in i ngak hi. Eite in upna
tawh tua hun hong tung ding i ngak hi. Khrih in singlamteh tungah a hong sihna
tawh eite in mawhna-ah i si a, Khrih in sihna pan a thawhkik manin eite in Amah
tawh i nungta khawm hi. Tatsat lo-in thungetna, ngakin vilkawm leh Kha Siangtho
vangliatna tawh mawh dim nunna sisakin, Khrih deihna bangin nungta dingin
thasan kul hi. Pumpi, zi/pasal neih theihna cihte in Pasian kiang pan hong pai
ahihna thei-in, Ama deih bangin nuntak ding uh hi. Pasian in mawh kisik mite
mawhna maisak hi (1Jn. 9). Mi khat in a bei-sa hunah numei pasal thaangtatna
tawh kidim ngei mah taleh, hotkhiatna thu in tua bang nunzia hong khel thei hi.
Mi kimkhat in zi, pasal nei lo dingin khentat uh hi. Hih bang mite in Pasian
deihloh nu le pa mawhna a pawl pawl tawh kipelh thei uh hi.
Koi bangin pawlpi in numei leh numei,
pasal leh pasal kiteengte tungah lungsim puak nei ding kisam hiam? Koi bangin
Khrih in amau tawh i kizopna hong huzaap ding kilawm hiam?
FRIDAY May 10
Ngaihsutbeh Ding:
Nupa suahna in Khrih thupha ngahna namkhat hi. Nupa suahna in siangtho, mannei
hi. Biakna man in Topa ngimna tawh kitukalh lo hi. Numei leh pasal in pumkhat
suak thei dingin Pasian in a sehsa hi. Nupa-te in tanu tapa nei-in, tua in kham
lukhu bangin pahtawi-na suakin, vantung innkuan limcing hi. Khrih in nasep a
kipat dingin Eden huan sung pan Pasian’patkhiat nupa suahna thupha pia hi.
Khrih in mopawi-ah kihel dingin nial ngei lo hi. Mopawi in thumanna,
siantho-na, dikna, deihhuai-na tawh a kidim ciangin tua mopawi in mihing tungah
hong kipia a lian mahmah thupha namkhat hi.” Ellen G. White, Daughters of God,
180, 181.
Solomon pulaak mah bangin nupa
suahna-ah lupkhopna in a thupi mahmah khat hi. Ahi zongin tua bangin lupkhopna
a kipan melhoihna cihte in a kip tawntung ki-itna piangsak lo hi. Annek,
exercise (pumpi taksa thasanna tawh khua-ul) cihte a kipan plastic surgery
(ki-atna tawh mel puahna cihte) in kum u pat ding dal thei lo-in a tawntungin
hong khangmoi-suah zo lo hi. Solomon leh Shulamite in ciampel lo-in kikhantul
uh hi. Nupa ahihna uh thum vei bang kipulaak hi (Sol. 2: 16; 6:3; 7:10). Sol.
2:16 in Shulamite in Solomon neih hi-in, Solomon in Shulamite neih hi, ci-in
kipulaak hi (Eph. 5: 21, 23). Sol. 6:3 in Shulamite in Solomon tungah a ki-apna
pulaak hi (Eph 5: 22, 23). Sol. 7:10 in Solomon in Shulamite a ngaih itna
pulaak hi (Eph. 5: 24 -32). Itna in mangthang thei lo a, (Sol. 8:7), tatsat
lo-in a kip tawntung hi (Sol. 8:6).
KIKUP
DING DOTNATE
1.
Koi bangin Solomon in a zi kicinna a
pulaak hiam? ( Sol. 4: 1-5; 6:8; 7:1-9).
Adam in Eve a muhcil a pulaak thu tawh enkak in (Pian. 2: 23). Pasal in zi tawh kizop ding bang hong hilh
hiam? (Eph. 5: 28, 29).
2. Solomon sunga kipulaak gentehna tuamtuamte
in Pasian leh a mite kizopna, Khrih
leh pawlpi kizopna limcing hi. A khengvalin ngaihsun lo-in, Solomon leh
Shulamite kizopna zia in Pasian tawh i kizopna zia bang pulaak hiam? Isa. 54:
4, 5; Jer. 3: 14; 2Kor. 11: 2 zong sim in.
3. Pau. 25: 11; 31: 26; Sol. 5: 16 sim
in. Kampau in nupa kikaal ki-itna khangsak thei, susia thei ahih manin bangzahin kampau in thupi hiam? James 1:
26; 3: 5-11 in lei tawh kisai bang hong hilh hiam?